Giáo xứ Bình An: Ngắm kèo mùa Chay

WGPSG -- Ngắm kèo (ngắm đứng) trong mùa Chay được diễn tả theo lối hát kể, nội dung tường thuật, suy ngẫm cuộc thương khó Đức Chúa Giêsu qua 15 chặng đường Thánh giá, từ lúc Chúa Giêsu bị bắt cho đến trút hơi thở cuối cùng.

Ngắm kèo có hình thức rất phong phú và đa dạng, được truyền khẩu theo từng giọng miền, từng thế hệ, là một nét văn hóa cầu nguyện thật tuyệt vời. Nguồn gốc xuất xứ xin dành cho các nhà nghiên cứu sử học tôn giáo, giới trẻ hiện nay chỉ biết qua các cụ ông cụ bà, kể rằng ngắm kèo rất thịnh hành ở miền Bắc vào những thập niên 30, 40, và vẫn duy trì cho đến nay. Sau cuộc đại di cư 1954 từ Bắc vào Nam, ngắm kèo cũng “Nam tiến”. Mỗi mùa Chay thánh, các vùng Công giáo toàn tòng suy ngẫm cuộc tử nạn của Chúa Giêsu đều dựa theo lối hát kể này.

Sức sống Đức tin thể hiện qua ngắm kèo

Chúa nhật Lễ Lá, chuẩn bị bước vào Tam nhật thánh, giáo xứ Bình An đang ở cao điểm suy ngẫm sự thương khó Chúa Giêsu qua hình thức ngắm kèo. Trước ngắm kèo là ngắm quỳ. Việc suy ngẫm bằng ngắm quỳ được tiến hành ngay sau Lễ Tro đến hết tuần Chúa nhật V mùa Chay. Mặc dù trong bối cảnh xã hội thực dụng nhưng giới trẻ, đặc biệt là quý chức Hội đồng Mục vụ rất quan tâm, yêu thích ngắm quỳ, ngắm đứng trong mùa Chay thánh. Được sự khích lệ của Cha chính xứ, Hạt trưởng hạt Bình An Giuse Trịnh Văn Viễn, năm nay, ngoài việc suy ngẫm sự thương khó Chúa tại nhà thờ, các giáo họ như giáo họ IA, giáo họ IB, giáo họ 4, giáo họ Đồng Xá, đền khấn Thánh Giuse còn tổ chức ngắm quỳ, ngắm kèo trọng thể tại khu vực của mình. Cha phụ tá Giuse Nguyễn Văn Long, khi được thỉnh mời, luôn sẵn sàng “hạ sơn” để ngắm kèo cùng cộng đoàn các giáo họ để suy ngẫm cuộc tử nạn của Chúa.

Giáo xứ Bình An, với số giáo dân tổng cộng cả di dân, xấp xỉ chục ngàn người, đa phần gốc Phát Diệm, là giáo xứ vẫn còn duy trì phẩm phục quý ông áo xanh, quý bà áo đỏ từ ngày di cư, thành lập giáo xứ (1955) cho đến nay vào các dịp Lễ Trọng. Trong mùa Chay thánh, khi ngắm kèo, suy ngẫm sự thương khó Chúa, quý ông đều chỉnh tề với phẩm phục xanh và quý bà phẩm phục đỏ hoặc y phục đoàn thể của mình. Những năm về trước, người được kính biểu ngắm thường là quý chức Hội đồng Mục vụ; hiện nay, vì giáo dân đông, cha chính xứ mở rộng cho mọi thành phần ngoài quý chức được lên ngắm nguyện, nhưng mỗi vị chỉ được một ngắm trong suốt những ngày ngắm kèo tại nhà thờ giáo xứ. Chính vì thế, khi được kính biểu, ngoài các vị cao niên là những “giọng ngắm vàng”, các vị trẻ phải chú tâm, “tầm sư luyện ngắm” để tránh “chết giữa đàng đang khi ngắm”.

