Đôi đũa tre

TGPSG-- 

- Ba ơi, ba đang làm gì vậy ba?
- Ba vót tre.
- Để làm gì vậy ba?
- Làm nhiều thứ lắm! Ba sẽ đan cho má con cái rổ tre để rửa cá, cái rá để vo gạo, cái đũa cả để bới cơm rồi còn bộ đũa tre mới cho năm nay nữa.
 - Ba cho con làm với!
- Cẩn thận với mấy nan tre đó kẻo đứt tay nha con! Là con gái, con không nên học mấy cái này, để ba dạy cho anh hai con.
- Sao con không học được?
- Vì tre rất cứng, cần đôi tay khỏe và sức để vót và làm từ tre già thì đồ dùng mới bền và đẹp được.
- Khó thật đó! Vậy con xem ba làm nha, con sẽ phụ ba phơi nan tre này nha!
- Ừa!

Cuộc đối thoại của ba và con gái như mang hơi thở của cả một tuổi thơ dưới mái nhà ấm áp này. Nơi ngôi nhà nhỏ ấy, gia đình được hình thành bởi chính những thành viên: sự tần tảo của Mẹ, sự hy sinh của Ba và sự ngoan hiền của từng đứa con làm nên mái ấm, làm nên con người và nhân cách của từng đứa con trong ngôi nhà ấy. Câu nói của ông bà xưa vẫn còn đó “Cha mẹ sinh con, Trời sinh tính” thì gia đình vẫn là cái nôi nhào nặn lên con người mang trong mình tính cách của cả ba và mẹ. Gia đình nhỏ ấy đong đầy tình yêu thương giữa các thành viên, từ những hy sinh nhỏ bé hằng ngày dệt nên mối dây thiêng liêng nối kết từng người trong gia đình với nhau.

Trên cánh đồng lúa, Ba Mẹ chăm chỉ nâng niu từng hạt lúa cho vụ mùa bội thu để có đủ tiền lo cơm áo, học hành cho từng đứa con. Từng đôi đũa tre Ba vót đều như dành riêng cho từng người trong gia đình: đôi đũa của thằng út thì ngắn và to để vừa với đôi tay nhỏ của nó, đôi đũa của anh Hai thì dài hơn có khắc thêm mấy cái vòng tròn gần chỗ cầm vì anh Hai cầm đũa bằng tay trái cho dễ gắp thức ăn, còn đôi đũa của nó hơi dẹp và còn có những vân hoa nữa vì Nó hay làm rớt đũa lắm Ba làm vậy để đũa của Nó có rơi cũng không lăn đi mất, hình như đũa của Mẹ và Ba dài hơn thì phải để dễ gắp thức ăn cho mấy anh em của Nó.

Đôi đữa tre đơn giản ấy dường như không thể thiếu trong từng bữa ăn của các gia đình. Nhưng đôi lúc người ta chỉ nhìn vào thức ăn thôi, mà quên đi những vật dụng nhỏ bé đến quen thuộc nhưng lại là một phần tất yếu trong bữa ăn. Với Nó, đôi đũa tre là kỉ niệm hay ký ức thật đẹp về Ba, về một sự quan tâm âm thầm Ba gửi vào đôi đũa trao cho từng thành viên trong gia đình. Mỗi bữa cơm trong gia đình Nó dẫu chỉ là đĩa cá kho mặn, tô canh rau muống hay mấy miếng cà muối thì bữa cơm ấy vẫn đầy đủ từng thành viên trong nhà. Có những bữa cơm mẹ nhường khúc cá ngon cho mấy anh em ăn, Ba gắp cái đầu cá, còn Mẹ vét chút nước kho mặn hay những ngày Tết có bánh chưng, thịt gà hay giò chả thì bữa cơm của gia đình Nó vẫn đầy ắp tiếng cười. Mấy anh em Nó vẫn giành nhau đôi đũa tre mới mà Ba làm khi độ tuổi của mỗi đứa thay đổi.

Thời gian khéo chuyển vần, cuộc sống xã hội tiện nghi và đầy đủ hơn. Có những vật dụng chỉ dùng một lần rồi bỏ như túi nilon, hộp đựng thức ăn và cả những đôi đũa tre... Nó cũng dần thích nghi với những tiện nghi ấy khi xa gia đình lên thành phố học. Những dịp về quê thăm nhà, Nó vẫn thấy Ba cặm cụi vót đũa tre cho gia đình, dù cuộc sống của của gia đình dường như khá hơn nhưng chẳng bao giờ Mẹ mua đũa nhựa hay đũa gỗ mới. Nó khẽ hỏi

- Ba à! Bây giờ đũa cũng rẻ rồi mà Ba vót chi nữa, mình mua về xài cũng được mà Ba!

