Bài giảng trong Thánh lễ Truyền chức Linh mục ngày 27.6.2025 tại nhà thờ Chính Tòa Đức Bà Sài Gòn

TGPSG (27.6.2025) – Dưới đây là toàn văn Bài giảng của Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Năng trong Thánh lễ Truyền chức Linh mục, ngày 27.6.2025, tại Nhà thờ Chính tòa Đức Bà Sài Gòn.

Tình yêu kỳ diệu của Thánh Tâm Chúa Giêsu

Kính thưa anh chị em, hôm nay, ngày lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu, chúng ta được nghe các bài đọc Kinh Thánh rất là hay, rất là quý giá. Các bài đọc Kinh Thánh là Lời Chúa mặc khải cho chúng ta biết tình yêu của Chúa Giêsu đối với chúng ta, mặc khải Thánh Tâm của Chúa Giêsu đối với chúng ta — một tình yêu hết sức là kỳ lạ, hết sức kỳ diệu. Tình yêu đó là sức sống của chúng ta. Thánh Phaolô khẳng định: Chúa Giêsu yêu chúng ta, Thiên Chúa yêu chúng ta, và Ngài yêu chúng ta đang khi chúng ta còn là người tội lỗi. Chúa yêu chúng ta không phải vì chúng ta tốt lành, không phải vì chúng ta thánh thiện, không phải vì chúng ta đạo đức, không phải vì chúng ta giỏi, chúng ta giàu có. Không! Chúa yêu chúng ta vì chúng ta là kẻ có tội. Và Chúa đã yêu thương chúng ta khi chúng ta còn là kẻ tội lỗi như vậy. Huống nữa là bây giờ, khi Chúa đã cứu chuộc chúng ta rồi, thì chúng ta lại còn được Chúa yêu thương gấp bội như thế nào!

Dụ ngôn chiên lạc: Hình ảnh cụ thể của tình yêu mục tử

Chính Chúa Giêsu dùng ví dụ người mục tử để biểu lộ cái tình yêu kỳ lạ của Chúa đối với chúng ta. Tình yêu của người mục tử rất kỳ lạ: một người mục tử có 100 con chiên, thì lạc mất một con. Thế mà dám liều để 99 con chiên ngoan ở lại, đi vào trong rừng rậm, đi tìm con chiên lạc. Anh chị em có thấy liều không? Tìm được một con chiên lạc kia, biết đâu về lại mất thêm mấy con này nữa. Không như vậy, tìm được rồi, như chúng ta thì đánh cho nó què chân, nó khỏi đi. Đằng này, người mục tử ôm nó trên vai về nhà, rồi còn mở tiệc ăn mừng nữa. Tìm được một con chiên lạc mà có khi phải giết ba bốn con chiên để mời hàng xóm, bạn bè.

Chúa Giêsu muốn cho chúng ta thấy những cái chi tiết lạ lùng đó, để hiểu được rằng tình yêu của Chúa Giêsu đối với chúng ta là không thể tưởng tượng được. Chúa yêu chúng ta vì chúng ta tội lỗi, vì chúng ta bất toàn. Chúa sẵn sàng, như các Thánh Giáo phụ nói, bỏ trời, bỏ 99 con chiên ngoan ở trên trời là các thiên thần, để xuống trần gian này đi tìm chúng ta là những con chiên lạc.

Thưa anh chị em, đứng trước tình yêu kỳ diệu của Chúa, chúng ta chỉ có thể nói lên lời cảm tạ, và chúng ta bái phục Chúa, tôn thờ Chúa. Chúng ta nguyện một điều là: từ nay, chúng ta sẽ sống trọn vẹn cho tình yêu mà Chúa đã dành cho chúng ta. Nỡ lòng nào chúng ta dám phản bội một tình yêu lớn lao như vậy, thưa anh chị em? Tình yêu của một người mục tử đối với chúng ta.

Tình yêu mục tử – Mẫu gương cho đời linh mục

Hôm nay, khi chúng ta cử hành nghi thức phong chức cho các tiến chức đây, chúng ta thấy tình yêu của Chúa Giêsu chính là cái mẫu để các thầy, cũng như anh em linh mục chúng tôi, nhìn vào đó mà bắt chước, để họa lại cái tình yêu của một người mục tử đối với toàn thể Dân Chúa. Trong quá trình lịch sử 20 thế kỷ đó, có nhiều cái mẫu linh mục lắm. Mỗi thời đại, người ta nhấn mạnh một cái điểm này, điểm kia. Thời đầu lịch sử Giáo hội, thì các linh mục được coi như là những người truyền giáo, và quả thật, hăng say trong việc truyền giáo.

