Điểm lại các sự kiện trong tháng 10 năm 2012

WGPSG -- Dân gian có câu “Tháng Mười chưa cười đã tối”, nhằm nói đến khoảng thời gian những tháng cuối năm ngày ngắn đêm dài, chưa làm xong việc thì phố đã lên đèn. Tháng Mười năm nay, ngoài việc mừng kính Mẹ Môi Côi, Hội Thánh tưng bừng khai mở Năm Đức Tin để tín hữu có dịp nhìn lại đời sống đức tin của mình mà sống xứng đáng với ơn gọi Kitô hữu giữa cuộc đời đang dần tục hóa. Ngoài xã hội trong tháng này cũng có nhiều biến chuyển bất ngờ xảy ra.

1. Giáo Hội toàn cầu

Vào ngày đầu tháng, trong bối cảnh Năm Đức Tin, chủ đề cho Ngày Thế giới Truyền thông (TGTT) lần thứ 47 được công bố là “Mạng xã hội: cánh cửa của sự thật và đức tin; không gian mới cho việc loan báo Tin Mừng”. Ngày TGTT là ngày duy nhất được CĐ Vatican II yêu cầu cử hành trên toàn cầu (Inter Mirifica, 1963), và theo đề nghị của các GM trên thế giới, được tổ chức ở hầu hết các quốc gia vào ngày Chúa nhật trước Lễ Hiện xuống (năm 2013 là ngày 12 tháng Năm).

ĐHY Camillo Ruini, Chủ tịch UBKH của Quỹ Ratzinger, đã công bố Giải thưởng Ratzinger 2012 được trao cho giáo sư Rémi Brague (Pháp) và linh mục Brian Daley SJ (Hoa Kỳ). Gs. Rémi Brague là một triết gia đồng thời là một nhà nghiên cứu lỗi lạc về lịch sử tư tưởng văn hóa. Lm. Brian Daley, dòng Tên, là nhà nghiên cứu xuất sắc về lịch sử thần học giáo phụ, hết lòng dấn thân phục vụ sự sống và sứ vụ của Hội Thánh. Giải thưởng sẽ được đích thân ĐTC trao tặng vào sáng 20.10. 2012, nhân dịp THĐ Giám mục lần thứ 13 nhóm họp tại Roma. ĐHY Ruini gọi đây là “Giải Nobel về Thần học”.

Sau gần ba tháng nghỉ hè tại Castel Gandolfo, ĐTC đã trở về Roma ngày 1 tháng Mười. Một cuộc trở về rất bận rộn với các sự kiện lớn trong tháng: THĐGM về Tân Phúc Âm hóa, Năm Đức Tin, kỷ niệm năm mươi năm khai mạc CĐ Vatican II.
Sáng ngày 2 tháng Mười, VP báo chí Tòa Thánh đã tổ chức họp báo để giới thiệu Hội nghị khoa học quốc tế: “CĐ Vatican II dưới ánh sáng các tư liệu của các Nghị phụ CĐ, nhân kỷ niệm 50 năm khai mạc (1962–2012)”. Hội nghị do UB Tòa thánh về KHLS phối hợp với Trung Tâm Tìm hiểu và Nghiên cứu CĐ Vatican II của ĐH Giáo hoàng Lateran, tổ chức, diễn ra từ ngày 3-5 tháng Mười.

Hành động xúc phạm tôn giáo tại thánh địa: “HĐ các Phẩm trật Công giáo tại Thánh Địa (AOCTS) đã bày tỏ sự thất vọng sâu sắc sau khi phát hiện hình vẽ trên tường (graffiti) với dòng chữ Do Thái tại cửa ra vào tu viện dòng Phanxico Núi Sion ở Giêrusalem. Tu viện này tọa lạc gần Nhà Tiệc ly”.

Ngày 4 tháng Mười, ĐTC đã hành hương đến Đền Thánh Đức Mẹ Loreto, Italia, để phó thác THĐ và Năm ĐT sắp tới cho Đức Trinh Nữ Maria. ĐTC lưu ý: “Trong biến cố Truyền Tin, Thiên Chúa chờ đợi Đức Maria đồng ý. Thiên Chúa “để cho người đối thoại được tự do, Ngài chờ đợi một câu trả lời hoàn toàn tự do. Lời đáp xin vâng của Đức Maria là hoa trái của ân sủng, nhưng ân sủng không loại trừ tự do; mà trái lại, còn đem lại tự do và nâng đỡ tự do ấy”.

Sáng thứ Sáu 5.10, tại Phòng Báo chí Tòa Thánh, Đức TGM Nikola Eterovic, Tổng thư ký THĐGM đã giới thiệu Đại hội Thường kỳ lần thứ 13 THĐGM, sẽ diễn ra tại Vatican từ ngày 7 đến ngày 28 tháng Mười với chủ đề “Tân Phúc Âm hóa để loan truyền đức tin Kitô giáo”. Ngài nói: “Chủ đề chỉ rõ rằng mục tiêu của Tân Phúc Âm hóa là loan truyền đức tin. Và ngày nay đức tin phải đối mặt với nhiều trở ngại khác nhau, nên tiến trình loan truyền đức tin lại diễn ra trong bối cảnh Tân Phúc Âm hóa”.

