Người Giáo dân của Thiên niên kỷ mới: Điểm tựa Hiệp Hành - Công Đồng Vatican II

ĐIỂM TỰA HIỆP HÀNH
CÔNG ĐỒNG VATICAN II

Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)

Dẫn nhập

Mục vụ hiệp hành là chăm sóc Dân Chúa, cùng nhau đi theo Chúa Kitô, giúp nhau nên thánh và giúp mọi người đạt tới hạnh phúc vĩnh hằng. Mục vụ hôm nay cần dựa vào điểm tựa vững chắc, như thể “đi tắt về đích”. Con đường tắt về đích, đó là Công đồng Vat. II. Vì, các nghị quyết Công đồng đều do các nghị phụ cùng với Chúa Thánh Thần hướng dẫn ra quyết định. Đó là hướng đi của lịch sử hiện đại, mang tính tiên tri. Quả thực, nếu chúng ta hiểu biết và áp dụng Công đồng vào cuộc sống hôm nay của giáo hội và thế giới, sẽ bớt rất nhiều công sức và thời giờ để tìm tòi, suy nghĩ, hành động. Sau đây, tôi xin chia sẻ ít điều về “Điểm tựa hiệp hành: Công đồng Vat. II”.

Nhận thức

Kinh nghiệm bản thân. Buồn khổ lớn nhất là có lúc, tôi không nhìn thấy gì và không biết đi về đâu. Hầu hợp theo Thánh Ý Chúa. Hạnh phúc cho Đất Nước Việt Nam, Tết Nhâm Dần 2022, đường cao tốc thông tuyến nối liền Bắc Nam. Dấu hiệu: “Đại lộ đại phú”. Nhưng thời nay, đường bộ, đường thủy, đường hàng không, đường viễn thông, nhường chỗ cho đường “Mạng xã hội”. Do đó, trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0, có thể chọn con đường “Ngắn nhất, đón đầu về đích”. Bằng cách tập trung học công nghệ tân tiến, đưa vào phát triển trong mọi lãnh vực. Cùng với chiến lược bảo vệ an ninh mạng. Đất Nước ta có đường, chọn lựa đường “Mạng vi tính”, như thể điểm tựa đón đầu, sẽ lên đường sớm, đi nhanh và về đích mau nhất.

Giáo hội trong tình hình chuyển biến dữ dội, cũng buộc phải tìm ra con đường: “Hiệp hành: hiệp thông, tham gia, sứ vụ” và một điểm tựa, như thể đường tắt hiệp hành đạt đích. “Đường tắt” là đường ngắn nhất, đi tắt, đạt đích nhanh và sớm nhất: Công đồng Vat. II. Lý do, Công đồng là một hội nghị các giám mục và một số vị trong giáo hội, chính thức nhóm họp, cùng với Chúa Thánh Thần để đọc lại Phúc âm, suy gẫm, xem xét, bàn luận, áp dụng và quyết định những vấn đề thuộc giáo lý hoặc giáo luật của giáo hội trong thời hiện đại. Công đồng Vatican II là một linh ứng của Đức Thánh Giáo hoàng Gioan 23. Do nhu cầu cấp bách thực tế của giáo hội, trước những vấn nạn cực kỳ khó khăn. Như cuộc bùng nổ khoa học và kỹ thuật; con người đặt trọn niềm hy vọng nơi thế giới vật chất; những hứa hẹn tôn giáo bị tan vỡ. Bên cạnh đó là thiểu số các Kitô hữu hoang mang, rạn nứt nội bộ, chia rẽ, mất cơ hội truyền giáo. Hơn nữa, Công đồng tập trung vào: “Chúa Kitô và Lời của Người. Vào Con người và môi trường. Và vào Loan báo Tin mừng, bản chất của Hội thánh”. Do đó, muốn tiến tới một giáo hội “Hiệp hành: hiệp thông, tham gia sứ vụ”, với trình độ người tín hữu giáo dân, nên lắng nghe, học hành và đi theo con đường tắt là “Công đồng Vat. II”: “Cải hóa và Hiệp nhất”. Với hai đặc điểm nổi bật: Đổi mới và mục vụ.

1. Đổi mới là trở về nguồn, thời Chúa Giêsu, các tông đồ và giáo hội sơ khai, sau: “Lễ Ngũ Tuần”.

2. Mục vụ là cùng với Chúa Thánh Thần, chăm sóc con người và thế giới. Công đồng đưa ra những giải pháp đáp trả thời đại. Như ngọn gió canh tân, đem lại chân giá trị cho tư tưởng, hành động của con người và môi trường. Cũng như đem lại nguồn sống mới cho nhân loại và Kitô giáo trong đạo cũng như ngoài đời. Để đạt được ước nguyện trên, Công đồng đưa ra ba tập trung.

