Điểm lại các sự kiện trong tháng 1 năm 2013

WGPSG -- Tháng Một của năm mới 2013 đã được đón chào bằng những màn pháo hoa ngoạn mục từ các nước trên thế giới. Những pháo bông đủ màu sắc được tung nở trên không trung làm sáng rực cả bầu trời đêm. Người người nhìn lên khung cảnh hoa pháo nở rộ khoe sắc rực rỡ trên trời cao với lời nguyện ước cho các quốc gia trên hoàn vũ biết xích lại gần nhau hơn trong tình nhân loại.

1. Giáo Hội toàn cầu

Nhân ngày lễ Đức Maria Mẹ Thiên Chúa 1.1, ĐHY Mauro Piacenza, Bộ trưởng Bộ Giáo sĩ đã viết một lá thư gửi các bà mẹ của các linh mục và chủng sinh. Ngài viết: “Các bà mẹ của các linh mục và chủng sinh xứng đáng được toàn thể Giáo hội ngưỡng mộ và biết ơn vì đã nuôi dạy con mình trong đức tin và nâng đỡ họ trong ơn gọi”.

Kể từ ngày 1.1, khách du lịch muốn đến thăm Nhà nguyện Sistine và Viện Bảo tàng Vatican sẽ phải trả bằng tiền mặt hoặc ngân phiếu. Tương tự như vậy ở các hiệu thuốc, siêu thị, cửa hàng và các cửa hàng khác của Vatican. Các thẻ tín dụng sẽ không được chấp nhận, ngoại trừ thẻ ATM do Viện giáo vụ IOR (Ngân hàng Vatican) phát hành cho những người có tài khoản tại Vatican.

Một hội nghị về Vatican II và về Giáo hội đã được tổ chức tại Phnom Penh từ ngày 5 - 7 tháng 1 với hơn 400 tham dự viên. Hội nghị giới thiệu bản dịch các văn kiện Công đồng và Sách GLHTCG bằng tiếng Khmer. 500 bản được phát hành. Một sứ điệp truyền hình của ĐTC đã được gửi đến Hội nghị: “Hỡi tất cả anh chị em đang tìm kiếm Thiên Chúa, anh chị em hãy kiên trì và tin chắc rằng Chúa Kitô yêu thương anh chị em và ban cho anh chị em bình an của Ngài.”

Con đường hoà giải giữa Vatican và Huynh đoàn Thánh Piô X còn xa vời vì những lời phát biểu của GM Fellay. Để ra khỏi bế tắc hiện nay, Đức TGM Phó chủ tịch UB Ecclesia Dei đề nghị Huynh đoàn, theo những gì đã có được, tìm lại “đặc sủng tích cực” của giai đoạn mới hình thành Huynh đoàn tại Fribourg và Écône, đó là nỗ lực cải cách qua việc đào tạo linh mục và truyền giáo.

Vào năm 2009, trong chuyến viếng thăm Israel, ĐTC đã cho rằng chủ nghĩa bài Do Thái là hoàn toàn không thể chấp nhận được. Đáng tiếc là chủ nghĩa này vẫn tiếp tục cho thấy khuôn mặt ghê tởm của nó ở nhiều nơi trên thế giới. Hồi năm ngoái, khi gặp các đại diện cộng đồng DT tại Paris, ĐTC đã khẳng định rằng bài DT là bài Kitô giáo.

Trong Sứ điệp công bố hôm 8.1, ĐTC kêu gọi các tín hữu tăng cường các hoạt động bác ái trong các cộng đoàn GH trong Năm Đức Tin, và nhân dịp Ngày Thế Giới các bệnh nhân lần thứ 21 sẽ được cử hành trọng thể tại Đền thánh Đức Mẹ Altoetting ở miền nam nước Đức vào ngày Lễ Đức Mẹ Lộ Đức 11.2, với chủ đề: "Anh cũng hãy đi và làm như vậy" (Lc 10, 37).

“Cuộc Lữ Hành của Đức Tin và Hy Vọng” là chủ đề được ĐTC chọn nhân dịp kỷ niệm lần thứ 99 ngày Thế giới Di Dân và Tị Nạn (2013). Thánh lễ này được tổ chức vào Chúa Nhật 13.1. ĐTC đã so sánh những cuộc di dân chính là “cuộc hành hương của niềm tin và hy vọng” và nhấn mạnh: “Những người di dân và tị nạn đang bước đi trong niềm hy vọng vào một ngày mai tốt đẹp hơn đồng thời vững tin Chúa hằng dẫn dắt từng bước đi của con người. Vì thế di dân là những người mang theo niềm tin và hy vọng trong thế giới này”.

Sáng thứ Bảy 12.1, ĐHY Tarcisio Bertone, QVK Tòa Thánh, đã cử hành Thánh lễ khai mạc năm thứ 84 ngành Tư pháp của quốc gia Vatican. Mở đầu bài giảng, ĐHY nói: “Chúng ta hãy nài xin Chúa ban ơn khôn ngoan của Ngài xuống trên ngành Tư pháp vốn phải đảm nhận trách nhiệm nặng nề và tế nhị của một cơ quan pháp luật”.

Cùng ngày 12.1, ĐTC đã tiếp kiến quốc vương Albert II xứ Monaco, tại Điện Vatican.

Sáng Chúa Nhật 13.1, trong thánh lễ CGS chịu Phép Rửa, ĐTC đã ban phép Rửa tội cho 20 trẻ em và sau đó ngài chủ sự kinh Truyền Tin như thường lệ.

ĐHY Giovanni Battista Re, nguyên Tổng trưởng Thánh bộ GM, đã nói rằng Đức Chân Phước Giáo Hoàng Gioan Phaolô II có thể sẽ được tuyên Thánh trong năm nay hoặc năm tới.

Cuốn sách nhan đề “Piô XII và cuộc diệt chủng Do Thái. Tình hình nghiên cứu hiện nay”, viết về chân dung ĐGH Piô XII và những hoạt động của ngài, có ghi lại: “Trong số khoảng 750 tu viện (475 nữ và 270 nam) tính riêng tại Roma, chúng tôi đã xác nhận có hơn 200, ít nhất là 220 tu viện nữ và 70 tu viện nam đã che giấu người Do Thái…”… có vẻ như khá rõ ràng rằng các sáng kiến này đã được ĐGH chấp thuận...”

