Đức Lêô XIV: AI phải phục vụ cho đối thoại và tình huynh đệ

TGPSG/ Vatican News -- Trong một sứ điệp do Đức Hồng y Pietro Parolin, Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh, ký thay mặt, gửi đến Hội nghị Thượng đỉnh “AI vì Điều thiện” của Liên Hợp Quốc tại Geneva, Đức Giáo hoàng Lêô XIV kêu gọi các quốc gia xây dựng những khuôn khổ và quy định pháp lý để hướng đến lợi ích chung của toàn nhân loại.

Trong sứ điệp gửi ngày 10-7 đến các tham dự viên của Hội nghị thượng đỉnh “AI vì Điều thiện” diễn ra tại Geneva, Thụy Sĩ từ ngày 8 đến 11-7, Đức Giáo hoàng Lêô XIV kêu gọi các quốc gia xây dựng những khuôn khổ và quy định về AI nhằm bảo đảm công nghệ này được phát triển và sử dụng vì lợi ích chung.

“Tôi muốn nhân dịp này khích lệ quý vị hãy theo đuổi sự sáng tỏ về mặt đạo đức và thiết lập một cơ chế quản trị AI có sự phối hợp cả ở cấp địa phương lẫn toàn cầu, dựa trên sự đồng thuận trong việc công nhận phẩm giá bẩm sinh và các quyền tự do cơ bản của con người,” sứ điệp do Đức Hồng y Pietro Parolin ký cho biết.

Hội nghị này do Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) thuộc Liên Hợp Quốc tổ chức, phối hợp với Chính phủ Thụy Sĩ đồng chủ trì. Sự kiện quy tụ sự tham gia của các chính phủ, lãnh đạo công nghệ, giới học giả và các chuyên gia trong lĩnh vực AI.

Trong “kỷ nguyên đổi mới sâu xa” này, khi nhân loại đang đặt lại câu hỏi “làm người có nghĩa là gì”, thế giới “đang đứng trước những ngã rẽ lớn, đối mặt với tiềm năng to lớn do cuộc cách mạng kỹ thuật số được điều khiển bởi Trí tuệ nhân tạo”, Đức Giáo hoàng nói rõ trong sứ điệp.

AI cần đến sự quản trị đạo đức và khuôn khổ pháp lý

“Khi AI ngày càng có khả năng tự thích nghi với nhiều tình huống khác nhau, bằng cách đưa ra các lựa chọn thuật toán thuần kỹ thuật, thì điều đặc biệt quan trọng là phải cân nhắc đến những tác động nhân học và đạo đức của nó, phải thấy rằng các giá trị đang bị đe dọa, để rồi nhìn ra các nghĩa vụ và khuôn khổ pháp lý cần có nhằm duy trì các giá trị đó” Đức Giáo hoàng nhấn mạnh.

Ngài nhấn mạnh rằng “trách nhiệm đối với việc sử dụng AI một cách có đạo đức trước hết thuộc về những người phát triển, quản lý và giám sát các hệ thống này”, nhưng cả người sử dụng cũng phải cùng gánh vác sứ mạng đó.

Đức Giáo hoàng khẳng định: AI “cần có sự quản trị đạo đức đúng đắn và khuôn khổ pháp lý lấy con người làm trung tâm, vượt lên trên những tiêu chí đơn thuần về tính hữu ích hoặc hiệu quả.”

Xây dựng xã hội hòa bình

Trích dẫn khái niệm “trật tự bình an” của Thánh Augustinô - theo đó hòa bình là hoa trái của một trật tự công chính - Đức Giáo hoàng Lêô nhấn mạnh rằng đó nên là mục tiêu chung. Vì vậy, AI cần góp phần xây dựng “một trật tự xã hội mang tính nhân bản hơn” và “những xã hội công bằng và hòa bình phục vụ cho sự phát triển toàn diện của con người và lợi ích của đại gia đình nhân loại.”

Mặc dù AI có thể mô phỏng tư duy con người và thực hiện công việc nhanh chóng, hiệu quả, thậm chí thay đổi các lĩnh vực như “giáo dục, lao động, nghệ thuật, y tế, quản trị, quân sự và truyền thông”, nhưng Đức Giáo hoàng cảnh báo rằng “AI không thể thay thế khả năng phân định luân lý hay xây dựng các mối quan hệ chân thật giữa con người với nhau.”

Theo ngài, việc phát triển công nghệ này “phải song hành với sự tôn trọng các giá trị nhân bản và xã hội, khả năng suy xét bằng lương tâm trong sáng, và sự trưởng thành trong trách nhiệm của con người.”

Ngài kêu gọi cần có “sự phân định cẩn trọng để bảo đảm rằng AI được phát triển và sử dụng nhằm phục vụ lợi ích chung, xây dựng nhịp cầu đối thoại và thúc đẩy tình huynh đệ.”

AI cần phải phục vụ “lợi ích của toàn thể nhân loại.”

Tác giả: Isabella H. de Carvalho

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ Vatican News