Mỗi giáo xứ khi tổ chức ngắm kèo, suy ngẫm cuộc khổ nạn của Chúa đều có giọng miền chủ đạo từ nguồn gốc xuất xứ của mình như: Hà Nội, Phát Diệm, Bùi Chu, Bắc Ninh, Hải Dương… Do đó, việc giọng miền khác trong giọng miền chủ đạo đã làm cho buổi suy ngẫm thêm phong phú, thậm chí có phần sốt sắng hơn. Giáo xứ Bình An đa phần là giáo dân gốc Phát Diệm, việc tổ chức suy ngẫm cuộc thương khó Chúa với phẩm phục có quý chức dẫn ngắm theo nếp cha ông truyền, con cháu nối, duy trì cho đến ngày nay bất chấp “bão thời - bão giá” quả là rất trân trọng, đáng khích lệ. Bên cạnh đó, việc tham gia những bài ngắm của nhiều miền như: Bùi Chu, Hải Dương, cụ thể là giáo họ Đồng Xá đã làm cho cuộc suy ngẫm thương khó Chúa trong mùa Chay thánh tại giáo xứ Bình An thêm long trọng, sốt sắng.

Sức sống mùa Chay thánh

Ngắm nguyện mùa Chay thánh là một hình thức cầu nguyện tập thể, suy ngẫm cuộc khổ nạn của Chúa qua các chặng đường thập giá, rất cần thiết trong bối cảnh xã hội vật chất đầy dẫy cám dỗ, bất toàn hiện nay. Thế nhưng chưa đủ, ngoài việc suy ngẫm cầu nguyện, cha chính xứ và cha phụ tá giáo xứ vẫn luôn nhắc nhở cộng đoàn dân Chúa phải trở nên đồng hình đồng dạng với thập giá Chúa Kitô bằng chính đời sống chứng nhân của mình.

Trước và trong suốt mùa Chay thánh, ngoài việc hướng về Giáo phận theo lời mời gọi của vị Chủ chăn, cộng đoàn giáo xứ rất nhiệt tâm và luôn sẵn sàng đóng góp cho các giáo xứ ngoài giáo phận hoặc công tác xã hội, chăm lo cho những gia đình, những hoàn cảnh cần sự giúp đỡ; điển hình như Hội khấn Martinô giáo xứ Bình An, với chuyến đi xa hàng tấn gạo, nhu yếu phẩm, đã mang đến tận tay những gia đình vùng sâu, vùng xa, hoặc những mái ấm ngay trong giáo hạt Bình An; các “chiến sĩ Mân Côi” của hội Mân Côi giáo xứ, với “túi gạo tình thương”, đã phân phát cho những gia đình khó khăn ngay trong giáo xứ…

Năm Đức Tin có nhiều sự kiện trong Giáo hội Việt Nam và Giáo hội hoàn vũ, việc ngắm nguyện mùa Chay thánh nơi giáo xứ Bình An đã được tổ chức rất chu đáo tại nhà thờ cũng như tại các giáo họ, các nhóm gia đình. Mọi phương tiện media được sử dụng hết công suất để phục vụ cho các buổi ngắm nguyện. Quý vị được kính biểu ngắm và quý vị phần việc luôn tất bật, làm cho đời sống sinh hoạt tôn giáo nơi giáo xứ nhộn nhịp hẳn lên. Không những thế, một vài nhóm trong giáo xứ có điều kiện, có giọng ngắm tốt còn chia sẻ đến các giáo xứ bạn để cùng hiệp thông suy ngẫm sự thương khó Đức Chúa Giêsu qua hình thức ngắm kể.

Đại lễ Phục sinh là lễ trọng lớn nhất của người Công giáo. Trước đó, năm tuần mùa Chay và Tam nhật thánh, hình thức ngắm quỳ, ngắm kèo đã giúp giáo dân lắng đọng tâm hồn để suy ngẫm cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu trước tội lỗi nhân loại. Đó cũng là cách để soi rọi lại mình trong cuộc sống lữ hành, trên hành trình đức tin.