Đại sứ Iran tại Vatican gửi thư cho Đức Giáo hoàng Lêô XIV

TGPSG / Zenit – Trong một lời kêu gọi nổi bật - kết hợp sự căng thẳng địa chính trị với ngoại giao liên tôn, ông Ayatollah Mohammad Hossein Mokhtari - Đại sứ Cộng hòa Hồi giáo Iran tại Tòa Thánh - đã viết thư trực tiếp gửi Đức Giáo hoàng Lêô XIV, thúc giục ngài công khai lên án những gì Iran mô tả là các mối đe dọa và lời lăng mạ nhắm vào Lãnh tụ Tối cao Ali Khamenei từ chính phủ Hoa Kỳ và Israel.

Bức thư, được gửi trong bối cảnh căng thẳng quốc tế gia tăng, kêu gọi Đức Thánh Cha – không chỉ với tư cách là nguyên thủ quốc gia, mà còn là một vị có thẩm quyền về luân lý và tôn giáo toàn cầu – lên tiếng phản đối điều mà vị đại sứ gọi là “đe dọa ám sát trực tiếp” nhằm vào một nhân vật mà theo quan điểm của Iran, vừa là lãnh tụ chính trị, vừa là nhà lãnh đạo tôn giáo thiêng liêng của người Hồi giáo Shi’a.

Ông Mokhtari cho biết, những phát biểu gần đây của các quan chức Mỹ, bao gồm cả Tổng thống Donald Trump, cùng các tuyên bố từ giới lãnh đạo Israel – đặc biệt là Ngoại trưởng Israel Katz – đã thể hiện thái độ thù địch công khai và ủng hộ việc nhắm mục tiêu vào ông Khamenei. Đại sứ cảnh báo rằng, những lời lẽ này không chỉ vi phạm chuẩn mực quốc tế mà còn là sự xúc phạm trực tiếp đến phẩm giá tôn giáo của thế giới Hồi giáo.

“Văn hóa chính trị thống trị hiện nay trên thế giới ngày càng gạt bỏ các giá trị tinh thần và luân lý,” ông Mokhtari viết. “Chúng ta đang chứng kiến sự dung túng ngày càng lớn đối với những hành vi xúc phạm các biểu tượng và truyền thống thiêng liêng – bao gồm cả trường hợp này , một nhà lãnh đạo tôn giáo được hàng triệu tín đồ Hồi giáo tôn kính.”

Ông cũng nhấn mạnh rằng, những hành vi này không thể chỉ được nhìn nhận dưới góc độ chính trị hay pháp lý, mà còn phải được hiểu là mang hậu quả tôn giáo sâu sắc và nguy hại. “Những sự xúc phạm như vậy vượt lên trên chính trị. Chúng làm tổn thương tinh thần của một cộng đồng tôn giáo toàn cầu.”

Khi viện dẫn truyền thống Kitô giáo, ông Mokhtari so sánh sự thiêng liêng của các nhân vật tôn giáo trong Hồi giáo và Kitô giáo. “Trong tư tưởng Kitô giáo, việc xúc phạm các nhân vật thánh được xem là tội lỗi – là hành vi bất kính đối với chính Thiên Chúa,” ông viết, lập luận rằng sự im lặng trước những hành vi này có nguy cơ gieo rắc chia rẽ giữa các tín đồ thuộc các tôn giáo khác nhau.

Khi định vị Đức Giáo hoàng Lêô XIV như là người ủng hộ hòa hợp liên tôn toàn cầu, ông Mokhtari nhắc đến vai trò của Đức Thánh Cha trong việc thúc đẩy đối thoại và hòa bình, và nói rằng: “Ngài được công nhận là người tiên phong trong việc hiểu biết và hiệp nhất liên tôn.”

Ông cũng dẫn lại di sản của “Tài liệu về Tình huynh đệ nhân loại” được Đức Giáo hoàng Phanxicô và Đại Imam al-Azhar ký năm 2019, coi đây là một cột mốc nền tảng đang bị đe dọa.

Bức thư hàm ý rằng nếu không lên tiếng, uy tín của nhiều thập kỷ nỗ lực đối thoại liên tôn của Vatican sẽ bị xói mòn. “Sự bao dung tôn giáo không thể song hành với sự im lặng trước những lời xúc phạm các nhà lãnh đạo tôn giáo của tôn giáo khác,” vị đại sứ cảnh báo.

Hiện Tòa Thánh chưa đưa ra phản hồi chính thức, song lời kêu gọi này đặt Vatican vào một vị thế ngoại giao nhạy cảm. Truyền thống của Tòa Thánh thường tránh dính líu trực tiếp vào các xung đột song phương, nhưng vẫn kiên trì thúc đẩy hòa bình, đối thoại và bảo vệ phẩm giá tôn giáo.

Bức thư của Mokhtari thể hiện sự kết hợp khác thường - giữa lý luận thần học và hoạt động vận động quốc tế, đặt Đức Giáo hoàng vào giao điểm chồng chéo luân lý - giữa đức tin và quyền lực chính trị toàn cầu. Nó cũng phản ánh chiến lược của Iran trong việc khai thác “quyền lực mềm tôn giáo” vào thời điểm mà những lời lẽ địa chính trị đang gia tăng độ gay gắt ở nhiều nơi khác.

Tác giả: Valentina di Giorgio 

FX. Nguyễn Hữu Sang (TGPSG) biên dịch từ Zenit