Một nghị định do ĐHY Manuel Monteiro de Castro, Chánh án Tòa Ân giải tối cao và ĐGM Krzysztof Nykiel, Chánh lục sự, ký, công bố: ĐTC sẽ ban ơn toàn xá nhân dịp Năm Đức Tin. Ân xá có hiệu lực từ ngày khai mạc đến khi bế mạc (từ 11.10.2012 đến 24.11.2013).

Đông đảo các ĐHY, GM, linh mục, tu sĩ và giáo dân từ khắp Giáo hội hoàn vũ đã quy tụ quanh ĐTC vào sáng Chúa nhật 07-10 để nghe ngài tuyên bố chính thức khai mạc THĐGM lần thứ 13 về Tân Phúc Âm hóa. ĐTC đã nêu lên viễn ảnh và hy vọng của ngài về nhiệm vụ quan trọng của các nghị phụ trong ba tuần họp là giúp mọi người tái khám phá đức tin vào Chúa Giêsu Kitô. Nhất là cần đặc biệt quan tâm đến hôn nhân, vì “chính hôn nhân là một Tin Mừng” và là “Tin Mừng” cho thế giới giải trừ Kitô giáo ngày nay. Trong dịp này, với công thức trọng thể bằng tiếng Latinh, ĐTC tuyên bố Thánh nữ Hildegard Bingen (1098-1179) và Thánh Gioan Avila (1499/1500-1569) là Tiến sĩ Hội Thánh. Ngài nhắc nhở mọi người rằng “các Thánh là những nhà tiên phong trong công cuộc Phúc Âm hóa”.
Sáng 8.10, khoảng 260 nghị phụ THĐGM thế giới kỳ thứ 13 đã nhóm phiên khoáng đại đầu tiên trước sự hiện diện của ĐTC. Ngài đã trình bày một bài suy tư ứng khẩu về việc rao giảng Tin Mừng đi từ bài đọc ngắn và thánh thi của giờ kinh, qua đó ngài nhấn mạnh rằng: “rao giảng Tin Mừng là có một ngọn lửa của Thiên Chúa trong tâm hồn và can đảm thắp lên ngọn lửa ấy trong thế giới. Chúng ta là người truyền giảng Tin Mừng chúng ta phải ý thức rằng chính Thiên Chúa hoạt động trong Giáo hội và phải có một lòng say mê nồng nhiệt muốn thông truyền Chúa Kitô cho thế giới.”

Sáng 9.10, THĐGM đã nhóm phiên khoáng đại thứ ba trước sự hiện diện của ĐTC và dưới quyền chủ tọa theo lượt của ĐHY Robles, TGM giáo phận Guadalajara bên Mehicô.

Sáng thứ Tư 10.10, trong buổi tiếp kiến chung 40 ngàn tín hữu hành hương tại Quảng trường thánh Phêrô, ĐTC đã nhắc nhớ và đề cao đặc tính thời sự của CĐ như địa bàn hướng dẫn hành trình của GH ngày nay. ĐTC nói: “CĐ Vatican II là một lời kêu gọi mạnh mẽ gửi đến chúng ta: mỗi ngày hãy tái khám phá vẻ đẹp của đức tin chúng ta, biết đức tin ấy một cách sâu xa để có quan hệ nồng nhiệt hơn với Chúa, sống trọn ơn gọi Kitô hữu của chúng ta”. Vì ĐTC bận tiếp kiến các tín hữu, nên THĐGM không nhóm phiên khoáng đại. Thay vào đó các nghị phụ đã nhóm họp lần đầu tiên trong các nhóm nhỏ theo ngôn ngữ chính.

Chiều 10.10, trước khi cùng mọi người tham dự phiên họp khoáng đại thứ năm, các vị trưởng nhóm và tường trình viên đã nhóm họp từ 4g30 đến 6g00 trước sự hiện diện của ĐTC. Sau đó là cuộc thảo luận tự do.

Trong các bài phát biểu tại hội nghị, người ta đặc biệt chú ý đến nhận định của một vị TGM người Philippines, Đức Cha Socrates Villegas của giáo phận Lingayen-Dagupan:”Tin Mừng có thể được giảng cho những bao tử trống rỗng, nhưng chỉ khi nào bao tử của người giảng thuyết cũng trống như bao tử các giáo dân của mình. Việc tái truyền giảng Tin Mừng kêu gọi chúng ta phải có một sự khiêm tốn mới mẻ. Tin Mừng không thể thu hút trong sự kiêu hãnh... Theo Chúa Kitô có nghĩa là noi gương Chúa với một cảm thức sâu xa về lòng kính trọng đối với nhân loại. Việc rao giảng Tin Mừng đã bị thương tổn và tiếp tục bị cản trở vì sự kiêu hãnh của những sứ giả Tin Mừng”.

