Giáo xứ Đức Bà Fatima: 10 năm thực hiện hát cộng đoàn

WGPSG -- Lần đầu tiên đến tham dự thánh lễ tại Giáo xứ Đức Bà Fatima, một ngôi thánh đường nhỏ bé nhưng ấm cúng thuộc Giáo hạt Sài Gòn - Giáo phận Tp. Hồ Chí Minh, có lẽ ai cũng sẽ bất ngờ vì mỗi giáo dân ở đây đều là ca viên. Hiểu nôm na là như thế, nhưng nói chính xác hơn là mỗi giáo dân đều tham gia “mô hình hát cộng đoàn” của giáo xứ.

Lịch sử hình thành

Việc ra đời “mô hình hát cộng đoàn” như hiện nay có thể nói là một việc tình cờ. Cách đây 10 năm, mùa Phục Sinh năm 2000, sau khi xảy ra một vài sự cố trong giáo xứ, cha sở lúc bấy giờ là Linh mục Gioan Baotixita Huỳnh Văn Huệ buộc lòng phải tạm ngưng hoạt động của ca đoàn và các hội đoàn. Vấn đề khó khăn mới được đặt ra là làm thế nào để chu toàn công tác Phụng Vụ Thánh Nhạc cho Giáo xứ? Dưới sự soi sáng của Chúa Thánh Thần và Đức Mẹ Fatima, cha sở đã có một quyết định táo bạo: “Chính cộng đoàn sẽ đảm trách hát thánh ca trong thánh lễ”. Từ đó “mô hình hát cộng đoàn” của giáo xứ ra đời.

Tinh thần của Vaticanô II

Việc làm này đi đúng theo mong ước của Giáo Hội trong “Huấn thị về âm nhạc trong phụng vụ”:

  Điều 16: Thật sự, không có gì tưng bừng và vui vẻ hơn trong một buổi cử hành Phụng vụ mà toàn thể cộng đoàn biểu lộ đức tin và lòng đạo đức của mình ra bằng lời ca tiếng hát. Bởi vậy, sự tham gia linh động của toàn thể giáo dân bằng lời ca tiếng hát phải được triển khai kỹ lưỡng theo thứ tự sau đây:

  a. Việc tham gia này, trước hết gồm có những lời tung hô, những câu đáp lại lời chào của linh mục hay thừa tác viên, hoặc đáp lại lời kinh dưới hình thức đối đáp; ngoài ra lại có những câu tiền xướng và những Thánh vịnh cũng như những câu xướng xen kẽ, hoặc những điệp ca, những Thánh thi và Thánh ca.

  b. Nhờ một nền giáo huấn thích hợp và những buổi thực tập, dần dần sẽ đưa giáo dân tới chỗ hát những bài dành cho họ, cho đến khi họ tham dự hoàn toàn…

Bước đầu thành lập

Bắt đầu bằng việc lập một nhóm ca viên để lãnh xướng, đệm đàn và hướng dẫn cộng đoàn hát các bài thánh ca trong Thánh lễ. Tiếp đến, cha sở cho soạn thảo các lời ca trong Thánh lễ thành sách (Nhập lễ, Đáp ca, Tung hô Tin Mừng, Ca tiếp liên…) và tập hợp các bài hát được Ban Thánh Nhạc cho phép sử dụng trong Phụng Vụ để đưa vào tuyển tập Thánh ca Cộng đồng giáo xứ (với hơn 1000 bài Thánh ca theo mùa Phụng Vụ). Nhờ đó, giáo dân có phương tiện để thật sự chủ động trong việc tham gia vào mô hình hát cộng đoàn này. Có thể nói mô hình hát cộng đoàn từ khi ra đời tại giáo xứ đến nay, vẫn luôn nhận được sự ủng hộ của đông đảo giáo dân trong cũng như ngoài xứ.

Hiệu quả bất ngờ

Nhiều giáo dân cho biết: Khi đến đây, họ được tham gia một cách trọn vẹn vào Thánh lễ, được dâng lên Chúa chính lời ca tiếng hát của mình, chứ không hề tham dự Thánh lễ một cách thụ động, không chỉ dự Lễ để nghe mà còn để được hát cho Chúa nghe nữa. Từ các Thánh lễ ngày thường đến các Thánh lễ Chúa nhật hay Lễ trọng, giáo xứ luôn râm ran tiếng hát của cộng đoàn.

Các vị chủ chăn của Giáo phận, các cha khách khi đến giáo xứ nhỏ bé này, đều khen ngợi mô hình hát cộng đồng của giáo xứ. Chính nhờ mô hình đó mà giáo dân trở nên sốt sắng hơn khi tham dự Thánh lễ, không khí giáo xứ trở nên ấm cúng, sinh động và trang trọng hơn khi cả cộng đoàn cùng hòa giọng trong các bài thánh ca.

Có thể nói, từ “mô hình hát cộng đoàn” mà giáo xứ trở nên bình ổn sau sự cố và tiếp tục phát triển. Trong 10 năm qua, từ việc cùng chung tiếng hát dâng lên Chúa mà giáo xứ trở nên đoàn kết và hiệp nhất hơn. Nhiều ân nhân bên ngoài đã nhìn vào điều đó mà sẵn lòng hỗ trợ giáo xứ trong việc xây dựng cơ sở vật chất như: nhà xứ, trường tình thương, tháp chuông…

Ôn cố tri tân

Đến mùa Phục Sinh năm nay, “mô hình hát cộng đồng” của giáo xứ đã được 10 tuổi. Để có một bước phát triển mới, cha chánh xứ hiện nay là Linh mục Anrê Nguyễn Văn Hai đã cho phép thành lập ca đoàn Fatima trở lại, để ca đoàn hỗ trợ cộng đoàn nhiều hơn nữa trong việc hát Thánh ca, nâng cao kỹ thuật hát Thánh ca cho cộng đoàn và cập nhật nhiều hơn các bài Thánh ca mới.

Nhìn lại quá trình hình thành và phát triển “mô hình hát cộng đoàn” của giáo xứ Đức Bà Fatima trong 10 năm qua, chúng ta thấy được sự thành công là vì đã đi theo hướng dẫn của Giáo Hội về việc sử dụng âm nhạc trong Phụng Vụ: dùng nhóm ca viên (trước đây) hay ca đoàn (hiện nay) để hỗ trợ và giúp cho cộng đoàn tham dự một cách sốt sắng, trọn vẹn vào công tác Phụng Vụ Thánh Nhạc trong Thánh lễ.

Ước mong Mẹ Fatima luôn đồng hành và hướng dẫn mọi hoạt động của giáo xứ, để giáo xứ luôn hiệp nhất, yêu thương và luôn được “cùng chung tiếng hát, chung tấm lòng, dâng đời sống” của giáo xứ và của mọi thành phần trong giáo xứ lên Đức Mẹ mến yêu.