Những câu hỏi giúp suy nghĩ và góp ý cho Công nghị Giáo phận

Công nghị giáo phận là cơ hội để mọi thành phần trong gia đình giáo phận tham gia vào công cuộc đổi mới theo lời kêu gọi của Đại Hội Dân Chúa 2010, bằng cách đưa tinh thần và nội dung của Thư Chung hậu Đại Hội 2010 vào trong mọi lãnh vực của đời sống và sinh hoạt của giáo phận trong những năm tới”. Nhờ đó, mọi người “ý thức vượt qua khung nếp khép kín do hoàn cảnh xưa nay tạo ra, mở rộng sự hiệp thông trong GH, hòa nhập vào đời sống văn hóa xã hội, hướng đến chu toàn sứ vụ loan báo Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô, vì sự sống mới của gia đình nhân loại cùng đất nước hôm nay” (Trích Lời Chủ Chăn tháng 6/2011).

Để đạt mục đích này, trước hết mọi thành phần trong gia đình giáo phận phải chuyên cần cầu nguyện xin Chúa Thánh Thần ban cho cộng đồng Dân Chúa ơn soi sáng và khôn ngoan, ơn sức mạnh và ơn đổi mới; kế đến, tích cực tham gia học hỏi Thư Chung và đóng góp ý kiến cho Công Nghị; cuối cùng, tích cực tham gia Công Nghị và công cuộc đổi mới được gợi hứng từ Công Nghị này.

Những câu hỏi sau đây được soạn thảo nhằm trình bày những định hướng chính của Thư Chung, đồng thời thúc đẩy suy nghĩ về việc đưa những định hướng đó vào đời sống và sinh hoạt của giáo phận, giáo xứ, dòng tu và các cộng đoàn.

CHƯƠNG MỘT
HIỆN TRẠNG XÃ HỘI VIỆT NAM DƯỚI ÁNH SÁNG ĐỨC TIN

1. Các giám mục nhận thấy có những tác động tiêu cực làm cho sự sống bị hủy hoại (môi trường sống bị tàn phá, môi trường học đường bị ô nhiễm do bệnh thành tích và thương mại hóa, nhiều tệ nạn xã hội như nghiện ngập, phá thai, mãi dâm, bạo lực …), lương tâm có dấu hiệu bị phá sản (tiêu chuẩn tốt xấu trở thành tương đối, thói gian dối và lừa đảo, làm bất cứ điều gì để hưởng lợi miễn là không bị bắt hay không ai nhìn thấy …), và tình yêu bị biến dạng (những giá trị như tình nghĩa gia đình, tương thân tương ái, tôn sư trọng đạo ... bị đe dọa nghiêm trọng do não trạng duy vật và hưởng thụ).
– Trong giáo xứ và khu vực anh chị em đang sống, sự sống bị hủy hoại,lương tâm bị phá sản và tình yêu bị biến dạng như thế nào?
– Giáo xứ và các gia đình đã làm gì để vượt qua tình trạng tiêu cực này?

2. Các giám mục xác tín rằng : “Sự thăng tiến con người toàn diện và sự phát triển bền vững của xã hội phải được đặt nền trên những giá trị đạo đức và tôn giáo”.
– Anh chị em có chia sẻ với các ngài niềm xác tín này không? Tại sao?
– Giáo xứ và các cộng đoàn có thể làm gì để cổ võ những giá trị đạo đức và tôn giáo trong đời sống xã hội? 

CHƯƠNG HAI
GIÁO HỘI, GIA ĐÌNH CỦA THIÊN CHÚA 

3. “Mầu nhiệm hiệp thông của Thiên Chúa Ba Ngôi vừa là suối nguồn vừa là mẫu mực và cùng đích của sự hiệp thông trong Giáo Hội. Không kết hợp với Thiên Chúa thì không thể nói đến hiệp thông trong Giáo Hội được” (số 20).
– Anh chị em hiểu điều này như thế nào?
– Giáo xứ và cộng đoàn đã làm gì để củng cố và nuôi dưỡng mối hiệp thông của mỗi tín hữu với Thiên Chúa Ba Ngôi?

