Chú ý 8 giây và Làm phim 60 giây

TGPSG -- Phim ảnh có sức cuốn hút mạnh mẽ, có khả năng chuyển tải Tin Mừng rất hữu hiệu nếu biết cách sử dụng đúng mức, nên các Kitô hữu không thể không quan tâm đến phương tiện truyền thông này.

Nhưng để làm một bộ phim hấp dẫn - nhất là phim truyện - người ta phải chi ra cả một khoản tài chánh, nhân sự, thời gian, máy móc… khổng lồ, vượt xa tầm với của rất nhiều người, nhiều tập thể.

Rất may, trong điện ảnh ngày nay cũng có những cách làm phim ngắn, vừa tầm tay mọi người, có thể thực hiện chỉ với điện thoại di động hoặc một máy quay phim du lịch, mà hiệu quả cũng rất lớn. Điều thú vị là những bộ phim ngắn này lại đáp ứng khả năng chú ý mỗi ngày một giảm đi của con người thời đại…

8 giây chú ý và 10 giây lướt web

Theo một nghiên cứu mới đây của Tập đoàn Microsoft, sự chú ý (alternating devided attention: tập trung vào một đối tượng giữa nhiều đối tượng khác) của con người ngày nay bị giảm sút, trung bình chỉ kéo dài được khoảng 8 giây[1].

Cũng theo nghiên cứu của Microsoft, khi vào một website để lướt mắt trên các trang của website này, người đọc thường chỉ dừng lại xem một trang web trong khoảng 10 giây, rồi lướt qua trang khác của website đó, nếu trang web này không có gì cuốn hút họ[2].

Từ đó đưa đến kết luận: Cần phải đặc biệt chăm chút nội dung 10 giây đầu tiên của bất cứ những gì (tin nóng, phóng sự, video…) ta đưa lên trang web.

Tin Nóng

Tin Nóng là những chuyện kể bằng chữ viết về những sự kiện vừa xảy ra và là những thông tin mới mẻ cần biết mà những người lướt web thường xuyên tìm đọc. Kỹ thuật viết Tin Nóng giúp cho người đọc chỉ cần 1 giây liếc mắt vào nhập đề cũng thấy ngay những chi tiết chính yếu về sự kiện nóng hổi mà Tin Nóng muốn đề cập đến.

Nhập đề Tin Nóng triển khai 3 chữ W: What (sự kiện gì), When (xảy ra lúc nào), Where (xảy ra ở đâu). Người xem chỉ cần thấy được 3 chi tiết này rồi sẽ lướt ngay qua trang khác nếu không thấy có gì đặc sắc và thú vị. Họ sẽ không thèm đọc những gì ta triển khai trong thân bài và kết luận nữa.

Một chi tiết quan trọng của Tin Nóng - có khả năng làm cho người đọc chú ý để xem tiếp - đó là câu dẫn nhập (chapeau), một câu ở phía dưới tựa đề và đi trước nhập đề của Tin Nóng, biến Tin Nóng (Hot News) thành Tin Nổi Bật (Featured News). Câu dẫn nhập phải rất ngắn gọn, nhưng nói lên được ý nghĩa chính yếu của sự kiện, đồng thời diễn tả được nét đặc sắc, quan trọng, hấp dẫn, thú vị và cần thiết của bản tin. Nội dung của câu dẫn nhập cũng chính là điều người viết muốn người xem nhớ mãi sau khi đọc xong.

Một tựa đề (title) hay và chính xác cũng có sức hút lớn đối với người xem, khiến họ chú ý và “dừng chân” thưởng thức bài viết. Vì thế, tựa đề - tuy chỉ gồm mấy từ thôi - cũng không được phép tầm thường, nhạt nhẽo, thiếu tính độc đáo.

Như vậy, cần phải hết sức chăm chút hoàn chỉnh câu dẫn nhập (chapeau) cũng như tựa đề (title) nếu ta không muốn bản tin nóng hổi của mình bị bỏ rơi và quên lãng, nhất là khi ta muốn gửi đi những bản tin mang tính loan báo Tin Mừng.

Phim Ngắn

Tin Nóng không thể nào so sánh được với Phim Truyện. Một bộ Phim Truyện hấp dẫn thường cuốn hút người ta xem hết giờ này qua giờ khác. Hình ảnh và âm nhạc đặc sắc với cốt truyện thú vị giúp con người giải khuây, quên đi thực tại đầy những âu lo, giúp giải trí, nhất là khi họ không cần phải quan tâm chăm chú phân tích hay nhận định gì về bộ phim cho thêm nhức đầu!

Muốn làm được một bộ phim dài và hấp dẫn - để loan báo Tin Mừng, chẳng hạn - người ta sẽ phải chi ra cả một khoản tài chánh, nhân sự, thời gian, máy móc… khổng lồ. Đó là điều vượt xa tầm với của rất nhiều người, nhiều tập thể.