Tới thế kỷ thứ 4, thì linh mục được coi như là một người quản trị một cái vùng đất của giáo xứ, có nguy cơ giống như một cái lãnh địa của vua chúa vậy đó. Cho nên, cái quyền lực của linh mục càng ngày càng tăng thêm.

Tới thời Trung cổ, thì linh mục được nhấn mạnh như là người có năng quyền để cử hành các bí tích, nhất là Thánh lễ. Cái quyền nó cao cả lắm, quý trọng lắm, nhưng mà người ta coi đó như những cái quyền được ban cho cá nhân của người ta. Cho nên, nhiều khi, nó muốn làm gì thì làm, điều đó là sai. Chính vì thế, cho tới thời Công đồng Vatican II sửa lại một chút: linh mục là một người có quyền dâng lễ, cử hành bí tích. Nhưng mà không phải cái quyền đó được ban cho cá nhân chúng con. Không ban cho cá nhân chúng con. Ban cho chúng con bởi vì chúng con là hiện thân của Hội Thánh, vì chúng con là người của Hội Thánh, chứ không phải ban cho năng quyền riêng cho chúng con, khác xa lắm. Như vậy thì tránh được tất cả những hình thức giáo sĩ trị. Mình hiểu sai, rồi mình sống như là một giáo sĩ trị vậy.

Cho tới thời Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II, ngài điều chỉnh lại, ngài nói: “Linh mục trước hết là một mục tử”. Chúng ta là những mục tử, mục tử theo gương Chúa Giêsu.

Tác vụ của linh mục: Giải tội, xức dầu, cử hành bí tích với lòng nhiệt thành

Cho nên, chúng con sẽ được trao cho những nhiệm vụ thánh để chúng con thi hành. Chúng con sẽ chăm sóc đoàn chiên của Chúa, quản trị Hội Thánh Chúa. Chúng con sẽ cử hành các bí tích, chúng con sẽ giảng. Nhưng mà vấn đề là: chúng con quản trị đoàn dân Chúa như thế nào? Chúng con sẽ cử hành bí tích như thế nào? Và chúng con sẽ giảng như thế nào?

Lời Chúa hôm nay, và trong cái bối cảnh của ngày hôm nay, Chúa nói chúng con: chúng con phải cử hành và thi hành tác vụ của chúng con như là một mục tử, chứ không phải như là một cái người có năng quyền tự do, rồi tự tung tự tác. Không! Như một mục tử của đoàn Thiên Chúa, theo gương Chúa Giêsu là mục tử. Cụ thể là gì? Anh em chúng con sẽ chăm sóc đoàn chiên Chúa như một mục tử. Thời đại bây giờ, người ta muốn số hóa tất cả mọi sự, cái gì cũng là con số. Quản trị cộng đoàn cũng như con số. Và đôi khi, người linh mục cũng coi giáo dân như con số thôi. Không! Mỗi một người giáo dân, mỗi một tín hữu là một cá vị, là một người được Chúa thương xót cách riêng. Và chúng con, là người mục tử, cũng phải thương xót cách riêng từng người, từng người, với một trái tim, với một tình yêu đặc thù của chúng con.

Vì thế, chúng con phải bắt chước Chúa để quan tâm tới những người bé mọn trong cộng đoàn — những con chiên mà Chúa nói, những con chiên đi lạc, những con chiên bị thương tích, bị tàn tật — đó là đối tượng ưu tiên của chúng con. Có thể, một phần nào đó, quên bớt đi những cái người đạo đức để chăm lo cho những con người bé mọn này, và như vậy mới là mục tử theo gương Chúa Giêsu. Và một cách cụ thể là gì? Chúng con bắt chước người mục tử nhân lành: đi tìm con chiên lạc, chăm lo giải tội, chăm lo xức dầu. Chúng con phải nhiệt thành, và hăng say, và vui tươi khi làm các thừa tác vụ này. Khi đó, chúng con mới thực sự là một mục tử. Chúng con mà lười giải tội, lười đi xức dầu, ấy là chúng con là những kẻ đánh thuê. Rồi, nhiệm vụ thứ hai của chúng con là cử hành các bí tích. Nhưng mà cử hành bí tích như thế nào? Cử hành bí tích như là một mục tử của Chúa. Mà như một mục tử của Chúa nghĩa là gì? Nghĩa là chúng con phải đầy Chúa trong lòng để chúng con trao ban cho người ta.