Sự hiện diện của TGM Anh giáo Rowan Douglas Williams và Giáo chủ Chính Thống giáo Bartholomaios I cho thấy Chính Thống giáo và Anh giáo cùng hướng về dịp kỷ niệm 50 năm khai mạc CĐ Vatican II. Sự kiện thu hút sự chú ý của dư luận là các phát biểu của những vị lãnh đạo Tin Lành Luther (ngày 9.10) và Anh giáo (ngày 10.10). Trong phiên họp khoáng đại 3 vào sáng thứ Ba, GM Simo Peura của Tin lành Luther Phần Lan, dự thính viên của THĐ, đã phát biểu nhấn mạnh việc Công giáo và Tin Lành cùng nhau hướng đến việc canh tân đời sống đức Tin và tu đức. Ngài nhắc lại Tuyên ngôn chung năm 1999 giữa GHCG và Tin Lành Luther về ơn Công chính hóa, qua đó cho thấy cả hai đã “đưa ra một chứng từ chung” và cùng cần chung lời cầu nguyện “Xin thêm đức Tin nơi chúng con” (Lc 17, 5).

TGM Rowan Williams nhấn mạnh việc chiêm niệm giữ vai trò chính giúp con người tái khám phá vẻ đẹp của đức Tin Kitô giáo. Điểm lại một số tác giả thần học CG từ CĐ Vatican II, ngài nêu rõ: “Chỉ có chiêm niệm mới đem lại câu trả lời hiện thực cho một thế giới hão huyền và mất trí mà các hệ thống tài chính và thứ văn hóa quảng cáo xúi giục con người lao vào”.

Sáng 11.10, lúc 10g (giờ Roma) ĐTC đã chủ tế Thánh lễ Khai mạc Năm Đức Tin 2012-2013 và kỷ niệm 50 năm khai mạc CĐ Vatican II. Thánh lễ được cử hành tại quảng trường Đền thờ Thánh Phêrô với sự tham dự của hàng trăm ngàn tín hữu. Trước khi Thánh lễ kết thúc, Giáo chủ GH Chính thống Bartholomaios I, đã đọc diễn văn mừng kỷ niệm 50 năm CĐ Vatican II. Ngài nói: “Chúng tôi hân hạnh được mời tham dự lễ kỷ niệm trọng thể này và phát biểu trong dịp khai mạc Năm ĐT. Chính Đức Tin đang phát đi dấu chỉ rõ ràng về con đường chúng ta cùng đi đến sự hòa giải và hiệp nhất”.

Ngày 13.10, ĐTC đã bổ nhiệm ĐHY Gaudencio B. Rosales, nguyên TGM Manila (Philippines), đã nghỉ hưu, làm Đặc sứ Tòa Thánh tham dự Đại hội Liên Hội đồng Giám mục Á châu (FABC) được tổ chức tại Việt Nam, từ ngày 19 đến 25 tháng Mười Một sắp tới.

HĐGM Hoa Kỳ đã khởi đầu Năm ĐT với một “Tuần Cửu Nhật cho sự sống và tự do”, đặc biệt là với Thánh Lễ và cuộc tuần hành ủng hộ Sự Sống và Tự Do Lương Tâm lúc 12g00 trưa Chúa Nhật 14.10 tại Đền Thánh Quốc Gia Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội. Sáng kiến này là để đáp trả lại những tấn kích dữ dội và liên tục của chính quyền Obama vào các định chế hôn nhân gia đình truyền thống, cũng như việc ép buộc mọi thành phần dân chúng HK phải tài trợ cho các chương trình phá thai.

Cùng ngày, tại nhà thờ Thánh Hippolyte, Paris (Pháp), thầy phó tế Phêrô Phạm Văn Dương, một tu sĩ khiếm thị, Dòng Anh Em Đức Mẹ Lên Trời, đã được truyền chức linh mục.

Trong phần khai mạc phiên họp khoáng đại ngày 16.10 của THĐGM diễn ra tại Rôma, ĐHY Tarcisio Bertone, Quốc vụ khanh Tòa Thánh loan báo ĐTC đã quyết định thành lập một phái đoàn đại diện Tòa Thánh và THĐ sang thăm Syria, nơi đang diễn ra cuộc nội chiến rất khốc liệt. Trong phái đoàn có Đức cha Giuse Nguyễn Năng, GM Phát Diệm (Việt Nam).

Ngày 18.10, THĐGM đã diễn ra được nửa chặng đường (10/21 ngày). Sơ kết nửa chặng đường vừa qua, chuẩn bị bước vào những công việc của nửa chặng đường còn lại, Đức ĐHY Donald W. Wuerl, TGM Washington (Hoa Kỳ), Tổng phúc trình viên của THĐ, đã trình bày bản phúc trình những hoạt động và nội dung thảo luận của các nghị phụ THĐ trong 10 ngày trước.

Sáng 19.10, THĐGM đã nhóm phiên khoáng đại thứ 17, trước sự hiện diện của ĐTC và 253 nghị phụ, để nghe các đại diện của 12 nhóm tường trình về kết quả các cuộc thảo luận trong hai phiên họp nhóm sáng và chiều thứ năm 18.10.

Cùng ngày, trong khuôn khổ Năm ĐT, UB Thần học Quốc tế đã công bố một Sứ điệp cho biết Ủy ban sẽ sống Năm ĐT ra sao với tư cách một cộng đoàn đức tin và đóng góp cho công cuộc Tân Phúc Âm hóa như thế nào qua sứ vụ của mình.

Liên hoan quốc tế Thánh nhạc và Nghệ thuật thánh lần XI – sẽ diễn ra vào thượng tuần tháng 11 tại các VCTĐ thuộc các Tòa Thượng phụ và tại Vatican. Đây là loại âm nhạc được sinh ra từ đức Tin và vì vậy âm nhạc ấy cũng lôi kéo chúng ta đến với ĐT. Quả thực, mọi loại hình nghệ thuật trong GH đều không là gì khác hơn việc diễn tả vẻ đẹp nội tâm đã được chuyển thành hình thức bên ngoài.

