Tản mạn hang đá

1. Bắt đầu từ chủ nhật thứ nhất mùa vọng, thì các nhà thờ đã rục rịch làm hang đá, chuẩn bị mừng ngày đại lễ Giáng Sinh của Chúa Giê-su Ki-tô. Phúc Âm của thánh Lu-ca tường thuật rất rõ ràng về cái nôi Chúa Giê-su Ki-tô giáng sinh như sau: "Khi hai người đang ở đó, thì bà Ma-ri-a đã tới ngày mãn nguyệt khai hoa. Bà sinh con trai đầu lòng, lấy tã bọc con, rồi đặt nằm trong máng cỏ, vì hai ông bà không tìm được chỗ trong nhà trọ (Lc 1, 6-7)".

Máng cỏ là cái máng để cỏ cho lừa ăn, nó hôi hám, xấu xí, nghèo hèn và không có "thân phận" như cái bàn cái ghế, nhưng nó lại được diễm phúc trở thành cái nôi cho Chúa trời đất đặt tấm thân nhỏ bé lạnh lẽo, nó trở thành cái máng cỏ hạnh phúc và vinh dự nhất, hơn cả cung điện lâu đài của các vua chúa ở trần gian. Và chuồng lừa, ôi hạnh phúc thay, nó trở thành cung điện huy hoàng, thiên đàng hạnh phúc, bởi vì Chúa trời đất đang ngự trong nó.

2. Thế giới ngày càng văn minh hiện đại, mỗi năm khi đại lễ Giáng Sinh sắp đến, thì tất cả các nhà thờ trên thế giới đều có làm hang đá để kỷ niệm Chúa Giê-su Ki-tô giáng sinh trong chuồng lừa máng cỏ, những máng cỏ trở thành hiện đại với những ánh đèn chớp chớp xanh đỏ thật đẹp và thật vui.

Có những nhà thờ, ngoài cái hang đá to lớn lộng lẫy trong nhà thờ, thì cha sở muốn mỗi khu xóm làm một cái hang đá ở trong khuôn viên nhà thờ để thi đua, thế là Chúa Giê-su Hài Đồng được các khu xóm thi đua trang hoàng hang đá cho mình thật đẹp, tốn thật nhiều tiền (trong đó có các gia đình nghèo không đủ ăn), nhưng tâm hồn của họ thì đầy ắp quỷ kiêu ngạo vì hang đá của khu xóm mình đẹp nhất, quỷ ghen tỵ cũng len lõi vào trong tâm hồn họ với những phân bì vì hang đá nhà giàu hang đá nhà nghèo...

3. Mọi nhà thờ đều làm hang đá, thi đua làm hang đá, giáo dân hăng say nhiệt tình làm hang đá, cha sở vô tư nhắc nhở giáo dân năm nay hang đá phải làm cho thật nổi đình nổi đám, nhưng có mấy cha sở nhắc nhở giáo dân và dạy cho họ biết rằng: hang đá đẹp nhất mà Chúa Giê-su Hài Đồng thích nhất chính là tâm hồn của mỗi người, hãy trang hoàng, dọn dẹp tâm hồn cho đẹp đẽ tráng lệ để cho Ngài sinh ra trong tâm hồn của mình. Hang đá đẹp nhất chính là gia đình của mình, đem yêu thương và phục vụ trang hoàng gia đình cho thật đẹp, để Chúa Giê-su Hài Đồng sinh ra trong gia đình của mình.

Hang đá thật và đẹp nhất chính là tâm hồn của mỗi người Ki-tô hữu, chỉ có hang đá ấy mới xứng đáng để cho Chúa Giê-su Hài Đồng sinh ra. Khi cuộc sống ngày càng tiện nghi tiện dụng, khi đời sống con người ngày càng hưởng thụ vật chất, thì những hang đá cũng phản ảnh lại đời sống của họ, tiên tri I-sai-a đã nói: "Có tiếng người hô trong hoang địa: hãy dọn sẵn con đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi (Mc 1, 3)". Dọn tâm hồn để trở thành hang đá cho Chúa ngự đến, đó là sứ điệp mà thánh Gioan Tiền Hô đã tuyên bố trong các mùa vọng.

4. Máng cỏ là biểu tượng của sự nghèo hèn trong xã hội vật chất hưởng thụ; máng cỏ cũng đồng thời tượng trưng cho những mảnh đời bất hạnh trong xã hội; máng cỏ cũng là những con người vô gia cư sau những trận bảo lụt kinh hoàng ở miền trung, là những em bé mồ côi cha mẹ khi sông nước dâng lên cuốn đi tất cả người thân của mình.

Bớt đi một cái máng cỏ ngoài nhà thờ (chỉ để mà nhìn rồi khen và chê mà thôi) tốn cả trăm triệu, để giúp các người nghèo làm một mái nhà tranh che mưa che nắng, đó chính là giúp cho Chúa Hài Nhi một cái máng cỏ có ý nghĩa; bớt đi một hộp đèn chớp chớp cả mấy trăm ngàn đồng, để mua sách vở tập viết cho các em bị thiên tai bảo lụt đang thiếu thốn trần truồng như Chúa Giê-su ngày xưa trong hang lừa máng cỏ...

Kết. Hang đá trong nhà thờ mỗi năm mỗi hiện đại và lộng lẫy, nhưng Chúa Giê-su Hài Nhi lại không có nơi để trú ngụ, bởi vì có một vài người nói: lễ giáng sinh mỗi năm chỉ có một lần nên làm cho hoành tráng; bởi vì có một vài môn đệ của Ngài nói: làm cho lớn cho nổi để truyền giáo, để cho mọi người biết Chúa. Chúa Giê-su không thích những lý do "hiện đại" ấy...

Thời nay có rất nhiều người biết lễ Giáng Sinh là lễ Chúa Giê-su của người Công Giáo giáng trần, nhưng có mấy ai tin vào Ngài, bởi vì có những người Ki-tô hữu chưa làm cho tâm hồn của mình trở thành hang đá cho Ngài sinh ra, và bởi vì người Ki-tô hữu chỉ biết làm hang đá trong nhà thờ của mình, mà không biết làm hang đá Chúa trong tâm hồn những người nghèo khổ bất hạnh chung quanh họ...

"Đêm đông lạnh lẽo Chúa sinh ra đời nằm trong háng đá nơi máng lừa..."

Giáng Sinh 2010

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb