Đức Thánh Cha Phanxicô dẫn dắt cách xây dựng Giáo hội hiệp hành

TGPSG/Vatican News -- Sau khi Đức Thánh Cha Phanxicô qua đời, chúng ta cùng tìm hiểu về khát vọng của ngài trong việc cuốn hút mọi tín hữu Công giáo để họ cảm thấy được chào đón và yêu thương trong Giáo hội, đồng thời tìm hiểu về cách thức các Thượng Hội đồng Giám mục ngài triệu tập đã hướng dẫn Giáo hội đi vào nhiều chủ đề khác nhau, với đỉnh cao là Thượng hội đồng Giam mục về Hiệp Hành.

Trong suốt 12 năm lãnh đạo Giáo hội Công giáo, dấu ấn mà Đức Thánh Cha Phanxicô để lại chính là làm thay đổi tư duy của Giáo hội. Sự chú tâm của Đức Thánh Cha vào "hiệp hành" thực sự là một hành trình vận động Giáo hội Công giáo theo những cách thức chưa từng có.

Mới đây, Đức Thánh Cha đã trực tiếp giám sát hai phiên họp tại Vatican của Thượng Hội đồng Giám mục thứ 16 về Hiệp hành, vào năm 2023 và 2024, thể hiện mong muốn mời gọi mọi cá nhân trong Giáo hội "cùng bước đi" và tiến về phía trước, ngay cả khi điều đó có nghĩa là chấp nhận sự bất đồng, hoặc chỉ đơn giản là lắng nghe, hoặc hiện diện.

Thượng Hội đồng Giám mục này đã diễn ra trong suốt nhiều năm và thu thập ý kiến từ các tín hữu Công giáo và Giáo hội trên toàn thế giới, với đặc nét là thảo luận bàn tròn, góp phần vào các cuộc thảo luận cởi mở và thẳng thắn giữa tất cả các tham dự viên.

Trong khi đó, đại diện của mười Nhóm Nghiên cứu Thượng Hội đồng do Đức Thánh Cha thành lập gần đây đã gặp gỡ và trình bày những cập nhật về công việc của họ, tiếp tục cuộc khám phá thần học về các chủ đề được nêu lên trong phiên họp khoáng đại đầu tiên của Thượng Hội đồng Giám mục.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã khẳng định rằng ngài hoàn toàn đồng ý với văn kiện cuối cùng do phiên họp thứ hai của Thượng Hội đồng Giám mục đưa ra và khuyến khích Giáo hội tiếp tục hành trình hiệp hành luôn mãi.

Như Đức Thánh Cha đã nói trong một bức thư gửi đến Khoa Thần học Triveneto ở Bắc Ý, các tín hữu Công giáo được kêu gọi truyền đạt thông điệp của Đức Kitô cho toàn thế giới với cách thức trân trọng các truyền thống quá khứ, nhưng cũng luôn mở rộng lòng đón nhận các dấu chỉ của thời đại.

Đức Thánh Cha tham dự phiên họp khoáng đại của Thượng Hội đồng Giám mục vào ngày 14.10.2024.

Vào tháng 3 năm 2025, khi đang điều trị viêm phổi tại Bệnh viện Gemelli ở Rôma, Đức Thánh Cha đã chính thức khởi xướng giai đoạn mới trong hành trình hiệp hành của Giáo hội bằng cách phê duyệt một quá trình đồng hành sẽ kết thúc với một Đại hội Giáo hội vào năm 2028. Đại hội Giáo hội này không phải là một Thượng hội đồng Giám mục mới, mà là giai đoạn thực hiện những đúc kết của Thượng Hội đồng Giám mục – đã kéo dài đến 3 năm (kết thúc vào tháng 10 năm 2024 vừa qua).

Trong 12 năm lãnh đạo Giáo hội Công giáo, Đức Thánh Cha Phanxicô đã giám sát một số Thượng Hội đồng Giám mục, chẳng hạn như Thượng Hội đồng Giám mục về Gia đình vào tháng 10 năm 2014 và 2015, về Giới trẻ vào năm 2018, về vùng Pan-Amazonia vào năm 2019 và mới đây là Thượng Hội đồng Giám mục về Hiệp hành.

Sau mỗi Thượng Hội đồng Giám mục - ngoại trừ Thượng Hội đồng Giám mục về Hiệp hành, do tính chất tham gia đặc thù của nó - Đức Thánh Cha đều ban hành Tông huấn. Các tông huấn này đã trở thành những tài liệu quý giá đối với Giáo hội, như tông huấn 'Amoris Laetitia' về gia đình, tông huấn 'Christus Vivit' về giới trẻ, và tông huấn 'Querida Amazonia' về vùng Amazon.

Trong Tông huấn 'Christus Vivit', Đức Thánh Cha khuyến khích giới trẻ tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống qua việc bám chặt vào Chúa, hướng về Ngài trong mọi nhu cầu và hướng dẫn giới trẻ về cách tăng trưởng trong sự thánh thiện.

Trong Tông huấn về gia đình 'Amoris Laetitia', Đức Thánh Cha khuyến khích các gia đình, trong cuộc sống vô cùng phức tạp của họ, vẫn cứ tiếp tục tiến bước trong đức tin, bất chấp những thách thức mà họ có thể gặp phải. Ngài kêu gọi cung cấp cho trẻ em một nền giáo dục tốt đẹp hơn và giúp cho các gia đình biết thể hiện cách sống dịu dàng, hy vọng và yêu thương như gia đình Thánh Gia. Vì đã từng nhận thức được những thách đố trong mục vụ gia đình, Đức Thánh Cha đã gửi những lời an ủi và niềm thương xót đến tất cả các gia đình trong những khó khăn của họ.

Nơi các Thượng Hội đồng Giám mục, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã thực hiện những bước phát triển chưa từng có, bao gồm cả việc phụ nữ được phép bỏ phiếu trong phiên họp khoáng đại của Thượng Hội đồng Giám mục, bắt đầu với việc nữ tu Nathalie Becquart được quyền bỏ phiếu sau khi Sơ được bổ nhiệm làm Phó thư ký của Ban thư ký Thượng Hội đồng.

Tuy nhiên, có một số yếu tố không thể bị xem nhẹ.

Cuộc thảo luận về Amazonia phản ánh sự kiên trì của Đức Thánh Cha trong việc bảo vệ môi trường mà Chúa đã ban cho nhân loại trong công trình sáng tạo.

Khi nhắc nhớ rằng rừng Amazon là "lá phổi xanh của hành tinh", Đức Thánh Cha đã mạnh mẽ kêu gọi thay đổi thái độ để ngừng khai thác khu vực này. Lời kêu gọi nhiệt thành của ngài đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong sự kiên quyết của Đức Thánh Cha nhằm bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta, như đã được thể hiện trong thông điệp 'Laudato Si' và tiếp tục trong tông huấn 'Laudato Deum'.

Chắc chắn rằng Đức Thánh Cha đã gửi những thông điệp diễn tả sự gần gũi và đức tin đến tất cả mọi người qua các Thượng Hội đồng Giám mục này. Ngài không bao giờ lo ngại về những phản ứng đối với Thượng Hội đồng Giám mục, mà chỉ đơn giản là muốn lắng nghe Chúa Thánh Thần hướng dẫn Giáo hội trong hiện tại, giống như các Kitô hữu trước đây vẫn lắng nghe, kể từ khi Chúa Kitô ban Thánh Thần của Ngài cho nhân loại.

Tác giả: Deborah Castellano Lubov

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ Vatican News