Ngươi đang ở đâu vậy, Ađam Evà ơi?

WGPSG -- Kinh Thánh đã ghi lại câu đầu tiên Thiên Chúa nói trực tiếp với con người; và câu nói đầu tiên ấy lại là một câu hỏi: “Ngươi đang ở đâu vậy?”

Lúc đó, Ađam và Eva vừa phạm tội. Họ xấu hổ và sợ hãi, nên tìm cách trốn tránh Thiên Chúa. Và Thiên Chúa - Đấng thông biết mọi sự - đã lên tiếng gọi họ: “Ngươi đang ở đâu thế, Ađam Evà ơi?”

Nhà chú giải Kinh thánh Frederick Dale Bruner đã có những nhận xét tuyệt vời về câu hỏi rất đẹp này của Thiên Chúa:

“Câu hỏi thánh thiêng ấy đã vang vọng xuống trên tất cả các phần còn lại của Kinh Thánh. Nó cho thấy: Trong khi con người tìm cách tránh mặt Thiên Chúa thì Ngài lại không hề ruồng bỏ những kẻ đã phản bội Ngài. Thiên Chúa không ‘tấn công’ họ; Ngài đi tìm kiếm họ, và lên tiếng để gửi đến họ một câu hỏi dễ thương nhất trong tất cả các loại câu hỏi: Ngươi đang ở đâu? Ngươi đâu rồi vậy, Ađam Evà ơi?” (Chú giải Tin Mừng theo Thánh Gioan, 102).

Bản trình thuật của sách Sáng Thế cho thấy Ađam và Eva đã mất mát những gì khi họ tránh mặt Thiên Chúa:

“Nghe thấy tiếng Đức Chúa là Thiên Chúa đi dạo trong vườn lúc gió thổi trong ngày, con người và vợ mình trốn vào giữa cây cối trong vườn, để khỏi giáp mặt Thiên Chúa”(Sáng Thế 3,8). Những chữ Hipri trong câu trên đây, theo nghĩa đen, đã mô tả cách cụ thể như thế này: “Họ nghe tiếng Chúa đang đi”. Đây là kiểu nói rất thú vị, gợi ý cho thấy Adam và Eva đã từng được hưởng hạnh phúc hiệp thông ‘diện đối diện’ với Thiên Chúa trước khi sa ngã.

Điều này cũng cho thấy rằng, sau tội nguyên tổ, sự hiệp thông ‘diện đối diện’ tuyệt vời ấy không còn nữa. Ađam và Eva chỉ còn nghe được 'giọng nói’ của Chúa mà thôi. Nhưng một lần nữa, Lời của Chúa lại bộc lộ đầy sức mạnh. Lời Chúa thực hiện tất cả các nội dung chất chứa trong Lời. “Họ nghe thấy tiếng... bước đi”, nghĩa là tiếng nói của Chúa có sức vận hành.

Ở đây có vẻ như đã có một cái thoáng nhìn tinh tế về mầu nhiệm Nhập Thể, khi ‘lời của Chúa’ trở thành xác phàm, hay đúng hơn, khi ‘giọng nói của Chúa’ trở thành xác phàm. Ta có thể đối chiếu sách Sáng Thế với các sách Tin Mừng. Trong các sách Tin Mừng, những người đương thời với Đức Giêsu tại Palestine đã nghe được Lời Đức Giêsu là chính Ngôi Lời Thiên Chúa đang bước đi trên mặt đất trước mắt họ; còn trong sách Sáng Thế, Ađam và Evà cũng đã nghe thấy tiếng Đức Chúa là Thiên Chúa đang bước đi trong vườn lúc gió thổi trong ngày.

Mối liên hệ giữa ‘trình thuật về sự sa ngã của sách Sáng Thế’ với ‘mầu nhiệm Nhập Thể’ không phải là chuyện tình cờ ngẫu nhiên. Sách Sáng Thế mô tả: Thiên Chúa đi vào vườn Êđen để tìm kiếm con người. Còn các sách Tin Mừng thì mô tả: Ngài đi tìm chúng ta ở mức độ mới mẻ đầy ấn tượng nơi mầu nhiệm Nhập Thể: gửi Con Một của Ngài đến thi hành sứ mạng giải cứu nhân loại.

Trở lại với sách Sáng Thế, sự kiện Thiên Chúa ‘đi tìm kiếm con người qua một câu hỏi’ cũng hướng đến niềm mong ước về mầu nhiệm Nhập thể. Nó diễn tả một vết thương lòng - như thể muốn nói: Bạn đã đi đâu vậy? Sao bạn lại bỏ Tôi? Đây đích thực là câu hỏi tha thiết của một ngôi vị Thiên Chúa rất gần gũi con người, chứ không phải là một Đấng Tạo Hóa vô ngã, tách biệt khỏi con người.

Lòng thương xót của Chúa đã thể hiện rõ nét trước khi Ngài xét xử Ađam Evà: Lòng thương xót bao trùm lên trên mọi lời xét xử. Quả thực là Adam và Eva cuối cùng đã bị trục xuất khỏi vườn Êđen, nhưng điều này chỉ xảy ra sau khi họ đã cố tình cô lập chính mình ra khỏi cõi thiên đường về mặt tinh thần cũng như thể xác. Sự xét xử của Chúa đơn giản chỉ là hiện thực những gì con người đã chọn. Điều này làm cho sự phán xét của Chúa trở nên đáng sợ theo một nghĩa nào đó. Nhưng nó cũng cho chúng ta lý do để hy vọng vào lòng thương xót của Ngài.

Câu hỏi của Chúa dành cho Ađam và Eva, cũng đang vang lên bên tai chúng ta hôm nay: Con ơi, con đang ở đâu vậy?

Chúng ta đang ở đâu? Đang sống trong Vương quốc của Thiên Chúa hay đang ở bên ngoài? Có lẽ chúng ta đang sống trong vương quốc của Ngài, nhưng đồng thời cũng đang tìm cách tránh mặt Ngài? Sao ta lại phải tránh mặt Thiên Chúa như thế?

Trong mầu nhiệm Nhập thể, Thiên Chúa đã có cách tiếp cận ngược lại với điều Ngài từng làm trong vườn Êđen: Ngài làm cho bản thân mình có thể nhìn thấy được và sờ chạm được cho tất cả mọi người. Đỉnh cao của điều này là thánh giá, khi Ngài bị lột hết áo xống và bị treo lên cao cho mọi người nhìn thấy. Hôm nay chính Chúa Kitô chịu đóng đinh đang lên tiếng gọi chúng ta cũng với câu hỏi rất ân tình: Bạn ơi, bạn đang ở đâu vậy?

Hỡi các đôi vợ chồng trẻ, các bạn có nghe được tiếng Chúa đang vang lên trong tổ ấm của các bạn: Con ơi, con đang ở đâu vậy? Đặc biệt là khi gia đình các bạn gặp khủng hoảng, hãy lắng nghe câu hỏi đầy tình thương xót này của Chúa để vội vã tìm đến sự hỗ trợ hữu hiệu từ trái tim của Ngài. Đừng tránh mặt Chúa như Ađam Evà khi xưa, bạn nhé!

Lm Giuse Vi Hữu
(viết theo bài “God’s Question to Adam and Eve - And Us” của Stephen Beale.)
x. NSTM tháng 4.2018 / Nguồn: WGPSG