1. Tập trung vào Chúa Kitô và Phúc âm của Người. Tập trung vào Chúa Kitô đang sống trong bí tích Thánh Thể, với đức tin-cá vị, bản thân, sống động và xác tín.Tập trung vào Phúc âm, với bốn qui: qui mục tử, qui cây nho, qui Kitô, qui vườn nho. Cùng với Lời, tóm tắt vào hai giới răn mến Chúa và yêu người.

2. Tập trung vào Con người và môi trường. Tập trung vào con người “Cả hồn cả xác cả tinh thần”. Thực thi “Đức ái-Samari”. Tập trung vào môi trường tự nhiên, với luật cân bằng và môi trường xã hội với bốn nhiệm vụ: công bằng, bác ái, chân lý và tự do.

3. Tập trung vào bản chất của giáo hội: Loan báo Tin mừng qua con đường truyền giáo mới là “Đối thoại và hòa giải”.

Trên con đường đi tới, Công đồng cho biết ba trở ngại về con người thời nay:

1. Bất định: không tin có chân lý, biến động, thay đổi. Và Con người là chuẩn mục cho chân lý.
2. Vô cảm: Cứ có lý, có tiền là được.
3. Vô tín: Không tin nếu không chứng minh được bằng khoa học.

Tuy nhiên, không trở ngại nào mà không có giải pháp. Công đồng đề nghị hai hóa giải chiến lược, dựng lại đức tin cho con người thời đại và tương lai.

1. Lòng thương xót: yêu tới cùng như Chúa Giêsu trên thập giá, sẽ hóa giải tất cả.

2. Môi trường. Môi trường tự nhiên: Thuận theo luật trật tự: “Cân bằng”. Luật cân bằng là hoa

trái của Thánh Thần. Môi trường xã hội, thiết lập trật tự, giống như chiếc bàn bốn chân: “Công bằng, bác ái, chân lý và tự do”.

Đào luyện: Từ ba tập trung, ba trở ngại và hai giải pháp trên đây, Công đồng đưa ra mô hình đào luyện. Gồm: “Linh đạo, mục vụ, truyền giáo”. Linh đạo là thực hiện giới răn Mến Chúa. Mến Chúa thì gắn bó và được Chúa biến đổi trở nên giống Chúa, đồng hình đồng dạng với Chúa: “hiền lành và khiêm nhường”. Mục vụ là thực hiện giới răn Yêu người, thi hành “đức ái-Samari”, sống liên “đới trách nhiệm-yêu thương phục vụ”. Truyền giáo là hệ quả của mến Chúa yêu người. Là bản chất của giáo hội: Loan báo Tin mừng “Thiên Chúa yêu thương con người” qua con đường “đối thoại và hòa giải”. Đối thoại bằng đời sống; bằng việc làm; bằng đức tin, theo gương Mẹ Maria, cưu mang “Giêsu-loan báo tin mừng”; bằng thần học, dành cho các chuyên gia.

Với phương thức: Tập trung vào Thánh Thể, như Logo của Thượng Hội Đồng 2023. Theo phương pháp: “Cầu nguyện-Cảm nghiệm”, là phương thức “tâm linh-khoa học”, bao gồm cả tâm linh cả khoa học, cả sư phạm, cả mục tiêu. Nó dung hợp thân tâm hài hòa và tổng hợp cả tâm cả trí cả ý chí. Đồng thời tích hợp Đông-Tây, cả động cả tỉnh.

Mục tiêu: Dẫn tới một “Đức tin-Cá vị”, bản thân xác tín vào Chúa Giêsu đang sống. Một “Đức ái-Samari”, vô vị lợi và cùng với Chúa Giêsu “Loan báo tin mừng”.

Nếu quí vị muốn biết rõ hơn, xin nghe và đọc lại những bài có liên quan, đã trình bày trước đây.

Kết luận                                                                                                              

Hiệp hành cũng có nghĩa là phải học hành. Học hành cần mô hình, phương pháp, sư phạm và mục tiêu. Học hành về Công đồng Vat. II trên đây là một phương thức học hành đơn giản, căn bản, tập trung, xác tín và hữu hiệu. Thực tế, “Người tài không có đường, thiếu phương pháp cũng khó về đích; người bình thường có đường, nắm chắc phương pháp sẽ đạt đích. Công đồng Vat. II, là đường siêu cao tốc hiện đại, là điểm tựa vững chãi, giúp người tín hữu giáo dân suy ngẫm, thấm nhập vào tư tường, trở thành hành động, như đi tắt về đích một cách chắc chắn, không sai lầm, bền vững, hợp với thời đại. Đem lại hệ quả truyền giáo là rất lớn. Như Giáo lý dậy: “Nhìn xem trời đất, muôn vật trật tự lạ lùng, liền biết có Đức Chúa Trời”. /.

Truyền thông TGP/SG, tháng Hai, 2022
Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)