Người Giáo dân của Thiên niên kỷ mới: Một thoáng công đồng Vatican II: Gởi giới văn nghệ sỹ

CÔNG ĐỒNG VAT. II
KÍNH GỞI GIỚI VĂN NGHỆ SĨ^[1]

LM. Nguyễn Văn Hinh (D.Min.)

Dẫn nhập

Giá trị cao cả nhất của một Dân tộc không phải là tư bản^[2] mà là văn hóa^[3]. Văn hóa là Báu vật vô giá. Đánh mất văn hóa là đánh mất chính mình và Dân tộc mình. Giới văn nghệ sĩ, là những người làm văn hóa nghệ thuật, chính họ là những người góp phần định hình, hình thành, làm nên động lực và phát triển tương lai. Mà cũng có thể đánh mất tương lai của Dân tộc. Ý thức được vai trò, ơn gọi, sứ vụ và tầm ảnh hưởng quan trọng của giới này, nên khi kết thúc Công đồng Vat. II, Giáo hội đã có một sứ điệp trân trọng gởi riêng cho Giới Văn Nghệ sĩ. Sau đây, tôi xin chia sẻ ít điều mục vụ về vấn đề này, theo tinh thần của sứ điệp.

Nhận thức

Giáo hội đánh giá rất cao và rất trân quý về giới này. Nên Công đồng gọi giới Văn Nghệ Sĩ, những người hoạt động “Nghệ thuật chân chính”^[4] là những người “Bạn Thân”^[5] của Giáo hội. Nghệ thuật chân chính, bao gồm chân lý và cuộc sống. Làm nghệ thuật là kéo chân lý từ trời cao; nâng cao thực tại phũ phàng lên. Ở mức trung, là người làm nghệ thuật. Nghệ thuật và người làm nghệ thuật chính là văn nghệ sĩ. Làm được như thế, người ta gọi là người đạo đức, vì đạo đức đứng ở mức trung. Hoa trái của Thánh Thần là sự cân bằng. Văn nghệ sĩ là những người rất gần với Thần Khí. Đừng đóng cửa trước Chúa Thánh Thần. Liên kết với Giáo hội đón nhận Chúa Thánh Thần. Phụng sự Chân Thiện Mỹ. Bảo vệ cái Đẹp, với một phong cách thanh sạch và vô vị lợi. Thế giới hôm nay cần sự Thật và cái Đẹp. Đem tài năng ra phụng sự chân lý và cái đẹp. Tất cả sẽ đem lại hy vọng, hạnh phúc và niềm vui cho con người và cho thế giới^[6].

Thực tế, có nhiều thứ Bạn, nhưng văn nghệ sĩ được coi là Bạn Thân. Đã là bạn thân thì luôn ước muốn và làm điều tốt cho bạn; ngăn cản bạn mỗi khi bạn làm điều không tốt; khuyến khích bạn vượt qua những yếu đuối, chán nản, thất vọng. Trợ giúp bạn tránh rơi vào khuynh hướng bất định, cái gì cũng cho là tương đối, rơi vào chủ nghĩa thực dụng, xu hướng vô cảm, vô tín, thị hiếu phù du^[7]. Giúp bạn tỉnh táo, sáng suốt nhận ra những lối diễn tả theo lối kỳ dị và bất nhã. Không xứng đáng với lý tưởng và với Giáo hội. Hơn nữa, Giáo hội và giới văn nghệ sĩ, không dấu nhau điều gì. Giáo hội nhìn nhận họ là những người đã từng xây dựng, trang hoàng đền thờ. Làm giàu cho Phụng vụ thánh. Suy tư các tín điều. Diễn tả sứ điệp bằng những ngôn ngữ hình thể và sắc thái, khiến cho thế giới cảm nhận được^[8].

Đào luyện

Văn nghệ sĩ chân chính, là những nhà đạo đức và làm đạo đức. Họ rất gần với Chúa Thánh Thần. Khi hoạt động chân chính, tất nhiên là có thần khí hướng dẫn. Họ có ơn tiên tri và được ơn tầm nhìn rất xa. Giới văn nghệ sĩ công giáo hoạt động chuyên nghiệp và chân chính, quí vị lại còn có Tin mừng, Công đồng Vat.II, và văn hóa, trợ lực, góp phần vào ơn tầm nhìn của mình thì lại vô cùng đúng đắn, vẻ vang cho Giáo hội và Dân tộc này. Sau đây, tôi xin chia sẻ ít điều về tầm nhìn.

