Chứng tá của Phêrô To Rot định hình Papua New Guinea

Tác giả: Nữ tu Christine Masivo, CPS

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ Vatican News

TGPSG/Vatican News -- Năm 1995, Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã tuyên bố Phêrô To Rot là Chân phước - vị tử đạo đầu tiên của Papua New Guinea, một mẫu gương mới của sự thánh thiện: giáo dân, người chồng, người cha, người thầy và giáo lý viên.

Đức Giáo hoàng Phanxicô đã chuẩn y việc phong thánh cho ngài vào ngày 3-3-2025. 

Ngài sẽ được Đức Giáo hoàng Lêô XIV tôn phong hiển thánh vào ngày 19-10-2025, cùng với 6 Chân phước khác đến từ các quốc gia khác.

Đức Tổng Giám mục Rochus Tatamai, Tổng Giám mục Rabaul, chia sẻ với Vatican News rằng:

“Câu chuyện của Phêrô To Rot không chỉ là câu chuyện của gia đình tôi, mà thuộc về toàn thể dân tộc Papua New Guinea. Ngài đã kiên vững trong đức tin vào thời điểm dân tộc chúng tôi chịu áp lực to lớn. Chứng tá của ngài thật đơn sơ nhưng sâu sắc - ngài không từ bỏ Thiên Chúa, gia đình hay cộng đoàn - và vẫn tiếp tục là nguồn cảm hứng cho chúng tôi.”

Thắp lại ngọn lửa đức tin

Trong một cuộc phỏng vấn khác với Vatican News, cha Tomas Ravaioli, IVE, phó thỉnh nguyện viên án phong thánh, cho biết:

“Mọi người rất vui mừng trước việc phong thánh cho Phêrô To Rot - không chỉ là sự chuẩn bị bên ngoài mà còn là chuẩn bị nội tâm. Ai nấy đều cầu nguyện nhờ lời chuyển cầu của ngài, và sau Thánh lễ, nhiều người đến xưng tội. Việc phong thánh của ngài đã mang lại sự canh tân cho Giáo hội tại Papua New Guinea.”

“Người anh em Melanesia của chúng ta đã chứng minh rằng sự thánh thiện hoàn toàn có thể đạt được trong đời sống gia đình bình thường. Ngài sống Tin Mừng như một giáo dân, và chính điều đó khiến gương sống của ngài gần gũi với đại đa số người dân chúng ta.”

Nữ tu Daisy Lisania, MSC, Thư ký Ban Truyền thông xã hội của Hội đồng Giám mục Papua New Guinea và Quần đảo Solomon, người đã đến thăm làng Rakunai - quê hương của Phêrô To Rot - chia sẻ:

“Rakunai là nơi ngài sinh trưởng và hình thành nhân cách; chính bối cảnh và việc đào tạo đức tin ở đó đã giúp nên con người của ngài.”

Chị nói thêm:

“Trong Đền thánh Chân phước Phêrô To Rot, di hài của ngài được lưu giữ cẩn thận trong một hộp gỗ. Bầu khí nơi đây yên tĩnh và thanh bình, các em học sinh từ ngôi trường gần đó thường đến cầu nguyện trong giờ nghỉ.”

Thân phụ của Phêrô To Rot là người đứng đầu cộng đoàn, một trong những người đầu tiên được lãnh nhận Bí tích Rửa tội trong làng, và ông đã hiến đất để xây dựng nhà thờ, trường học và nhà truyền giáo.

Tấm gương quảng đại và đức tin của ông đã ảnh hưởng sâu sắc đến dân làng, dẫn đến một sự đổi thay tận gốc: thay vì bạo lực và tà thuật, họ sống trong một cộng đoàn hiệp nhất và bình an, với đời sống xoay quanh trường học, trạm y tế và nhà thờ - điều mà ngày nay vẫn được gọi là “khu truyền giáo”.

Di hài của Phêrô To Rot trong Đền thờ Phêrô To Rot tại làng Rakunai

Mẫu gương cho các giáo lý viên

Đức Tổng Giám mục Tatamai đồng tình:

“Di sản của To Rot được thể hiện rõ trong đời sống của Giáo hội tại Rakunai và trên khắp đất nước. Khách hành hương đến viếng mộ ngài, các gia đình cùng cầu nguyện được gợi hứng từ chứng tá của ngài, và các giáo lý viên nhìn thấy nơi ngài mẫu gương cho ơn gọi của họ.”

Ngài âm thầm nhưng can đảm tiếp tục dạy giáo lý, tổ chức cầu nguyện và bảo vệ phẩm giá hôn nhân - điều này đã dẫn đến cái chết tử đạo của ngài dưới tay lính Nhật năm 1945, trong Thế chiến thứ II.

Đức Tổng Tatamai nói:

“Ngài không phải là linh mục hay giám mục, nhưng là một giáo dân, người cha, người chồng. Chính vì thế cuộc đời ngài mang âm hưởng sâu xa - người ta nhận ra nơi ngài khả năng nên thánh trong chính đời sống hằng ngày.”

