Sám hối: Đón nhận Đức Kitô (Phần 1)

TGPSG/Siritualdirection.com ----"Sám hối không chỉ đơn thuần là tránh xa điều xấu, mà còn là kết hợp mật thiết với Đức Kitô bằng cách để Người hướng dẫn đời sống, suy nghĩ và hành động của ta trong mọi hoàn cảnh."

Có một câu chuyện về một thầy dòng trẻ đang trải qua một giai đoạn đầy xao động trong đời sống tu trì. Vì những giằng co nội tâm, thầy bắt đầu hoài nghi ơn gọi của mình và tự hỏi liệu Thiên Chúa có thật sự mời gọi thầy bước vào đời sống đan tu hay không. Sau nhiều tuần đấu tranh với chính mình và với Chúa, một buổi sáng nọ, thầy quyết định tìm đến vị linh hướng của mình để tâm sự.

Sau Thánh lễ, thầy tiến lại gần và ngỏ lời: “Thưa cha, cha có thể dành chút thời gian cho con không?” Vị linh hướng mỉm cười hiền hậu và đáp: “Dĩ nhiên, con. Có chuyện gì thế?”

Với vẻ u sầu, thầy dòng trẻ mở lòng: “Thưa cha, con nghĩ rằng con không có ơn gọi. Từ khi vào đan viện, con nhận ra mình đầy bất an và sợ hãi. Con cảm thấy bất lực trong công việc, trong cầu nguyện cũng như trong đời sống chung. Vì vậy, suốt ngày con chỉ đấu tranh với sự tự ti và sống trong lo sợ, vì con không làm được những gì một tu sĩ cần phải làm.”

Thầy ngước nhìn vị linh hướng, nhưng cha không tỏ ra ngạc nhiên hay lo lắng. Ngược lại, ngài chăm chú lắng nghe. Được khích lệ bởi sự hiện diện yêu thương ấy, thầy tiếp tục: “Khi nhìn các thầy khác làm việc hay hát trong ca đoàn, con cảm thấy ghen tị vì họ dường như chẳng bao giờ gặp khó khăn, luôn vui tươi và bình an. Con không muốn thừa nhận điều này, nhưng trong lòng con dâng lên sự bực bội vì dù cố gắng thế nào, con cũng không làm gì nên hồn. Khi suy xét lại, con nhận ra gốc rễ của mọi vấn đề chính là tính kiêu ngạo. Con không muốn mình trông yếu đuối, kém cỏi hay thiếu chắc chắn về ơn gọi của mình. Con muốn kiểm soát mọi thứ, và vì vậy, có lẽ con không được gọi làm tu sĩ vì con mang quá nhiều vấn đề.”

Nghe xong, vị linh hướng ngước mắt nhìn lên cây Thánh Giá treo ngay phía sau thầy dòng trẻ. Một lát sau, cha mỉm cười rạng rỡ và nói: “Con yêu quý, con cũng giống như tất cả mọi người ở đây thôi! Chỉ là trước khi vào đan viện, con chưa nhận ra điều đó.”

Thầy dòng trẻ sững sờ trước câu trả lời ấy và vội hỏi: “Vậy con phải làm gì bây giờ, thưa cha? Liệu con vẫn có thể tiếp tục đời tu với những vấn đề này không?”

Vị linh hướng đặt tay lên vai thầy và dịu dàng nói: “Có thể chứ, con ạ, nhưng chỉ khi con làm một điều liên tục.”

Hào hứng, thầy hỏi: “Điều gì vậy, thưa cha?”

Không chút do dự, vị linh hướng đáp: “Con phải sám hối và quay về với Thiên Chúa mỗi ngày.”

Cảm thấy khó chịu, thầy phản bác: “Chẳng phải con đã làm điều đó rồi sao?”

