Lá Thư Mùa Chay (1): Cách bước vào mùa chiến đấu thiêng liêng

WHĐ (10/3/2025) - Mùa Chay không phải là thời gian để em cảm thấy mình yếu đuối hay thất bại, mà là cơ hội để em trở về với Chúa và tìm lại sức mạnh nơi Ngài.

Em thân mến trong đức tin,

Trước Tết 2025, anh đọc một cuốn sách khá hay về chủ đề chúng ta sẽ bàn. Anh đọc bản Tiếng Anh[1]: The Screwtape Letters[2]. Tác giả Clive Staples Lewis[3] là nhà văn, nhà triết học Anh giáo rất nổi tiếng với những cuốn sách đậm chất triết lý và nhân văn. Cuốn sách này cũng không ngoại lệ; ông viết rất khó hiểu cho những ai không thích triết lý. Do đó, xin cho phép anh kín múc vài tư tưởng của Lewis để chia sẻ với em trong hành trình mùa Chay này nhé.

Mùa Chay là thời gian đầy ý nghĩa, khi mỗi người được mời gọi hoán cải tâm hồn, chiến đấu với những yếu đuối và cám dỗ để tiến gần hơn tới Chúa. Sau nhiều lần trò chuyện với em, anh cảm nhận được ước ao muốn chiến thắng của em. Chiến thắng cần những chiến lược và chiến thuật, cần thực hành và dĩ nhiên cần ơn của Chúa nữa. Anh hiểu rằng em đang phải đối mặt với những thách thức cụ thể, những “kẻ thù vô hình” như: cám dỗ, hoài nghi, và sự xao lãng trong đời sống đức tin. Đừng sợ hãi, vì đây chính là hành trình mà mọi Kitô hữu đều phải trải qua.

Em biết không, Tin mừng Chúa nhật 3 Mùa Thường Niên năm nay cho thấy Chúa Giêsu khởi đầu sứ vụ công khai của Ngài bằng lời khẳng định mạnh mẽ: “Thần Khí Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi, để tôi loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn. Người đã sai tôi đi công bố cho kẻ bị giam cầm biết họ được tha, cho người mù biết họ được sáng mắt, trả lại tự do cho người bị áp bức, công bố một năm hồng ân của Chúa” (Lc 4,18-19).

Năm hồng ân là Năm Thánh, là thời gian Chúa Giêsu hướng dẫn chúng ta trên hành trình tự do và ơn cứu độ mà Ngài mang đến. Nhưng để sống trong tự do như con cái Chúa, anh em mình cần học cách nhận diện những mưu mẹo tinh vi của Kẻ cám dỗ và vững vàng chiến đấu với nó. “Biết người biết ta, trăm trận không nguy”, em nhé!

1. Kẻ thù của em là ai?

Em thân mến, kẻ thù lớn nhất của chúng ta trong đời sống thiêng liêng không phải là người khác, mà là chính những cám dỗ len lỏi trong tâm trí và trái tim mình. Đây là điều rất vi diệu, vì nó lúc ẩn lúc hiện, lúc mạnh lúc yếu. Tin Mừng gọi Kẻ Thù là Satan, hay là Kẻ cám dỗ. Nó rất tinh vi, khéo léo, luôn nhắm vào những điểm yếu của em. Ví dụ, em có thể bị cám dỗ bởi sự lười biếng, ham mê lướt điện thoại, hay thậm chí là những suy nghĩ kiểu như:

- “Cầu nguyện bây giờ chẳng thay đổi được gì đâu. Do đó, cần chi nguyện cầu”.

- “Mình cần nghỉ ngơi, làm chuyện này chuyện kia trước, rồi mới tính đến việc thiêng liêng”.

