Năm 2011 qua các sự kiện tiêu biểu

WHĐ (25.12.2011) – Kết thúc năm 2011, Ban biên tập Trang tin điện tử Hội đồng Giám mục Việt Nam đã bình chọn 10 sự kiện đáng chú ý nhất trong sinh hoạt của Giáo hội toàn cầu và Giáo hội Việt Nam:

Giáo hội toàn cầu:

5. Giáo hạt tòng nhân đầu tiên của Anh quốc và xứ Wales

Ngày 15 tháng Giêng 2011, Bộ Giáo lý Đức tin công bố sắc lệnh chính thức thành lập một Giáo hạt tòng nhân tại Anh quốc và xứ Wales cho các nhóm tín hữu và giáo sĩ Anh giáo muốn hiệp thông trọn vẹn với Giáo hội Công giáo. Đây là kết quả của Tông hiến Anglicanorum coetibus, do Đức giáo hoàng Bênêđictô XVI ban hành ngày 4 tháng Mười Một 2009. Giáo hạt tòng nhân đầu tiên này mang tên giáo hạt Đức Bà Walsingham với vị bổn mạng là Chân phước John Henry Newman. Đây là một cơ cấu theo giáo luật, quy định việc tái hợp tập thể theo cách thức cho phép các cựu tín hữu Anh giáo được hiệp thông trọn vẹn với Giáo hội Công giáo mà vẫn giữ các yếu tố di sản Anh giáo khác biệt của mình.

Sự kiện này mở ra triển vọng có thêm những giáo hạt tòng nhân mới khác sẽ được thành lập tại các nước có đông tín hữu Anh giáo. Năm 2011, số tín hữu Anh giáo trên thế giới là hơn 85 triệu.

4. Ngày Giới trẻ Thế giới lần thứ 26

Buổi tối 16 tháng Tám 2011, Ngày Giới trẻ Thế giới (GTTG) lần thứ 26 đã chính thức khai mạc tại quảng trường Cibeles, trung tâm thủ đô Madrid của Tây Ban Nha với chủ đề: “Bén rễ và đặt nền tảng nơi Đức Giêsu Kitô, vững mạnh trong đức Tin” (x. Cl 2,7). Thánh lễ khai mạc do Đức Hồng y Antonio Maria Rouco Varela, Tổng Giám mục Madrid, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Tây Ban Nha chủ tế.

Sáng Chúa nhật 21-08, Ngày GTTG bế mạc với Thánh lễ tại sân bay quân sự Cuatro Vientos (Bốn ngọn gió) ở ngoại ô Madrid, thủ đô Tây Ban Nha, do Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI chủ tế cùng với gần 800 hồng y, tổng giám mục, giám mục và khoảng 8000 linh mục. Tham dự thánh lễ bế mạc này có 1,5 triệu bạn trẻ; đặc biệt còn có sự hiện diện của quốc vương Juan Carlos và hoàng hậu Sophia của Tây Ban Nha.

Cuối thánh lễ, sau khi đọc kinh Truyền tin, Đức Thánh Cha đã nhắn nhủ giới trẻ: “Hãy làm cho cả thế giới hiểu biết và yêu mến Chúa Giêsu Kitô! Người muốn các bạn là những tông đồ của thế kỷ 21 và là sứ giả của niềm vui. Đừng để Người thất vọng!” Ngài cũng thông báo Ngày Giới trẻ Thế giới lần thứ 27 sẽ được tổ chức tại Rio de Janeiro, Brasil vào năm 2013.

3. Các cuộc tấn phong giám mục tại Trung Quốc

Trong năm 2011, tại Trung Quốc đã diễn ra 4 lễ tấn phong giám mục, trong đó có 2 giám mục được tấn phong trái phép: ngày 29/6 linh mục Phaolô Lôi Thế Ngân được tấn phong giám mục giáo phận Lạc Sơn và ngày 14/7 linh mục Giuse Huỳnh Bỉnh Chương được tấn phong giám mục giáo phận Sán Đầu. Hai giám mục khác được Tòa Thánh chuẩn nhận là Đức giám mục Phaolô Lương Kiến Sâm, giáo phận Giang Môn (lễ tấn phong ngày 30/3) và Đức giám mục Phêrô La Tuyết Cương, giám mục phó giáo phận Nghi Tân (lễ tấn phong ngày 30/11).