“Đúng vậy,” cha đáp, “nhưng trong cuộc đời này, sám hối không bao giờ dừng lại. Nếu ta không liên tục quay về với Thiên Chúa, ta sẽ dễ dàng quay vào chính mình và bị sự yếu đuối của nhân tính lấn át. Chỉ qua sám hối, con mới có thể đón nhận sự tự do và chữa lành mà mọi người đều khao khát.”

Nhiều người có thể xem lời khuyên của vị linh hướng như một điều lạc hậu, mang tính áp đặt và nặng nề. Kẻ khác có thể nghĩ đây là một con đường huyền bí dẫn đến một kinh nghiệm đặc biệt về Thiên Chúa. Nhưng thực ra, lời khuyên ấy không hề lỗi thời hay bí truyền. Đó chính là lời mời gọi của Đức Giê-su trong Tin Mừng: “Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng” (Mc 1,15).

Từ Hy Lạp “Metanoia” có nghĩa là “sự đổi mới tâm trí” [1]. Nhưng sám hối không chỉ dừng lại ở lý trí mà còn phải dẫn đến sự thay đổi trong hành động và đời sống, chẳng hạn như từ bỏ thói quen xấu, thực hành bác ái, và gia tăng lòng mến Chúa. Quan trọng hơn, sự đổi mới ấy phải chạm đến tâm hồn, trung tâm sâu thẳm của con người. Trong Tân Ước, “Metanoia” xuất hiện 22 lần, luôn mang ý nghĩa một cuộc hoán cải toàn diện hướng về Thiên Chúa.

Sám hối đích thực bao gồm hai chuyển động: trước hết là từ bỏ tội lỗi, nghĩa là ý thức và dứt khoát tránh xa những hành vi đi ngược lại ý Chúa; kế đến là quay về với Chúa, tức là thiết lập lại mối tương quan mật thiết với Ngài qua cầu nguyện, lãnh nhận bí tích và sống theo Tin Mừng. Việc quay về này không chỉ dừng lại ở cảm xúc hối lỗi mà còn phải thể hiện qua những bước đi cụ thể trong đời sống hằng ngày.

Sám hối không chỉ đơn thuần là tránh xa điều xấu, mà còn là kết hợp mật thiết với Đức Kitô bằng cách để Người hướng dẫn đời sống, suy nghĩ và hành động của ta trong mọi hoàn cảnh. Người môn đệ chân chính không chỉ giữ luật lệ mà còn phải khao khát Đức Kitô với tất cả tâm hồn. Kết hợp mật thiết với Đức Kitô nghĩa là để Người trở thành trung tâm của mọi suy nghĩ, quyết định và hành động trong đời sống ta. Một người có thể giữ luật đạo đức và tham dự Thánh lễ, nhưng nếu không dành thời gian cầu nguyện riêng với Chúa mỗi ngày, người ấy chưa thực sự đáp lại lời mời gọi của Người. Do đó, điều quan trọng nhất mà họ cần làm chính là sám hối, tức là nhìn nhận thiếu sót của mình, bắt đầu cầu nguyện ngay lập tức, và sắp xếp thời gian cầu nguyện hằng ngày [2].

Sám hối đích thực không chỉ là nhận lỗi mà còn là hành động cụ thể để thay đổi. Như Đức Giê-su nói: “Xem quả thì biết cây” (Mt 7,16-20). Sám hối không nhằm làm ta xấu hổ, nhưng giúp ta mở lòng để nhận ra những nơi Thiên Chúa chưa chiếm trọn trong đời sống ta. Nó không chỉ là một sự kiện đơn lẻ, mà là một hành trình liên lỉ của người môn đệ.

[1] Ignatius Catholic Study Bible, 66.

[2] Từ khóa ở đây là "cố gắng". Chúng ta đều yếu đuối và mỏng giòn. Dù không nên lấy đó làm cái cớ, ta cũng cần kiên nhẫn với chính mình và những thương tổn của mình.

Xem thêm Sám hối: Đón nhận Đức Kitô (Phần 2)

Tác giả: Linh mục Jeremiah Shryock CFR

Xuân Đại (TGPSG) lược dịch từ Siritualdirection.com