Tòa thánh Vatican cho biết, sau hơn bảy năm trong sứ vụ, ĐTC đã tiếp tất cả các GM từ khắp nơi trên thế giới viếng thăm ad limina. Ngài sẽ bắt đầu chu kỳ mới vào năm 2013 với các GM của 227 giáo phận Italia. Các chuyến viếng thăm ad limina không đơn giản là “một thực hành mang tính pháp lý-hành chính”, nhưng là “một kinh nghiệm về tình hiệp thông mục vụ, chia sẻ những mối quan tâm và hy vọng” của GH địa phương và GH phổ quát.

Ngày 15.1, Tòa án Nhân quyền Strasbourg đã ra phán quyết về khiếu nại của bốn công dân Anh bị phân biệt đối xử vì lý do tôn giáo. Ngay sau đó, cơ quan thông tin Radio Vatican của Tòa Thánh đã có cuộc phỏng vấn độc quyền đối với Đức TGM Dominique Mamberti, Thư ký Tòa Thánh phụ trách Liên lạc với các quốc gia (Bộ trưởng NG) về việc trên. Trong phát biểu, Đức TGM Mamberti đã bênh vực quyền “được khước từ” của con người trước những việc không đúng với lương tâm, như hai công dân Anh quốc đã từ chối chứng hôn và tư vấn hôn nhân cho hai cặp đồng tính.

Hôm 16.1, ĐTC đã bổ nhiệm Đức TGM Joseph Marino, Sứ thần Tòa Thánh tại Bangladesh, làm Sứ thần Tòa Thánh tại Malaysia, đồng thời làm Sứ Thần Tòa Thánh tại Đông Timor kiêm Khâm Sứ Tòa Thánh tại Brunei.

Khi được SIR (cơ quan thông tin tôn giáo) đặt câu hỏi vào hôm trước khi diễn ra Ngày Đối thoại Do Thái - Kitô giáo được tổ chức trên khắp Italia ngày 17.01, ĐHY Kurt Koch, CT Hội đồng Tòa Thánh Cổ võ sự Hiệp nhất các Kitô hữu, kiêm CT Ủy ban Liên lạc với Do Thái giáo, đã phát biểu: “Về Tuyên ngôn Nostra Aetate, GH sẽ không đặt vấn đề xét lại bởi làm gì có chuyện xét lại Công đồng. Đó là điều không thể tưởng tượng nổi. ĐTC không thể khước từ quyền giáo huấn của mình”.

Hội đồng Tòa thánh cổ võ sự hiệp nhất Kitô hữu đã phổ biến một Tài liệu dùng trong Tuần cầu nguyện cho các Kitô hữu hiệp nhất (từ 18-25 tháng 1). Chủ đề là: “Ngài đòi hỏi chúng con điều gì, lạy Đức Chúa?” (x. Mk 6,6-8). Tài liệu này được dùng cho Tuần cầu nguyện và cả năm 2013.

ĐTC sẽ bước sang tuổi 86 vào ngày 16.4 tới. Như thường lệ, đã có các đồn đoán xôn xao về ai trong số những ứng cử viên hồng y nặng ký sẽ kế vị ngài.

Sau hơn một tháng tham gia thế giới Twitter, trang Twitter của ĐTC nay đã có thêm tiếng Latinh: @Pontifex_ln. Đây là ngôn ngữ thứ chín của trang này sau các tiếng Anh, Tây Ban Nha, Ý, Pháp, Đức, Bồ Đào Nha, Ba Lan và Ả Rập. Điều này cho thấy ĐTC muốn đề cao di sản phong phú của nền văn minh Latinh, được nói đến qua việc thiết lập Viện Hàn lâm Tòa Thánh về La ngữ gần đây.

Nhân kỷ niệm 50 năm ký hiệp ước hợp tác Pháp-Đức, hai HĐGM Pháp và Đức đã ra Tuyên bố chung. (Ngày 08.07.1962, sau lễ ký Hiệp ước Elysée, Tổng thống Pháp Charles De Gaulle và Thủ tướng Đức Konrad Adenauer đã tham dự Thánh lễ Hòa giải tại nhà thờ Chính tòa Reims.)

Một đám đông kỷ lục tham dự cuộc Diễu hành cho Sự sống ngày 25.1, bắt đầu bằng buổi Canh thức cầu nguyện với nghi thức Sám hối, Thánh lễ, và Giờ thánh. Jeanne Monahan, tân CT, cho biết các khách sạn đã đầy người một tháng sớm hơn thông thường. Năm ngoái, ước tính có 300.000 người đã tham dự. Monahan lưu ý rằng “nhiều người nói rằng chúng tôi sẽ không có được cuộc Diễu Hành cho Sự sống nếu không vì Nellie Gray, và điều đó hoàn toàn đúng. Gray đã sống và đã biểu lộ cho thấy sự tàn ác của việc nạo phá thai, và bà ấy làm tất cả mọi thứ để có kết quả nhanh chóng”.

Bộ Phụng tự Tòa Thánh đang soạn thảo Bản hướng dẫn giúp các linh mục cử hành Thánh Lễ đúng cách. Trong một phát biểu ngày 15.01, ĐHY Antonio Cañizares Llovera, BT Bộ Phụng tự, cho biết Bản hướng dẫn sẽ được phát hành theo hình thức một tập sách mỏng “để giúp cử hành và tham dự Thánh lễ một cách tốt đẹp”. Ngài nói rằng hy vọng tập sách này sẽ được ấn hành vào mùa hè 2013.

ĐHY Gianfranco Ravasi, CT Hội đồng Tòa Thánh về Văn hóa, đã được ĐTC mời giảng tĩnh tâm Mùa Chay năm nay cho giáo triều Roma. ĐHY Ravasi là người đầu tiên đứng đầu một cơ quan trong giáo triều giảng tĩnh tâm Mùa Chay trong triều đại giáo hoàng của Đức đương kim giáo hoàng. Năm 2009 khi ĐHY Francis Arinze giảng tĩnh tâm thì ngài đã nghỉ hưu, không còn là Bộ trưởng Bộ Phụng tự. Vị giảng thuyết năm ngoái là ĐHY Laurent Monsengwo Pasinya, TGM Kinshasa, Congo.