Sau các cuộc phong chức giám mục trái phép, Tòa Thánh đều ra thông cáo khẳng định không công nhận các giám mục này và nói rõ các vị ấy không có thẩm quyền lãnh đạo cộng đoàn giáo phận thuộc Giáo hội Công giáo.

Về lễ phong chức giám mục tại Sán Đầu, Đức Tổng giám mục Savio Hàn Đại Huy, thư ký Bộ Truyền giáo bình luận: “Vụ phong chức bất hợp pháp này là một “bước thụt lùi” trong quan hệ giữa Trung Quốc và Tòa thánh Vatican”.

Khoản 1382 của Bộ Giáo luật quy định cả giám mục không được Đức giáo hoàng ủy nhiệm để tấn phong một người làm giám mục, và người được tấn phong, đều phải chịu vạ tuyệt thông tiền kết dành cho Tòa Thánh.

2. Assisi III: Hành hương vì chân lý, hành hương vì hòa bình

Ngày 27 tháng Mười 2011, Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã đến thành phố Assisi cùng với 300 đại biểu các tôn giáo khác và một số đại biểu không tôn giáo để kỷ niệm cuộc gặp gỡ liên tôn lần đầu tiên do vị tiền nhiệm, chân phước Gioan Phaolô II khởi xướng cách đây đúng 25 năm (ngày 27-10-1986) tại thành phố này.

Cuộc gặp gỡ năm nay mang chủ đề: “Hành hương vì chân lý, hành hương vì hòa bình” nhằm làm chứng cho sức mạnh lớn lao của tôn giáo có thể phục vụ điều thiện hảo, tái cam kết xây dựng hòa bình, hòa giải những mâu thuẫn và đem con người trở về hòa hợp với tạo thành.

“Tinh thần Assisi” do Chân phước giáo hoàng Gioan Phaolô II thắp lên đã được tiếp nối tại khắp nơi trên thế giới.

Tại Tổng giáo phận TP. HCM (Việt Nam), nhằm hiệp thông với Giáo Hội toàn cầu cầu nguyện cho hòa bình, Gia đình Phan Sinh Việt Nam phối hợp với Ban Mục vụ Đối thoại Liên tôn của Tổng giáo phận đã tổ chức Ngày Hội ngộ “Chung tay xây dựng bình an” vào ngày 27-10 tại Trung tâm Mục vụ. Ngày Hội ngộ có sự tham gia đông đảo của các sinh viên tu sĩ Học viện Phanxicô Thủ Đức, đại diện các Học viện liên dòng, đại diện của các Dòng tu trong giáo phận, các linh mục, các khách mời đặc biệt và nhất là sự hiện diện của Đức hồng y Gioan B. Phạm Minh Mẫn, Đức cha Phụ tá Phêrô Nguyễn Văn Khảm, Đức cha Phaolô Bùi Văn Đọc và đại diện các tôn giáo bạn như: Baha’i, Cao Đài, Hồi giáo, Minh Lý Đạo, Phật giáo và Tin Lành.

1. Tôn phong chân phước giáo hoàng Gioan Phaolô II

Lúc 10 giờ sáng ngày 1 tháng Năm 2011, Chúa nhật II Phục sinh, lễ kính lòng Chúa thương xót, tại Quảng trường Thánh Phêrô, Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã chủ sự Thánh lễ tôn phong vị tiền nhiệm của mình, Đức cố Giáo hoàng Gioan Phaolô II (1920-2005), lên bậc Chân phước.

Lễ kính vị tân Chân phước được ấn định vào ngày 22 tháng Mười, ngày khai mạc sứ vụ mục tử hoàn vũ của ngài.