Sáng Chúa nhật 21.10, tức Ngày thế giới truyền giáo 2012, tại quảng trường Thánh Phêrô (Vatican), ĐTC đã tôn phong 7 tân hiển thánh của Giáo Hội trong Thánh lễ do ngài chủ tế.

Sáng 24.10, ĐTC tuyên bố sẽ triệu tập Công nghị ngày 24.11 tới đây để tấn phong 6 Hồng Y mới.

Cùng ngày, ĐHY Bertone thông báo chuyến đi Syria của Phái đoàn Toà Thánh và các nghị phụ được hoãn lại đến sau THĐGM.

Trong phiên họp chung thứ 22 của THĐGM vào ngày 27.10. ĐTC đã có hai quyết định cải cách giáo triều Roma: từ nay các chủng viện thuộc thẩm quyền của Bộ Giáo sĩ, và Giáo lý thuộc thẩm quyền của Hội đồng Tòa Thánh về Tân Phúc âm hóa.

Lúc 9g30 sáng Chúa Nhật 28.10, ĐTC đã chủ sự Thánh lễ trong đền thờ Thánh Phêrô kết thúc THĐGM lần thứ XIII. Đồng tế với ĐTC có hàng chục Hồng Y, các TGM và GM nghị phụ, trong đó có ĐC Nguyễn Năng, GM Phát Diệm, và ĐC Vũ Duy Thống, GM Phan Thiết. Tham dự Thánh lễ có khoảng 10.000 tín hữu và du khách hành hương.

29.10, Viện Bảo tàng Vatican hợp tác với Đài truyền hình Ba Lan TBA đã sản xuất một bộ phim tài liệu mang tên “Nghệ thuật và đức Tin - Via Pulchritudinis (Con đường của Cái Đẹp)”, đánh dấu kỷ niệm 500 năm hoàn tất các bức họa trên trần nhà nguyện Sistine.

2. Giáo Hội Việt Nam

16g00 ngày 06.10, ĐGM Phêrô Nguyễn Văn Khảm – CTUB Truyền thông Xã hội trực thuộc HĐGMVN - đã “ấn nút” khai trương trang web tiếng Anh của HĐGMVN mang tên “cbcvietnam.org”. Trang web tiếng Anh của HĐGMVN ra mắt nhằm đáp ứng nhu cầu của các chuyên viên và nhiều giới, đặc biệt là những người nước ngoài muốn tìm hiểu về GHCG tại VN. Ủy ban TTXH trực thuộc HĐGMVN đã vâng lời các Đấng Bản quyền để thực hiện trang web này với ý nguyện mong được làm sáng danh Chúa và chia sẻ niềm tin của Giáo hội VN với tất cả mọi người.

Chào đón kỷ niệm 400 năm Tin Mừng đến với GP Qui Nhơn vào năm 2018, cũng như hòa mình vào không khí của “Năm ĐT”, GP Qui Nhơn đã khai trương trang web của GP: http://gpquinhon.org.

UB Kinh Thánh trực thuộc HĐGMVN đã soạn quyển “Các bài giảng lễ Chúa nhật năm phụng vụ 2012-2013” nhằm giới thiệu các bài giảng lễ, gồm có phần chuyên môn phân tích những ý chính của bản văn Lời Chúa trong Phụng vụ ngày Chúa nhật và phần mục vụ gợi ý cho bài giảng lễ.

Chiều 8.10, các ĐGM từ 24 giáo phận ở VN đã đến Tòa GM Thanh Hóa, cách Hà Nội khoảng 200km, để dự Hội nghị thường niên kỳ II năm 2012. ĐC Giuse Nguyễn Chí Linh và linh mục đoàn giáo phận cùng các tu sĩ và giáo dân đã đón tiếp long trọng HĐGMVN cùng Đức TGM Leopoldo Girelli, đại diện Tòa Thánh, tại Nhà Hội. Sau cơm tối, tất cả các Đức cha cùng với Đức TGM vào nhà nguyện Chầu Thánh Thể để cầu xin ơn Chúa Thánh Thần xuống cách riêng trong những ngày hội nghị sắp tới.

Khởi đầu ngày hội thứ nhất, 9.10, ĐC Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, chủ tịch HĐGMVN đã đọc diễn văn khai mạc và chào mừng Đức TGM Girelli (http://tgpsaigon.net/baiviet-tintuc/20121009/18647). Thay cho bài đã được soạn sẵn, Đức TGM Girelli nói tự nhiên những suy tư được gợi từ hình Logo của HĐGMVN: Con thuyền buồm đang lướt trên biển đầy sóng to và hình thánh giá trên bầu trời như chiếc la bàn định hướng. Con thuyền như GH lữ hành, trên đó là cộng đoàn gồm Phêrô và các tông đồ và dân Chúa, đang đi trên biển không thiếu sóng bập bềnh làm thuyền chông chênh. Hai cột buồm, một to một nhỏ. Cột buồm to như biểu tượng cho ngọn gió đức tin làm no đầy cánh buồm, điều HT cử hành và sống năm sắp tới đây. Cánh buồm nhỏ hơn, đối với ngài, là biểu tượng, như được no đầy bởi ngọn gió tình thương nhân bản (lòng từ ái) muốn xả thân phục vụ giá trị bác ái và công lý-hòa bình, nhất là qua việc giáo dục và bác ái xã hội…

Ngày 10.10, HĐGM dành nhiều thời giờ buổi sáng để xem lại việc tổ chức HN Khoáng đại. Hội nghị cũng nghe và góp ý về các dự thảo tham luận của các Đức cha đại diện HĐGMVN tham dự Hội nghị.