4. Thư Chung nhấn mạnh vai trò đặc biệt của Lời Chúa trong đời sống GH và đề nghị “phát động chương trình mỗi gia đình một cuốn Kinh Thánh được đặt nơi xứng hợp, cổ võ đọc và cầu nguyện với Lời Chúa, khuyến khích học thuộc lòng những đoạn Thánh Kinh cốt yếu” (số 11).
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em đã thực hiện đề nghị này như thế nào? Đâu là những thuận lợi và những khó khăn?
– Anh chị em có đề nghị gì để Lời Chúa thực sự trở thành “nguồn sống dưỡng nuôi, ánh sáng soi đường và sức mạnh củng cố đức tin của các tín hữu trong mọi hoàn cảnh”?

5. Thư Chung kêu gọi “các mục tử phải chú tâm đến việc cử hành Thánh Thể thật sốt sắng và xứng đáng, nhất là ngày Chúa nhật, và hướng dẫn cộng đoàn tham dự Thánh Lễ cách ý thức, tích cực và sống động hơn”?
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em đã cử hành và tham dự Thánh Lễ Chúa nhật ra sao?
– Anh chị em muốn đề nghị điều gì về vấn đề này? 

CHƯƠNG BA
HIỆP THÔNG VỚI NHAU TRONG GIA ĐÌNH CỦA THIÊN CHÚA

6. Mối quan tâm mục vụ hàng đầu của Giáo Hội Việt Nam trong những năm sắp tới là “xây dựng một Giáo Hội hiệp thông và tham gia” (số 23). Các linh mục phục vụ sự hiệp thông trong Giáo Hội bằng hai cách : một là chia sẻ trách nhiệm với giám mục của mình như chu toàn các phần vụ được trao cũng như hòa nhập vào đường hướng mục vụ chung của giáo phận; hai là đồng hành, lắng nghe, khích lệ và tạo điều kiện để giáo dân tích cực tham gia vào đời sống và sứ vụ của Giáo Hội.
– Trong giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em, các linh mục đã thể hiện vai trò này như thế nào?
– Anh chị em muốn đề nghị điều gì để giúp các linh mục chu toàn trách nhiệm của các ngài?

7. Thư Chung kêu gọi các tu sĩ cần hòa nhập các hoạt động tông đồ của mình vào chương trình mục vụ chung của giáo phận, nơi họ đang hiện diện và phục vụ.
– Trong giáo xứ và giáo phận, anh chị em nhận định thế nào về vai trò và hoạt động của các tu sĩ?
– Anh chị em mong đợi gì nơi các tu sĩ?

8. Thư Chung mong muốn anh chị em giáo dân tham gia tích cực hơn vào việc học hỏi Lời Chúa, giáo lý, thần học, mục vụ, để đào sâu đức tin và nâng cao khả năng phục vụ cộng đoàn.
– Anh chị em đã thực hiện điều này như thế nào?
– Anh chị em góp ý gì để đưa lời đề nghị này vào thực tế đời sống của chúng ta?

9. Các giám mục nhận định rằng, để giáo dân có thể thực thi những quyền chính đáng và trách nhiệm của mình trong Giáo Hội, giáo phận và giáo xứ cần canh tân đường hướng hoạt động và quy chế tổ chức giáo phận, giáo xứ.
– Theo anh chị em, giáo xứ và cộng đoàn cần canh tân những gì, để giáo dân có thể thực thi những quyền chính đáng và trách nhiệm của mình trong Giáo Hội?

10. Giáo Hội Việt Nam trân trọng sự đóng góp của nữ giới trong đời sống Giáo Hội và mong muốn giúp họ thăng tiến, tích cực tham gia hơn nữa vào các sinh hoạt giáo xứ cũng như giáo phận.
– Trong giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em, nữ giới tham gia thế nào vào đời sống và sinh hoạt của giáo xứ?
– Chúng ta có thể làm gì để thúc đẩy sự tham gia này?

11. Để người trẻ cộng tác và tham gia tích cực hơn vào đời sống Giáo Hội, các giám mục khuyến khích giới trẻ tham gia các hội đoàn và những sinh hoạt cộng đồng, góp phần lành mạnh hóa xã hội, dấn thân truyền giáo cho các bạn trẻ khác. Muốn được như thế, cần quan tâm đến giáo dục đức tin và nhân bản cho người trẻ, ngay từ khi còn là thiếu nhi, và tiếp tục khi sang tuổi thiếu niên và trưởng thành.
– Tình hình thiếu nhi và người trẻ trong giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em hiện nay ra sao?
– Giáo xứ và cộng đoàn đã có những nỗ lực nào trong việc giáo dục nhân bản và đức tin cho thiếu nhi và người trẻ?
– Chúng ta cần làm gì để thiếu nhi và người trẻ tham gia vào đời sống GH nhiều hơn và tích cực hơn?

