Lễ Khánh Thành Phòng Khám Mai Khôi-Khám bệnh, chữa bệnh Bảo Hiểm Y Tế ngày 7.12.2023

TGPSG -- “ Phục vụ trong yêu thương, hy sinh vì Đức ái”

Đó là kim chỉ nam của từng thành viên tại Phòng Khám Mai Khôi (PKMK), nơi khám chữa bệnh và phát thuốc miễn phí cho  những bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS. Buổi lễ  được Ths Bs Linh mục Phaolô Nguyễn Như Hiếu - Giám đốc PKMK công bố khai mạc lúc 9g ngày 7.12.2023.

Quý khách mời hiện diện gồm có: Dr. ERIC JOSEPH DZIUBAN U.S CDC Director, Ms. JACQUELYN SUNSHINE LICKNESS U.S CDC Deputy Director, Ths. Bs Nguyễn Như Hiếu- Giám đốc PKMK, Mr. Thái- Viện trưởng Viện đào tạo và phát triển nhân lực ĐNB, Ts. Trịnh Đình Hải- CT- Viện đào tạo và phát triển ĐNB- Bộ KHCN, Bs. Nguyễn Thị Kim Chi- Giám đốc US CDC tại TPHCM, Ths. Bs Lê Hồng Nga- Phó giám đốc dự án CDC. Các vị đại diện: Bệnh Viện Lê Văn Thịnh, ủy ban nhân dân phường 7 quận 3, khoa phòng chống HIV/AIDS, quý Lm, quý nữ tu dòng Nữ Tử Bác Ái Vinh Sơn, quý thầy dòng Camello, quý ân nhân và có một số bệnh nhân hôm nay đến ngày tái khám cũng hiện diện trong buổi lễ.

Sau đây là sơ lược và lịch sử hình thành của PKMK.

PHÒNG KHÁM MAI KHÔI - NƠI TÌNH THƯƠNG TỒN TẠI BỀN VỮNG GIỮA ĐỔI THAY

I. LỊCH SỬ THÀNH LẬP

Từ khi Ban Mục Vụ chăm sóc bệnh nhân HIV được Đức Hồng Y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn lập ra vào tháng 5 năm 2004 đến nay, với mục đích: đồng hành và phục vụ dân Chúa qua những anh chị em nhiễm HIV/AIDS.

Trước tình hình lúc bấy giờ dịch bệnh đang gia tăng nhanh chóng, đứng trước tình cảnh của các bệnh nhân đau khổ, tháng 8 năm 2004 Ban Mục Vụ cùng với một số bác sĩ mượn một căn phòng ở mặt đường 44 Tú Xương, để mở ra một phòng khám ngoài giờ nhằm điều trị và phát thuốc cho bệnh nhân AIDS nghèo. Anh em Dòng Thánh Camillo tiếp nhận và làm việc tại phòng khám Mai Khôi này.

Ban đầu phòng khám chỉ tổ chức khám bệnh ngoài giờ, nhưng sau này vì nhu cầu bệnh nhân ngày càng đông, nên phòng khám đã tổ chức khám bệnh vào giờ hành chánh, và song song với việc điều trị chữa bệnh, Ban Mục Vụ đề ra chương trình nâng cao kiến thức chuyên môn cho các y bác sĩ và toàn thể nhân viên phòng khám qua các khóa tập huấn, để tất cả đều có chứng chỉ điều trị HIV/AIDS  theo quy định

Năm 2005 UBPC AIDS, tp HCM khảo sát và xác nhận các hoạt động của phòng khám

Năm 2006 cung cấp các dịch vụ khám cấp thuốc nhiễm trùng cơ hội, hỗ trợ tuân thủ, tham vấn, chăm sóc tại nhà, xác minh địa chỉ trước khi đưa bệnh nhân vào xét duyệt điều trị ARV

Từ tháng 12 – 2006, BMV dùng ngân sách tài trợ của tổ chức Caritas để hỗ trợ các hoạt động của phòng khám trong đó có việc trả lương cho các bác sĩ, điều dưỡng và nhân viên xã hội.

