Người Giáo dân của Thiên niên kỷ mới: Đào luyện tín hữu giáo dân trong thời hoàn vũ

TÍN HỮU GIÁO DÂN
THỜI HOÀN VŨ (2)
MÔ HÌNH - CƠ CHẾ - TÂM LINH

Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)

Nhận thức                                             

Một là được đào tạo hai là bị đào thải!

Để thực hiện ý hướng này, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chính thức thành lập Bộ Giáo dân, Gia đình và Sự sống. Bộ mới này hợp nhất: Hội đồng Toà Thánh về Giáo dân và Hội đồng Toà Thánh về Gia đình[1]. Quy chế Thánh bộ Giáo dân, Gia đình và Sự sống ra đời[2]. Sau đây, tôi xin chia sẻ: Tín hữu Giáo dân thời hoàn vũ 2: Mô hình đào luyện, cơ chế mục vụ và đào luyện tâm linh.

Đào luyện

Để hoàn thành sứ mạng: “Đồng trách nhiệm”, điều cần thiết là phải được đào tạo. Việc đào tạo phải hướng đến sứ mạng. Chúng ta sống tình huynh đệ đích thực giữa mục tử và giáo dân, bằng cách làm việc cạnh nhau mỗi ngày, trong mọi lãnh vực mục vụ [3]. Một trong những điều tồi tệ nhất xảy ra với một mục tử là quên đoàn chiên, mà vì họ mà mình được kêu gọi”[4]. Bộ Giáo dân, gia đình và sự sống: “Thúc đẩy và đào tạo giáo dân. Những thực hành tốt" và Sáng kiến tốt nhất trong việc đào tạo giáo dân[5]. Thánh bộ giúp người tín hữu giáo dân nhận thức rõ hơn tinh thần đồng trách nhiệm của mình, do Bí tích Rửa tội, đối với đời sống và sứ mệnh của Hội Thánh, theo những đặc sủng khác nhau được nhận lãnh để xây dựng Hội Thánh, đặc biệt chú ý đến sứ mệnh riêng của người giáo dân bằng cách làm sáng tỏ và hoàn thiện việc xếp đặt đúng trật tự những công việc trần thế[6]. Sau đây là “Mô hình đào luyện, cơ chế và đào luyện tâm linh, theo tinh thần đổi mới của Công đồng Vat. II. , và văn hóa Dân tộc Việt Nam.

1. Mô hình: “Linh đạo-Mục vụ-Truyền giáo”[7].
2. Sơ đồ cơ chế[8] mục vụ giáo xứ.
3. Đào luyện Tâm linh. Đặc điểm: Điều kiện “Ắt có và đủ”: Chầu thánh Thể. Với Phương thức

Tích hợp: “Cả…Cả…”; “Ân sủng và Thực tại”[9]; Đông-Tây hòa hợp: Tâm linh-Khoa học. Thể hiện qua phương pháp:  “Cầu nguyện và Cảm nghiệm”- “Thân-tâm” hài hòa; “tâm-trí-ý chi” hòa quyện; “đức tin và khoa học”; bao gồm sư phạm và mục tiêu. Mục đích: Chuyển đổi đức tin truyền thống, cộng đồng, trở thành đức tin cá vị, sống động và xác tín.

MÔ HÌNH ĐÀO LUYỆN

1. Linh đạo: Tập trung vào Chúa Kitô và Lời của Người

Ý nghĩa. Thực hành giới răn mến Chúa, nên giống Chúa.

Đặc điểm: “Hãy học cùng Ta “Hiền lành và Khiêm nhường”.

Mục đích. Khao khát nên giống Chúa để được Chúa biến đổi.

2. Mục vụ: Tập trung vào con người và môi trường

Ý nghĩa. Thực hành giới răn yêu người

Đặc điểm: “Hãy cứ đi và làm như vậy”, theo gương người Samari.

Mục đích. Liên đới - trách nhiệm  và yêu thương - phục vụ.

3. Truyền giáo: Tập trung vào bản chất của Giáo hội là Truyền giáo.

Ý nghĩa. Thực hành sứ vụ Tiên tri, loan báo Tin mừng. Hệ qủa của: Linh đạo và mục vụ trên đây, như “căn và cốt” gặp nhau - nội tâm có Chúa, mục vụ truyền giáo hữu hiệu.

Đặc điểm.  Đối thoại và Hòa giải – Chứng tá: Con đường truyền giáo mới.

Mục đích. Loan báo cho mọi người biết: “Thiên Chúa yêu thương Con người và môi trường”.

Hệ quả đào luyện

Đời sống: Hiền lành và khiêm nhường như Chúa Giêsu.

Hành động: Liên đới trách nhiệm và yêu thương phục vụ theo gương người Samari.

