Giáo xứ Hàng Xanh 2018
TGPSG -- Nằm ở mặt tiền của con đường Bạch Đằng (Bình Thạnh) ồn ào náo nhiệt, ngôi nhà thờ Hàng Xanh xinh xắn vươn cao lên bầu trời xanh, với chóp đỉnh là cây Thánh giá - nằm thanh thoát bên trên ‘tháp đài’ Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời. Dưới chân Mẹ là các bậc thang dẫn lên cao vút, rồi như chợt mất hút khi dẫn vào hành lang nhà thờ, khiến nhiều người đi qua không khỏi thắc mắc ngước nhìn...
Sở dĩ nhà thờ này có tên Hàng Xanh là vì trước đây, hai bên đường phía trước rợp bóng cây Sanh - một thứ cây thuộc họ cây Si, quanh năm xanh tươi. Dân gian nhìn vào hàng cây điển hình đó mà gọi nơi này là Hàng Sanh, dần dần phát âm chệch đi thành cái tên quen thuộc ‘Hàng Xanh’ ngày nay.
I. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
A. THUỞ BAN ĐẦU
Vào giữa thế kỷ 20, Hàng Xanh là một vùng ngoại ô khá sầm uất của thành phố Sài Gòn - Chợ Lớn. Một số giáo dân đã cùng dân cư các nơi đến đây lập nghiệp. Lúc này, các linh mục thuộc tu hội Xuân Bích - tạm trú tại nhà tập Dòng Thánh Phaolô Thị Nghè - thường lui tới thăm hỏi bà con lương giáo sống ở nơi đây.
Thánh lễ đầu tiên khai sinh giáo họ Hàng Xanh - trực thuộc giáo xứ Thị Nghè - đã được cử hành trong đêm Giáng Sinh 1959, do Cha Mai Ngọc Sơn (người Pháp, có tên là Michel Barnouin, linh mục dòng Xuân Bích) chủ sự.
Rồi vào ngày 01.04.1960, giáo hữu cùng nhau dựng một lều vải ngay giữa khu đất trống, trang trí hoa đèn đơn sơ. Ảnh Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp được rước từ nhà thờ Thị Nghè về đặt trên bàn thờ. Mùa Đại Phúc bắt đầu. Mỗi buổi tối, trong tuần tam nhật, có khoảng 120 giáo dân đến tham dự Thánh lễ, nghe giảng, xưng tội rước lễ, cầu nguyện thật sốt sắng.
Sau đó, trên đà hăng say phấn khởi, giáo dân tự nguyện quyên góp, hợp lực cất ba gian nhà tôn thay thế cho lều vải. Có nhà nguyện là bắt đầu có phụng vụ và giáo lý, mỗi Chúa Nhật, Cha Sơn đến dâng lễ và các thầy Xuân Bích đến dạy giáo lý cho trẻ em.
Hè 1960, vì Cha Sơn phải đảm nhiệm các công việc mục vụ khác nên giáo họ Hàng Xanh được trao lại cho Cha Phanxicô Xaviê Lê Vĩnh Khương (chánh xứ Thị Nghè, cũng là Tổng Đại diện Giáo phận Sài Gòn lúc đó). Cha Phanxicô Xaviê Khương đã nhờ Cha Giuse Vũ Khoa Cử - Bề trên sáng lập tu hội Nhà Chúa, kiêm Giám đốc trường Nguyễn Duy Khang (ngày nay là trường cấp 3 Gia Định, đường Xô Viết Nghệ Tĩnh) - trông coi.
Để đáp ứng lòng mong ước có Thánh lễ hằng ngày của giáo dân, cha quản nhiệm Giuse Cử đã mời cha Tôma Trần Lê Vinh - đang phụ trách văn phòng đại diện giáo phận Thái Bình tại TGP Sài Gòn - về giúp. Từ đó, ngày thường, giáo dân năng lui tới tham dự Thánh lễ, đọc kinh cầu nguyện chung với nhau. Họ Hàng Xanh bắt đầu được chia thành 6 khu và có ban đại diện giáo dân.
Sau 4 năm quản nhiệm, Cha Giuse Cử - bận rộn với công việc tu hội và sức khoẻ không khả quan - đã bàn giao việc coi sóc giáo họ Hàng Xanh cho cha Tôma Vinh vào ngày 21.03.1964
B. XÂY DỰNG THÁNH ĐƯỜNG
Cha Tôma Trần Lê Vinh là người đã đặt nền móng cho giáo xứ ngày nay. Trong thời gian quản nhiệm, Ngài và giáo dân hằng ao ước xây dựng một ngôi thánh đường, thay thế cho nhà nguyện đã xuống cấp trầm trọng. Chúa đã nhậm lời và đưa ông bà Villaréal (người Tây Ban Nha, quốc tịch Pháp) đến giúp đỡ tận tình về tài chánh (ông đã được ĐGH Phaolô VI tưởng thưởng huy chương ‘Đệ Tam Đẳng Giêgôriô Đại Thánh Bội Tinh’; và phu nhân Maria Mã Thị Hoa được ân thưởng huy hiệu danh dự ‘Phục Vụ Giáo Hội và Giáo Hoàng’). Hai ông bà dâng tiền bạc xây cất toàn bộ ngôi nhà thờ. Đức cố Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn văn Bình đã về cử hành nghi thức đặt viên đá đầu tiên vào ngày lễ Phục sinh 26.03.1967 và cũng chính Ngài khánh thành ngôi nhà thờ này vào lễ Phục sinh 14.04.1968.
