Đức Hồng y O'Malley phác họa hình ảnh phong phú, đa diện về Đức Giáo hoàng Phanxicô

WHĐ (06/3/2025) - Đức Hồng y Sean O'Malley đã có bài thuyết trình trong chuỗi bài giảng Bergoglio Lecture Series tại Đại học Sacred Heart vào ngày 26.2.2025, trước một hội trường chật kín sinh viên và giảng viên. Do sự cộng tác mật thiết với Đức Thánh Cha Phanxicô trong 12 năm triều đại giáo hoàng của ngài — trong đó có 11 năm là một trong chín hồng y thành viên Hội đồng cố vấn C9 được Đức Thánh Cha triệu tập thường xuyên — bài giảng của Đức Hồng y O'Malley đã mang đến những góc nhìn độc đáo về các nguồn lực thiêng liêng mà Đức Thánh Cha đã kín múc, đặc biệt là cách ngài thể hiện cả truyền thống Phan sinh lẫn truyền thống I nhã.

Đức Hồng y O'Malley nói: "Chúng ta có một vị giáo hoàng thách thức mọi khuôn mẫu và dường như đã hòa quyện nhân cách Dòng Tên và Dòng Phanxicô thành một. Nhưng tôi tin rằng Đức Thánh Cha Phanxicô là một tu sĩ Dòng Tên thánh Inhaxiô đích thực, và đó chính là chìa khóa để hiểu ngài".

Đức Hồng y O'Malley hồi tưởng thời gian dưỡng thương sau khi bị thương trong trận chiến, thánh Inhaxiô đã dành rất nhiều thời gian để đọc sách. "Vì không có những cuốn sách về hiệp sĩ như Don Quixote mà thánh Inhaxiô yêu thích, nên người ta đã đưa cho ngài cuốn Cuộc đời Đức Kitô của Ludwig of Saxony và một tuyển tập Hạnh các thánh. Sau khi nghiền ngẫm các cuốn sách ấy, thánh Inhaxiô đã thốt lên: 'Tôi muốn trở thành một vị thánh như Phanxicô'". Vì vậy, khi các hồng y bầu chọn Đức Hồng y Jorge Mario Bergoglio vào năm 2013, việc ngài chọn danh hiệu Phanxicô không hoàn toàn gây ngạc nhiên. "Tôi tin rằng đó là một hành động rất có chủ ý và là dấu hiệu rõ ràng về những lý tưởng sẽ truyền cảm hứng cho triều đại giáo hoàng của ngài", Đức Hồng y O'Malley nói.

Ảnh hưởng của linh đạo Phan sinh thể hiện rõ qua nhiều cách khác nhau. Hai thông điệp của Đức Giáo hoàng Phanxicô mở đầu bằng những lời của thánh Phanxicô: Laudato Si' và Fratelli Tutti.

"Đức Giáo hoàng Phanxicô, giống như thánh Phanxicô, là một nhà thơ và có tính lãng mạn. Một người có khả năng nói bằng những cử chỉ", Đức Hồng y O'Malley nhận xét. Ngài nhớ lại một trong những chuyến thăm đầu tiên bên ngoài Rôma của Đức Giáo hoàng đến Assisi, nơi Đức Hồng y O'Malley và các thành viên C9 cùng tháp tùng. Cuộc hành hương không bắt đầu tại một nhà thờ, mà tại bệnh viện Seraphic. "Tôi nhớ mình đã nghĩ rằng đây là một cách thật đẹp để bắt đầu cuộc hành hương theo dấu chân thánh Phanxicô, bằng việc trước tiên ôm lấy nhân loại đang đau khổ. Đức Giáo hoàng đã có một bài giảng xúc động và sau đó đi quanh để ôm lấy các em nhỏ, những người chăm sóc và cha mẹ các em".

