Tốt nghiệp không phải là kết thúc, mà là khởi đầu của sứ vụ

TGPSG (29.5.2025) – Toàn văn bài giảng của Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm trong Thánh lễ Bế giảng năm đào tạo 2024-2025 Đại Chủng viện Thánh Giuse Sài Gòn vào Thứ Năm, ngày 29-5-2025.

1. Cảm nhận về lễ trao bằng tốt nghiệp

Các thầy rất thân mến, hồi nãy tôi ngồi dưới tham dự lễ trao bằng tốt nghiệp triết học, thần học của các thầy. Tôi thấy rất oai vệ và đẹp đẽ. Thời của tôi không được như vậy, lúc đó còn tăm  tối, mọi việc làm rất âm thầm, kín đáo, chỉ vội vã cho xong, không có lễ ra trường oai nghiêm như bây giờ. Hầu như không có lễ ra trường. Nhưng khi tôi đi du học nước ngoài thì mới có lễ ra trường.

2. Ý nghĩa lễ tốt nghiệp – “Commencement Ceremony”

Điều tôi lấy làm lạ là lễ ra trường trong tiếng Anh gọi là Commencement exercise hay Commencement ceremony. Từ “commencement” nghĩa là sự khởi đầu. Điều lạ là ngày lễ tốt nghiệp kết thúc giai đoạn học lại được gọi là sự khởi đầu. Trong ngày lễ đó, người ta thường mời diễn giả là những nhân vật thành công trong nhiều lĩnh vực: tôn giáo, xã hội, kinh tế, văn hóa, nghệ thuật. Họ dựa vào kinh nghiệm bản thân để chia sẻ với sinh viên về cách làm sao để thành công trong cuộc đời. Vậy lễ tốt nghiệp không chỉ kết thúc giai đoạn học, mà còn là sự khởi đầu cho một hành trình mới.

3. Hành trình mới – Tiếp tục học và đào tạo

Hành trình mới là quá trình tiếp tục học, hay nói đúng hơn là tiếp tục đào tạo.

• Đặc điểm thứ nhất: Tự đào tạo

Khi còn ở đại chủng viện, các thầy được các cha đào tạo, hướng dẫn từng bước về mọi mặt: nhân bản, tri thức, thiêng liêng, mục vụ.

Nhưng khi ra ngoài làm việc, các thầy phải tự đào tạo bản thân mình. Việc tự đào tạo không chỉ kéo dài đến lúc được phong linh mục, mà còn tiếp tục trong suốt cuộc đời linh mục, trên cả bốn chiều kích: nhân bản, tri thức, thiêng liêng, mục vụ.

Ở thời đại trước, khi con người có cảm thức linh thánh mạnh mẽ, linh mục được quý trọng vì là người của thế giới thiêng liêng. Nhưng trong thời đại hiện nay, được gọi là thời đại tục hóa, người ta nhìn linh mục trước hết như một con người, vì vậy nhân bản và tri thức vẫn rất quan trọng.

Cách sống, ứng xử, và sự hiểu biết của các thầy có đáng để người khác kính trọng không? Nếu có, họ sẽ nghe các thầy nói. Do đó, việc tự đào tạo không chỉ là về thiêng liêng và mục vụ, mà còn về nhân bản và tri thức, nhất là khi tri thức ngày càng gia tăng.

• Đặc điểm thứ hai: Tự đào tạo tại hiện trường

Khi còn ở đại chủng viện, các thầy được đào tạo trong lớp học, thư viện, môi trường đại chủng viện. Khi ra ngoài, công việc tự đào tạo phải diễn ra ngay tại hiện trường, nơi các thầy được sai đến làm việc.

Có nhiều thách thức khi áp dụng kiến thức thần học vào thực tế mục vụ. Ví dụ, tại sao học triết học, thần học đầy đủ mà khi dạy giáo lý người dân không hiểu? Có thể vì dùng những thuật ngữ cao siêu, xa lạ với đời sống người dân.

Các thầy phải tìm cách truyền tải Tin Mừng phù hợp với môi trường sống người dân. Tùy môi trường, cách tiếp cận cũng khác nhau: giáo xứ thành phố đông đúc hay giáo xứ nông thôn dân cư thưa thớt, nghèo khó. Các thầy phải quyết định là ngồi chờ người ta đến hay chủ động đi đến với họ.

5. Sứ mạng loan báo Tin Mừng

Ngày hôm nay, các thầy vừa nghe các bài đọc của thứ Năm tuần VI Phục sinh, chuẩn bị cho lễ Chúa Giêsu lên trời (lễ Thăng Thiên). Chúa Giêsu để lại cho Hội Thánh sứ mạng lớn lao: loan báo Tin Mừng đến tận cùng thế giới.

Cuộc sống của các thầy cũng phải hướng về sứ mạng này. Không phải làm linh mục vì lợi ích vật chất, danh tiếng hay địa vị, mà mục đích tối hậu là thực thi sứ vụ loan báo Tin Mừng mà Chúa trao cho Hội Thánh.

6. Lời chia sẻ cuối cùng

Đây là những tâm tình tôi muốn chia sẻ với các thầy, như những người anh em trong cùng ơn gọi. Tôi chia sẻ niềm vui với tất cả các thầy trong ngày lễ bế giảng, đặc biệt với những anh em nhận bằng tốt nghiệp triết học, thần học.

Cùng với niềm vui, tôi mong các thầy quan tâm để sau giai đoạn ở đại chủng viện, tiếp tục tự đào tạo trong môi trường mục vụ mà Chúa sai đến, nhằm trở thành những sứ giả Tin Mừng đích thực, mang lại nhiều hoa trái cho Chúa và Hội Thánh như lòng Người mong ước.