Nhà sử học của dòng Tên Việt Nam đã về với Chúa

Linh mục dòng Tên Giuse Đỗ Quang Chính, một cây đại thụ về lịch sử Giáo hội Việt Nam cũng như lịch sử Việt Nam, vừa tạ thế hôm 5-2, tại Thủ Đức. Hưởng thọ 83 tuổi.

Trước khi vào dòng Tên năm 1966, cha Chính là giáo sư môn sử địa tại trường Nguyễn Bá Tòng từ năm 1960 và là một nhà nghiên cứu lịch sử.

Hai tác phẩm Người Thời Đại và Chính Trị Nhật Bản 1854-1954 của ngài do Nhà xuất bản Sài Gòn ấn hành năm 1957. Sau đó ngài biên soạn các sách Sử Địa đệ nhất, Sử Địa đệ nhị và Việt Sử đệ nhị, đệ ngũ, đệ lục và đệ thất.

Trong các công trình về lịch sử Giáo hội Việt Nam của ngài, nổi bật nhất là Dòng Tên Trong Xã Hội Đại Việt 1615-1773 được nhà xuất bản Antôn Đuốc Sáng xuất bản lần đầu năm 2005 tại Hoa Kỳ, và lưu chiểu tại Quốc hội Hoa Kỳ. Bộ sách gồm 6 cuốn này sau đó được xuất bản lần hai năm 2007 nhân dịp kỷ niệm 50 năm Dòng Tên Việt Nam cùng với các cuốn sách khác như: Lịch Sử Chữ Quốc Ngữ, Hai Giám Mục Đầu Tiên Tại Việt Nam, Dòng Mến Thánh Giá Những Năm Đầu, Tản Mạn Lịch Sử Giáo Hội Công Giáo Việt Nam và Hòa Mình Vào Xã Hội Việt Nam.

Năm 2008, Nhà sách Hòa Bình chính thức xuất bản bộ Dòng Tên Trong Xã Hội Đại Việt 1615-1773 tại Việt Nam với giấy phép của Nhà Xuất Bản Tôn Giáo.

Có thể nói sáu bộ sách trên là “sự nghiệp đời sử học của Ngài”, nên trước khi lâm bệnh cha Chính đã đích thân đưa cho linh mục Vinhsơn Đinh Trung Nghĩa, S.J. để chính thức xin phép xuất bản.

Trong thời gian trước khi vào dòng Tên, cha Chính đã đi chu du nghiên cứu sử học ở nhiều nước, và sau 1975 ngài có những buổi diễn thuyết tại Viện Sử học và được ngài ghi lại trong cuốn Tản Mạn Lịch Sử Giáo Hội Công Giáo Việt Nam.

Theo tin chúng tôi biết, nhà sử học Trần Tuyết Nhung ở Toronto, Canada đã dựa vào các di cảo của ngài trong thời gian ngài lâm bệnh và dự định cuối năm 2012 này sẽ xuất bản các tài liệu nghiên cứu của ngài.

Cha Chính sưu tập nhiều bộ sách sử học quý đang được lưu giữ tại Thư viện Tỉnh dòng Tên Việt Nam do cha Nghĩa làm quản thủ. Cha Nghĩa cho biết ngài đã làm việc với bà Trần Tuyết Nhung để xúc tiến phần nghiên cứu còn lại của những tài liệu này.

Linh cữu cha Chính đang được quàn tại nhà chính Dòng Tên ở Thủ Đức và lễ an táng sẽ diễn ra ngày 8-2 do cha giám tỉnh Giuse Phạm Thanh Liêm chủ sự.

Tiểu sử Linh mục Giuse Đỗ Quang Chính:

Sinh ngày 25-11-1929 (theo giấy tờ dân sự 25-11-1915) tại Triệu Thông, xã Quần Phương Hạ, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Con cả trong gia đình có 8 anh chị em gồm 3 em trai, 4 em gái.
Rửa tội ngày 01-12-1929 tại giáo xứ Quần Phương, giáo phận Bùi Chu.
Thêm sức ngày 09-05-1933 tại giáo xứ Quần Phương.
Học triết học tại Đại Chủng viện Bùi Chu từ 1949–1951 và học thần học tại Đại Chủng viện Bùi Chu (cơ sở tại Hà Nội 1951–1953 và cơ sở tại Sài Gòn 1954–1958).
Phó tế ngày 03-12-1957 tại nhà thờ Thị Nghè, Sài Gòn.
Linh Mục ngày 27-07-1958 tại nhà thờ Bùi Phát, Sài Gòn.
Dạy ở Tiểu Chủng viện Bùi Chu và sau đó làm giám học trường Nguyễn Bá Tòng từ 1958 – 1965.
Vào nhà tập Dòng Tên ngày 02-09-1966 tại Pháp.
Khấn lần đầu ngày 21-09-1968 tại Pháp.
Học chuyên môn về lịch sử từ 1967-1970 tại Sorbonne, Pháp.
Khấn lần cuối ngày 05-11-1977 tại nhà tập Dòng Tên, Thủ Đức.
Đảm nhận các nhiệm vụ:
Bề Trên nhà Anrê Phú Yên và Socius Miền từ 1972 – 1981
Bề Trên Học viện Dòng Tên, Thủ Đức từ 1999 – 2001
Bề Trên Nhà Hiển Linh, Thủ Đức từ 1999 – 2004
Bề Trên cộng đoàn Giuse Pignatelli từ 2004 – 2006
Tư vấn Miền (lần 1) từ 1972 – 1981
Tư vấn Miền (lần 2) từ 1999 – 2006
Từ 1970 – 1975: dạy tại các đại chủng viện Huế, Vĩnh Long, Giáo hoàng học viện và các đại học Sài Gòn, Huế, Đà Lạt, Tây Ninh.
Từ 1975-1977: Cha sở họ Nhà thờ Dòng Tên.
Nghỉ hưu từ 01-06-2006.

(Xem cáo phó: tại đây)