Giáo dục con cái sống mùa Chay

Giáo dục đa dạng về phương pháp và lĩnh vực. Một trong các lĩnh vực giáo dục đó là dạy con cái sống mùa Chay. Đó là việc quan trọng đối với các Kitô hữu, vì thế cha mẹ cần ý thức để giáo dục con cái biết hướng tới Chân-Thiện-Mỹ.

Theo lịch sử, Mùa Chay phát triển từ quy luật nghiêm ngặt đặt trách nhiệm lên các tân tòng trong giai đoạn cuối của việc khai sáng Kitô giáo. Sau 3 năm học hỏi, chúng hoàn tất việc chuẩn bị và lãnh nhận Bí tích Thánh Tẩy vào đêm vọng Phục sinh. Điều đó đã trở thành thói quen đối với các tín hữu cùng với các tân tòng trong việc ăn chay trước khi lãnh nhận Bí tích Thánh Tẩy và tham dự khóa giáo lý tân tòng. Theo cách này, mùa Chay là nỗ lực chung của toàn thể Giáo hội.

Từ giáo hoàng tới tân tòng đều cần sống Mùa Chay theo tinh thần “hành xác”, kiềm chế thể xác, đồng thời cũng cầu nguyện nhiệt thành và thường xuyên hơn các mùa khác – vì tất cả đều tìm cách trở nên thành viên đích thực của Nhiệm thể Đức Kitô khi rước lễ trong đêm Vọng Phục Sinh. Những điều như thế nên là hoạt động trong mùa canh tân tâm linh của chúng ta.

Trước khi việc ăn chay 40 đêm ngày của Chúa Kitô được kết hợp với Mùa Chay thì Mùa Chay là thời gian chuẩn bị cho các ứng viên lãnh nhận Bí tích Thanh Tẩy, đồng thời là thời gian canh tân đức tin.

Ăn chay là việc nghiêm ngặt. Ngoài việc nhịn ăn, các Kitô hữu ban đầu đã được khuyên nhủ bởi các vị rao giảng như thánh Lêô Cả, họ nghiêm ngặt thực hành việc độ lượng và tha thứ cho nhau, tăng cường cầu nguyện riêng, rộng rãi bố thí, học hỏi Thánh Kinh và giáo lý. Các yêu cầu này vẫn được giữ và chúng ta cũng phải liên kết các việc này với việc ăn chay của riêng mình.

Chúng ta có thể khắc sâu nhân đức độ lượng và tha thứ vào tâm khảm con cái trong Mùa Chay, nhắc chúng nhớ những lời của nhà thần bí Blosius (Dòng Biển Đức): “Dạng hành xác tốt nhất là chấp nhận với cả tấm lòng, dù chúng ta không thích, những điều mà Thiên Chúa gởi đến hoặc cho phép xảy ra, dù tốt hay xấu, dù vui hay buồn”. Hãy khuyến khích con cái chấp nhận những đau khổ và niềm vui của mình để kết hiệp với Chúa Giêsu và cố gắng theo sát bước Ngài trong Mùa Chay.

1. Bác ái. Có thể có những ông/bà để những đứa cháu phục vụ như phục vụ Chúa Kitô. Dom Marmion đã nói: “Chúa Giêsu xác định chính Ngài quá nhiều lần với chúng ta rằng, trong chúng ta, Ngài bị bệnh và yếu đuối, thậm chí mặc quần áo nghèo khổ”. Bằng sức mạnh của đức tin, khi chúng ta đến trước mặt Chúa Cha nhân danh Chúa Giêsu, Người Con yêu dấu mà Ngài nhìn thấy nơi chúng ta, sống nghèo khó, yếu đuối và đáng thương (như Chúa Giêsu chịu đau khổ vậy). Charles Peguy nói: “Bác ái là điều quan trọng, là ngọn lửa mà bạn thắp sáng trong lò lửa tâm hồn để con cháu biết người nghèo có thể đến sưởi ấm khi giá lạnh”.
2. Thuần khiết ý định. Khi giải thích việc “cho đi” trong Mùa Chay, con cháu có thể được dạy biết thực hiện mỗi hành động bằng tình yêu thuần khiết của Thiên Chúa. Hãy giải thích rằng càng có nhiều hành động đáng giá thì càng tốt và càng đáng công. Tấm lòng cao cả là phần thưởng trong phúc lành Phục Sinh và trong kho tàng được sắp sẵn trên Thiên Quốc.
3. Đọc Thánh Kinh, cầu nguyện riêng. Như thánh Leo dạy, chúng ta phải dạy cho con cháu biết Thánh Kinh và giáo lý. Đó là nhiệm vụ của chúng ta. Chúng ta sẽ bị phán xét tùy theo đó. Thiên Chúa không cần biết chúng ta ở đâu, giàu hay nghèo, địa vị cao hay thấp,… Ngài muốn chúng ta dạy con cháu cầu nguyện liên lỉ và rước lễ thiêng liêng bất kỳ lúc nào.
4. Sám hối. Thành tâm xưng tội là việc sám hối tốt nhất trong Mùa Chay, kể cả người lớn và trẻ em. Khi đó chúng ta giao hòa với Thiên Chúa là Cha nhân lành và chân thành xin lỗi Chúa Giêsu, vì Ngài đã hy sinh chịu chết trên Thập giá để chúng ta được tha thứ và được cứu độ.
5. Bố thí. Việc bố thí cũng tốt như sám hối tội lỗi. Ăn chay tốt hơn cầu nguyện, nhưng bố thí còn tốt hơn cả hai, vì bố thí làm cho người khác bớt khổ và làm nhẹ gánh nặng của tội lỗi nơi chúng ta. Trong Mùa Chay, mỗi người Công giáo nên dành thời gian đi thăm viếng, an ủi, giúp đỡ bệnh nhân,… Trẻ em cũng có thể làm những việc này.
   Ngoài việc dùng vật chất và tiền bạc để làm từ thiện, việc bác ái còn là việc hành xác trong Mùa Chay. Trẻ em có thể nhịn một phần tiền ăn quà để chia sẻ với các bạn kém may mắn hơn mình. Thánh Kinh xác định: “Việc bố thí cứu cho khỏi chết và tẩy sạch mọi tội lỗi. Những người làm phúc bố thí sẽ được sống lâu” (Tb 12:9).
6. Bác ái. Bác ái là luật yêu thương. Mọi người phải thực hiện tùy hoàn cảnh mình. Kết hợp việc bố thí, cầu nguyện và ăn chay sẽ tạo truyền thống có nền tảng, đồng thời kết hợp với việc sám hối Mùa Chay.
7. Ăn chay. Trẻ em cần biết Chúa Giêsu là Cha, là Anh Cả, là Anh Hai, hoàn toàn vô tội, nhưng Ngài đã ăn chay 40 đêm ngày để làm gương cho chúng ta. Nhân loại tội lỗi ngập đầu, phải ăn chay là đúng luật, là hợp lý. Cha mẹ hãy giúp con cái ăn chay tùy theo độ tuổi.

Ăn chay đi kèm với kiêng thịt. Hằng ngày, chúng ta vẫn có thể (và nên) ăn chay bằng nhiều cách: Kiềm chế một lời nói không hay, nhịn ăn một miếng ngon, hy sinh điều gì đó,… Về việc ăn chay, chúng ta có thể giúp con cái ghi nhớ đơn giản thế này:

Không ăn, không uống tự do
Ăn chay, sám hối, Chúa tha tội mình.