Do hướng dẫn của Chúa Thánh Thần, theo luật cân bằng, ngàn năm thứ Ba là thiên niên kỷ Châu Á Thái Bình Dương. Nền văn minh Biển. Việt Nam điểm dừng và điểm hội tụ của nền văn minh mới này. Văn nghệ sĩ chúng ta cùng với mọi người có nhiệm vụ hết sức thiêng liêng: “Tích hợp văn hóa và văn minh Đông-Tây”. Đây là con đường của Thiên mệnh, mệnh trời dành cho Việt Nam. Và những việc cần làm:

1. Tích hợp đa văn hóa, xây dựng hình tượng con người trẻ Việt Nam, với ba giá trị: Giá trị

bản địa; giá trị khu vực và giá trị tây phương. Giá trị bản địa: Tính Cộng đồng; giá trị khu vực là tính hài hòa và giá trị tây phương là tính khoa học. Có thể tóm tắt: Con người cộng đồng, hòa hợp và khoa học. Đông nghiêng về tâm linh; tây chuộng khoa học. Có thể diễn tả bằng một phạm trù mới: “Tâm linh-Khoa học”. Phạm trù này sẽ là khung đúc luyện nên con người mới, “Nhận thức, tư tưởng, lời nói và hành động là một”. Ví dụ, khi tôi thấy tình hình Covid-19, tùy theo mỗi niềm tin tôn giáo, tôi “Xin Chúa Giêsu giải quyết” và liền sau đó, tôi viết bài: “Lại vượt qua Covid-19 và tích hợp văn hóa Đông-Tây”. Tôi cầu nguyện là tâm linh; tôi đưa ra giải pháp là khoa học. Chỉ khoa học chưa đủ; chỉ tâm linh cũng không thiết thực. Quan niệm Á Đông: “Nhân tính không bằng Trời tính”. Hài hòa cả “Đông-Tây” là con người của thế giới văn minh mới.

2. Kinh tế tri thức và dịch vụ. Phát huy khả năng tư duy, trí tuệ, sáng tạo và tinh thần phục

vụ như Chúa Giêsu dậy: “Ta đến để phục vụ”, thậm chí còn quỳ gối rửa chân cho các môn đệ và truyền cho họ rửa chân cho nhau như Ngài đã làm. Chúng ta phải dứt khoát đẩy lùi con người cũ: “Thích làm Thầy”. Ngại hoặc coi thường người lao động tay chân. Ví dụ: “Dịch vụ lao động giúp việc gia đình, hoặc chăm sóc người già”. Lương của những người này rất cao, ngang với những người làm trong hãng kinh doanh đổ rác”. 

Kết luận

Giáo hội cần và hướng về Quý vị. Tuy nhiên, Giáo hội cũng kêu gọi nhân dân, các bạn trẻ, các nhà quản lý văn hóa không bao giờ có thể thờ ơ, nới lỏng với văn hóa. Phát huy chức năng văn hóa. Làm thấm nhập Tâm linh vào văn minh khoa học Tây phương. Khuyến khích tiếp thu khoa học có chọn lọc vào đời sống tâm linh của Dân tộc.

Cảnh giác. Văn hóa suy đồi. Chúng ta đừng bao giờ nghĩ rằng văn minh Tây phương là mọi cái đều hay, cần học hỏi. Trong hay có dở. Giới trẻ phải tự hào về nền văn hóa tâm linh của Dân tộc. Nếu thiếu tâm linh, mọi sự dẫn tới đổ vỡ, bất hạnh. Hãy giúp cho người Tây phương biết dừng lại, chậm hơn, khôn ngoan hơn. Dựng lại mùa xuân cho Tây Phương. Đang rơi vào khủng hoảng, mất định hướng. Biết công bằng, nhìn xa hơn những tiến bộ khoa học.

Điều cũng cần lưu tâm, Văn nghệ sĩ có nhiệm vụ nối kết các thế hệ. Đừng để tan vỡ mối liên kết với quá khứ. Ký ức là món quà “Khôn Ngoan”, hết sức quý giá và cần thiết để tiến bộ hài hòa, và đi tới tương lai một cách bền vững.

Chúng tôi xin trân quý và biết ơn Văn Nghệ Sĩ, trong đạo, ngoài đời. Xin Trời, Thiên Chúa,Thượng Đế, Đấng Tạo hóa phúc cho Quý vị và Gia quyến của Quý vị. Ngài biết và Ngài bảo vệ Quí vị./.

Truyền thông Tgp.Sg, tháng Sáu, 2021
Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min.)