Đề phòng "cái tôi thần bí"

TGPSG -- Một khoảnh khắc rơi nước mắt khi cầu nguyện, hay khi đọc Lời Chúa, đôi khi, khiến ta tưởng mình đã xuất thần, vì có một cảm giác bừng sáng, ta nghĩ ta đã thấy Chúa, thấy mình như tan hòa làm một với Chúa, rồi từ đó, ta cố gắng giữ lấy cảm giác ấy, dựng thành một ký ức, rồi từ ký ức ấy, dựng nên một bản ngã mới: tôi đã xuất thần, đã thần bí, nhưng, mọi trạng thái, dù thần bí đến đâu, cũng đều đến rồi đi, trạng thái có thể rất mạnh, rất sâu, rất thật, nhưng, vẫn là trạng thái, mà đã là trạng thái thì sẽ qua đi, không có gì sai khi trải nghiệm một trạng thái đặc biệt, cái sai là: tưởng rằng đó là “kinh nghiệm thần bí”, thần bí không đến như một sự kiện, giây phút xuất thần, để ta kể lại cho người khác, thần bí không vướng vào bất kỳ trạng thái nào, bởi vì, niềm vui đến rồi đi, hạnh phúc chớm nở rồi lụi tàn; an lạc khởi lên rồi vụt tắt.

Chúng ta phải đề phòng “cái tôi thần bí”, bởi vì, nó không cần địa vị, mà, cần người khác ngưỡng mộ sự hiểu biết sâu sắc của mình; không khoác áo quyền lực, mà, khoác áo khiêm nhường có chủ ý, cái khiêm nhường, mà, càng khiêm nhường, ta càng thấy mình đứng cao: ta không còn sống để học, mà, để dạy; không còn nghe để hiểu, mà, để chỉ lỗi người khác; không còn lắng, mà, chỉ có nói: nói với cung giọng hiền lành, nhưng, sâu bên trong, vẫn là khinh ngầm những người còn đang mê muội.

Chúng ta phải đề phòng “cái tôi thần bí”, bởi vì, nó có thể ngồi cầu nguyện hàng giờ, nhưng, mục đích là để đạt được trạng thái đặc biệt; ăn chay, giữ luật nghiêm ngặt, nhưng, trịch thượng tách mình ra khỏi đám đông yếu kém; có thể sống giản dị, nhưng, mang trong mình khao khát được công nhận là đã thôi dính bén; Tất cả những điều ấy dù có vẻ “thánh thiện”, nhưng, cũng chỉ là sự diễn tập của cái tôi trần tục, bởi vì, thánh thiện thật, không bao giờ đi kèm nhu cầu chứng minh, cảm thức vượt trội, và động cơ muốn trở thành ai đó, nhưng, chỉ quy hướng về một mình Chúa mà thôi.

Chúng ta phải đề phòng “cái tôi thần bí”, bởi vì, thần bí thật, không khiến ta nổi bật hơn giữa đám đông, nhưng, khiến ta tan rã khỏi mọi địa vị: không danh, không cấp bậc, không làm ta đứng trên sân khấu thuần thiêng, mà, khiến ta bước xuống không còn diễn nữa, để chỉ sống thật: càng sống thật, ta càng không cố tỏ ra đang sống thật; càng buông bỏ, ta càng không cần ai biết mình đã buông gì; càng chiếu sáng, ta càng không làm chói mắt người khác: ta có thể ngồi trong đám đông, mà, không cần ai nhìn thấy; có thể bị hiểu lầm, mà, không cần thanh minh; có thể bị công kích, mà, không cần lên tiếng, không phải vì ta vô cảm, mà vì, ta không còn cần phải bảo vệ ai, bởi vì, ta đã thuộc trọn về Chúa; ai chưa thật sự thần bí mới cần bảo vệ “cái tôi thần bí” mới hình thành; ai đã thấy Chúa, thì, không cần thấy mình là ai, để được nhìn nhận nữa.

Tóm lại, “thần bí” không khiến ta siêu nhiên, nó chỉ khiến ta thành thật, thành thật với một cơn giận khởi lên trong lòng, mà không chối bỏ; thành thật với một nỗi buồn còn vương, mà không tô hồng; thành thật với những bất toàn, những mâu thuẫn, những thói quen cũ vẫn chưa tan, mà không tự ghét bỏ chính mình; Người càng “thần bí” càng người: không phải ít cảm xúc, mà là, thấy rõ mọi cảm xúc; không phải ít nói, mà là, không còn nói dối chính mình; không phải ít hành động, mà là, hành động nào cũng xuất phát từ một tâm hồn trong sáng. “Người thần bí” không lấp lánh, nhưng, bình thường đến lạ, không phải là ẩn sĩ trên núi cao, mà là, người vẫn đang sống giữa thế gian, nhưng, không thuộc về thế gian: vẫn yêu, nhưng không bị trói buộc; vẫn buồn, nhưng không tuyệt vọng; vẫn tổn thương, nhưng không quỵ ngã; vẫn thất bại, nhưng không đánh mất chính mình, bởi vì, “người thần bí” đã thuộc trọn về Chúa, đồng hình đồng dạng với Chúa trong từng suy nghĩ, lời nói, và hành động;  “người thần bí” như chiếc lá khô luôn buông mình, tung bay theo làn gió Thánh Thần.

Bài: Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB (TGPSG)