Sáng thứ Ba 22.1, ĐTC đã tiếp kiến ông Nguyễn Phú Trọng, TBT Ủy ban Trung ương Đảng CSVN Sau đó, ông TBT và phái đoàn cùng đi đã hội kiến với ĐHY Quốc vụ khanh Tòa Thánh Tarcisio Bertone, SDB, và Đức TGM Dominique Mamberti, Thư ký phụ trách Quan hệ với các Quốc gia.

Cùng ngày 22.1, Tòa thánh đã công bố một số thay đổi nhân sự trong các VP Truyền thông của Vatican. ĐTC đã bổ nhiệm Lm. Edoardo Viganò làm GĐ Trung tâm Truyền hình Vatican, thay thế cha Federico Lombardi; và ông Angelo Scelzo làm PGĐ Văn phòng Báo chí Tòa Thánh.

Ông Petr Humeniuk, người đứng đầu Quỹ Trợ giúp các GH đang gặp khó khăn (ACN) tại Nga đã phát biểu: “Chỉ có những phương tiện truyền thông hiện đại mới đáp ứng được những yêu cầu thông tin khách quan, nhằm thúc đẩy những quan hệ tốt đẹp giữa Chính thống giáo và CG”. Ông còn khẳng định, việc đối thoại đại kết cũng phải thông qua con đường thông tin, vì thế Tổ chức ACN của Tòa Thánh đã đặt công tác truyền thông vào số những việc cần được ưu tiên thực hiện tại Nga.

ĐHY Jozef Glemp, Giáo chủ GHCG Ba Lan từ 1981 đến 2009, đã qua đời hôm thứ Tư 23.1 vì ung thư phổi, hưởng thọ 83 tuổi. Dung mạo lớn này của Giáo hội Công giáo trong thế kỷ XX đã dẫn dắt Giáo hội Ba Lan trải qua hai thời kỳ chính của lịch sử đất nước mình: giai đoạn đất nước bị chiếm đóng và giai đoạn tái lập nền dân chủ.

ĐTC đã gửi đi sứ điệp Ngày Thế giới TT lần thứ 47 vào ngày 24.1, lễ Thánh Phanxicô de Sales, bổn mạng của các nhà báo. Sứ điệp năm nay tập trung vào các phương tiện truyền thông hiện đại, với tựa đề: "Mạng xã hội: cổng thông tin của sự thật và đức tin; không gian mới để truyền giáo”.

Hôm 25.1, ĐTC đã qui định rằng từ nay việc Huấn giáo thuộc thẩm quyền của Hội đồng Tòa Thánh cổ võ tái truyền giảng Tin Mừng, thay vì thuộc Bộ giáo sĩ, và bù lại các chủng viện từ nay thuộc thẩm quyền của Bộ giáo sĩ, thay vì thuộc Bộ Giáo dục Công Giáo.

Chiều 25.1, tại VCTĐ Thánh Phaolô Ngoại thành, ĐTC đã chủ sự Giờ Kinh chiều lễ Thánh Phaolô Tông đồ trở lại, bế mạc Tuần lễ cầu nguyện cho sự Hiệp nhất các Kitô hữu (18–25 tháng 1).

Trong buổi tiếp kiến sáng ngày 26.1, dành cho Tòa Thượng Thẩm Rota ở Roma nhân dịp khai mạc năm tư pháp mới, ĐTC kêu gọi đề cao quan hệ mật thiết giữa đức tin và đời sống hôn nhân.

Kỷ niệm 500 năm Cuộc Cải cách Tin lành (1517), người Công giáo và Tin lành Luther sẽ thực hiện một tập tài liệu chung với nhan đề “Từ xung đột đến Hiệp thông”.

2. Giáo Hội Việt Nam

Trích Thông báo (số 3) về việc Sở Y tế Hà Nội tiếp tục phá dỡ Tu viện kín Camêlô - 72 phố Nguyễn Thái Học: Ngày 29.10.2012 Đức TGM Phêrô Nguyễn Văn Nhơn đã gửi đơn khiếu nại khẩn cấp lần 4 đến các cấp chính quyền liên hệ. Trong khi Tòa TGM chưa nhận được văn thư trả lời nào từ CQ, thì sáng 3.1.2013 Sở Y tế Hà Nội lại tiếp tục phá dỡ Tu viện và tiến hành công trình xây dựng Nhà điều trị Nội khoa tại đây. Sau khi đã liên hệ nhưng không thể tiếp xúc được với những vị hữu trách cấp cao của CQ, Đức TGM đã gửi đơn khiếu nại khẩn cấp lần 5 đến Thủ tướng và các cấp CQ.

Vào lúc 8g00 sáng ngày 5.1, quý cha, quý soeur và quý anh chị đại diện cho các cơ sở bác ái trong TGPSG đã tụ họp về Tòa TGM dự buổi họp cuối năm.

Chúa nhật 6.1, tuần lễ Di dân của TGPSG đã được khai mạc tại Gx. Thánh Phaolô, Hạt Tân Sơn Nhì. ĐC Phêrô Nguyễn Văn Khảm, GM phụ tá TGPSG, đã đến dự và chủ tế Thánh lễ trọng thể mừng Chúa Hiển Linh.

Cùng ngày, nhóm Giáo chức TGPSG đã gặp gỡ tại lầu 2 Nhà Truyền thống thuộc TTMVSG để tiếp nối chương trình tìm hiểu về Năm Đức Tin.

Sáng 8.1, Đức cha Tôma Nguyễn Văn Tân, GM giáo phận Vĩnh Long đã chủ sự Thánh lễ mừng kỷ niệm 75 năm thành lập giáo phận tại Nhà thờ chính tòa. Đồng tế với ngài có hơn 130 linh mục trong giáo phận. Ngoài ra còn có đông đảo tu sĩ nam nữ, quý thầy thuộc Đại chủng viện Thánh Quý và khoảng 4.000 giáo dân từ khắp nơi trong giáo phận.

Từ 7 đến 11.1, các linh mục phụ trách giáo lý trong ba giáo tỉnh Hà Nội, Huế và Sài gòn đã nhóm họp tại TTMV GP Mỹ Tho để soạn thảo Sách GLHTCG dạng hỏi thưa.
Ban Mục vụ Di Dân TGPSG đã tổ chức Đêm hội bế mạc Tuần lễ Di dân, đánh dấu 10 năm đồng hành đức tin cùng di dân, vào lúc 15g00 ngày 13.01, Lễ Chúa Chịu Phép Rửa, tại khuôn viên TTMVSG.