CHƯƠNG BỐN
LOAN BÁO TIN MỪNG TRONG HOÀN CẢNH NGÀY NAY

12. Các giám mục nhìn sứ vụ loan báo Tin Mừng không chỉ như một trong những hoạt động của Giáo Hội, nhưng như nắm men thấm nhập, khơi dậy và chi phối mọi khía cạnh trong đời sống Giáo Hội.
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em hiểu thế nào về loan báo Tin Mừng?
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em đã làm gì để thi hành sứ vụ này?
– Anh chị em có đề nghị gì cho giáo phận và giáo xứ trong việc thi hành sứ vụ này?

13. Việc loan báo Tin Mừng liên kết mật thiết với việc phục vụ sự sống và sự phát triển con người toàn diện về thể lý, tâm lý, tri thức, đạo đức.
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em đã quan tâm thế nào đến việc phục vụ sự sống và sự phát triển con người toàn diện?
– Giáo xứ và cộng đoàn có những chương trình nào để phục vụ sự sống và sự phát triển con người toàn diện?

14. Theo các giám mục, phương thế cụ thể để thi hành sứ vụ loan báo Tin Mừng trên quê hương Việt Nam hôm nay là tích cực cộng tác với mọi người thiện chí để “cùng nhau bồi đắp nền văn minh tình thương và sự sống”.
– Trong giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em, có những dấu hiệu của “văn hóa sự chết” không (ma túy, phá thai, mãi dâm, tham nhũng, bất công)? Nếu có, ở mức độ nào?
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em đã làm gì để phục vụ tình thương và sự sống?
– Chúng ta có thể làm gì để bồi đắp nền văn minh tình thương và sự sống trong khu vực mình đang sống?

15. Để xây đắp nền văn minh tình thương và sự sống trong xã hội ngày nay, người công giáo cần thấu triệt giáo huấn xã hội của Giáo Hội. Giáo huấn này sẽ “soi sáng cho các tín hữu biết cách yêu mến quê hương, yêu thương mọi người không trừ ai, quan tâm phát triển nhân bản và văn hóa, xây dựng công bằng, tình liên đới, sự bình đẳng và tự do tôn giáo, qua nẻo đường hiền lành, khiêm nhường, bao dung và tha thứ” (số 33).
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em đã biết gì về giáo huấn xã hội của Giáo Hội?
– Theo anh chị em, bằng cách nào chúng ta có thể học hiểu và áp dụng giáo huấn này?

16. Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI nhắn nhủ các tín hữu Việt Nam: “Bằng đời sống xây nền trên đức ái, sự liêm chính, việc quý trọng công ích, anh chị em phải chứng tỏ rằng là người công giáo tốt cũng là người công dân tốt”.
– Anh chị em hiểu thế nào về lời nhắn nhủ này?
– Anh chị em sẽ làm gì để thực hiện lời nhắn nhủ này?

17. Một trong những điều các giám mục quan tâm và ưu tư nhất là lãnh vực giáo dục. Mục đích chính của giáo dục công giáo là giúp người thụ huấn lắng nghe Thiên Chúa và tìm ra được ơn gọi của mình trong kế hoạch của Chúa. Do đó, Giáo Hội rất quan tâm đến việc giáo dục lương tâm, những giá trị nhân bản cũng như văn hóa đối thoại dưới ánh sáng Lời Chúa (số 38).
– Anh chị em nhận định ra sao về tình hình giáo dục nhân bản và đạo đức ngày nay?
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em đã làm gì để giúp mọi người sống theo lương tâm ngay chính và vun trồng những giá trị nhân bản?
– Anh chị em có đề nghị gì với giáo phận trong lãnh vực này?

18. Thư Chung kêu gọi các tín hữu “hỗ trợ những học sinh nghèo, nâng cao trình độ học vấn của giới trẻ, đồng hành với giới giáo chức công giáo” (số 37)
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em có chương trình cụ thể nào cho những gợi ý trên?
– Chúng ta có thể và nên làm gì để đáp ứng lời kêu gọi của các giám mục?

19. Tại Việt Nam cũng như trong thành phố của chúng ta, người công giáo sống chung với những anh chị em thuộc các tôn giáo khác. Các giám mục kêu gọi các tín hữu công giáo hợp tác với các tôn giáo khác trong công cuộc lành mạnh hóa xã hội và thăng tiến con người.
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em có mối quan hệ ra sao với các tôn giáo khác trong khu vực mình đang sống?
– Theo anh chị em, trong hoàn cảnh hiện nay, người công giáo có thể hợp tác với các tôn giáo khác trong những lãnh vực nào?