Ba mỉm cười nhìn Nó, khẽ nói:

- Không phải vì Ba tiếc tiền không mua đũa nhưng Ba muốn làm việc. Dù là việc nhỏ bé nhưng công việc ấy dạy mình kiên nhẫn, điềm tĩnh và hiền hòa con à. Con thấy không, để vót cho thành đôi đũa thì cây tre sần phải chịu cắt chẻ, bào mòn và đau đớn mới có thể trở thành đôi đũa đẹp được và người vót đũa phải kiên nhẫn. Làm người, phải kiên nhẫn trong mọi việc, dù việc nhỏ bé nhưng kiên trì chắc chắn sẽ thành.

- Mà Ba à, bây giờ đũa tre người ta dùng một lần rồi bỏ đi mà.

- Ừ, Ba cũng hiểu điều đó. Công nghệ thay thế đôi tay. Người ta vót đũa bằng máy nên không thể hiểu được công đoạn làm ra đôi đũa thế nào nên họ dễ dàng bỏ đi. Con à, làm việc bằng đôi tay chân chính thì khi nhận được thành quả mình mới biết trân quý nó. Con đừng bao giờ kiếm tiền cách bất chính vì khi ấy đồng tiền con kiếm được sẽ làm con bất an.

- Dạ

 Những điều nhỏ nhặt từ đôi đũa tre Ba dạy cho đứa con gái là hành trang vào đời để Nó biết quý trọng những điều nhỏ bé đang dệt cuộc đời Nó. Điều làm Nó nhớ nhất trong những bữa ăn xa nhà là những gắp thức ăn Mẹ gắp thêm cho Nó, những cử chỉ nhỏ bé chăm sóc của Ba Mẹ làm Nó thêm động lực trong việc học tập. Nó hãnh diện vì có một gia đình ấm áp làm điểm tựa cho Nó lớn lên.

Nó đã xa rời đôi đũa ấm áp của tuổi thơ và tiếp cận với đôi đũa được bọc bạc hay inox trên mâm cơm của những nhà hàng sang trọng khi Nó đến để ký hợp đồng cho công ty. Những bữa ăn xa xỉ, những đôi đũa thật đẹp nhưng thật lạnh lẽo. Bữa ăn không phải ăn cho no, cho khỏe nhưng ăn sao để được việc cho mình, nếu không ký được hợp đồng Nó sẽ bị nghỉ việc. Cuộc sống dạy cho Nó hiểu nhiều hơn về sự vất vả kiếm được đồng tiền chân chính là gì, những hơn thua được mất, những thất bại và đau khổ vẫn ẩn khuất trong cuộc đời.

Nó hiểu và trân quý những kinh nghiệm sống mà Ba dạy Nó. Đôi đũa kia dẫu hiện diện ở bất cứ bàn ăn nào thì công dụng của đũa vẫn là chuyển trao thức ăn, đưa đến niềm vui sự ấm áp, hay có lúc đôi đũa kia bị ném tung xuống sàn nhà trong những bữa cơm cãi vã bất hòa. Đôi đũa dẫu chỉ làm bằng tre hay được làm bằng gỗ quý bọc bạc đi nữa thì đũa vẫn âm thầm có đó để chu toàn công việc trong tay chủ nhân của mình. Đôi đũa tre của Ba ngày nào như một phần của cuộc sống Nó, đã chứng kiến bao bữa đói no của gia đình Nó. Gia đình Nó tuy nghèo nhưng Nó trở nên giàu có nhờ tình thương ấm áp đã nhận được. Đời Nó hạnh phúc khi có Ba và mẹ như đôi đũa lớn bảo vệ và cân bằng cuộc sống Nó, gắp cho Nó ước mơ và tương lai. Trong đời sống hiện tại, đôi đũa tre trong tay Thiên Chúa đã giúp Nó sống lương thiện giữa cuộc đời này và làm trọn Ý Chúa.

Chiều dần buông trên mảnh đất nghèo, bóng chiều cũng dần buông trên phận người. Ba Mẹ Nó cũng đã già, đôi đũa tre vẫn có đó trong mâm cơm hôm nay nhưng chẳng để gắp thức ăn cho những đứa con nữa. Chúng đã lớn đã thành đạt nhưng đôi đũa tre sẽ chẳng thể rời tay chúng được vì đó là gia đình, là nơi trở về, là nơi gắp đầy yêu thương.

Maria Hồng Hà - CMR (TGPSG)