Đức Hồng y Grech: Giai đoạn thứ ba của tiến trình hiệp hành là ‘bước tiến’ cho Giáo hội

Tác giả: Salvatore Cernuzio

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ Vatican News

TGPSG/Vatican News --  Trong một ghi chú được công bố nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập thể chế Thượng Hội đồng Giám mục, Đức Hồng y Mario Grech - Tổng Thư ký Thượng Hội đồng Giám mục - đã trình bày về quá trình phát triển của Thượng Hội đồng Giám mục và nhìn về tương lai.

Đức Hồng y Mario Grech - Tổng Thư ký Thượng Hội đồng Giám mục - đã kêu gọi Giáo hội “nỗ lực hết sức để đảm bảo rằng giai đoạn thứ ba của tiến trình hiệp hành trở thành một bước tiến thêm trong trải nghiệm và sự hiểu biết về tinh thần hiệp hành.”

Lời cổ võ này được đưa ra trong một ghi chú được công bố nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập cơ quan Vatican này.

Trong lá thư này, Đức Hồng y Grech cho biết: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã định nghĩa tinh thần hiệp hành là “con đường ưu việt để đạt được hiệp nhất trong Giáo hội.”

Những tâm tình này cũng được Đức Lêô XIV nhắc lại trong buổi Kinh Truyền Tin Chủ nhật vừa qua, khi ngài nhấn mạnh “trực giác tiên tri” của Thánh Phaolô VI trong việc thành lập Thượng Hội đồng Giám mục năm 1965, khi Công đồng Vatican II sắp kết thúc.

Đức Giáo Hoàng bày tỏ hy vọng rằng: dịp kỷ niệm 60 năm cơ quan này “sẽ truyền cảm hứng để dấn thân nhiều hơn cho sự hiệp nhất và sứ mạng của Giáo hội.”

Hy vọng này được Đức Hồng y Grech nhắc lại trong bản ghi chú của ngài, được đưa ra trong bối cảnh giai đoạn thứ ba của tiến trình hiệp hành, mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã khởi xướng từ cấp cơ sở vào năm 2021.

Bắt đầu từ các giáo phận và các giáo xứ địa phương, tiến trình này gồm ba giai đoạn dẫn tới hai phiên họp đại hội tại Vatican vào các năm 2023 và 2024. Những cuộc họp này đã tạo ra Văn kiện Cuối cùng, mà Đức Hồng y Grech kêu gọi các Giáo hội địa phương và các cơ quan vùng miền bây giờ hãy xem xét để thử nghiệm các đề xuất trong đó.

Trực giác “tiên tri” của Phaolô VI

Đức Hồng y Grech mở đầu bản ghi chú của ngài bằng việc nhìn lại cội nguồn của Thượng Hội đồng, bắt đầu từ lúc Đức Phaolô VI thành lập Thượng Hội đồng Giám mục qua tông thư Apostolica Sollicitudo.

Ngài thành lập cơ quan này nhằm “đáp lại những yêu cầu của các Nghị phụ Công đồng” để đưa Hồng y đoàn “vào đặc quyền của Thánh Phêrô trong việc quan tâm đến toàn thể Giáo hội.”

Đức Hồng y giải thích rằng: Đức Phaolô VI đã trao cho Giáo hội “một thể chế trung tâm - đại diện cho toàn thể hàng giám mục, có khả năng thúc đẩy sự hiệp nhất và hợp tác giữa các giám mục toàn thế giới với Giám mục Roma,” đồng thời “hỗ trợ ngài bằng những lời khuyên” về các vấn đề và vấn nạn có tầm quan trọng quyết định đối với Dân Chúa.

Đổi mới đời sống Giáo hội

Kể từ đó, đã có 16 kỳ Đại hội Thường niên, 3 kỳ Đại hội Bất thường và 11 kỳ Đại hội Đặc biệt được tổ chức.

Đức Hồng y Grech giải thích rằng: tất cả các vị Giáo Hoàng từ sau Công đồng đều chấp nhận các đề xuất hoặc văn kiện cuối cùng do các đại hội soạn thảo và dùng chúng để soạn các Tông huấn hậu Thượng Hội đồng dành cho Giáo hội - các văn kiện ấy “đã đóng góp to lớn cho việc đổi mới đời sống Giáo hội.”

Sự chuyển hướng của Đức Giáo Hoàng Phanxicô

Tuy nhiên - Đức Hồng y Grech lưu ý - trong suốt 60 năm qua, Thượng Hội đồng Giám mục cũng đã trải qua “một sự phát triển đáng kể.” Theo Đức Hồng y Grech, điều này nhờ vào từng vị Giáo Hoàng, đặc biệt là Đức Giáo Hoàng Phanxicô, người “muốn chuyển Thượng Hội đồng từ một sự kiện chỉ dành cho đại hội giám mục thành một tiến trình nhiều giai đoạn, trong đó toàn thể Giáo hội tham gia.”

Điều này dẫn tới giai đoạn đầu tiên tham vấn Dân Chúa, sau đó là các giai đoạn “phân định” do các Hội đồng Giám mục, các Đại hội Lục địa và các Đại hội Thường niên thực hiện, diễn ra tại Roma vào tháng 10 năm 2023 và năm 2024.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã báo hiệu sự thay đổi này từ tháng 10 năm 2015, trong bài phát biểu nhân kỷ niệm 50 năm thành lập Thượng Hội đồng Giám mục tại Đại sảnh Phaolô VI. Tại đây ngài đã vạch ra “các điều khoản chuyển Thượng Hội đồng từ một sự kiện thành một tiến trình.”

Đức Hồng y Grech nói tiếp: Điều này bao gồm việc lắng nghe “tương hỗ,” trong đó “mọi người đều có điều gì đó để học hỏi” từ Dân Chúa, Hồng y đoàn, tới Giám mục Roma. “Mỗi người lắng nghe người khác; và tất cả đều lắng nghe Chúa Thánh Thần,” Đức Hồng y nhấn mạnh, đồng thời lưu ý rằng: lời của Đức Giáo Hoàng sau đó đã truyền cảm hứng cho tông hiến Episcopalis Communio, công bố bảy năm trước, vào ngày 15-9-2018.

Con đường ưu việt để hiệp nhất trong Giáo hội

Đức Hồng y Grech nhấn mạnh rằng: kinh nghiệm trong những năm gần đây đã cho thấy “việc thực hành tinh thần hiệp hành là con đường ưu việt để đạt được sự hiệp nhất trong Giáo hội.”

“Chúng tôi đã trải nghiệm vẻ đẹp và sức mạnh của tiến trình này trong hai giai đoạn đầu của Đại hội Thường niên XVI, nơi chúng tôi lắng nghe những gì Thánh Thần đang nói với Giáo hội, khi học cách lắng nghe nhau,” ngài nhấn mạnh.

Đây là “một hành trình đầy hứng khởi,” được đánh dấu bằng các giai đoạn “phân định của Giáo hội” và được ghi dấu bằng việc khai triển và bỏ phiếu thông qua Văn kiện Cuối cùng, mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô “ngay lập tức phê chuẩn và trao cho Giáo hội như một phần của giáo huấn thường trực.”

Vì vậy, Đức Hồng y nhấn mạnh, nhớ lại tất cả những sự kiện này là “niềm vui lớn đối với Ban Thư ký Thượng Hội đồng.” Đồng thời, đây cũng là “một lời mời gọi nỗ lực hết sức để giai đoạn thứ ba của tiến trình hiệp hành trở thành một bước tiến thêm trong trải nghiệm và sự hiểu biết về tinh thần hiệp hành.”