Kẻ cám dỗ không dại dột nói dối một cách trắng trợn. Lý do là nó biết em đủ thông minh để nhận ra, rồi chống lại nó. Như thế thì “lộ bài” hết. Thay vào đó, nó gieo rắc những nghi ngờ nhỏ, làm cho em mất tập trung vào điều quan trọng. Câu chuyện trong sách C.S. Lewis cũng đề cập đến một tình huống tương tự: Kẻ cám dỗ đã thành công khi khiến một người đang tìm kiếm chân lý bị phân tâm bởi một ý nghĩ rất đời thường, như “đã đến giờ ăn trưa”. Đây là chiến thuật nghi binh đấy, khiến em mất tập trung.

Vì thế, em cần nhớ rằng trận chiến lớn nhất không diễn ra bên ngoài, mà nằm ngay trong tâm hồn, trong đầu óc của em. Lơ đãng hai lãnh địa này, em sẽ vị Kẻ cám dỗ quay vòng vòng!

2. Chiến lược của Kẻ Thù

Có lẽ em đã nghe về điều này rồi, nhất là nếu em đã đi Linh Thao. Ở đây, anh sẵn sàng nhắc lại điều này: Kẻ cám dỗ không muốn em suy nghĩ sâu xa về ý nghĩa của đời sống thiêng liêng. Nó muốn em sống hời hợt, cảm thấy những chuyện thiêng liêng là “xa vời” hoặc “không thực tế.” Thời đại này, nhiều người cho rằng tôn giáo là thuốc phiện, là nhảm nhí. Em yêu khoa học, nhưng đừng để Kẻ Thù lợi dụng tình yêu này khiến em nghĩ rằng những kiến thức thực dụng quan trọng hơn việc cầu nguyện và hoán cải tâm hồn.

Chẳng hạn, khi em cảm thấy muốn cầu nguyện, nó sẽ thì thầm:

- “Để sau đi, bây giờ mệt quá”.

- “Học tập hoặc công việc quan trọng hơn mà, việc cầu nguyện có thể làm bất cứ lúc nào.”

Và thế là em trì hoãn, lần này đến lần khác, ngày này sang ngày khác. Qua thời gian, em dần quên mất ý nghĩa thực sự của việc sống trong sự hiện diện của Chúa. Kẻ thù muốn biến em thành một tâm hồn chai lì, một linh hồn tượng đá. Thiên Chúa thì ngược lại, Ngài muốn ban tặng cho em một “quả tim bằng thịt” (Ed 36, 26), để em biết yêu và thẩm thấu được tình yêu của Thiên Chúa.

Anh muốn chia sẻ với em một nguyên tắc quan trọng: Kẻ cám dỗ rất sợ lý trí được đánh thức. Kẻ có lý trí thường biết phân biệt đúng sai, phải trái. Em sẽ thấy Kẻ Thù đặt ra đủ lý do ngụy biện, đó chỉ là cạm bẫy, khiến em mất tỉnh táo. Vì vậy, em cần tập thói quen suy nghĩ và cầu nguyện trước khi đưa ra quyết định, ngay cả trong những điều nhỏ nhặt.

3. Làm sao để chiến thắng?

Mùa Chay là thời gian để em không chỉ nhận diện những cám dỗ mà còn học cách chiến thắng chúng. Đây là cuộc chiến cam go dành cho chúng ta. Rất may là chúng ta không chiến đấu một mình. Chúng ta luôn có Thiên Chúa, Đấng mạnh hơn Kẻ Thù nhiều. Do đó gặp Thiên Chúa là điều cần thiết:

Tăng cường cầu nguyện. Cầu nguyện không chỉ là nói với Chúa những gì em muốn, em xin. Quan trọng hơn, anh nghĩ em cần lắng nghe Ngài. Trong những lúc bị cám dỗ, hãy dừng lại và thưa với Chúa: “Lạy Chúa, con yếu đuối. Xin Ngài giúp con chiến thắng”. Sau đó, lắng nghe trong tim của em, Chúa sẽ trả lời sao? Những lời cầu nguyện đơn giản như thế này sẽ giúp em quay về với Chúa và nhận được sức mạnh.

Học cách nhận diện sự phân tâm. Em hãy tự hỏi: “Điều này có đưa tôi đến gần Chúa hơn không?” Nếu câu trả lời là không, hãy gạt nó sang một bên.