Kể từ đây, giáo họ Hàng Xanh được tách ra khỏi giáo xứ Thị Nghè, trở thành một giáo xứ mới với cha sở tiên khởi là linh mục Tôma Trần Lê Vinh.
C. CÁC ĐỜI CHA SỞ VÀ CHA PHÓ
1. Lm Tôma Trần Lê Vinh (05.1968 – 14.11.1994)
Cha có công xây cất nhà thờ, nhà xứ, trường học Minh Đức và nỗ lực giúp giáo dân sống đạo đức thâm sâu, tạo thành một khối đoàn kết, chung tay xây dựng nhà Chúa. Sau 20 năm tận tuỵ với đàn chiên, Cha Tôma đã về với Chúa. Hình ảnh một người cha hiền lành vui tươi, luôn nhiệt thành phục vụ đã để lại trong tâm khảm giáo dân Hàng Xanh một nỗi nhớ khôn nguôi.
Các cha phó:
- Lm Giuse Vũ Minh Nghiệp (17.5.1972 - 21.10.1976)
- Lm Đa Minh Vũ Ngọc Thủ (19.9.1987- 28.11.1992)
- Lm Phêrô Nguyễn Ngọc Vượng (16.9.1992 - 6.4.1995).
2. Lm Đa Minh Vũ Ngọc Thủ (28.03.1995 - 25.08.2009)
Đã từng là cha phó ở Hàng Xanh 5 năm trước đây, cha Đa Minh Thủ hết sức gắn bó với Chúa và giáo dân, liên hệ mật thiết với tha nhân. Cha sửa chữa và mở rộng thánh đường, xây dựng nhà giáo lý mới kết nối với nhà thờ cũ. Ngày 25.08.2009, cha được sai đi làm chánh xứ Tân Việt.
Các cha phó:
- Lm Phêrô Đỗ Duy Khánh (2001 - 2003)
- Lm Phaolô Nguyễn Quốc Hưng (2003 - 2004)
- Lm Giuse Dương Vũ (2006 - 2008)
3. Lm Giuse Maria Phạm Hồng Thái (từ 31.08.2009...)
Khi vừa về nhận trách nhiệm mục tử, ngoài việc củng cố mọi sinh hoạt của các ban ngành, đoàn thể trong giáo xứ, cha Giuse Maria ân cần đi thăm tất cả các gia đình trong giáo xứ, lặng lẽ kiếm tìm, gặp gỡ để nâng đỡ từng con chiên như một người thân trong gia đình. Mỗi dịp Xuân về, Cha đến chúc Tết mọi gia đình. Cha quan tâm đặc biệt đến các bệnh nhân, người nghèo và còn rất nhiều việc khác nữa…
Năm 2012, trước tình hình nhà thờ bị xuống cấp, công tác sửa chữa được bắt đầu. Cha Giuse Maria đã xây: Phòng Chầu Thánh Thể, Đài Đức Mẹ bên cạnh đặt bức phù điêu các Thánh Tử Đạo Việt Nam, Tượng đài Thánh Giuse, Nhà tưởng niệm, xây và trang trí lại cổng nhà thờ. Cùng với việc sửa chữa thánh đường, cha xứ và cha phụ tá luôn nhắc nhở mọi người một điều quan trọng: Thiên Chúa không ngự trong nhà thờ bằng đá mà ngự trong tâm hồn mỗi người, cần đổi mới tâm hồn của mình để được Chúa ngự.
Các cha phó:
- Lm Giuse Trần Đình Phương (2009 – 2013)
- Lm Phêrô Giuse Maria Hà Thiên Trúc (từ 2013...)
II. HOA TRÁI ƠN GỌI
Xuất thân từ Giáo xứ Hàng Xanh có 11 linh mục và 12 tu sĩ, trong đó có: cha Phanxicô Lê Văn Thái, cha Giacôbê Nguyễn Kim Điền, cha Phanxicô Nguyễn Văn Nhứt OP, cha Giuse Vũ Huy Hoàng SDB.