Sự kiện tôn phong Đức giáo hoàng Gioan Phaolô II lên bậc Chân phước đáp ứng nguyện vọng của dân Chúa khắp nơi trên thế giới. Đức Hồng y Stanisław Dziwisz, Tổng giám mục TGP Kraków nói: “Chúng tôi hết sức vui mừng khi ngài được tôn phong, nhưng đối với chúng tôi ngài đã là một vị thánh”.

Riêng tại Giáo Hội Việt Nam, sau lễ tôn phong chân phước, Ủy ban Văn hóa HĐGMVN đã tổ chức một ngày Hội thảo về đời sống và sứ vụ của Đức giáo hoàng Gioan Phaolô II tại Trung tâm Mục vụ Tổng giáo phận TP.HCM vào ngày 6 tháng Năm 2011 với chủ đề “Vượt qua ngưỡng cửa thiên niên kỷ thứ ba”.

Giáo Hội Việt Nam:

5. Tân giám mục và các giám mục qua đời

Trong năm 2011, Giáo Hội Việt Nam có thêm 2 giám mục: linh mục Giuse Nguyễn Tấn Tước được bổ nhiệm làm giám mục phó giáo phận Phú Cường ngày 14/3/2011 (lễ tấn phong ngày 29/4) và linh mục Vinh Sơn Nguyễn Văn Long, Dòng Phanxicô Viện tu được bổ nhiệm làm giám mục phụ tá Tổng giáo phận Melbourne (Úc) ngày 20/5/2011 (lễ tấn phong ngày 23/6).

Và có 3 giám mục được Chúa gọi về:

Đức giám mục Giuse Nguyễn Tích Đức, nguyên giám mục giáo phận Ban Mê Thuột (ngày 23/5), Đức giám mục Giuse Trịnh Chính Trực, nguyên giám mục giáo phận Ban Mê Thuột (ngày 23/9), Đức giám mục Alexis Phạm Văn Lộc, nguyên giám mục giáo phận Kon Tum (ngày 17/11).

Như vậy, con số các giám mục Việt Nam hiện nay là 49 vị, bao gồm: 32 giám mục đang coi sóc giáo phận, 13 giám mục nghỉ hưu, 1 vị Sứ thần Tòa Thánh (Đức TGM Phêrô Nguyễn Văn Tốt, sứ thần Tòa Thánh tại Costa Rica) và 3 giám mục đang là giám mục phụ tá tại các giáo phận của Hoa Kỳ, Canada và Úc.

Trong số các giám mục nghỉ hưu có Đức giám mục Antôn Nguyễn Văn Thiện, nguyên giám mục Vĩnh Long, đang ở Pháp. Ngài là giám mục cao tuổi nhất thế giới: ngày 13 tháng Ba 2012 sắp tới ngài sẽ mừng sinh nhật 106 tuổi.

4. Tiểu Vương cung Thánh đường Sở Kiện

Ngày 8 tháng Mười Hai 2011, tại Trung tâm các Thánh Tử đạo Sở Kiện (Thanh Liêm – Hà Nam) đã diễn ra thánh lễ cung hiến bàn thờ và công bố tước vị Tiểu Vương cung Thánh đường cho nhà thờ Sở Kiện với tước hiệu Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội.

Đây là Vương cung Thánh đường thứ 4 của Giáo Hội Việt Nam, sau các Vương cung thánh đường: Đền thờ Đức Mẹ La Vang (Tổng giáo phận Huế, 1961), Nhà thờ Chính tòa Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội (Tổng giáo phận Sài Gòn, 1962) và Đền thánh Đức Mẹ Phú Nhai (giáo phận Bùi Chu, 2008). Sắc lệnh của Bộ Phụng tự và Kỷ luật các bí tích ban tước hiệu và tước vị Tiểu Vương cung thánh đường cho nhà thờ Sở Kiện do Đức Hồng y Bộ trưởng Cañizares Llovera ký ngày 24-6-2010.

Đặc biệt, tham dự Thánh lễ trọng thể tại Tân Vương cung thánh đường Sở Kiện có vị Đại diện Tòa Thánh tại Việt Nam, Đức Tổng giám mục Leopoldo Girelli.