20. Thư Chung mời gọi chúng ta khám phá nơi người nghèo “nhu cầu cần được yêu thương và tôn trọng chứ không chỉ là được ban phát của cải vật chất” (s. 41). Đồng thời cần quan tâm đặc biệt đến “các bệnh nhân, những người tàn tật, già yếu, neo đơn, mồ côi, những thiếu nữ lầm lỡ, các tù nhân” (s. 41)
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em đã làm gì để thể hiện tình yêu thương và liên đới với người nghèo, không phân biệt tôn giáo?
– Anh chị em có đề nghị gì trong lãnh vực này?

21. Ý thức rằng gia đình là tế bào căn bản của xã hội và Giáo Hội, các giám mục khuyến khích các giáo phận và giáo xứ “hình thành một chương trình tiền và hậu hôn nhân thống nhất và xuyên suốt, giúp gia đình thăng tiến đời sống cầu nguyện, tăng trưởng tình yêu hợp nhất và chung thủy, ươm mầm các ơn gọi, chung tay giáo dục con cái trong sự thánh thiện và bền vững trong ân sủng của bí tích hôn nhân” (số 43).
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em có chương trình gì để giúp các bạn trẻ sắp bước vào đời sống hôn nhân, cũng như sau khi họ đã kết hôn?
– Anh chị em hiểu thế nào mỗi gia đình là một GH tại gia (cộng đoàn thờ phượng Chúa, yêu thương nhau, phục vụ mọi người)?
– Giáo phận và giáo xứ có thể làm gì để giúp đỡ và đồng hành với các gia đình?

22. Để giúp đỡ những anh chị em di dân, các giám mục kêu gọi sự hợp tác giữa các giáo phận gốc của họ với giáo phận họ đến, soạn thảo một cẩm nang chung về mục vụ di dân, cách riêng trong lãnh vực hôn nhân và dự tòng, tạo điều kiện và thúc đẩy họ tham gia vào đời sống và sinh hoạt của cộng đoàn tín hữu địa phương (số 45).
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em đã làm gì để giúp anh chị em di dân hội nhập đời sống của giáo xứ?
– Anh chị em có đề nghị gì với giáo phận trong lãnh vực mục vụ di dân? 

23. Thư Chung nhấn mạnh rằng ngày nay “bảo vệ môi sinh là một bổn phận luân lý vì liên hệ đến sự sống và phẩm giá của hằng triệu người, trong hiện tại cũng như tương lai” (số 46). Vì thế “các mục tử nên tổ chức những khóa học về môi sinh cùng với những hướng dẫn cụ thể trong việc gìn giữ và bảo vệ môi trường sống của người dân địa phương” (số 46).
– Tình hình vệ sinh môi trường tại khu vực anh chị em đang sống hiện nay ra sao? Người công giáo có ý thức về bảo vệ môi sinh không? Tại sao?
– Anh chị em có biết rằng gìn giữ và bảo vệ môi trường sinh sống là một bổn phận luân lý không? Tại sao?
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em có thể làm gì để giúp mọi người ý thức hơn và tích cực hơn trong việc bảo vệ môi sinh? 

24. Các giám mục nhận định rằng các phươngtiện truyền thông hiện đại là tặng phẩm Chúa ban cho Giáo Hội để phục vụ công cuộc loan báo Tin Mừng cách rộng rãi và nhanh chóng hơn. Tuy nhiên chúng cũng có thể bị lạm dụng để gây ra chia rẽ, hận thù và phóng túng, gieo rắc lối sống nghịch lại nền văn minh tình thương và sự sống (số 47). Vì thế những người làm công tác truyền thông cần hợp tác với nhau trong việc phổ biến những giá trị Tin Mừng qua các phương tiện truyền thông.
– Nhận định trên có phản ánh đúng tình hình hiện nay không?
– Giáo xứ và cộng đoàn của anh chị em đã làm gì để hướng dẫn các tín hữu, cách riêng người trẻ, trong việc sử dụng các phương tiện truyền thông cách hữu ích cũng như sử dụng chúng để phổ biến những giá trị Tin Mừng?
– Anh chị em muốn đề nghị gì với giáo phận trong lãnh vực này?

25. Ngoài tất cả những câu hỏi đã nêu lên, anh chị em còn muốn đề nghị với Công nghị giáo phận điều gì nữa?