Năm vị thánh tử đạo mới làm lộ diện nét đẹp của hôn nhân Kitô giáo

WHĐ (07/02/2025) - Cuộc tử vì đạo “in odium Fidei” - vì sự thù ghét đức tin - của năm tu sĩ dòng Phanxicô thế kỷ 16, bị những người bản địa châu Mỹ giết trong một lãnh thổ tương đương với tiểu bang Georgia hiện nay, đã được Rôma chính thức công nhận. Vì xúc tiến quảng bá mối liên kết giữa phép rửa tội công giáo và chế độ một vợ một chồng nên các vị đã bị hành hình.

Đây là một câu chuyện bị quên lãng từ 400 năm nay. Chúng ta đang ở năm 1597. Nước Mỹ chưa tồn tại như một quốc gia độc lập, và lục địa Bắc Mỹ, trong đó nhiều vùng đất mênh mông còn chưa được khai phá, được phân ra thành những khu vực ảnh hưởng của ba cường quốc thực dân châu Âu: Pháp, Tây Ban nha và Anh. Chính trong bối cảnh đó, năm tu sĩ truyền giáo dòng Phanxicô, người Tây Ban nha, được gởi đi loan truyền Tin Mừng cho Tân Thế giới. Trong số đó, sư huynh linh mục Pedro da Corpa đi năm 1587, đến vùng đất của dân tộc Guales. Bộ tộc này – sau này hòa nhập vào nhóm đa dân tộc Yamasee – lúc đó hùng cứ khu vực sông Mississipi, mà một phần thuộc về Florida của Tây Ban nha, một lãnh thổ rộng lớn hơn tiểu bang Florida hiện nay và bao trùm cả tiểu bang Georgia, chưa kể những vùng khác.

Một cái chết bằng rìu

Không chấp nhận tập tục đa thê địa phương, sư huynh Pedro, ra điều kiện cho người trưởng thành tộc Guales muốn rửa tội thì phải cam kết sống đời hôn nhân một vợ một chồng. Từ đòi hỏi này mới nảy sinh tranh chấp với Juanillo, một chiến binh dự kiến sẽ trở thành trưởng làng, nhưng ông này, dù đã rửa tội và có vợ, quyết định lấy thêm bà vợ thứ nhì. Nổi điên vì sự bác bỏ kiên quyết của vị thừa sai, đang gây nguy hiểm cho tham vọng quyền lực của mình, ông ta kích động một phần bộ lạc chống lại vị tu sĩ. Bất chấp mười năm thi hành sứ vụ được nhiều người Mỹ bản địa đánh giá cao, sư huynh Pedro sẽ bị giết bằng những cú rìu trong căn lều của mình, đầu tháng Chín 1597, thi thể của ngài bị xâm hại nghiêm trọng.

Nguyện xin sư huynh linh mục Pedro da Corpa và các vị đồng hành cầu bầu cho các gia đình, khắp mọi nơi, và gợi ý cho những cặp vợ chồng khắp năm châu bốn bể biết sống bí tích hôn nhân với tình yêu, sự thật và lòng chung thủy.

Người thứ hai mất mạng sẽ là sư huynh Blas Rodríguez de Cuacos, thi hành sứ vụ trong một ngôi làng gần kề. Người không biết làm cách nào đã khiến những người bản địa vũ trang đang chuẩn bị bắt ngài, lại cho ngài cái quyền được cử hành một thánh lễ cuối cùng. Cuối lễ, tới phiên ngài bị hành hình bằng rìu và thi thể ngài bị bỏ trong rừng cho thú dữ ăn.

Còn sư huynh Miguel de Añón và vị đồng môn thuộc dòng ba Antonio de Badajoz, thi hành sứ vụ trên một hòn đảo, dù được tù trưởng cảnh báo về những nguy hiểm chực chờ, vẫn chọn ở lại, chấp nhận làm chứng tá cho đức tin của mình dù bị tra tấn hay hy sinh mạng sống. Vị tử đạo cuối cùng trong đợt bức hại tháng Chín 1597 này là sư huynh Francisco de Veráscola, một tu sĩ thích thể thao và cường tráng, rất được thanh niên Guales yêu mến vì sự tham gia chăm chỉ của ngài vào các trận đấu vật, cũng tới lượt bị giết hại bằng rìu khi ngài trở về từ một cuộc thám hiểm bằng xuồng độc mộc.

Những vị tử đạo để quảng bá cho tình chung thủy vợ chồng

Nghi thức phong thánh cho năm tu sĩ dòng Phanxicô sẽ diễn ra trong năm 2025 này tại giáo phận Savannah, nơi bắt đầu mở hồ sơ năm 1981. Đây sẽ là một sự kiện lớn trong giáo phận nhỏ chỉ có 84.000 tín hữu này, một thiểu số rất nhỏ chỉ có 3% dân số của vùng lãnh thổ nơi đạo tin lành chiếm ưu thế mà từ nay còn thêm sự lan rộng của thuyết vô thần và sự thờ ơ về tôn giáo.

Nhưng vượt lên trên tính cách rất xưa cũ của những sự kiện trên, giá trị của cuộc phong thánh này còn là việc nhắc lại tính triệt để trong cái nhìn kitô giáo về hôn nhân, trong một lục địa Mỹ hay bị cám dỗ bởi thuyết tương đối và nói rộng ra là trong một thế giới không muốn xem lòng chung thủy vợ chồng là một ân huệ. “Nguyện xin cha Pedro da Corpa và những vị đồng hành cầu bầu cho những gia đình khắp mọi nơi và gợi ý cho mọi cặp vợ chồng khắp năm châu bốn bể biết sống bí tích hôn phối với tình yêu, sự thật và lòng chung thủy”, Đức Giám mục Giáo phận Savannah, Stephen D. Parkes cầu nguyện, sau khi công bố quyết định.

Lê Hưng

Chuyển ngữ từ: fr.aleteia.org (03/02/2025)