Bài Giảng Lễ không chỉ dạy ăn ngay ở lành

TGPSG -- Có nhiều Bài Giảng Lễ chỉ dừng lại ở việc: dạy ăn ngay ở lành, dạy những bài học làm người trong cách đối nhân xử thế, đang khi đó, Bài Giảng Lễ phải là bài giảng giải Lời Chúa, Lời mặc khải, vượt lên trên những đòi hỏi của luân lý tự nhiên, để đạt đến những giá trị siêu nhiên của chiều kích đức tin, hầu, đem ơn cứu độ đến cho tất cả mọi người.

Chẳng hạn, ta thấy: trình thuật Mười người phong hủi, thường được suy niệm về “lòng biết ơn”, thường xoay quanh việc kể các câu chuyện về lòng biết ơn và vô ơn, rồi, đề cao và khuyên dạy hãy thực hành lòng biết ơn, nhất là, khi mưa lũ vừa mới đi qua, ta thường nghe nói về thái độ vô ơn với mẹ thiên nhiên, chính vì thế, mà phải gánh chịu những hậu quả tại hại… Nếu ta không nhấn mạnh đến chiều kích của ân sủng, mà, chỉ nói, chỉ dạy về việc ra sức, tự mình, để chứng tỏ lòng biết ơn của mình, thì, coi chừng, lòng biết ơn đó lại biến thành một thứ “vô ơn” hơn bao giờ hết, khi không cần Chúa, bất cần ân sủng cứu độ của Chúa.

Trình thuật “Mười Người Phong Hủi” (Lc 17,11-19), được đặt trong Bối Cảnh Phụng Vụ của Chúa Nhật Tuần 28 Thường Niên Năm C, với Lời Tổng Nguyện: Ước gì ân sủng Chúa vừa mở đường cho chúng con đi, vừa đồng hành với chúng con luôn mãi, để chúng con sốt sắng thực hành những điều Chúa truyền dạy.

Muốn thực hành những điều Chúa truyền dạy, ta phải cậy dựa vào ân sủng của Chúa, chứ, tự sức mình, ta không thể làm được. Ca Nhập Lễ cho thấy tất cả đều do bởi Lòng Thương Xót của Chúa: Ôi lạy Chúa, nếu như Ngài chấp tội, nào có ai đứng vững được chăng? Trong Bài Đọc 2 Thánh Lễ, thánh Phaolô quả quyết với chúng ta: Nếu ta kiên tâm chịu đựng, ta sẽ cùng hiển trị với Đức Kitô, như Ca Hiệp Lễ cho thấy: Khi Đức Kitô xuất hiện, Người thế nào, chúng ta sẽ được trở nên giống Người như thế. Đây là một lời hứa chắc chắn: thông phần đau khổ với Đức Kitô, ta sẽ được cùng hiển trị với Người.

Câu Tung Hô Tin Mừng: Anh em hãy tạ ơn trong mọi hoàn cảnh, đó chính là điều Thiên Chúa muốn trong Đức Kitô Giêsu. Trong Đức Kitô, tất cả đều là ân sủng và tình yêu, vì thế, tất cả mọi sự: thuận lợi hay nghịch cảnh, đều là ân ban, là quà tặng tình yêu Thiên Chúa dùng để cứu độ chúng ta. Thái độ đáp lại là: “lòng biết ơn”, không phải là thứ “biết ơn” thông thường, được viết trên văn tự chữ viết của lề luật, của nền phụng tự cũ trong nội bộ Do Thái giáo, nhưng là, dựa trên nền tảng của ân sủng và tình yêu, của nền phụng tự mới vượt ra khỏi biên giới Ítraen mà vươn tới tận cùng trái đất, như Bài Đáp Ca, Thánh Vịnh 97: Chúa đã mặc khải ơn Người cứu độ trước mặt chư dân. Chư dân chính là các dân ngoại.

Nếu ta thuộc về thế gian, thì ắt hẳn, nó sẽ yêu mến ta, nhưng, ta thuộc về Đức Kitô, thì ắt hẳn, nó sẽ thù ghét và bách hại ta. “Lòng biết ơn” đối với tình yêu và ân sủng của Chúa đòi buộc ta phải trả giá, như trong Bài Đọc 1 Thánh Lễ, ông Naaman, vị tướng của nước ngoại giáo Aram, đã nhận “đất” Ítraen là của mình, khi ông xin một số đất vừa sức hai con lừa; nhận Thiên Chúa của Ítraen là Chúa của mình, khi nói: ông sẽ không còn dâng lễ cho thần nào khác ngoài Đức Chúa. Với lời tuyên xưng đức tin này, chắc chắn, ông sẽ phải chấp nhận bị mất chức, bị tước mất những quyền lợi mà ông đang được hưởng, thậm chí, có khi còn bị tù tội và bị chết. Trong Bài Tin Mừng, người phong hủi ngoại giáo Samaria, đã không vào đền thờ bằng gỗ đá, để thực hành nghi thức cũ của nền phụng tự cũ dựa trên những gì luật dạy, nhưng, anh ta đã trở lại với Đức Giêsu, Đền Thờ mới, thực hành nghi thức mới của nền phụng tự mới dựa trên tình yêu và ân sủng, và chắc chắn, anh ta cũng sẽ phải trả giá cho lòng tin của mình. Hai bài đọc của Giờ Kinh Sách đã nói rõ sự khác biệt của hai nền phụng tự này. “Lòng biết ơn” của ta được thể hiện qua việc thờ phượng Chúa theo hình thức phụng tự nào?

Bài: Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB (TGPSG)