3. Lễ bế mạc Năm Thánh tại La Vang

Kỷ niệm 350 năm thiết lập hai Địa phận Đại diện Tông Tòa Đàng Ngoài và Đàng Trong và 50 năm thành lập Hàng Giáo phẩm Công giáo tại Việt Nam, Giáo Hội Việt Nam đã cử hành một Năm Thánh với Lễ khai mạc tại Sở Kiện thuộc Tổng Giáo phận Hà Nội, nhằm ngày lễ các Thánh Tử Đạo Việt Nam, 24-11-2009.

Trong suốt Năm Thánh, khắp nơi đã tích cực tham gia với nhiều sinh hoạt như học hỏi, cử hành phụng vụ, hành hương… và cao điểm là Đại hội Dân Chúa vào tháng 11 năm 2010 tại Tổng giáo phận TP.HCM.

Và đến ngày lễ Hiển Linh 6-1-2011, tại Trung tâm Thánh Mẫu La Vang đã cử hành lễ bế mạc Năm Thánh với sự hiện diện của Đức Hồng y Ivan Dias – Đặc sứ của Đức Thánh Cha.

Năm Thánh 2010 thực sự là thời gian của ân sủng và canh tân đối với Giáo Hội Việt Nam.

2. Lễ ra mắt Ủy ban Công lý và Hòa bình trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt nam

Ngày 27 tháng Năm 2011, tại Trung tâm Mục vụ Tổng Giáo phận TP.HCM, Ủy ban thứ 16 của Hội đồng Giám mục Việt Nam - Ủy ban Công lý và Hòa bình đã ra mắt Ban điều hành. Lễ ra mắt được tổ chức ngay sau buổi tọa đàm với chủ đề “Công lý và Hòa bình theo Giáo huấn xã hội Công giáo”.

Ủy ban Công lý và Hòa bình trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam là tổ chức của HĐGMVN, được thành lập tại Đại hội lần thứ XI của HĐGMVN tại Thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 10/2010, nhằm cổ vũ công lý và hòa bình tại Việt Nam theo đường hướng chung của Giáo Hội Công giáo toàn cầu.

1. Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI bổ nhiệm Đại diện Tòa Thánh không thường trú tại Việt Nam

Ngày 13-01-2011, Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã bổ nhiệm Đức Tổng Giám mục Leopoldo Girelli, hiệu tòa Capri, làm Đại diện Tòa Thánh không thường trú tại Việt Nam.

Đây là một bước tiến trong quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Tòa Thánh Vatican, nhưng trước hết, sự kiện này thể hiện mối quan tâm mục tử của Đấng kế vị Thánh Phêrô đối với Giáo hội Công giáo Việt Nam.

Từ khi được Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI bổ nhiệm làm Đại diện Tòa Thánh tại Việt Nam, Đức Tổng giám mục Leopoldo Girelli đã thi hành sứ vụ này với những chuyến viếng thăm mục vụ Giáo Hội Việt Nam một cách đều đặn. Tổng cộng, Đức TGM Girelli đã đến Việt Nam 5 lần và đã đặt chân đến tất cả 26 giáo phận của Việt Nam:

- Lần thứ nhất: 18/4 – 1/5 (Hà Nội, TP.HCM, Mỹ Tho, Cần Thơ, Vĩnh Long, Xuân Lộc và Phú Cường)

- Lần thứ hai: 5/6 – 18/6 (Bắc Ninh, Lạng Sơn, Hải Phòng, Bùi Chu và Thái Bình)

- Lần thứ ba: 3/9 – 16/9 (Huế, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Kon Tum, Ban Mê Thuột và Nha Trang)

- Lần thứ tư: 2/10 – 14/10 (Long Xuyên, Bà Rịa, Phan Thiết và Đà Lạt)

- Lần thứ năm: 25/11 – 8/12 (Hưng Hóa, Phát Diệm, Thanh Hóa và Vinh).