Ở một trong những phần quan trọng nhất của bài thuyết trình, Đức Hồng y O'Malley đã nhắc lại câu chuyện về sự thức tỉnh thiêng liêng của Đức Bergoglio vào lễ kính thánh Matthêô, cũng như bức tranh yêu thích của ngài là Ơn gọi của thánh Matthêô của Caravaggio trong nhà thờ San Luigi dei Francesi ở Rôma. Bức tranh mô tả Chúa Giêsu đang chỉ tay vào người thu thuế, và Đức Giáo hoàng từng nói: "Khi nhìn bức tranh đó, tôi cảm thấy Chúa Giêsu đang chỉ tay vào mình".

"Đức Giáo hoàng nhận thức về luân lý trong bối cảnh gặp gỡ Chúa Kitô, được 'khơi dậy bởi lòng thương xót'; 'nơi gặp gỡ ưu tiên là sự âu yếm của lòng thương xót Chúa Giêsu đối với tội lỗi của chúng ta, và do đó một nền luân lý mới — sự đáp trả lòng thương xót — được sinh ra'", Đức Hồng y diễn tả. "Ngài xem nền luân lý này như một 'cuộc cách mạng'; nó không phải là một 'nỗ lực phi thường của ý chí', mà đơn giản chỉ là một sự đáp trả trước lòng thương xót đầy ngỡ ngàng, không thể đoán trước và 'dường như bất công'. Luân lý không phải là 'không bao giờ ngã gục,' nhưng là 'luôn luôn đứng dậy'".

Đây là câu trả lời cho những người chỉ trích Đức Phanxicô, cáo buộc ngài làm suy yếu hoặc gây hoang mang về luân lý Kitô giáo. Đức Thánh Cha đặt luân lý trong bối cảnh cụ thể của công cuộc loan báo lòng thương xót của Chúa Kitô.

Đức Hồng y O'Malley, người có bằng tiến sĩ văn học Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, đã làm phong phú bài thuyết trình của mình bằng những trích dẫn văn học, và với niềm đam mê điện ảnh, ngài cũng lồng ghép những yếu tố văn hóa đại chúng vào bài nói chuyện. Những tài liệu ngài nhắc đến bao gồm Tài liệu Aparecida quan trọng của các giám mục Châu Mỹ Latinh năm 2007, nghiên cứu của Christian Smith và Melissa Denton năm 2005 về đời sống thiêng liêng và tôn giáo của thanh thiếu niên Mỹ, cùng nhiều nguồn khác, tất cả được hoà quyện để giải thích về triều đại giáo hoàng đầy cuốn hút này.

Niềm đam mê rao giảng Tin Mừng của Đức Hồng y với sự hài hước và dễ hiểu đã tỏa sáng trong bài thuyết trình. Chắc chắn bài nói chuyện của ngài đã khơi gợi nhiều cuộc thảo luận trong giới sinh viên, nhưng tôi cũng tự hỏi liệu có thể truyền cảm hứng cho một số ơn gọi nào đó hay không. Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu điều đó xảy ra.

Bài thuyết trình đã được lên chương trình từ nhiều tháng trước, nhưng nó mang một ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh cả thế giới đang cầu nguyện cho sức khoẻ của Đức Giáo hoàng. Đức Hồng y O'Malley đã bắt đầu bài thuyết trình bằng lời mời gọi mọi người trong khán phòng cùng đọc kinh Kính Mừng cầu nguyện cho sức khỏe của Đức Giáo hoàng. Và đây là một cơ hội tuyệt vời cho các sinh viên, khi họ suy nghĩ về vị giáo hoàng — đối với một số người, có thể là vị giáo hoàng duy nhất họ từng biết — để được lắng nghe từ một người hiểu rõ ngài và đã cộng tác chặt chẽ với ngài hơn bất kỳ người Mỹ nào khác.

_______________
Tâm Bùi chuyển ngữ
Từ National Catholic Reporter

(Cập nhật lúc 17g15 ngày 06/3/2025)