Thứ Năm là ngày họp cuối cùng, vì thứ Sáu 12.10, HĐGMVN cử hành lễ khai mạc Năm ĐT, đồng thời hiệp mừng kỷ niệm 80 năm thành lập giáo phận Thanh Hóa (1932 – 2012). Buổi sáng, Hội nghị nghe Đức cha PCT HĐGM tường trình về vấn đề xây dựng tòa nhà Văn phòng TTK và các Ủy ban. Sau đó, Đức cha CTUB Giáo dục Công giáo tường trình những bước tìm hiểu ban đầu và đưa ra hai phác đồ về việc thành lập Học viện Thần học để phân tích và chọn lựa. Những khó khăn và thuận lợi của cả hai giải pháp đã được nêu ra, nhưng HĐGM chưa đi đến biểu quyết dứt khoát cho vấn đề. Trước khi kết thúc phiên làm việc buổi sáng, “Thư Mục Vụ Năm Đức Tin” của HĐGMVN gởi cộng đồng Dân Chúa đã được ban soạn thảo hoàn tất hiệu đính lần cuối cùng. Thời giờ còn lại Hội nghị cũng bàn thảo các vấn đề về Mục vụ Truyền thông trong LHĐGMAC, quỹ tương trợ các linh mục hưu dưỡng, chức phó tế và chức linh mục, các kiều bào. Hội nghị cũng ấn định Hội nghị Thường niên Kỳ I-2013 sẽ được tổ chức tại Đền Đức Mẹ Bãi Dâu, thuộc giáo phận Bà Rịa.

GHVN đã chính thức khai mạc Năm ĐT vào sáng 12.10. Lễ khai mạc được tổ chức trọng thể tại khuôn viên Nhà thờ Chính tòa Thanh Hóa với sự tham dự của quý Đức cha đang dự Hội nghị, đông đảo quý linh mục tu sĩ từ nhiều giáo phận và hàng chục ngàn giáo dân. Cũng có sự góp mặt một cộng đoàn tín hữu VN tại hải ngoại. Đặc biệt, có sự hiện diện của Đức TGM Leopoldo Girelli, và một vị khách mời là giám mục Hàn Quốc.

Nghi thức bắt đầu lúc 8g30 do Đức TGM Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, Chủ tịch HĐGMVN chủ sự. Mở đầu là phần công bố Tông thư “Cửa Đức tin” (Porta Fidei) của ĐTC. Tiếp theo, ĐC Giuse Nguyễn Chí Linh đánh hồi trống hiệu triệu và ĐC CT HĐGM tuyên bố khai mạc Năm ĐT. Sau đó, ba vị TGM của 3 TGP đại diện cho 3 giáo tỉnh mở cửa biểu tượng Năm ĐT, để nói lên rằng GHVN đã chính thức bước vào Năm ĐT cùng với Giáo hội toàn cầu. Trong bài giảng, ĐC Giuse Vũ văn Thiên đã đề nghị ba gợi ý: Năm ĐT nhắc nhở mỗi chúng ta củng cố Đức tin, sống Đức tin và thông truyền Đức tin. (http://tgpsaigon.net/baiviet-tintuc/20121013/18715).

Cùng ngày, Gv. Nguyễn Văn Thoa trong bài “Ý nghĩa cuộc trưng bày những đóng góp của GHCG VN cho nền văn hóa và văn học dân tộc” đã đúc kết: Nhìn chung, toàn bộ 130 tác phẩm đều được thực hiện rất tỉ mỉ, kỹ càng, đạt mức độ chính xác rất cao. Cố Lm. Vinh Sơn Nguyễn Hưng là tấm gương sống đầy yêu thương và thánh thiện, đã để lại một sự nghiệp văn học, văn hóa có giá trị lớn lao đối với đạo Công giáo và nền văn hóa nước nhà. (Cuộc trưng bày bắt đầu từ ngày 28.8.2012 đến ngày 25.02.2013, do TGPSG tổ chức tại Nhà Truyền Thống TGP, số 6 Tôn Đức Thắng, Q.1, Saigon do Lm. Giuse Nguyễn Hữu Triết – Trưởng ban Văn hóa TGP phụ trách.)

Hòa chung bầu khí GHCG Hoàn Vũ khai mạc Năm ĐT tại Vatican 11.10, TT Thánh Mẫu Tàpao tổ chức chương trình hướng về ngày Khai mạc Năm ĐT của GP Phan Thiết, 18.10, trong dịp hành hương 12 & 13.10. Người người nô nức trở về bên Mẹ để mừng biến cố trọng đại này và kỉ niệm 95 năm ngày Đức Mẹ hiện ra lần cuối tại Fatima. Chương trình gồm buổi diễn nguyện “Chuỗi Môi Côi Nuôi Dưỡng Đức Tin Người Kitô Hữu” tối 12 và Thánh lễ mừng kính Đức Mẹ Môi Côi sáng ngày 13.