Tìm kiếm sự hỗ trợ từ cộng đoàn. Em không cô độc, nên em đừng chiến đấu một mình. Kẻ thù rất thích em chiến đấu lẻ loi. Anh biết em thích đá banh. Đây là môn thể thao đồng đội. Tương tự, em hãy tìm đến những người bạn trong nhóm Công giáo, tham gia các hoạt động mùa chay của giáo xứ hoặc trường học. Khi em ở bên những người có cùng niềm tin, em sẽ cảm thấy mạnh mẽ hơn rất nhiều.

Sống đơn sơ và biết ơn. Kẻ cám dỗ rất thích làm phức tạp hóa mọi thứ trong tâm trí em. Hãy sống đơn giản, biến điều phức tạp thành đơn giản để giải quyết. Nhưng Chúa Giêsu đã dạy chúng ta sống đơn sơ và tin tưởng vào sự quan phòng của Ngài. Hãy biết ơn những điều nhỏ bé trong cuộc sống – một bữa ăn ngon, một ngày nắng đẹp – và dâng những điều ấy lên Chúa.

4. Thực hành trong Mùa Chay

Anh muốn chia sẻ với em một số việc làm cụ thể trong Mùa Chay, để em có thể áp dụng ngay trong cuộc sống hàng ngày:

- Dành 10 phút mỗi ngày để đọc Kinh thánh. (5 phút cũng ok). Em có thể bắt đầu đọc lần lượt hết một sách Tin mừng.

- Kiêng bớt một điều gì đó em yêu thích. Ví dụ, giảm thời gian dùng điện thoại hoặc mạng xã hội, và thay vào đó, dành thời gian thể thao, trò chuyện hoặc cầu nguyện.

- Viết nhật ký thiêng liêng. Ghi lại những cảm xúc, suy nghĩ, và cả những cám dỗ em gặp phải. Điều này hơi thách đố, nhưng nếu em không thích viết, cuối ngày em dành 3 phút để nghĩ xem mình đã làm gì trong ngày, và để ý đến cảm xúc của mình nhé.

- Tham dự Thánh lễ và xưng tội. Bí tích Thánh Thể và Hòa Giải là hai nguồn sức mạnh lớn lao trong cuộc chiến thiêng liêng của em. Tùy em sắp giờ để tham dự ít là Thánh lễ mỗi Chúa nhật.

Lời kết

Em thân mến,

Mùa Chay không phải là thời gian để em cảm thấy mình yếu đuối hay thất bại, mà là cơ hội để em trở về với Chúa và tìm lại sức mạnh nơi Ngài. Chúa Giêsu đã chiến thắng mọi cám dỗ khi Ngài sống trên trần gian, và Ngài luôn sẵn sàng giúp em trong mọi khó khăn.

Hãy tin tưởng rằng em không đơn độc. Chúa luôn ở bên em, yêu thương em, và hướng dẫn em trên hành trình này. Anh luôn cầu nguyện cho em, để em ngày càng vững vàng trong đức tin và tìm thấy niềm vui thực sự nơi Chúa.

Ước gì nhận được phản hồi của em. Anh sẽ gửi thư tiếp cho em trong tuần thứ Hai của Mùa Chay nhé.

Hãy mạnh mẽ lên nhé, em!

Thân thương trong Đức Kitô,

Lm. Giuse Phạm Đình Ngọc SJ

-----------

[1] https://www.preachershelp.net/wp-content/uploads/2014/11/lewis-screwtape-letters.pdf

[2] The Screwtape Letters của C.S. Lewis thường được dịch sang tiếng Việt là "Những Lá Thư của Screwtape" hoặc "Những Lá Thư Tư Vấn của Screwtape". Nội dung chính của sách tập trung vào những bức thư giả tưởng mà Screwtape, một ác quỷ cấp cao, viết để hướng dẫn cháu mình, Wormwood, cách làm hư hỏng linh hồn con người.

[3] Ông là bạn thân của tác giả Chúa Tể Những Chiếc Nhẫn J. R. R. Tolkien