Thánh Augustino, bậc thầy của những ngôn từ hàm súc

TGPSG / CatholicExchange -- Thánh Augustino (354-430) không chỉ là một nhà tư tưởng vĩ đại mà còn là một nhà văn tài năng, với ngòi bút có thể diễn tả đầy đủ những suy nghĩ sớm nảy nở trong tâm trí ngài. Vì là một nhà truyền thông tuyệt vời, ngài có biệt tài truyền tải sự khôn ngoan của mình vào những câu nói hàm súc ngắn gọn. Nên thật đáng kể chuyện về Thánh Augustino, vì một tu sĩ dòng Augustino, là Đức Leo XIV, hiện đang ngồi trên ngai tòa của Thánh Phêrô.

Xao xuyến băn khoăn

Hầu hết mọi người đều quen thuộc với câu nói nổi tiếng nhất của ngài xuất hiện ở trang đầu tiên của cuốn Tự thuật : “Chúa đã tạo ra chúng con cho Chúa, và trái tim chúng con sẽ mãi băn khoăn xao xuyến cho đến khi được nghỉ ngơi trong Chúa”.

Tất cả chúng ta đều xao xuyến băn khoăn ở một mức độ nào đó. Chúng ta cố gắng vượt qua sự xao xuyến này bằng cách tích lũy của cải, tìm kiếm thú vui hoặc theo đuổi danh dự. Nhưng khi làm như vậy, sự xao xuyến của chúng ta chỉ tăng lên. Chúng ta xao xuyến băn khoăn vì chúng ta còn xa cách Chúa. Cách chữa trị duy nhất là được ở bên Chúa, Đấng đã tạo ra chúng ta. Trái tim chúng ta được tạo ra để ở bên Chúa. Chỉ trong Ngài, chúng ta mới tìm thấy sự bình an.

Hãy yêu đi, rồi làm những gì bạn muốn

Có lẽ câu cách ngôn quen thuộc thứ hai của Augustino là “Hãy yêu đi, rồi làm những gì bạn muốn”. Đối với vị Giám mục vĩ đại của thành Hippo, tình yêu di chuyển theo một hệ thống phân cấp từ thấp nhất đến nơi cao nhất, là Thiên Chúa. Tình yêu này sẽ không thể làm điều gì sai trái, miễn là trật tự này được duy trì. Bất cứ nơi nào có tình yêu, thì ở đó mọi sự được trân trọng trong mối quan hệ của chúng với Thiên Chúa.

Hãy nghĩ đến một tuyến đường sắt chạy từ San Francisco đến New York. Không quan trọng bạn lên tàu ở nhà ga nào, bạn vẫn đến được New York. Tương tự như vậy, tình yêu đích thực luôn đưa bạn đi đúng hướng. Chúng ta cũng có thể nghĩ đến một chuyến tàu vẫn hoạt động nếu nó chỉ chở một hành khách. Do đó, Thánh Augustino tuyên bố: “Chúa yêu bạn như thể trên thế giới chỉ có một mình bạn mà thôi”.

Nhà tư tưởng hiện sinh

Augustino được gọi là nhà tư tưởng hiện sinh đầu tiên của thế giới. Ngài hiểu rằng ý nghĩa của cuộc sống không chỉ giới hạn ở trí óc mà còn ở những công việc yêu thương của chúng ta. “Các lời nói được in ra ở đây chỉ là những khái niệm. Bạn phải làm cho chúng trở thành những trải nghiệm.”

Tương tự như vậy, tình yêu không chỉ đơn thuần là ý tưởng, mà phải vươn tới người khác. “Tình yêu trông giống như thế nào? Nó có đôi tay để giúp đỡ người khác. Nó có đôi chân để nhanh chóng đến với người nghèo và người thiếu thốn. Nó có đôi mắt để nhìn thấy sự khốn khổ và thiếu thốn. Nó có đôi tai để nghe tiếng thở dài và nỗi buồn của con người. Tình yêu trông giống như thế đó.”

Một nhà thơ

Thánh Augustino có trái tim của một nhà thơ. Mọi thứ ngài nhìn thấy đều là phép lạ. Ngài viết rằng “Phép lạ không trái ngược với tự nhiên, mà chỉ trái ngược với những gì chúng ta biết về tự nhiên”.