Ngày 13.10, Ủy ban Kinh Thánh–HĐGMVN giới thiệu bản dịch Tông Huấn “LỜI CHÚA” (VERBUM DOMINI), tái bản lần thứ nhất. Tông huấn này của ĐGH, đã được chính thức công bố vào ngày 11.11.2010. Đây là Tông huấn được mọi thành phần Dân Chúa chờ mong sau khi có THĐGM thế giới lần thứ XII về “Lời Chúa trong đời sống và sứ mạng của Giáo Hội” năm 2008.

Hội thảo Thánh nhạc Toàn quốc lần thứ 31 của Ủy ban Thánh nhạc (UBTN) trực thuộc HĐGMVN được tổ chức vào sáng thứ Ba, 16.10, tại TTMV SG.

Cùng ngày, HĐGMVN đã gởi thư kêu gọi đóng góp xây dựng VCTĐ Đức Mẹ La Vang. Đây là công trình lớn, chỉ có thể hoàn thành nhờ ơn Chúa và sự cộng tác của mọi thành phần dân Chúa, trong nước cũng như hải ngoại.

Thánh lễ khai mạc Năm Đức Tin, do ĐHY Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, Tổng Giám mục TGP TPHCM chủ sự, đã diễn ra vào lúc 8g30 ngày 18.10.2012, tại Nhà thờ Chính tòa Sài Gòn.

Sáng ngày 23.10, tại TTMV SG, Ủy ban Công lý Hòa bình, Ủy ban Bác ái Xã hội và Ủy ban Mục vụ Di dân, trực thuộc HĐGMVN, đã có cuộc họp bàn kế hoạch liên kết hoạt động giữa ba ủy ban.

Cùng ngày, HĐGMVN đã phê chuẩn cuốn “Thánh lễ về việc Tân Phúc Âm Hóa” -bản dịch Việt ngữ- để dùng thử nghiệm trong Năm Đức Tin (11.10.2012 – 24.11.2013).

ĐHY Gioan Baotixita đã đến tham dự và phát biểu khai mạc trong buổi Hội ngộ Liên tôn mang chủ đề “Cùng nhau vượt qua khổ đau” do TTMV và Ban MV Đối thoại Liên tôn TGPSG tổ chức nhân dịp kỷ niệm 50 năm khai mạc CĐ Vatican II (1962-2012), đồng thời mừng 100 năm sinh nhật thi sĩ Hàn Mạc Tử (22.9.1912 - 22.9.2012), lúc 8g00 ngày 27.10.2012, tại TTMV SG.

Ủy ban Trung ương Liên Hội đồng Giám mục Á châu (FABC) cho biết: Do một số GM châu Á vắng mặt – vì phải tham dự Công nghị Hồng y tại Roma vào ngày 24-11, Hội nghị khoáng đại lần thứ X của FABC dự trù diễn ra tại Gp. Xuân Lộc, Việt Nam từ ngày 19 đến 24 tháng Mười Một 2012 đã được dời sang tháng Mười Hai, từ ngày 10 đến ngày 16.

Ngoài xã hội

Trong nước ta, ngày 2.10, ThS Hoàng Việt, giảng viên ĐH Luật Sài Gòn, người đã tham gia “Diễn đàn các nhà trí thức nghiên cứu chiến lược” tại Nam Ninh, Quảng Tây, đánh giá: “Càng ngày chúng ta càng thấy một thực tế là TQ đang sử dụng các yếu tố phi quân sự để đạt các mục tiêu chiến lược. Điều này không chỉ xảy ra tại Scarborough, mà ngay tại Hoàng Sa hiện nay”. Trên thực tế, rõ ràng TQ đang giữ tranh chấp trong khuôn khổ và cấp độ địa phương; tạo ra tình huống không cho phép Mỹ, ASEAN và cộng đồng quốc tế đủ lý lẽ để bênh vực VN.” Các học giả của TQ đại lục và Đài Loan hiện đang tìm cách chú thích và lập văn bản để công bố ra quốc tế cái gọi là đường ranh giới trên Biển Đông. Họ kêu gọi hợp tác với nhau để cùng thăm dò dầu khí ở khu vực quần đảo Trường Sa, nơi Việt Nam tuyên bố chủ quyền.

Cơn mưa lớn rạng sáng 3.10 trùng với thời điểm thủy triều lên cao (1,52m) khiến hàng loạt tuyến đường tại Sài Gòn chìm sâu. Cảnh tắc đường, xe chết máy tái diễn ở nhiều nơi. Đợt nước lên kéo dài 3 ngày (16-18.10) kết hợp với mưa to khiến Sài Gòn tiếp tục bị ngập úng trên diện rộng. Nước lên, xuống do triều cường khiến cuộc sống người dân ở đường Bùi Hữu Nghĩa (Bình Thạnh) khổ sở, nhưng không thể thay đổi nhà cửa vì vướng dự án treo. Nhiều đường phố ở miền Tây, ven quốc lộ 1A, nước ngập đến tận giường ngủ. Kinh doanh đình trệ, giao thông ùn ứ.

