Di sản Giáo huấn của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về gia đình: Tình yêu, Tha thứ và Hy vọng

Xuân Đại biên dịch

Ngày 26/04/2025

Chủ đề
Gia đình
Từ khóa
Đức Thánh Cha Phanxicô
Tweet

Di sản Giáo huấn của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về gia đình: Tình yêu, Tha thứ và Hy vọng

TGPSG/Exaudi.org --- Từ khi bắt đầu triều đại giáo hoàng, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã dành sự quan tâm đặc biệt đến gia đình, coi đây là trung tâm của xã hội và của Giáo Hội. Trong một thế giới đầy rạn nứt về các mối quan hệ và những liên kết mong manh, lời giảng dạy của ngài trở thành liều thuốc xoa dịu và ánh sáng chỉ đường. Qua Tông huấn Amoris Laetitia, các bài giáo lý và những lá thư mục vụ, Đức Giáo Hoàng đã vạch ra một lộ trình cụ thể để sống ơn gọi gia đình với niềm vui và lòng trung thành.

Amoris Laetitia: Văn kiện cốt lõi

Tông huấn Amoris Laetitia (“Niềm vui yêu thương”) - được công bố vào năm 2016 - là kết quả của hai Thượng Hội đồng Giám mục về gia đình và quá trình suy tư mục vụ sâu sắc. Trong văn kiện này, Đức Giáo Hoàng khẳng định: “Niềm vui của tình yêu được sống trong gia đình cũng là niềm vui của Giáo Hội” (Amoris Laetitia, số 1).

Ngài nhấn mạnh rằng mỗi gia đình, dù có những giới hạn và bất toàn, vẫn có thể là nơi Tin Mừng được triển nở: “Gia đình không phải là lý tưởng trừu tượng, mà là một công trình kiên nhẫn - một tác phẩm nghệ thuật được hình thành qua từng hành động nhỏ” (AL, số 16).

Ngài cũng nhấn mạnh rằng các mục tử được mời gọi để đồng hành, phân định và hội nhập - chứ không phải phán xét từ xa.

Giáo lý về gia đình: Cái nhìn gần gũi và cụ thể

Trong năm 2015, Đức Giáo Hoàng đã dành hơn 30 bài giáo lý về gia đình, đề cập đến các chủ đề như hôn nhân, con cái, ông bà, sự tha thứ và giáo dục. Trong một bài giáo lý, ngài nói:

“Gia đình là giá trị xã hội vô cùng quan trọng mà không một tổ chức nào khác có thể thay thế được” (Buổi Tiếp Kiến Chung, 9/9/2015).

Đức Phanxicô mô tả gia đình như một “bệnh viện dã chiến”, nơi các thành viên học cách yêu thương, chịu đựng và đứng dậy sau vấp ngã. Ngài nhắc nhở:

“Không có gia đình nào rơi xuống từ trời trong tình trạng hoàn hảo sẵn sàng” Buổi Tiếp Kiến Chung, 14/10/2015).

Bức thư trong thời kỳ Đại dịch

Vào tháng 12 năm 2021, Đức Giáo Hoàng đã viết thư gửi các cặp vợ chồng nhân dịp “Năm Gia Đình Amoris Laetitia.” Ngài thấu hiểu những đau khổ và thử thách mà các gia đình phải trải qua trong đại dịch, nhưng cũng mời gọi họ khám phá lại ân sủng của bí tích hôn nhân:

“Thiên Chúa có một giấc mơ dành cho chúng ta: tình yêu vợ chồng – phong phú, mở rộng với sự sống và lòng bác ái” (Thư gửi các cặp vợ chồng, 26/12/2021).

Ngài kêu gọi các đôi vợ chồng đừng nản lòng trước những khó khăn, và hãy nhớ rằng:

“Ơn gọi hôn nhân là một lời mời gọi vượt ra ngoài chính mình, để dấn thân vào sứ mạng xây dựng một Giáo Hội và xã hội nhân bản hơn.”

Ba từ khóa gìn giữ sự hòa hợp trong gia đình

Nhiều lần, Đức Giáo Hoàng đã nhấn mạnh rằng có ba từ quan trọng để duy trì sự hòa hợp trong đời sống gia đình: “làm ơn,” “cảm ơn,” và “xin lỗi.” Ngài khẳng định rằng đây không chỉ là những quy tắc ứng xử lịch sự mà còn là nền tảng cho một đời sống chung Kitô giáo đích thực:

“Nếu trong gia đình không có sự xin phép, không có lời cảm ơn và không có sự tha thứ, thì gia đình đó sẽ tan vỡ” (Buổi Tiếp Kiến Chung, 13/5/2015).

Lời khuyên giản dị nhưng đầy khôn ngoan

Tại cuộc gặp gỡ giới trẻ ở Philippines năm 2015, Đức Giáo Hoàng đã chia sẻ một lời khuyên đơn sơ nhưng rất thực tế và gây chú ý:

“Vợ chồng có thể cãi nhau, thậm chí ném cả chén đĩa, nhưng đừng bao giờ để một ngày trôi qua mà không làm hòa.”

Ngài thường xuyên lặp lại tư tưởng này, nhấn mạnh rằng sự tha thứ nhanh chóng chính là chìa khóa để tránh rơi vào “sự lạnh nhạt kéo dài đến hôm sau” - điều âm thầm làm tổn hại các mối quan hệ trong gia đình.

Đối với Đức Giáo Hoàng Phanxicô, gia đình không chỉ là một đơn vị tự nhiên hay xã hội, mà là một “con đường nên thánh” đích thực. Trong đời sống gia đình, tình yêu của Thiên Chúa được thể hiện cụ thể, đức tin được sống động và được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác. Trước một thế giới thường nghi ngờ giá trị của sự dấn thân và lòng trung thành, thông điệp của Đức Giáo Hoàng vẫn vang lên rõ ràng và đầy hy vọng:

“Gia đình là một Tin Mừng cho thế giới.”

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ Exaudi.org

Tư liệu và nguồn

Tông huấn Amoris Laetitia (Niềm vui yêu thương) - 2016:

https://www.vatican.va/content/francesco/es/apost_exhortations/documents/papa-francesco_esortazione-ap_20160319_amoris-laetitia.html

Thư gửi các cặp vợ chồng - 2021:

https://www.vatican.va/content/francesco/es/letters/2021/documents/20211226-lettera-sposi-anno-famiglia-amorislaetitia.html

Giáo lý của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về gia đình - 2015:

https://es.catholic.net/op/articulos/60702/cat/130/las-catequesis-del-papa-francisco-sobre-la-familia-.html

Các buổi tiếp kiến chung về gia đình - 2015: