“Để các Bí tích thành sự, thì các mô thể và chất thể không được thay đổi”

TGPSG / VATICAN NEWS (3.2.2024) – Trước tình trạng lạm dụng phụng vụ một cách liên tục, Bộ Giáo lý Đức tin đã đưa ra một Lưu ý tín lý có nhan đề “Gestis Verbisque”, nhắc lại rằng các từ ngữ và yếu tố được thiết lập trong nghi thức thiết yếu của mỗi Bí tích không thể thay đổi vì nếu thay đổi sẽ làm cho Bí tích trở nên vô hiệu.

Bản Lưu ý của Bộ Giáo lý Đức tin, có tựa đề Gestis Verbisque đã được ban hành vào Thứ Bảy, ngày 3.2.2024.

Bản Lưu ý đã được thảo luận và nhất trí thông qua bởi các Hồng y và Giám mục là thành viên của Bộ và đã có mặt tại Phiên họp Toàn thể gần đây. Sau đó, Đức Thánh Cha Phanxicô đã phê chuẩn Bản Lưu ý.

Tài liệu tái khẳng định rằng các công thức và các yếu tố vật chất được thiết lập trong nghi thức thiết yếu của mỗi Bí tích không thể được thay đổi theo ý muốn nhân danh sự sáng tạo.

Trên thực tế, làm như vậy sẽ khiến Bí tích trở nên vô hiệu; do đó, nó không bao giờ tồn tại và không có ân sủng Bí tích nào được ban.

Phần trình bày của Đức Hồng y Fernández

Trong phần trình bày tài liệu, Đức Hồng y Victor Fernández, Bộ trưởng Bộ Giáo lý Đức tin, đã giải thích về nguồn gốc của Bản Lưu ý. Ngài cho biết đã có “sự gia tăng các tình huống cần phải tuyên bố vô hiệu của các Bí tích được cử hành”, do những sửa đổi “sau đó dẫn đến việc truy tìm những cá nhân có liên quan để lặp lại nghi thức Thánh Tẩy hoặc Thêm sức và một số lượng đáng kể các tín hữu đã bày tỏ sự lo lắng của họ một cách đúng đắn.”

Để ví dụ, ngài trích dẫn những thay đổi trong công thức thanh tẩy như: “Tôi rửa tội cho bạn nhân danh Đấng Tạo Hóa…” và “Nhân danh cha mẹ… chúng tôi rửa tội cho bạn”.

Những trường hợp tương tự cũng gây ra mối lo ngại cho một số linh mục, những người “đã được rửa tội bằng những công thức như vậy, đau đớn phát hiện ra sự vô hiệu của việc truyền chức và các Bí tích được cử hành cho đến thời điểm đó”. Đức Hồng y Fernández giải thích rằng “trong khi ở các lĩnh vực khác của hoạt động mục vụ của Giáo hội có rất nhiều chỗ cho sự sáng tạo,” thì trong lĩnh vực cử hành bí tích, điều này “thay vào đó biến thành một ‘ý chí thao túng’”.

Ưu tiên dành cho hành động của Thiên Chúa

Bản Lưu ý tín lý cho biết: “Với những sự kiện và lời nói được kết nối mật thiết với nhau, Thiên Chúa mặc khải và thực hiện kế hoạch cứu rỗi của Ngài cho mọi người nam nữ”. Ngài nói thêm: "Thật không may, cần phải lưu ý rằng không phải lúc nào việc cử hành phụng vụ, đặc biệt là các Bí tích, cũng diễn ra hoàn toàn trung thành với các nghi thức do Giáo hội quy định”.

Giáo hội “có nhiệm vụ đảm bảo ưu tiên cho hành động của Thiên Chúa và bảo vệ sự hiệp nhất của Thân Thể Chúa Kitô trong những hành động không gì có thể sánh bằng vì chúng là những hành động thiêng liêng ‘tuyệt hảo’ với hiệu quả được bảo đảm bởi hành động linh mục của Chúa Kitô”.

Ngài lưu ý, Giáo hội cũng “nhận thức được rằng việc quản lý ân sủng của Thiên Chúa không có nghĩa là chiếm đoạt nó, nhưng trở thành một công cụ của Chúa Thánh Thần trong việc truyền trao ân sủng của Chúa Kitô Phục sinh. Đặc biệt, Giáo hội biết rằng quyền lực của Giáo Hội liên quan đến các Bí tích đều kết thúc ở bản chất của chúng” và rằng “trong các hành động Bí tích, Giáo hội phải bảo tồn các hành vi cứu độ mà Chúa Giêsu đã giao phó cho mình”.

Chất thể (matter) và mô thể (form)

Sau đó, Bản Lưu ý giải thích “vấn đề của Bí tích hệ tại ở hành động con người qua đó Chúa Kitô hành động. Trong đó, đôi khi hiện diện một yếu tố vật chất (nước, bánh, rượu, dầu), đôi khi lại là một cử chỉ đặc biệt (làm dấu thánh giá, đặt tay, dìm mình, truyền nước, ưng thuận, xức dầu).”

Bản Lưu ý cho biết hình thức của Bí tích “được cấu thành bởi lời nói, vốn mang lại ý nghĩa siêu việt cho sự vật, biến đổi ý nghĩa thông thường của yếu tố vật chất và ý nghĩa thuần túy nhân bản của hành động được thực hiện. Một từ như vậy luôn được gợi hứng ở nhiều mức độ khác nhau từ Kinh thánh, có nguồn gốc từ Truyền thống sống động của Giáo hội và đã được Huấn quyền của Giáo hội xác định một cách có thẩm quyền.”

Vì vậy, chất thể và mô thể “không bao giờ phụ thuộc và không thể phụ thuộc vào ý chí của cá nhân hay cộng đồng riêng lẻ”.

Bí tích không thể thay đổi

Bản Lưu ý nhắc lại rằng “đối với tất cả các Bí tích, trong mọi trường hợp, luôn luôn yêu cầu việc tuân giữ chất thể và mô thể để cử hành được thành sự, với ý thức rằng việc tùy ý thay đổi điều này và/hoặc những điều khác sẽ gây nguy hiểm cho việc ban ân sủng Bí tích thực sự, gây thiệt hại rõ ràng cho các tín hữu. Mà tính nghiêm trọng và vô hiệu của chúng phải được xác định rõ trong từng trường hợp.”

Những gì được đọc trong các sách phụng vụ đã ban hành phải được tuân giữ một cách trung thành mà không “thêm, bớt hay thay đổi bất cứ điều gì”.

Nghệ thuật cử hành

Phụng vụ cho phép có sự đa dạng nhằm bảo vệ Giáo hội khỏi “sự đồng nhất cứng nhắc”, như trong Hiến chế Công đồng Sacrosanctum Concilium có nhắc đến.

Tuy nhiên, sự đa dạng và tính sáng tạo này giúp nghi thức dễ hiểu hơn và thúc đẩy sự tham gia tích cực của các tín hữu, không thể liên quan đến điều thiết yếu trong việc cử hành các Bí tích.

______________________
Tâm Bùi (TGPSG) chuyển ngữ
Nguồn: vaticannews.va