Ơn gọi linh mục tu sĩ vẫn tiếp tục được giáo xứ quan tâm với vườn ươm là Ban giáo dục Ơn Gọi cùng những buổi học hỏi về ơn gọi, giáo lý, Tin Mừng, chầu Thánh Thể...
Trong giáo xứ còn có một số dòng tu hiện diện và hoạt động, các tu sĩ vẫn thường xuyên cộng tác với giáo xứ trong nhiều lãnh vực.
III. MỤC VỤ GIÁO XỨ
1. Tổ chức
Giáo xứ hiện nay có trên 7.000 giáo dân. Ban Thường vụ gồm 5 người, cộng tác sát cánh với cha sở. Khoảng 73 vị hiện diện trong buổi họp Hội đồng Giáo xứ mở rộng vào các thứ Hai đầu tháng để thảo luận về các công việc của giáo xứ.
Các đoàn thể gồm: Huynh Đoàn Đa Minh, Phạt tạ Thánh Tâm, Gia đình Tận hiến, Con Đức Mẹ, Bà Mẹ Công giáo, Gia trưởng, Legio Mariae, Lòng Chúa Thương Xót.
Các Ban mục vụ gồm có: Bác ái, Chăm sóc Bệnh nhân, Khuyến học, Trật tự, Phục Vụ, Phụng vụ, Lễ sinh, Truyền Thông, Thừa tác viên ngoại lệ trao Mình Thánh Chúa.
Nhóm trẻ gồm có Giới Trẻ và Xứ đoàn Thiếu Nhi Thánh Thể. Quý cha nhà xứ và các ân nhân luôn ủng hộ giới trẻ trong việc từ thiện. Hội Bà Mẹ Công Giáo giúp các em thiếu nhi có bữa điểm tâm rẻ và lành mạnh sau lễ sáng Chúa nhật. Mùa Hè các em được cha xứ cho đi dã ngoại.
2. Hoạt động Bác ái và Truyền giáo
Dành cho người nghèo không phân biệt lương giáo:
- Mỗi đầu tháng đều có phát gạo
- Lớp dạy cắt may tình thương do giáo xứ tổ chức
- Giới trẻ, với quỹ bác ái nhờ thu gom ve chai hằng tháng và sự đóng góp của quý cha và ân nhân, mỗi năm hai lần đi phát quà ở các vùng sâu vùng xa. Mỗi trưa thứ Bảy đầu tháng, phát 150 phần cơm cho người nghèo.
- Xứ đoàn TNTT tổ chức đi làm từ thiện một năm hai lần vào mùa Giáng Sinh và Phục Sinh.
Trong giáo xứ:
- Nhà nghèo được giúp tiền và trợ giúp khi có đám tang
- Bệnh nhân bị bệnh hiểm nghèo được giáo xứ hỗ trợ
- 4 hộ nghèo đã được chống dột (trên 30 triệu đ/căn)
- Đóng góp cho khuyến học mỗi năm một lần, khoảng 60 triệu đ/năm
3. Các giờ Phụng vụ
Chúa nhật có 5 Thánh lễ (5g, 6g15, 7g30, 16g30, 18g) và Chầu Thánh Thể từ 14g đến 15g.
Ngày thường có 2 Thánh lễ (5g, 17g30).
Nhà Chầu Thánh Thể mở cửa từ 4g đến 21g hằng ngày để giáo dân đến viếng Chúa tự do.
Có tất cả 8 ca đoàn phục vụ trong các Thánh lễ.
LỜI KẾT
Chặng đường 50 năm (1968 – 2018) không quá dài, nhưng sự phát triển niềm tin của cộng đoàn giáo xứ - đi liền với sự thay đổi từ ngôi nhà thờ ban đầu đến ngôi thánh đường khang trang hiện nay - là nhờ biết bao nhiêu hồng ân Thiên Chúa, tình thương của Mẹ Lên Trời cùng sự chung tay góp sức của quý cha, Hội đồng MVGX và toàn thể giáo dân trong nửa thế kỷ.
Ngày 16.08.2017, giáo xứ đã long trọng khai mạc Năm Thánh Toàn Xá mừng 50 năm thành lập với tâm tình hân hoan cảm tạ và tràn trề niềm hy vọng vào các thế hệ con cháu tương lai sẽ tiếp bước cha ông xây dựng và phát triển Giáo xứ Hàng Xanh nói riêng và Giáo hội nói chung.
Giờ đây, mọi người đang tất bật và nô nức mừng kỷ niệm 50 năm thành lập giáo xứ vào ngày lễ Đức Mẹ Hồn xác Lên Trời năm nay. Nguyện xin Mẹ Hồn Xác Lên Trời phù hộ cho quý cha nhà xứ và cộng đoàn Dân Chúa trong các công tác mục vụ, đặc biệt về bác ái và truyền giáo.
Tóc Ngắn - NSTM 8.2018 (TGPSG)