Tuy nhiên, con người thường không nhìn thấy phép lạ mà chính mình có. “Con người đi khắp nơi để ngạc nhiên trước những ngọn núi cao, trước những con sóng lớn của biển cả, trước những dòng sông dài, trước sự bao la của đại dương, trước chuyển động tròn của các vì sao, nhưng họ đi ngang qua chính bản thân mình mà lại không thấy ngạc nhiên”. “Hãy tự biết mình”, vẫn là điều khó nắm bắt đối với con người.

Khiêm nhường

Đức tính quan trọng nhất đối với thánh Augustino là “khiêm nhường, khiêm nhường và khiêm nhường”. Ở đây, ngài không nói thừa mà là muốn nhấn mạnh. “Khiêm nhường là nền tảng của mọi đức tính khác, do đó, trong tâm hồn mà đức tính này không tồn tại thì không thể có đức tính nào khác mà chỉ là vẻ bề ngoài mà thôi”.

Tuy nhiên, đối với Thánh Augustino, “Có điều gì đó trong sự khiêm nhường làm cho trái tim được nâng cao một cách kỳ lạ”. Điều này có lý vì sự khiêm nhường là chân lý, và với chân lý, chúng ta được tự do. Chúng ta không còn phải bận tâm đến những ảo tưởng về con người mình nữa. Với sự khiêm nhường, chúng ta được đặt trên nền tảng vững chắc của thực tế.

Sự khiêm nhường làm nảy sinh tất cả các đức tính khác. Như vậy, Thánh Augustino có thể nói rằng “Tình yêu là trật tự của các đức tính.” Khái niệm trật tự là điều cốt yếu đối với tư duy của Thánh Augustino. Người khôn ngoan, bạn của Chúa, sắp xếp cuộc sống của mình theo ý Chúa và nhận ra rằng “Bình an là sự yên tĩnh của trật tự.”

Công lý xã hội

Thánh Augustino không phải là người không có ý thức mạnh mẽ về công lý xã hội. Lời chỉ dẫn của ngài vừa đơn giản vừa khôn ngoan: “Hãy tìm hiểu xem Chúa đã ban cho bạn bao nhiêu và hãy lấy những gì bạn cần trong đó; phần còn lại là dành cho nhu cầu của người khác.” Về vấn đề này, ngài cũng rất thực tế: “Vì bạn không thể làm điều tốt cho tất cả mọi người, nên bạn phải đặc biệt chú ý đến những người được đưa đến gần hơn với bạn, do sự tình cờ của thời gian, địa điểm hoặc hoàn cảnh.”

Thần học và Thi ca

Thánh Augustino có một cách tuyệt vời để kết hợp thần học với thi ca:

“Ôi Chúa Thánh Thần, xin ngự xuống tràn đầy trong trái tim con. Xin soi sáng những góc tối của ngôi nhà bị lãng quên này và rải những tia sáng vui tươi của Ngài vào đó.”

Về việc xóa bỏ tật xấu, ngài viết, “Chúng ta biến những tật xấu của mình thành một chiếc thang, nếu chúng ta giẫm đạp chính tật xấu đó dưới chân.”

Cầu nguyện

Là một giám mục tốt, Thánh Augustino nhắc nhở các môn đồ của mình rằng nếu chúng ta liên tục cầu nguyện, Chúa sẽ làm việc với chúng ta. Do đó, bạn “nên cầu nguyện như thể mọi thứ đều phụ thuộc vào Chúa; và nên làm việc như thể mọi thứ đều phụ thuộc vào bạn.”

Sáng tạo & Cứu độ

Thánh Augustino luôn lưu tâm đến mối tương tác giữa Thiên Chúa và con người. Trong mối quan hệ của Chúa với con người, Chúa thể hiện cả sự sáng tạo và sự tôn trọng của Ngài: “Chúa đã tạo ra chúng ta mà không cần sự giúp đỡ của chúng ta, nhưng sẽ không cứu được chúng ta nếu không có sự đồng ý của chúng ta.”

Chúng ta có thể bày tỏ lòng biết ơn về sự hiện hữu Chúa ban cho mình bằng cách phục vụ Ngài trên con đường cứu độ của chúng ta.

Là một Tiến sĩ của Giáo hội, nhờ sự nhạy bén về thần học của mình, Thánh Augustino xem ra chỉ đứng sau Thánh Tôma Aquinô - “người đến từ Rocca Sicca”.

Tác giả: Dr. Donald Demarco
Nguyễn Huy Hoàn (TGPSG) biên dịch từ Catholic Exchange