Trước kia, nhiệm vụ Đại diện Tòa Thánh tại 3 quốc gia: Bangladesh, Malaysia, Brunei do Đức TGM Leopoldo Girelli phụ trách. Hiện nay, với việc bổ nhiệm mới, ngài chỉ còn giữ nhiệm vụ Sứ Thần Tòa Thánh tại Singapore và Đại diện Tòa Thánh tại VN, kiêm Sứ thần Tòa Thánh tại ASEAN. Điều này có nghĩa là ngài có nhiều thời giờ hơn cho Giáo Hội tại VN, vì Singapore chỉ là một giáo phận duy nhất.

GM Bắc Ninh, Cosma Hoàng Văn Đạt, đã gởi thư hiệp thông với Gx Ngọc Lâm: “Tất cả 48 anh chị em bị thương tích và 3 anh em chịu tử nạn đều là những giáo dân nhiệt thành, họ đã bị nạn ngay giữa lúc đang xây dựng ngôi nhà Chúa nơi quê hương mình. Tôi xin được chia sẻ nỗi đau đớn tột cùng với 3 người vợ mất chồng và các con mất cha, với những người thân là cha mẹ, vợ chồng, con cái của những người đang chịu thương tích.”

Khoảng 7000 tín hữu đã vây kín lễ đài trong sân Nhà thờ Trà Kiệu dưới những hàng me rợp bóng để tham dự Thánh Lễ khai mạc Năm Thánh ban ơn Toàn Xá của Giáo phận Đà Nẳng. Thánh Lễ do Đức TGM Huế Phanxicô Xaviê Lê Văn Hồng chủ sự, với sự hiện diện của ĐGM Giáo phận, Giuse Châu Ngọc Tri, Đức Cha Matthêu Nguyễn Văn Khôi, GM Giáo phận Mẹ Qui Nhơn.

Thông báo lễ Tết: Ngày mồng Ba Tết, thứ Ba ngày 12.2, Đức TGM Phanxicô Xavie và Đức TGM Stêphanô sẽ dâng Thánh lễ trọng thể cầu bình an cho năm Quý Tỵ 2013 tại TTHH Đức Mẹ La Vang.

Phòng khám Thiên Thảo Đường do ĐC Phaolô Nguyễn Thanh Hoan, nguyên GM GP Phan Thiết thành lập năm 2006. Có 10 tu sĩ thuộc Tu Đoàn Bác Ái Xã Hội đã qua đào tạo chuyên khoa Đông y phục vụ tại phòng khám. “Tin Mừng cho người nghèo”, châm ngôn sống của Đức cha Phaolô đang được các tu sĩ Tu Đoàn BAXH nỗ lực thực thi qua những đóng góp âm thầm xoa dịu nỗi đau của bệnh nhân tại địa chỉ: Tu đoàn Bác ái Xã hội, Đông Thuận, Tân Hà, Hàm Tân, Bình Thuận, VN. Tel: 0623.876996; Mobi: 0913110213; Email: bacaixahoi@yahoo.com

Trong lá thư mục tử mùa Chay, ĐHY GB nhấn mạnh: Đào sâu và củng cố đức tin chính là điều cần phải quan tâm đặc biệt trong Năm Đức Tin, nhất là trong Mùa Chay.

Đức cha Giacôbê Nguyễn Văn Mầu, nguyên GM giáo phận Vĩnh Long đã an nghỉ trong Chúa lúc 3g00 sáng thứ Năm, ngày 31.01.2013, hưởng thọ 99 tuổi, với 73 năm linh mục và 45 năm giám mục.

Ngoài xã hội

Nhìn ra xã hội, Biển Đông vẫn là vấn đề nổi cộm tại các diễn đàn của ASEAN trong năm 2013, khi Brunei tiếp quản chức CT luân phiên từ Campuchia. Brunei đã tuyên bố xác nhận việc theo đuổi bộ quy tắc ràng buộc giữa các bên trong vấn đề Biển Đông là ưu tiên hàng đầu của họ.

Vào ngày đầu tháng, TQ xác nhận hai tàu hải giám của họ đã tiến hành tuần tra các vùng biển gần Vịnh Bắc Bộ trên Biển Đông, nơi có nhiều giàn khai thác dầu ngoài khơi. Họ đã đưa tàu chiến mới và mạnh nhất của họ là Liễu Châu loại 054A ra vùng biển này, một động thái có thể khiến cho tình hình ở đây thêm phức tạp. TQ cũng đã tổ chức các cuộc tập trận quân sự ở Hoàng Sa, quần đảo thuộc chủ quyền của VN trên Biển Đông. Họ cử tàu tuần tra đại dương được trang bị bãi đáp trực thăng đến đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa. VN đã kiên quyết phản đối và yêu cầu TQ hủy bỏ ngay các hoạt động sai trái ở Biển Đông. Nhưng TQ vẫn đưa tin hai tàu hải giám của nước này có chuyến tuần tra trong vùng biển phía nam quần đảo Hoàng Sa. Ba tàu chiến TQ đã khởi hành từ cảng quân sự tại thành phố phía đông Thanh Đảo, để tham gia diễn tập tại Biển Đông và Hoa Đông.

Ngày 7.1, các tàu chính phủ của TQ đã đi vào vùng nước chủ quyền gần quần đảo đang có tranh chấp với Nhật. Nhật đã điều các chiến đấu cơ để đối phó với một máy bay chính phủ TQ gần biển Hoa Đông. Các máy bay chiến đấu của Nhật đã xuất kích để ngăn chặn phi cơ quân sự của TQ gần không phận của Senkaku/Điếu Ngư. Lực lượng tuần duyên Nhật thiết lập một nhóm đặc trách gồm vài trăm người và một hải đội tàu tuần tra nhằm bảo vệ vùng biển đang tranh chấp. BK xác nhận đã cử chiến đấu cơ lên giám sát các máy bay phản lực F-15 của Nhật, trong lúc các F-15 này đuổi theo một máy bay quân sự khác của TQ gần không phận đảo tranh chấp. Các phi cơ không người lái (UAV) đang giữ vị trí trung tâm trong cuộc chạy đua ngày một nóng lên giữa TQ và Nhật. Trong số các chiến đấu cơ được điều đến khu vực quần đảo tranh chấp, máy bay F-15 của Nhật được đánh giá nhanh và mạnh hơn, nhưng máy bay J-10 của TQ lại được trang bị vũ khí hiện đại hơn. Nhật đang cân nhắc triển khai các chiến đấu cơ F-15 tại một sân bay gần đảo tranh chấp với TQ, để có thể đối phó nhanh hơn với máy bay của nước láng giềng. Lực lượng tuần duyên Nhật hôm 25.1 dùng súng phun vòi rồng vào một chiếc tàu chở các nhà hoạt động Đài Loan gần Senkaku/Điếu Ngư và đã bắt giữ một tàu cá TQ do đánh bắt trái phép trong vùng biển thuộc chủ quyền. TQ sẽ đóng tàu hải giám cỡ 10.000 tấn để thường trú tại vùng biển gần quần đảo Senkaku. Nhật đã quyết định thành lập một đội đặc nhiệm gồm 10 tàu tuần tra mới cỡ lớn, nhằm tăng cường khả năng giám sát ở Hoa Đông. Bắc Kinh đã bày tỏ sự lo ngại trước việc Nhật công bố kế hoạch tăng quân số, trong lúc bầu không khí căng thẳng do tranh chấp chủ quyền đảo giữa hai nước vẫn đang nóng. Chính phủ Nhật đã quyết định soạn thảo chương trình quốc phòng mới nhằm nâng cao khả năng ứng phó trước tình hình an ninh phức tạp trong khu vực. Tên lửa đẩy của Nhật đã đưa hai vệ tinh nhân tạo lên quỹ đạo nhằm tăng cường khả năng giám sát mặt đất.

Truyền thông TQ đưa tin nước này sẽ tiến hành khảo sát địa chất của quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Các lực lượng vũ trang TQ được lệnh tăng cường khả năng chiến đấu trong năm 2013. Chính phủ Nhật dự kiến chi 2,1 tỷ USD cho quân sự trong một gói kích thích khổng lồ vài tháng tới, giữa những lo ngại quanh sự trỗi dậy của TQ. Lần đầu tiên kể từ khi có thủ tướng mới, Nhật triệu đại sứ TQ nhằm "phản đối mạnh mẽ" sự hiện diện của các tàu nước này tại vùng biển tranh chấp, nhưng BK không chấp nhận lời phản đối này. Nhật đã tập trận quân sự nhằm nâng cao khả năng bảo vệ các đảo. Các chiến đấu cơ của Mỹ và Nhật đã bắt đầu cuộc tập trận chung, chỉ vài ngày sau khi các phi cơ Nhật và TQ có pha “gườm" nhau gần không phận quần đảo tranh chấp. Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton bày tỏ sự ủng hộ với Nhật và tuyên bố Mỹ không tán thành bất cứ hành động đơn phương nào nhằm thách thức quyền quản lý quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. TQ đã bày tỏ sự bất bình và gọi lập trường của Mỹ là ủng hộ cho Nhật và "phản bội" tuyên bố trung lập trước đó của Washington. Thủ tướng Abe đã có nỗ lực giải quyết mâu thuẫn với BK, khi gợi ý một cuộc gặp cấp cao nhằm cải thiện mối quan hệ song phương trong một bức thư gửi cho TBT đảng Cộng sản TQ Tập Cận Bình, giữa bối cảnh hai nước tranh chấp biển đảo căng thẳng.

Ngoại trưởng Nhật Fumio Kishida đã kêu gọi thắt chặt quan hệ với Philippines, trong lúc cả hai nước có tranh chấp lãnh thổ trên các vùng biển với TQ. Kế hoạch mua 10 tàu tuần duyên Nhật của Philippines sẽ là một trong các chủ đề thảo luận giữa ngoại trưởng hai nước. Bộ Ngoại giao Philippines đã tỏ ra thận trọng trước đề nghị của TQ về việc cùng khai thác dầu khí tại khu vực bãi Cỏ Rong trên Biển Đông. Manila yêu cầu BK giải thích rõ về việc triển khai một tàu tuần tra bảo vệ vùng tranh chấp mà Philippines tuyên bố chủ quyền, họ cho rằng động thái của TQ làm dấy lên căng thẳng mới tại đây. Chính phủ Philippines đã tỏ ý quan ngại và cho biết sẽ xác minh việc TQ xuất bản bản đồ mới bao gồm các quần đảo tranh chấp trên Biển Đông. Philippines cũng đã chính thức đưa tranh chấp chủ quyền với TQ tại Biển Đông lên tòa án quốc tế để giải quyết. Đại sứ TQ tại Manila đã lên tiếng phản đối và thể hiện quan điểm cứng rắn của TQ với vấn đề này. Thạc sĩ luật Nguyễn Hùng Cường phân tích: "Đây là lá bài khôn ngoan của Philippines khi mọi giải pháp ngoại giao đã thất bại. Mục tiêu của họ là công khai hóa, thể hiện lẽ phải; còn TQ không tuân thủ luật pháp, không có chính nghĩa". BK đã yêu cầu Manila tránh bất kỳ hành động nào mà TQ cho là làm leo thang tranh chấp ở Biển Đông. Sau khi Philippines đệ đơn, TTK LHQ Ban Ki-moon đã kêu gọi giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông một cách "thân thiện" giữa TQ và các nước ASEAN. Giới phân tích cho rằng dù Philippines đưa tranh chấp với TQ trên Biển Đông ra tòa án quốc tế, BK vẫn sẽ tiếp tục cứng rắn theo quan điểm chỉ giải quyết vấn đề mà không có sự can dự của bên thứ ba. Ông Benigno Aquino bất ngờ cho hay việc TQ "bắt nạt" hai tàu cá của Philippines tại vùng nước tranh chấp trên Biển Đông. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao TQ cho rằng tình hình ở bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham "đang ổn định", đồng thời hy vọng không có thêm va chạm nào với Philippines liên quan tới tranh chấp tại đây. Họ tuyên bố Bắc Kinh kiên quyết phản đối yêu cầu của Philippines đưa vấn đề tranh cãi chủ quyền Biển Đông ra tòa án LHQ. Philippines có ý định mua 12 chiến đấu cơ FA-50 của Hàn Quốc để củng cố quân đội còn lạc hậu của mình, trong bối cảnh căng thẳng biển đảo với TQ gia tăng.

Ông Shinzo Abe đã kêu gọi hành động "kiên quyết" với Triều Tiên trong cuộc thảo luận gay gắt của các nước lớn về thái độ với chương trình vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng. HQ đã một lần nữa hối thúc HĐ Bảo An thi hành biện pháp trừng phạt vụ phóng tên lửa của TT. Mỹ và TQ đã nhất trí để HĐ Bảo An mở rộng các lệnh trừng phạt hiện có với TT. Sự ủng hộ của TQ đối với một nghị quyết của LHQ do Mỹ bảo trợ thể hiện mong muốn tìm kiếm tiếng nói chung với Washington, đồng thời bày tỏ mối quan ngại ngày một gia tăng về các hành động của BN. HĐ Bảo an đã ra lệnh trừng phạt đối với cơ quan không gian của TT bằng một nghị quyết lên án cuộc phóng tên lửa hồi tháng trước. Mỹ đã phóng thành công tên lửa đánh chặn từ bờ biển California, trong khi TQ cũng tuyên bố tiến hành một cuộc đánh chặn tên lửa. BN tuyên bố có kế hoạch thử hạt nhân lần thứ ba và phóng thêm các tên lửa nhằm đối phó với "kẻ thù truyền kiếp" là Mỹ, ngay sau khi LHQ công bố các lệnh trừng phạt mới. Sau đó, TT còn đe dọa chiến tranh với HQ và gọi lệnh phạt của LHQ là 'tuyên bố chiến tranh'. Washington đã lên án việc đe dọa của BN, và cho rằng TT có "hành động khiêu khích vô ích". Nhà lãnh đạo trẻ của TT tuyên bố sẽ có những biện pháp đối phó mạnh mẽ để bảo vệ đất nước. Đây là lời cảnh báo mới nhất trong một loạt những lời đe dọa của BN sau khi LHQ thắt chặt các lệnh trừng phạt. BN đã thề trả đũa một cách "không khoan nhượng" đối với Seoul vì ủng hộ lệnh trừng phạt của LHQ. Tổng thống HQ Lee Myung-bak đã tổ chức họp nội các an ninh khẩn cấp, trước nguy cơ BN thử hạt nhân và quân đội TT được lệnh sẵn sàng chiến đấu. Seoul định triển khai tên lửa dẫn đường do Israel sản xuất tới gần biên giới biển với TT vào tháng tới, bao gồm cả ở một hòn đảo từng bị TT nã đạn. Cảnh sát HQ đã cho rằng TT đứng đằng sau một cuộc tấn công mạng, làm tê liệt hoạt động một tờ báo lớn của nước này năm ngoái. HQ đã nỗ lực phóng tên lửa lần ba và cũng là cuối cùng nhằm đưa vệ tinh lên quỹ đạo. Vệ tinh mới của HQ đã liên lạc lần đầu với một trạm mặt đất ở nước này, đánh dấu thành công toàn diện của vụ phóng tên lửa.

Thủ tướng Nhật đã gởi Đặc phái viên sang Seoul để hàn gắn quan hệ với HQ, được mô tả là láng giềng quan trọng nhất của Tokyo, sau căng thẳng vì tranh chấp một quần đảo. Ông Abe đã chọn ĐNA là điểm đến cho chuyến công du đầu tiên, mặc dù trước đó ông cam kết đến Washington sau khi đắc cử. Ông đã cùng phu nhân thăm chính thức VN ngày 16.1, trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên kể từ khi ông nhậm chức. Thủ tướng Abe và ngoại trưởng của ông công du ngang dọc 6 nước ĐNA trong các chuyến công du này.

RIA Novosti dẫn tin từ văn phòng báo chí Bộ QP Nga cho hay, các tàu chiến từ hạm đội Phương bắc, Baltic, Hắc Hải và TBD sẽ góp mặt trong cuộc tập trận diễn ra ở Địa Trung Hải và Biển Đen. Đến năm 2016, hải quân Nga sẽ có thêm hơn 50 tàu chiến, bao gồm các tàu ngầm hạt nhân chiến lược và các tàu hỗ trợ cho những chiến dịch đặc biệt. Khoản ngân sách trị giá khoảng 130 tỷ USD sẽ được phân bổ nhằm tăng số tàu chiến và tàu ngầm cho HQ Nga đến năm 2020. Yury Dolgoruky, tàu ngầm hạt nhân lớp Borei, thế hệ tàu ngầm hạt nhân chiến lược hiện đại nhất của Nga, đã chính thức gia nhập HQ và trở thành một phần của lá chắn hạt nhân tại nước này. Nga đang có kế hoạch thực hiện một chuỗi cuộc tập trận ngoài khơi Syria, trong khi Mỹ và các nước đồng minh dự định triển khai tên lửa ở biên giới giáp Trung Đông. Một tên lửa chứa ba vệ tinh quân sự đã được phóng thành công từ sân bay vũ trụ Plesetsk, phía bắc nước Nga. Mẫu phi cơ chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm Sukhoi T-50 của Nga đã thực hiện chuyến bay đường dài đầu tiên, từ một nhà máy ở vùng Viễn Đông tới sân bay gần thủ đô Moscow. HQ Nga đã bắt đầu cuộc tập trận quy mô lớn với sự tham gia của các máy bay ném bom, máy bay chiến lược và lính nhảy dù tại vùng biển Địa Trung Hải và Biển Đen. Các trang web TQ đưa tin Nga vừa nhất trí bán cho họ các máy bay ném bom với tổng giá trị 1,5 tỷ USD.