Cử hành bí tích với trái tim mục tử, không phải như rô-bốt

Thời đại bây giờ, người ta sử dụng AI, rô-bốt nhiều lắm. Coi chừng, các linh mục cũng trở thành rô-bốt: cử hành bí tích, làm lễ như rô-bốt, không có hồn gì hết, như một cái máy. Khi chúng con cử hành như vậy, chúng con không thể thông truyền sự sống của Chúa cho ai hết. Mà tệ hơn nữa là mình còn lợi dụng bí tích để mình kiếm chác các cái lợi lộc vật chất nữa, thì vô cùng tệ. Không! Chúng con phải cử hành bí tích như là mục tử, tức là chúng con phải có Chúa trong lòng để khi chúng con cử hành bí tích, chúng con thông truyền Chúa từ trong lòng chúng con cho anh chị em chúng con.

Khi chúng con giảng, hãy giảng như là một mục tử. Đừng giảng như một ông tướng. Ông tướng quân đội thì chỉ biết ra lệnh và trừng phạt thôi. Đừng giảng như là một kiểm sát viên hay là giám thị trại tù, chỉ lo kể tội và trừng phạt người ta thôi. Cũng đừng giảng như là một cái người giáo sư uyên bác, đưa ra đủ thứ sách vở trong đó. Cũng đừng giảng như một cái người kể chuyện, đọc truyện đêm khuya giúp cho giáo dân. Đừng có giảng như một diễn viên hài. Không! Giảng như vậy không phải là mục tử.

Giảng như một mục tử là gì? Anh em chúng con hãy loan truyền Lời Chúa cho Dân Chúa. Mà như chúng ta được nghe trong bài đọc thứ nhất, mục tử nuôi chiên bằng cỏ. Cỏ ở đâu? Cỏ ở trên núi cao, cỏ mỡ màng, cỏ thanh sạch, để nuôi sống đoàn chiên. Chúng con đừng nuôi chiên bằng cỏ khô. Và chúng con cũng đừng bao giờ thốt ra những cái lời khó nghe, những lời khó nuốt. Những lời khó nuốt không phải là lương thực bổ dưỡng. Trái lại, chúng con hãy giảng Lời Chúa như là một người mục tử: chăm sóc đoàn chiên, khuyên bảo, huấn dụ, khích lệ — những lời truyền cảm hứng, những lời mở ra cho Dân Chúa một tương lai tươi sáng, để khích lệ họ tiến lên. Hãy giảng như là một mục tử!

Anh em chúng con thân mến, và kính thưa quý cha, ngày hôm nay là lễ Thánh Tâm. Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã đặt ngày hôm nay là ngày thánh hóa các linh mục. Quả thật, anh em linh mục chúng ta — tôi, cũng như anh chị em, cũng như chúng con đây — cần được thánh hóa bằng tình yêu của Chúa. Chúng ta sẽ được thánh hóa khi chúng ta chiêm ngắm tình yêu của Chúa Giêsu. Chúng ta chiêm ngắm hằng ngày. Chiêm ngắm để cho trái tim của mình được tan chảy ra trước tình yêu của Chúa. Để cho trái tim của chúng ta mềm ra. Đừng cứng cỏi nữa. Mềm ra trước Thánh Tâm của Chúa. Và khi chúng ta được biến đổi như vậy, chúng ta có khả năng để trở thành một hiện thân, một họa ảnh, một phiên bản của tình yêu Chúa Giêsu Mục tử đối với Dân Chúa. Hãy trở thành một phiên bản của Thánh Tâm Chúa Giêsu. Và khi đó, chúng ta sẽ là thánh. Chúng ta sẽ nên thánh trong tác vụ của chúng ta.

Chính vì thế mà hằng ngày, anh em chúng con, cũng như quý cha, phải thường xuyên chiêm ngắm Trái Tim Chúa Giêsu. Xin Thánh Tâm Chúa thánh hóa và biến đổi trái tim của mỗi người chúng ta. Chúng ta hãy siêng năng cầu nguyện: Lạy Trái Tim cực thánh của Chúa Giêsu, xin ban ơn cho con kính mến Trái Tim Chúa một ngày một hơn. Lạy Chúa Giêsu hiền lành và khiêm nhường, xin uốn lòng con trở nên giống Trái Tim Chúa. Xin Thánh Tâm Chúa thánh hóa tất cả anh em linh mục chúng ta. Amen.