Rất may, trong điện ảnh ngày nay cũng có những cách làm phim ngắn, vừa tầm tay mọi người và hiệu quả cũng rất lớn, ví dụ các phim 90 giây và 60 giây nổi tiếng: Seat Belt[3], Ignorance and Disability[4], Tuck me in[5], A Minute of Silence[6], Black Hole[7], Life Changing Road[8], Late[9], The veil[10], The Last Performance[11]… Có những bộ phim 90 giây và 60 giây khác rất hay, nhưng cần nhiều chuyên môn hơn như: Lịch sử địa cầu[12], Lịch sử loan truyền Tin Mừng[13], The Evening Cigarette (một loạt phim bảo vệ sức khoẻ và môi trường).[14]

Ngày nay, việc thực hiện những video ngắn như thế đã trở nên hết sức phổ biến. Trên mạng có vô số những video clip rất ngắn, được giới trẻ thực hiện bằng điện thoại di động, rồi upload lên YouTube và “câu được rất nhiều like”! “Con cái thế gian” quả là khôn ngoan hơn “con cái sự sáng” khi các Kitô hữu vẫn chưa quan tâm nhiều đến việc sử dụng phương thế đơn giản này để loan báo Tin Mừng.

Làm phim ngắn

Cách làm phim 60 giây hoặc 90 giây đã được dạy trong các khoá Mục vụ Truyền Thông Tổng Quan và các khoá Mục vụ Truyền Thông chuyên biệt về Phim ảnh. Các học viên được nhắc nhở: dù làm phim ngắn - chỉ 60 hay 90 giây thôi - thì “cú bấm máy” đầu tiên đưa vào phim (tương tự như dẫn nhập của Tin Nóng) cũng phải hết sức xuất sắc để lôi kéo được sự chú ý của người xem.

Độ dài của một cú bấm máy (shot) thay đổi tùy theo thời đại[15] và tùy theo từng loại phim. Đối với những người không chuyên, một shot trung bình nên kéo dài vào khoảng 7 đến 8 giây, tương ứng với khả năng chú ý 8 giây của con người hôm nay. Như vậy, nếu thực hiện một phim ngắn 90 giây, thì ta sẽ cần khoảng 12 shots với những cỡ cảnh (toàn, trung, cận, đặc tả…) cùng những động tác máy (pan, till, zoom, traveling, track, dolly, boom…) khác nhau. Và ta có thể thực hiện một bố cục hấp dẫn gồm:

- 2 shots đầu tiên với những hình ảnh đẹp và ấn tượng để làm thành một dẫn nhập đầy sức cuốn hút;

- 3 shots nằm khoảng gần cuối phim, với những hình ảnh gay cấn, cảm động, diễn tả những khó khăn, tương phản, mâu thuẫn với lý tưởng muốn đề ra trong phim;

- 2 shots cuối diễn tả cách giải quyết vấn đề để đạt được những ước muốn của tác giả;

- 5 shots còn lại, nằm xen kẽ những shots trên, trình bày diễn tiến câu truyện.

12 shots này phải được kết nối với nhau cách hợp lý để diễn tả một chủ đề duy nhất và một ý tưởng xuyên suốt.

Để dễ dàng thực hiện những phim 90 giây như trên, cần có một kho dữ liệu, là những vốn sống để làm phim, gồm những shots ta thực hiện hằng ngày với điện thoại di động hay máy quay du lịch, được phân ra thành nhiều folders trên ổ cứng di động:

- Folder Dẫn Nhập: gồm những shots có hình ảnh đẹp và ấn tượng dùng làm dẫn nhập cho các bộ phim;

- Folder Gay Cấn: gồm những shots có hình ảnh gay cấn, cảm động, diễn tả những khó khăn, tương phản, mâu thuẫn với lý tưởng muốn đề ra trong phim;

- Folder Giải Quyết: gồm những shots diễn tả cách giải quyết vấn đề;

- Folder Diễn Tiến: gồm những shots có trình bày diễn tiến của các câu truyện.

Khi muốn làm phim ngắn để diễn tả một chủ đề Tin Mừng mang tính thời sự nào đó, ta tìm trong kho dữ liệu này những shots tương ứng để làm thành một diễn tiến có kịch tính và nối kết lại thành phim bằng phần mềm dựng phim.

Kết luận

Phim 60 giây hay 90 giây - khởi đầu với 8 giây đặc sắc - sẽ cuốn hút được sự chú ý của những người lướt web ngay trong 10 giây trực tuyến đầu tiên của họ. Đấy là điều quan tâm của các Kitô hữu nhiệt thành, muốn sử dụng điện thoại di động hoặc máy quay phim du lịch, để thực hiện những video đơn giản mà chuyển tải Tin Mừng đến cho con người hôm nay. 

Linh Hữu (TGPSG)
(Mời xem đầy đủ hơn trong sách Tin Mừng Chúa Nhật 11/2016)


[1] http://time.com/3858309/attention-spans-goldfish/
[2] https://www.nngroup.com/articles/how-long-do-users-stay-on-web-pages/
[3] https://www.youtube.com/watch?v=ZIIBsINBPEE
[4] https://www.youtube.com/watch?v=jwmaMlLM8bI
[5] http://www.huffingtonpost.com/2014/10/10/tuck-me-in-video_n_5965642.html
[6] http://www.tasteofcinema.com/2015/the-10-best-one-minute-films-of-the-past-decade/
[7] như trên
[8] https://www.youtube.com/watch?v=hX1G6z-P454&list=PL70B103E431C89F3F&index=7
[9] https://filmschoolrejects.com/10-fantastic-short-films-that-are-only-a-minute-long-75d42a8e00dd#.tbqlb2pxc
[10] như trên
[11] như trên
[12] https://www.youtube.com/watch?v=YrxHXmkyt9Q
[13] https://www.youtube.com/watch?v=9Gp-_ZsUagc
[14] https://www.youtube.com/user/theeveningcigarette
[15] http://people.psych.cornell.edu/~jec7/curresearch.htm