Những phiến quân Hồi giáo đã bắt giữ 41 con tin nước ngoài tại một nhà máy khí đốt ở sa mạc miền nam Algeria, trong một vụ tấn công hiếm có làm chấn động cộng đồng quốc tế. Quân đội Algeria đã tấn công nhóm phiến quân, giải cứu được 4 người, trong khi phiến quân cho biết có 34 con tin chết trong chiến dịch. Chính phủ các nước lo lắng về số phận hàng chục công dân bị bắt cóc sau khi hoạt động giải cứu không thành công và một số con tin đã chết. Algeria hứng chịu sự chỉ trích của cộng đồng quốc tế vì không thông báo trước quyết định giải cứu con tin bằng vũ lực. Một số con tin trốn thoát khỏi vụ bắt cóc cho biết phiến quân nói sẽ giết hết những người nước ngoài, những người Cơ đốc giáo và người không theo đạo. Cuộc bắt giữ con tin ở Algeria bắt đầu sáng 16.1, chấm dứt cuối ngày 19.1 khi quân đội mở cuộc tấn công lần thứ hai vào nơi phiến quân giữ con tin, với hệ quả là 23 con tin và 32 phiến quân chết. Tính mạng của một số con tin nước ngoài chưa rõ ràng. Quân đội Algeria đã bắt giữ 5 kẻ bắt cóc và tìm thấy 25 thi thể con tin tại nhà máy khí đốt, nhóm phiến quân Hồi giáo tuyên bố sẽ tiếp tục các hành vi khủng bố khác. Cách hành động của những kẻ bắt cóc cho thấy chúng biết rất rõ địa hình và cơ sở dầu khí In Amenas, và gần như chắc chắn kế hoạch này đã được lên kế hoạch từ khá lâu. Quan chức Algeria cho biết các con tin nước ngoài mất tích sau vụ bắt cóc có thể còn sống và đang trốn trong sa mạc.

Iran từng bắt giữ hai máy bay do thám tàng hình loại nhỏ của Mỹ trong các nhiệm vụ trước đây, bên cạnh ít nhất 4 chiếc đã được công bố. Một phi cơ do thám không người lái của Mỹ đã được các ngư dân địa phương trục vớt từ ngoài khơi bờ biển miền trung Philippines. Một chiếc F-16 của không quân Mỹ đóng tại phía bắc Italy vừa mất tích sau khi phi công thông báo về một sự cố qua bộ đàm.

Một tàu quét mìn của HQ Mỹ đã bị kẹt vào một dải san hô nổi tiếng ở biển Philippines, nhưng không làm ai bị thương. Chính quyền Philippines sẽ phạt tiền HQ Mỹ vì va vào rặng san hô được xếp hạng di sản thế giới. Ông Benigno Aquino hoanh nghênh lời xin lỗi của HQ Mỹ, nhưng cho hay tàu này vẫn sẽ bị phạt. Con tàu có thể sẽ được tháo dỡ thành từng mảnh để di dời khỏi khu vực này.

Đài Loan đã thúc giục Mỹ tôn trọng thỏa thuận cung cấp các tàu ngầm để thay thế đội tàu cũ kỹ hiện nay, khi một nhóm nghị sĩ của Washington tới thăm hòn đảo này nhằm đánh giá các nhu cầu phòng vệ.

Các quỹ đầu tư của TQ đang tung tiền mua cổ phần hoặc mua đứt các hãng công nghệ cao khắp thế giới, khiến người Mỹ và châu Âu thấy tiến thoái lưỡng nan trước nguồn tài chính kếch xù từ ông khách giàu có này.

TT vừa mãn nhiệm Obama đã tuyên thệ nhậm chức trong Nhà Trắng, để chính thức bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống lần thứ hai. Nếu Obama tiếp tục chiến lược thực tế trong chính sách đối ngoại, hạn chế những cuộc can thiệp lớn ở nước ngoài, tập trung xác định những mục tiêu ưu tiên trong nước, thế giới sẽ đối diện với một nước Mỹ khác trước. John Kerry và Chuck Hagel, được đề cử đứng đầu hai bộ quan trọng nhất là ngoại giao và quốc phòng của Mỹ, cùng có thời tham chiến ở VN. Và chính cuộc chiến này đã định hình quan điểm của họ về chính sách mà nước Mỹ cần có. John Brennan, cố vấn chống khủng bố, được làm chỉ huy CIA. Thượng viện Mỹ đã chấp thuận đề cử của TT Obama về việc bổ nhiệm ông John Kerry trở thành ngoại trưởng mới thay cho bà Hillary Clinton.

Chủ tịch Google Eric Schmidt và cựu thống đốc bang New Mexico, Mỹ, Bill Richardson, đã thực hiện chuyến thăm cá nhân Triều Tiên nhằm giải cứu một công dân Mỹ gốc Hàn đang bị giam giữ. Nhưng họ đã kết thúc chuyến thăm mà không gặp được người đồng hương bị bắt giữ ở nước này.

Phi cơ chiến đấu của Pháp đã oanh kích một thành phố do chiến binh Hồi giáo kiểm soát ở miền đông Mali nhằm mở rộng phạm vi tấn công trong lãnh thổ của phe nổi dậy. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta cho biết nước này đồng ý tiếp liệu cho các chiến đấu cơ Pháp trong cuộc chiến chống lại các phiến quân Hồi giáo ở Mali.

Khẩu đội đầu tiên trong số 6 đơn vị tên lửa Patriot được triển khai tại Thổ Nhĩ Kỳ, nhằm ngăn chặn tình trạng bạo lực lan tràn ở nước láng giềng Syria, đã bắt đầu được vận hành. Giới chức Israel tuyên bố quân đội của họ có thể thực hiện đòn tấn công phủ đầu để ngăn chặn những vũ khí hóa học của Syria lọt vào tay các tổ chức khủng bố. Syria đã đệ đơn kiện Israel lên LHQ vì cho rằng Tel Aviv tổ chức không kích vào một trung tâm nghiên cứu quân sự của nước này.

Ít nhất 5 người chết và gần 400 người bị thương tại Ai Cập, trong các cuộc biểu tình lớn vào dịp kỷ niệm hai năm cuộc cách mạng lật đổ cựu tổng thống Hosni Mubarak.

Campuchia sẽ dùng một phần khoản vay trị giá 195 triệu USD từ Bắc Kinh để mua 12 trực thăng quân sự của TQ.

Chính quyền Pakistan tố cáo binh lính Ấn Độ tấn công trạm biên phòng của họ ở vùng Kashmir khiến một binh sĩ thiệt mạng. Tàu ngầm Sindurakshak do Nga đóng rời cảng Severodvinsk để hướng về Ấn Độ, sau khi phía Nga chính thức bàn giao tàu ngầm này cho hải quân Ấn Độ hôm 26.1.

