Tại sao chúng ta thường hay bỏ cuộc?

TGPSG -- Trì hoãn, quyết tâm, rồi bỏ cuộc… là điều rất thường thấy trong cuộc sống chúng ta. Thói quen thích dễ dãi, vuốt ve, và nuông chiều chính mình, thường khiến chúng ta lười lĩnh, mất nhuệ khí chiến đấu. Bao nhiêu lần xét mình xưng tội, bao nhiêu khóa tĩnh tâm đến, rồi lại đi, và chúng ta vẫn cứ thế, chưa nhích được bước nào trong đời sống thiêng liêng. Trong “Cải Tội Bảy Mối Có Bảy Đức”, có một mối: Siêng năng việc Đức Chúa Trời, chớ lười biếng. Thói lười biếng được các nhà tu đức gọi là “Acedia”, hay “Con Quỷ Ban Trưa” (Noonday Devil). Tên gọi này xuất phát từ Tv 90,6: ôn thần sát hại lúc ban trưa.

Con Quỷ Ban Trưa làm cho chúng ta “hâm hẩm”, không nóng cũng chẳng lạnh, được biểu hiện qua thái độ: không ưa nơi mình đang ở, không thích tình trạng mình đang sống, không thiết tha gì với công việc mình đang làm. Thánh Tôma Aquinas đã miêu tả Con Quỷ Ban Trưa, như là một “nỗi chán ngán đè nặng trên một người, khiến người đó không muốn làm gì cả: một sự mệt mỏi, lười lĩnh”, và thánh nhân quả quyết: “Nó không chỉ là một thói xấu, nhưng nó còn trở thành một thứ tội, bởi vì, nó khiến chúng ta phủ nhận những điều tốt đẹp, mà mình đã nhận được từ Thiên Chúa”. Con Quỷ Ban Trưa sẽ cướp đi niềm khao khát của chúng ta hướng về Thiên Chúa, ngăn cản chúng ta tìm kiếm Người, và điều đó có nghĩa là: chúng ta sẽ không gặp thấy Người.

Thật vậy, khi bị Con Quỷ Ban Trưa khống chế, chúng ta sẽ cự tuyệt ân sủng của Thiên Chúa và khước từ sự sống trong tâm hồn chúng ta. Ngày nay, những biểu hiện thường thấy nơi những người bị Con Quỷ Ban Trưa chế ngự là: họ chôn mình trong những chiếc điện thoại thông minh; lấp đầy bao tử với đủ các loại thức ăn nhanh và các thức uống tăng lực có gas, có cồn; nhốt mình trong những trò giải trí và những thú vui trần tục. Tuy nhiên, siêng năng việc Đức Chúa Trời, chớ lười biếng, còn là lời cảnh báo cho những ai: lao mình vào công việc, như một chứng nghiện công việc, đến nỗi, quên những trách nhiệm đối với gia đình và những người xung quanh, quên mất bản thân, và quên luôn cả Chúa.

Con Quỷ Ban Trưa cực kỳ nguy hiểm vì nó tinh xảo: Chúng ta không dễ gì phát hiện ra nó, nó ru ngủ chúng ta: chỉ một chút mệt mỏi, một cảm giác chán nản trong công việc thôi mà, có gì to tát đâu, tội lỗi gì đâu. Để chống lại cơn cám dỗ này, chúng ta phải trung thực với chính mình, phải thật công bằng khi phân định, và phải bàn hỏi với những vị linh hướng tốt.

Con Quỷ Ban Trưa cực kỳ nguy hiểm vì cách tiếp cận nước đôi của nó, nghĩa là, nó tác động cùng một lúc cả đến thể xác lẫn linh hồn, bởi lẽ, xác và hồn là một thể thống nhất không thể bị tách biệt. Kinh nghiệm cho thấy: một trí tuệ minh mẫn chỉ có trong một cơ thể khỏe mạnh, hoặc khi chúng ta hiệp thông thiêng liêng với nhau, thì chúng ta cũng phải hiệp thông bằng chính thân xác với tất cả những gì là con người thể lý mà Chúa đã dựng nên chúng ta. Thậm chí, ngay cả khi tinh thần chúng ta mạnh mẽ, Đức Giêsu cũng khuyên bảo: “Anh em hãy canh thức và cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ. Vì tinh thần thì hăng hái, nhưng thể xác lại yếu đuối” (Mc 14,38). Do đó, chúng ta không được chủ quan coi thường những biếng lười, mệt mỏi, nhàm chán nơi thân xác, trong con người chúng ta, thánh Phêrô cũng cảnh báo chúng ta: Satan như sư tử rảo quanh tìm mồi cắn xé (x. 1Pr 5,8).

Chỉ với hai đặc điểm trên, chúng ta cũng nhận thấy rằng: Con Quỷ Ban Trưa quả là ghê gớm, và chúng ta đang chiến đấu với một đối thủ thật đáng gờm. Chúng ta không thể giành được chiến thắng trong cuộc chiến này: nếu không có ân sủng của Thiên Chúa, và một kỷ luật nghiêm túc từ phía chúng ta.

Bài: Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB (TGPSG)