Ngày 25/10/2007  với sự hỗ trợ của Ủy Ban Phòng chống AIDS tp HCM, phòng khám Mai Khôi được cấp phép đủ điều kiện chăm sóc điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS và được nhận hỗ trợ từ chương trình cứu trợ khẩn cấp của Tổng Thống Hoa Kỳ dành cho HIV/AIDS tại Việt Nam (dự án PEPFAR) thông qua dự án của CDC Hoa Kỳ trong 16 năm qua từ 2007 đến nay. Trước tháng 11/2023, thuốc ARV và các xét nghiệm liên quan hoàn toàn miễn phí tại Mai Khôi tại tp HCM. Phòng khám Mai Khôi là phòng khám duy nhất của người Công Giáo được cấp phép đủ điều kiện cung cấp chăm sóc điều trị ARV cho người nhiễm.

II. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG:

Với mục đích cung cấp hỗ trợ điều trị tối ưu và có thể miễn phí cho các anh chị em nhiễm HIV/AIDS, phòng khám Mai Khôi không chỉ khám và cung cấp thuốc đặc trị mà còn có thêm các chăm sóc hỗ trợ khác cho bệnh nhân (điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội, nâng đỡ thể trạng, thăm hỏi, chăm sóc tại nhà) cùng khám các chuyên khoa khác để hỗ trợ cho việc điều trị của bệnh nhân như: khoa mắt, da liễu, nội khoa, cận lâm sàng hỗ trợ (xét nghiệm đường huyết, điện tâm đồ, siêu âm)

Mặc dù các bệnh nhân đến với Phòng khám để được điều trị miễn phí nhưng họ luôn được các nhân viên Phòng khám tôn trọng, yêu thương và chăm sóc chu đáo. Bộ phận tư vấn gồm các Sơ đã hoạt động tích cực trong tình bác ái, nên đã là nơi tin tưởng cho rất nhiều bệnh nhân đến đây, và cũng là điểm nổi bật và đặc thù của phòng khám Mai Khôi so với các phòng khám điều trị HIV khác.

Ngoài việc cung cấp điều trị bệnh kể từ tháng 7/2015  Linh mục phụ trách Phòng khám đã cố gắng gầy dựng một nếp sống tinh thần mới cho bệnh nhân là tổ chức hiệp dâng Thánh lễ riêng vào ngày thứ Bảy của tuần thứ III mỗi tháng để đặc biệt cầu nguyện cho bệnh nhân và thân nhân bệnh nhân. Sau Thánh lễ anh chị em bệnh nhân còn được mời chia sẻ bữa cơm do các anh chị em  thiện nguyện phục vụ.

Mỗi tháng một lần, các bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn mỗi khi tới khám bệnh lãnh thuốc, đều nhận được sự chia sẻ từ phòng khám với những nhu yếu phẩm.

Vào dịp lễ Tết, phòng khám tổ chức phát quà chia sẻ niềm vui với bệnh nhân bằng những tấm lòng của nhiều người đóng góp vào, mà hôm nay cũng có mặt nơi đây để thấy sự phát triển của phòng khám

Với sự kết hợp giữa việc điều trị bệnh và bồi dưỡng tinh thần này, Phòng khám đã từng bước giúp cho các bệnh nhân cảm nhận được tình yêu thương của Chúa được thể hiện nơi các Linh mục, Tu sĩ và nhân viên phục vụ. Khi đến với phòng khám Công giáo này, tất cả các anh em bệnh nhân không phân biệt Lương - Giáo đều nhận được sự nâng đỡ chia sẻ chân thành và bình đẳng, không chỉ về vật chất mà còn về tinh thần và đời sống thiêng liêng nữa.