Sự phẫn nộ về tội ác đối với phụ nữ, đặc biệt là tại Ấn Độ, đang tăng, nhưng điều đó chưa chắc dẫn tới kết quả là có thể giảm mức độ tàn bạo trong cách đối xử với phụ nữ. Ấn Độ gần đây bị đánh giá là nơi có điều kiện kém nhất đối với phụ nữ trong số các quốc gia G20. "Các bé gái bị mất" là một vấn đề quốc tế dai dẳng và việc lựa chọn giới tính thai nhi đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng lên một loạt quốc gia đang phát triển, không chỉ ở châu Á mà thậm chí tại cả một số quốc gia châu Âu. Vấn đề này cuối cùng sẽ thu hút sự chú ý của toàn thế giới, khi nó ảnh hưởng đến kinh tế, y tế và an ninh, và cuối cùng chúng ta sẽ nhận ra rằng việc hủy bỏ các thai nhi gái là mất mát to lớn đến nhường nào đối với thế giới.

Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario bày tỏ sự vui mừng trước việc ông Lê Lương Minh trở thành người VN đầu tiên đảm nhận vai trò tổng thư ký ASEAN.

Một năm sau vụ cưởng chế ở Tiên Lãng, cuộc sống gia đình ông Đoàn Văn Vươn vẫn còn nhiều khó khăn. con đường nhỏ dẫn vào khu đầm nhà ông Vươn trơn trượt, hai bên cỏ dại mọc dày. Dấu tích của cuộc cưỡng chế chấn động là nền gạch vụn hai căn nhà của anh em chủ đầm. Nhận thông tin mới về bản kết luận điều tra của CA, bà Hiền, bà Thương "vẫn tin gia đình mình không có tội". Còn quyết định khởi tố cựu CT Tiên Lãng Lê Văn Hiền về tội ‘thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng’, gia đình hai bà và Liên chi hội Nuôi trồng thủy sản nước lợ Tiên Lãng đều cho là quá nhẹ, không phản ánh đúng tội trạng.

Dòng tin buồn "Hiệp sĩ CNTT Công Hùng qua đời" đăng trên trang cá nhân của anh khiến nhiều người ngỡ ngàng, tiếc nuối. Dòng tin này sau đó được chia sẻ trên khắp các diễn dàn như một lời thông báo tới những ai từng biết đến và khâm phục nghị lực, tài năng của "hiệp sĩ" khuyết tật Phanxico Xavier Nguyễn Công Hùng, 30 tuổi. Những bình luận, dòng tin chia sẻ tới tấp trên mạng thể hiện sự ngưỡng mộ, tiếc nuối một tấm gương tốt vừa qua đời. Phần lớn những người biết đến Hùng đều từng đọc những bài viết của anh trên các tờ báo dành cho CNTT.

Sáng 17.1, sàn mái nhà thờ Ngọc Lâm (Thái Nguyên) rộng gần 300m2 bỗng sập khiến cả trăm người rơi xuống đất, 3 người tử vong, 50 người bị thương. Nguyên nhân được cho là do trời mưa, nền đất yếu, sụt cốt pha dẫn đến sập mái.

Nhiều công viên lớn tại Sài Gòn đã bị "băm" ra để làm nhà hàng tiệc cưới, sân khấu ca nhạc, kinh doanh dịch vụ... khiến mảng xanh đô thị của thành phố vốn đã ít ỏi lại càng bị thu hẹp.

Nhà sử học Dương Trung Quốc phát biểu: "Clip toàn cảnh lịch sử VN của nhóm sinh viên có sự sáng tạo, ứng dụng tốt, nhắc Bộ GD&ĐT quan tâm hơn đến việc giảng dạy trực quan trong các môn học".

Tháng này cũng xảy ra nhiều thiên tai khắp nơi: Hàng trăm đám cháy rừng lớn và lan rộng với tốc độ nhanh đã xảy ra ở các bang miền nam của Australia, khiến giới chức nước này đau đầu trong công tác chống cháy. Nước đã tràn vào dinh tổng thống và hầu hết mọi nơi tại thành phố Jakarta sau một trận mưa rào lớn. Một trận động đất mạnh 5,9 độ Richter đã làm rung chuyển Indonesia, khiến một người thiệt mạng và 15 người bị thương. Giới chức thông báo ít nhất 11 người thiệt mạng vì hai vụ lở đất trên đảo Sumatra phía tây Indonesia ngày 28.1. Trận động đất mạnh 7,5 độ Richter đã làm rung chuyển khu vực ngoài khơi bờ biển Alaska ở TBD, gây sóng thần có khả năng hủy diệt ở cấp địa phương. Trận tuyết lớn đổ bộ miền đông Nhật làm một người thiệt mạng và gần 900 người bị thương do đường trơn trượt.

Cơn bão đầu tiên của năm 2013 đã gây gió mạnh tới 90km/giờ trên các đảo của quần đảo Trường Sa (Khánh Hòa). Sóng to đã đánh chìm một tàu cá của Bình Thuận, một người tử vong. Nhiều tàu thuyền khác cũng bị hỏng máy. Ngày 16.1, tỉnh Quảng Nam họp bàn kế hoạch sơ tán dân trong tình huống động đất gây vỡ đập thủy điện ST2. Các chuyên gia ước tính, sẽ có hơn 62.000 người dân cùng tài sản phải sơ tán nếu thảm họa xảy ra. Tối 19.1, những tiếng nổ lớn phát ra từ lòng đất huyện vùng cao biên giới Quan Sơn (Thanh Hóa) khiến nhà cửa rung lắc, người dân hoảng loạn bỏ chạy. Viện Vật lý Địa cầu xác nhận, trận động đất có độ sâu chấn tiêu là 10 km.

Tâm tình cuối tháng

Một năm mới vừa sang mang lại bao nhiêu ước mơ hy vọng. Mong ước con người sẽ thay đổi cách sống sao cho thuận ý trời để cuộc đời trở nên đầy sức sống. Nhưng, hy vọng sao quá mong manh khi ngay trong tháng đầu tiên của năm, các sự đối đầu trong tranh chấp biển đảo đã ngày càng nóng lên như hỏa diệm sơn đang chực chờ bùng nổ.

Nguyện xin Chúa định hình cho thế giới chúng con theo thánh ý Ngài.