Ngày 7.10, đập chắn nước của công trình thủy điện Đakrông 3 ở xã Tà Long bị vỡ. Lượng nước lớn đổ về do vỡ đập đã cuốn trôi hàng chục tấn sắn mới thu hoạch của hơn 15 hộ dân ở 2 xã Tà Long và Đakrông, gây thiệt hại lớn cho bà con. Phó chủ tịch UBND xã Đakrông Hồ Nha cho biết, sau 4 ngày đập chắn nước bị vỡ, sự cố vẫn chưa được xử lý.

Sáng 16.10, tại Bắc Trà My (Quảng Nam) xảy ra một trận động đất, rung chấn kéo dài trong khoảng 4 giây với cường độ khá mạnh. Nơi đây trong thời gian này, hầu như ngày nào cũng có động đất, bình quân mỗi ngày có từ 3 đến 5 đợt. Vào lúc 10g18 ngày 18.10, cư dân các tòa nhà ở Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Hải Dương... có cảm giác chóng mặt, đồ đạc rung lắc. Viện Vật lý Địa cầu xác định, đã xảy ra động đất 4,4 độ richter ở Kiến An (Hải Phòng).

Bão Gaemi đi qua miền Trung đã làm tốc mái, hư hỏng hàng chục nhà dân, trường học... Hoàn lưu bão cũng gây mưa, lũ lớn khiến cơ sở hạ tầng ở nhiều địa phương bị sạt lở, cuốn trôi. Ngày 26.10, cơn bão nhiệt đới Sơn Tinh quét qua Philippines, làm ít nhất 6 người thiệt mạng và 9 người mất tích. Các ngày kế tiếp, bão Sơn Tinh gây mưa lớn ở nhiều tỉnh ven biển miền Trung VN. Tháp truyền hình cao nhất miền Bắc bị quật đổ. Do đường đi của bão không như dự đoán khiến người dân các tỉnh Quảng Ninh, Thái Bình, Nam Định, Hải Phòng… bất ngờ khi bão đổ bộ. GĐ TT Dự báo Khí tượng thủy văn Bùi Minh Tăng lý giải về công tác dự báo: "Chỉ trong buổi chiều 27.10, bão đã 'nhảy' từ cấp 12 lên cấp 14. Không ai tính toán được là vào tới bờ biển mà bão còn mạnh thêm nhiều như vậy". Điện mất, mạng viễn thông hư hỏng, cây đổ ngổn ngang, nhà cửa tan hoang khiến nhiều người dân ở huyện Hải Hậu (Nam Định) và Tiền Hải (Thái Bình) rơi nước mắt vì bỗng dưng trắng tay sau cơn bão đêm 28.10. Quét dọc từ miền Trung ra miền Bắc, bão Sơn Tinh đã khiến 7 người chết, nhiều người mất tích. Theo số liệu ban đầu, Thái Bình thiệt hại nặng nhất là 1.400 tỷ đồng, Nam Định 900 tỷ đồng, Hải Phòng 400 tỷ đồng...

Đầu tư hơn 2.300 tỷ đồng, nhưng Bảo tàng Hà Nội, công trình kỷ niệm 1000 năm Thăng Long vắng khách vì trưng bày tạm bợ. Dự kiến năm 2015, mới hoàn tất khâu trưng bày trị giá 875 tỷ. Trong khi phải "đắp chiếu" hơn 200.000 hiện vật quý vì thiếu diện tích trưng bày, thì Bảo tàng Lịch sử QG lại cho các nhà hàng, quán bia, cà phê... thuê những vị trí đắc địa để tăng nguồn thu cho cán bộ.

Về vụ Tiên Lãng, ngày 11.10, Luật sư Nguyễn Việt Hùng cho rằng các cơ quan tố tụng đang vi phạm luật, gây hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng quyền và lợi ích của bị can trong vụ án Đoàn Văn Vươn. Ls. yêu cầu lập đoàn giám sát vụ án này. Tin từ CA Hải Phòng cho hay, ngày 22.10, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát Điều tra Hải Phòng đã mời ông Nguyễn Văn Khanh, nguyên PCT huyện Tiên Lãng đến trụ sở CA để tống đạt quyết định khởi tố bị can và bắt tạm giam.

Nhìn ra thế giới, nổi bật nhất vẫn là cuộc chiến trên Biển Đông giữa Trung-Nhật: Những hạm đội của TQ tiến vào vùng biển quốc tế giữa hai đảo ở tây nam nước Nhật. Có những trận đấu khẩu qua lại và cả việc thương lượng, nhằm hạ nhiệt căng thẳng giữa hai nước về quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Dù vẫn coi trọng các mối quan hệ lâu nay với TQ, Manila sẽ không lùi bước trong việc xác nhận chủ quyền ở Biển Đông bằng luật quốc tế chứ không phải bằng vũ lực. Ngoại trưởng Philippines đã đề cập tới những tranh chấp trên Biển Đông với TQ trước LHQ, đồng thời kêu gọi Bắc Kinh tôn trọng các quy định của luật pháp cũng như kiềm chế sử dụng vũ lực. Các quan chức cấp cao của Philippines và TQ đã thảo luận nhằm cải thiện quan hệ đang căng thẳng do tranh chấp đảo trên Biển Đông.