III. NHỮNG THỬ THÁCH LỚN LAO:

Lần 1:  vào 2016 Giữa lúc các sinh hoạt của Phòng khám đang ổn định và bắt đầu khởi sắc thì nhận được tin: từ ngày 30/4/2016 Tu viện Mai Khôi sẽ lấy lại đất mà Phòng khám đang sử dụng của Tu viện, để chuẩn bị cho việc thi công nâng cấp, sửa chữa cơ sở vật chất của Tỉnh Dòng Đa Minh.

Thời gian được thông báo không đủ để Tòa Tổng Giám Mục có thể tìm giúp được một địa điểm mới cho việc di dời phòng khám. Hơn nữa, tìm được một nơi sẵn sàng đón nhận những bệnh nhân HIV/AIDS giữa tp HCM đông đúc này là điều không hề dễ dàng. Lo lắng, trăn trở và tìm kiếm trong niềm tin tưởng phó thác vào Chúa - Đấng Chạnh Lòng Xót Thương, cuối cùng, Phòng khám cũng nhận được sự trợ giúp của Hội Bảo Trợ Bệnh Nhân Nghèo Thành Phố. Hội đồng ý cho mượn cơ sở tại số 24 Nguyễn Thị Diệu, phường 6, quận 3 trong thời gian Phòng khám tìm địa điểm mới để công việc phục vụ bệnh nhân và việc điều trị của anh chị em bệnh nhân không bị gián đoạn. Tại không gian bé nhỏ này, với nỗ lực vượt khó, anh chị em phục vụ tại Phòng khám vẫn cố gắng duy trì việc khám chữa bệnh để bệnh nhân an tâm điều trị.

Thế nhưng, hoạt động chưa được bao lâu, Phòng khám lại nhận được thông báo chuẩn bị di dời để trả lại cơ sở cho Hội.

Lần này, với sự can thiệp của Đức Cha Phaolô Bùi Văn Đọc, từ ngày 2/1/2017 phòng khám Mai Khôi lại được chuyển lần 2: về khu vực Nhà Thờ Tân Định, tọa lạc tại tầng hầm của Phòng khám Thánh Tâm Tân Định. Và, giữa những đổi thay liên tiếp dẫn tới cảm giác bấp bênh trong việc điều trị lâu dài cho bệnh nhân, các Linh mục, tu sĩ và nhân viên càng nỗ lực hơn nữa để giữ vững tinh thần yêu thương để bệnh nhân được phục vụ tận tâm và chu đáo.

Lần 3: Đến tháng 11/2018, một lần nữa những khó khăn và lo lắng trở lại, chúng tôi buộc phải di dời phòng khám sang 105B Bà Huyện Thanh Quan hiện nay, dưới sự đồng cảm với những bệnh nhân nghèo của các Sr Nữ tử Bác Ái Thánh Vinh Sơn, các Sr đã cho chúng tôi mượn một mặt bằng mà có thể nói không ai dám mơ ước tới ngay giữa quận 3 này, để các bệnh nhân tiếp tục được chăm sóc một cách chu đáo.

Nhưng không thể nào chúng tôi làm được nếu không có sự điều phối chặt chẽ, hỗ trợ chuyên môn kỹ thuật, tài chính của Sở y Tế Tp HCM, ban quản lý dự án CDC, CDC Hoa Kỳ/PEPFAR nên chúng tôi vẫn có đủ nguồn thuốc miễn phí và đảm bảo điều trị cho bệnh nhân liên tục.