Cha Ravaioli nhắc lại lời Đức Giáo hoàng Phanxicô: “Đây là vị thánh mà Giáo hội cần trong thời đại hôm nay.” Cuộc đời của Phêrô To Rot là nhịp cầu nối giữa văn hóa địa phương và đức tin phổ quát qua sứ vụ giáo lý viên.

Đức tin của Phêrô To Rot gắn bó sâu sắc với tình bạn chân thành của ngài với các tu sĩ Trái Tim Vẹn Sạch Đức Mẹ. Mối tương quan ấy được xây dựng trên công cuộc truyền giáo mà ngày nay được gọi là “sứ vụ chung”, một nỗ lực hợp tác giữa các tu sĩ nam nữ và giáo dân trong các cộng đoàn Kitô hữu.

Việc phong thánh cho To Rot

Đức Tổng Giám mục Tatamai cho biết: “Sự kiện phong thánh sẽ không chỉ là một lễ mừng của Giáo hội, mà còn là phúc lành cho toàn dân tộc. Nó nhắc chúng ta rằng chính sức mạnh của gia đình làm nên xã hội. Đây là một ân ban cho đất nước, một lời mời gọi cách mạng nên thánh, bắt đầu từ gia đình và lan tỏa đến toàn xã hội.”

“Ngài được biết đến với lòng khiêm nhường, tinh thần phục vụ người nghèo, lòng đạo đức cầu nguyện và sự kính trọng người cao niên. Ngài thách đố mỗi người chúng ta sống quảng đại và phục vụ. Câu chuyện của To Rot mang lại những chỉ dẫn sống động cho đời sống hằng ngày,” ngài nói thêm.

Việc phong thánh của ngài là biểu tượng của niềm hy vọng và sức mạnh kiên cường cho Papua New Guinea.

Các em học sinh từ ngôi trường gần đó cùng cầu nguyện trong Đền thánh Phêrô To Rot với nữ tu Daisy

To Rot - Người dẫn đường

Đức Tổng Giám mục xem nguồn cảm hứng dân tộc này như một sứ mạng dành cho thế hệ hôm nay.

“Chân phước Phêrô To Rot không phải là anh hùng của quá khứ,” ngài khẳng định. “Ngài là người hướng dẫn cho hiện tại. Lòng can đảm của ngài mời gọi chúng ta sống chính trực trong lãnh đạo, trung thực trong xã hội và có trách nhiệm trong gia đình. Khi nhìn đến ngài, dân tộc chúng ta hiểu thế nào là sống đức tin cách chân thực tại Papua New Guinea.”

Ngài cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của To Rot đối với giới trẻ: “Giới trẻ cần những mẫu gương gần gũi với thực tế của họ. Phêrô To Rot cho họ thấy sự thánh thiện không xa vời; nó có thể được sống trong gia đình, trong trường học và trong những khó khăn hằng ngày. Chính vì thế câu chuyện của ngài vẫn tiếp tục truyền cảm hứng cho các thế hệ mới.”

Bức chân dung

Cha Tomas Ravaioli cho biết: “Nhiều người không biết rõ khuôn mặt của Phêrô To Rot; chỉ có một bức ảnh duy nhất, và không được phổ biến rộng rãi. Để chuẩn bị cho lễ phong thánh, chúng tôi muốn có một bức chân dung mới của ngài. Tôi đã mời họa sĩ người Tây Ban Nha Raúl Berzosa - tôi rất yêu thích nghệ thuật của ông vì nó khơi gợi tâm tình cầu nguyện. Ông có ơn gọi giúp người chiêm ngắm nghệ thuật của mình kết hiệp với Thiên Chúa.”

Trong bức chân dung này, ngài cầm Sách Thánh nơi tay phải, nhẫn cưới nơi tay trái, và trên cổ đeo thánh giá của giáo lý viên. Ba biểu tượng này tạo nên bức chân dung chính thức mới của Phêrô To Rot.

Nhẫn cưới tượng trưng cho cam kết của ngài trong việc bảo vệ hôn nhân Công giáo, bảo vệ sự kết hợp bí tích giữa người nam và người nữ.

Sách Thánh ngài cầm nhấn mạnh lòng gắn bó của To Rot với Lời Chúa, được nuôi dưỡng hằng ngày bằng Kinh Thánh và Thánh Thể; chính từ đó ngài kín múc sức mạnh để đương đầu với bách hại.

Thánh giá giáo lý viên đeo trên cổ, đặt ở giữa ngực, là biểu tượng cho đức tin kiên định của ngài. Bức ảnh này sẽ được treo trên mặt tiền Đền Thánh Phêrô vào ngày phong thánh.

Phêrô To Rot với các biểu tượng: Sách Thánh trong tay phải, nhẫn cưới trong tay trái và thánh giá giáo lý viên đeo trên cổ, tạo nên bức chân dung chính thức mới của ngài. (© Cha Tomas Ravaioli IVE)