Thu hút nhiều dư luận là cuộc chạy đua vào Nhà Trắng giữa đương kim Tổng thống Barack Obama và ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa Mỹ Mitt Romney. Trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ năm nay, việc bắt tay người lớn và hôn trẻ con thôi chưa đủ, các ứng cử viên tổng thống còn phải hiện diện một cách hài hước và vui nhộn trên các mạng xã hội. Gần hai tỷ đô la của đôi bên đã đổ vào cuộc tranh cử. Cả hai cùng lao vào những cuộc đấu khẩu quyết liệt nhưng không kém phần thú vị.

Tuy nhiên, các ứng cử viên phải hủy bỏ một số sự kiện chuẩn bị, để đón siêu bão Sandy hướng về Mỹ. Một cơn địa chấn mạnh 7.7 độ Richter ở biên giới Canada, cảnh báo sóng thần ở TBD, đặc biệt bang Hawaii của Mỹ. Bão Sandy đã khiến 65 người ở vùng Caribbe thiệt mạng trước khi di chuyển theo phía bắc để tới Mỹ. Sandy đã ập vào Bờ Đông nước Mỹ mang theo gió, mưa và tình trạng lụt lội, khiến 2,8 triệu người Mỹ phải sống trong cảnh mất điện và khoảng 15.000 chuyến bay không thể cất cánh. Chính phủ Mỹ đã phái thêm giám sát viên tới 9 nhà máy điện hạt nhân trong những khu vực mà Sandy tràn qua để bảo đảm rằng bão sẽ không gây nên sự cố ở các nhà máy này. Sau siêu bão, bỗng nhiên bị tách biệt với thế giới bên ngoài, New York, thành phố đông dân nhất nước Mỹ, trải qua một cuộc sống khác: không tàu điện ngầm, không đường chân trời sáng rực ánh đèn và không các cửa hàng bán đồ ăn cả ngày.

Iran và Israel đã có những phát biểu gây hấn khi chiếc máy bay không người lái bí ẩn, bị bắn rơi sau khi xâm nhập không phận Israel. Foreign Policy, tạp chí uy tín của Mỹ đưa tin nước này và Israel đang cân nhắc một cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân Iran, vừa để ngăn chặn nguy cơ Tehran có vũ khí hạt nhân, vừa đấu lại những lời chỉ trích của đảng Cộng hòa. Quân đội Mỹ và Israel đã bắt đầu một cuộc tập trận chống tên lửa và phòng không lớn nhất từ trước đến nay.

Căng thẳng giữa hai nước Syria và Thổ Nhĩ Kỳ lên cao với các vụ đọ pháo qua lại ở biên giới.

Hàn Quốc thông báo đã đạt được thỏa thuận với Mỹ về việc tăng gần gấp ba tầm bắn của các tên lửa để nhắm tới bất kỳ mục tiêu nào ở Triều Tiên, một động thái thổi bùng căng thẳng liên Triều. Quân đội Triều Tiên đe dọa tiến hành một cuộc tấn công quân sự không khoan nhượng nhằm vào Hàn Quốc, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc thề sẽ trả đũa nếu nước này bị đánh. Cả hai bên đang thi đua phóng tên lửa, đối mặt với nguy cơ chiến sự. Triều Tiên chuẩn bị thử hạt nhân lần thứ ba dù đã bị phản đối hai lần trước. Các nhà hoạt động Hàn Quốc tiếp tục thả thêm 7 quả bóng bay chứa hàng chục nghìn tờ rơi sang phía bên kia biên giới, một tuần sau khi Bình Nhưỡng đe dọa "tấn công quân sự không khoan nhượng".
Hải quân Ấn Độ đã bắn thử thành công một tên lửa hành trình siêu thanh BrahMos từ chiến hạm ở ngoài khơi bờ biển phía tây nước này.

Nga đã giao chiến hạm tàng hình cho Ấn Độ. Chiến hạm tàng hình của Nga cũng tập trận bắn đạn thật. Tàu chở hàng Amurskaya của Nga bị mất tích trong cơn bão vùng Viễn Đông với 700 tấn quặng vàng trong khoang. Chiếc máy bay chiến đấu Nga, Sukhoi Su-24 gặp trục trặc kỹ thuật trên bầu trời khu vực Chelyabinsk. Hai phi công kịp nhảy dù và cho máy bay bay ra khỏi khu vực dân cư.

Ông Norodom Sihanouk, một biểu tượng được tôn sùng ở Campuchia và phải đấu tranh với nhiều bệnh tật suốt những năm qua, đã qua đời tại Bắc Kinh.

Tâm tình cuối tháng

Tháng Mười dù có rất nhiều biến động, nhiều bão tố, nhưng chúng con không xao động vì có Chúa và Mẹ phù hộ dẫn đưa. Xin dâng lên Chúa những tâm tư, khát vọng, những quan ngại trong cuộc đời đầy phong ba. Nguyện xin Chúa giúp chúng con sống một Năm Đức Tin thánh thiện để ôn lại hồng ân đức tin và đổi mới cách sống, hầu có thể loan truyền Tin Mừng cho khắp nơi nơi. Cầu cho những anh chị em đang bị bách hại vì lẽ công chính được hiệp thông những ơn lành Chúa ban trong năm hồng ân.