Tuy nhiên, đến cuối năm 2022, nguồn thuốc miễn phí giảm dần theo công văn của cục phòng chống HIV/AIDS về nguồn thuốc. Vào tháng 1/2023, Sở Y tế Tp HCM, US CDC, HCDC đã khuyến nghị phòng khám chuyển đổi sang mô hình khám chữa bệnh BHYT cho bệnh nhân để đảm bảo điều trị không gián đoạn. Nhận thức được nhu cầu của bệnh nhân không thể bị đứt quãng do thiếu thuốc điều trị, phòng khám đã quyết định lên kế hoạch kiện toàn Bảo hiểm y tế. Phòng khám Mai Khôi chuyển đổi thành Công TY TNHH DNXH Phòng khám Mai Khôi. Bắt đầu kiện toàn từ tháng 1.2023, với rất nhiều khó khăn trở ngại tưởng chừng không vượt qua được nhưng với sự nỗ lực của Mai Khôi và hỗ trợ sâu sát về chuyên môn và kinh phí từ HCDC, CDC Hoa Kỳ tại Tp HCM, Sở Y Tế tp HCM, Ban Quản lý Dự án CDC, BHXH sau gần 11 tháng, từ một phòng khám của người Công Giáo cung cấp thuốc ARV miễn phí trong hơn 15 năm, cuối cùng phòng khám Mai Khôi đã đủ điều kiện KCB BHYT, ký hợp đồng với BHXH và thống nhất  triển khai KCB BHYT từ 1/11/2023. Một kết quả mà tất cả chúng ta đều mơ ước nhưng tưởng chừng không làm được.

IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC TRONG THỜI GIAN QUA:

1) Một vài số liệu trong 5 năm gần đây:

-  Xét nghiệm (XN) HIV: Tổng Số xét nghiệm HIV :1886 ca

 - Tổng số HIV (+) kết nối điều trị: 401ca

- Tổng số bệnh nhân mới thu dung trong 5 năm: 330

2) Các dịch vụ cung cấp tại Mai Khôi tính đến tháng 9.2023:

Tư vấn XN HIV, kết nối chuyển gởi, PrEP, Lồng ghép các dịch vu chăm sóc điều trị khác vào HIV: Viêm gan C, lao, sàng lọc bệnh không lây, da liễu, mắt

3) Một vài số liệu tính đến T9.2023:

• • Số đang điều trị ARV: 1616
  • Số điều trị mới: 330
  • Độ bao phủ VL 90%, tỷ lệ ức chế VL 98%
• Nhân sự hiện tại:
• Bác sĩ 12 (bao gồm bác sĩ thiện nguyện)
• Dược sĩ: 02
• Điểu dưỡng: 04
• Kỹ thuật y xét nghiệm: 01
• Nhân viên tư vấn và chăm sóc: 03
• Nhân viên chuyên môn hỗ trợ phục vụ: 05
• Duy trì bền vững được dịch vụ csđt HIV cho người nhiễm

Chúng tôi nỗ lực để tư vấn cho bệnh nhân thấy nhu cầu cần thiết phải có thẻ BHYT để được nhận thuốc liên tục, không để bị thiếu thuốc. Con số mà chúng tôi thống kê được cũng thật đáng mừng và ấn tượng

Từ Tháng 3/2023: 525 thẻ/ 1550 bệnh nhân (30%)

Đến 30.9.2023: 889 thẻ/ 1620 bệnh nhân (54%)

Số  lượng bệnh nhân có thẻ BHYT đã được chuyển gởi: 122 ca

Đến Tháng 10.2023:  Tỷ lệ có thẻ (1200 /1624 ca): 75%

V. ĐÁNH GIÁ:

Thấm thoát đã 16 năm trôi qua (2007 – 2023), Phòng khám Mai Khôi vẫn tồn tại giữa bao thăng trầm của cuộc sống như một biểu tượng của Lòng Chúa Xót Thương dành cho những bệnh nhân nghèo cả về sức khỏe, vật chất lẫn tinh thần. Giữa lúc bị cuộc đời từ khước, họ đã tìm được một chốn đỡ nâng nơi phòng khám Mai Khôi, để từ đó, đi vào sâu hơn và xa hơn, chúng tôi tin rằng họ gặp được chính Chúa là Đấng đã chạnh lòng thương, tìm gặp và dẫn đưa họ đến với Phòng khám để được điều trị và tìm lại ý nghĩa cuộc sống.