Nội tâm: Có Chúa cùng loan báo Tin mừng, theo gương Mẹ Maria.

NB. Giáo hội là dấu chỉ và là dụng cụ dẫn tới sự hiệp thông: Hiệp thông với Chúa và với nhân loại. Cụ thê hôm nay là con đường: Hiệp hành, hiệp thông, tham gia, sứ vụ. Sơ đồ trên, thể hiện: Hiệp thông để loan báo Tin mừng, loan báo Tin mừng dẫn tới; sự hiệp thông. Sơ đồ trên là cơ chế, là bộ máy, thể hiện nguyên tắc mục vụ của  Công đồng Vat. II: “Ân sủng và thực tại”; và Tích hợp văn hóa-văn minh toàn cầu: “Đông-Tây”; đặc biệt áp dụng triết lý giáo dục toàn cầu: “Tâm linh-khoa học”.

ĐÀO LUYỆN TÂM LINH

Phương thức tích hợp

1. Ân sủng và thực tại
2. Tâm linh và khoa học
3. Văn hóa Đông phương: Tĩnh, tình; với văn minh Tây phương: Động và lý.

Nội dung

Cầu nguyện-Cảm nghiệm

Ý nghĩa. Phương pháp cầu nguyện tập trung toàn diện con người, cả tâm cả trí cả ý chí thuận rtheo, khao khát gặp, sống với Chúa đang sống. Được Ân sủng biến đổi nên giống Chúa.

Mục đích. Biến đức tin truyền thống, cộng đồng trở thành đức tin cá vị, sống động và xác tín.

Đặc điểm. Sư phạm: Tiệm tiến; lặp đi lặp lại; tác động vào ba cơ năng quan yếu: Tâm, Trí và Ý chí; cả thân cả tâm; cả ân sủng cả thực tại; cả tâm linh cả khoa học; cả Đông cả Tây.

Mục tiêu: Được tình yêu, ân sủng và sức mạnh của Thánh Thần Thiên Chúa biến đổi nên thánh. Nên “Đồng hình đồng dạng với Chúa Giêsu” – con người hiền lành và khiêm nhường; biết sống liên đới trách nhiệm-yêu thương phục vụ bằng chứng tá qua con đường đối thoại và hòa giải.

Hệ quả

1. Đào luyện người giáo dân trưởng thành đích thực. Có mô hình: Linh đạo, mục vụ truyền

giáo. Có phương thức tích hợp: Tâm linh-khoa học, đông tây hài hòa. Có sư phạm. Có mục tiêu.

2. Chuyển đổi Đức tin truyền thống, cộng đồng trở thành đức tin cá vị.
3. Góp phần dựng lại mùa xuân của Hội Thánh, Dân tộc và thế giới.

Kết luận

Một là đổi mới hay là chết. Một là được đào tạo hai là bị đào thải! Hoạt động của Bộ Giáo dân, Gia đình và Sự sống đặc biệt chú ý đến việc đào tạo giáo dân ở mọi cấp độ, cho mọi thành phần, bao gồm những khía cạnh: đức tin, hoạt động tông đồ, chứng tá Kitô giáo trong xã hội, văn hóa và chính trị, trong đó các sáng kiến và "những thực hành tốt nhất" về truyền giáo, đào tạo và thăng tiến tín hữu được trình bày cho giáo dân đang hoạt động ở nhiều nơi khác trên thế giới, đã chứng tỏ hiệu quả ở một quốc gia cụ thể và có thể được đề xuất ở nhiều nơi khác. Chương trình đào luyện tín hữu giáo dân, đã được triển khai áp dụng, từ luận án mục vụ “Người giáo dân thiên niên kỷ mới”, 2008 tới 2018 trong giáo xứ Mong Thọ và trong toàn thể giáo phận Long Xuyên, tại Việt Nam. Hy vọng đã có những nhận thức và chuyển biến nhất định. Nhưng vì lúc đó chưa  phải “thời vận” - thời cơ đến vận thuận theo, như hôm nay. Hiện nay đang dần dần triển khai qua YouTube của Tổng Giáo phận Sài gòn, chuyên mục: “Người Giáo dân thiên niên kỷ mới”, từ 2020.

Chúng tôi xin gởi chương trình này vào: trang Web., laityinvolved.org, 

Email., laityformation@laityfamilylife.va theo yêu cầu của Bộ Giáo dân, gia đình và sự sống.

Cùng bước đi theo Thần khí, hy vọng chúng ta sẽ có dịp chia sẻ và thực hành cụ thể hơn, theo hướng “Hội thánh-văn hóa-khoa học”. Hầu góp phần dựng lại mùa xuân Hội thánh và thế giới./.

Truyền thông TGP/SG, tháng Ba 2023
Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)