1. Thuận lợi:

• Phòng khám đã và đang nhận được sự quan tâm của Tòa Tổng Giám Mục, Sở Y tế, US CDC, HCDC, quý Sơ Nữ tử Bác Ái, cơ quan chức năng đã tạo mọi thuận lợi cho chúng tôi trong việc chăm sóc và điều trị cho bệnh nhân, từ vấn đề tinh thần đến chuyên môn.
• Có được nguồn tài trợ để giúp cho những bệnh nhân nghèo
• Nguồn nhân lực là những bác sĩ, anh chị em thiện nguyện có chuyên môn, hết lòng vì bệnh nhân, vì mục tiêu chung, mọi người đều cố gắng “Phục vụ trong yêu thương, hy sinh vì Đức Ái”.

2. Khó khăn:

• Số lượng bệnh nhân không thẻ BHYT, vô gia cư còn nhiều, đây là gánh nặng cho chúng tôi.
• Nhân viên thường xuyên thay đổi.
• Nhân sự còn mới với quy trình khám chữa bệnh BHYT và thanh quyết toán BHYT, triển khai mới phần mềm khám chữa bệnh BHYT, hồ sơ bệnh án điện tử.
• Bệnh nhân ở tỉnh còn nhiều. 
• Mặt bằng chật hẹp, bệnh nhân phải ngồi chờ bên ngoài, không thể thực hiện các xét nghiệm do chương trình đề ra (lao, viêm gan C...)
• Hiện chưa thể xét nghiệm tại Phòng khám Mai Khôi phải chuyển gởi đến cơ sở khác: XN khẳng định? Cơ bản?

3. Mục tiêu tiếp theo:

• Toàn thể nhân viên của phòng khám Mai Khôi vẫn quyết tâm giữ vững mục tiêu ban đầu, đó là luôn đồng hành cùng với các bệnh nhân, đặc biệt là những bệnh nhân nghèo, không để cho một bệnh nhân nào tới với phòng khám Mai Khôi mà cảm thấy bị bỏ rơi.
• Tiếp tục kiện toàn bảo hiểm y tế và các hỗ trợ khác để không một bệnh nhân nào bị gián đoạn điều trị.

VI. LỜI CẢM ƠN:

Lm Phaolô Nguyễn Như Hiếu, M.I. Giám Đốc công ty TNHH DNXH phòng khám Mai Khôi, đại diện anh chị em y bác sĩ và toàn thể nhân viên Phòng khám Mai Khôi, ngỏ lời cám ơn Tòa Tổng Giám Mục Giáo phận TP. HCM vì đã khơi dậy hứng khởi và đường hướng mục vụ để PKMK được phục vụ các bệnh nhân bị nhiễm HIV/ AIDS. Ngài cũng chân thành cám ơn đến US CDC, và chương trình PEFPAR đã hỗ trợ chuyên môn kỹ thuật, hỗ trợ tài chính cho PKMK gần 16 năm qua. Cảm ơn Sở Y Tế tp HCM, Ban quản lý dự án, HCDC đã đồng hành và hỗ trợ sâu sát để PKMK có được kết quả hôm nay.  BHXH thành phố đã tận tình hướng dẫn, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho PKMK đến được bước này. Xin chân thành tri ân quý Linh mục, Tu sĩ, quý sr NTBA, các  Bác sĩ, nhân viên và tất cả quý vị ân nhân đã hết lòng cộng tác với PKMK trong việc phục vụ bệnh nhân nghèo trong thời gian qua. Đồng thời, xin tiếp tục cầu nguyện, hỗ trợ và chia sẻ niềm vui phục vụ với PKMK trong thời gian tới.

Bài: Thái Sương (TGPSG)
Ảnh: Bảo Phạm