Những gì diễn ra tại Vatican trong các ngày để tang Đức Giáo Hoàng

Vatican ngày 22.4.2025 lúc 17:08 (CNA)

TGPSG/ CatholicWorldReport --- Với sự qua đời của Đức Giáo Hoàng Phanxicô vào thứ Hai, Giáo hội Công giáo đã bước vào thời kỳ quốc tang kéo dài chín ngày, với các Thánh lễ cầu nguyện cho linh hồn ngài, được gọi là Novendiales.

Tập tục này bắt nguồn từ truyền thống Kitô giáo sơ khai và phong tục tang lễ trong văn hóa La Mã cổ đại. Novendiales (tiếng Latinh, nghĩa là "chín ngày") là giai đoạn chín ngày liên tiếp để tưởng niệm và đau buồn trước sự ra đi của một vị giáo hoàng - một thực hành đã có từ nhiều thế kỷ trước.

Theo luật Giáo hội, thời kỳ quốc tang bắt đầu ngay sau khi Đức Giáo Hoàng qua đời, đánh dấu thời điểm chính thức mở ra thời kỳ sede vacante - tức thời gian ngôi Tông Tòa trống. Novendiales sẽ bắt đầu vào ngày cử hành lễ tang Đức Giáo Hoàng, dự kiến diễn ra vào ngày 26 tháng 4, và tiếp tục với các Thánh lễ liên tiếp cho đến ngày 4 tháng 5.

Những ngày trước lễ tang: Thi hài được đặt tại đền thờ Thánh Phêrô

Trong những ngày trước lễ tang, thi hài Đức Giáo Hoàng quá cố sẽ được đặt tại đền thờ Thánh Phêrô để các tín hữu đến kính viếng lần cuối. Thi hài ngài sẽ được đặt tại đây từ sáng thứ Tư đến sáng thứ Bảy, ngày diễn ra lễ tang.

Lễ tang: Toàn thể thế giới tiễn biệt

Lễ tang của Đức Giáo Hoàng sẽ diễn ra tại đền thờ hoặc quảng trường Thánh Phêrô, do vị niên trưởng Hồng y đoàn, Đức Hồng y Giovanni Battista Re, chủ sự. Thánh lễ sẽ bắt đầu vào lúc 10 giờ sáng thứ Bảy, ngày 26 tháng 4 (giờ Rôma).

Phụng vụ lễ tang theo Ordo Exsequiarum Romani Pontificis, bản văn phụng vụ chính thức dành cho các lễ tang giáo hoàng, được cập nhật theo yêu cầu của Đức Giáo Hoàng Phanxicô vào năm 2024. Thi hài ngài sẽ được đặt trong một cỗ quan tài gỗ đơn sơ, lót kẽm, và khuôn mặt được phủ bằng khăn lụa.

Thánh lễ sẽ quy tụ các nguyên thủ quốc gia, các vị lãnh đạo tôn giáo và hàng chục ngàn tín hữu từ khắp nơi trên thế giới. Vào cuối lễ, bài hát đối ca truyền thống In Paradisum sẽ được cất lên:

“Nguyện các thiên thần dẫn đưa ngài vào thiên đàng; khi ngài đến nơi, xin các thánh tử đạo đón tiếp ngài và dẫn đưa vào thành thánh Giêrusalem. Nguyện đoàn thiên binh chào đón ngài, và cùng với ông Ladarô, người nghèo khổ, xin cho ngài được an nghỉ muôn đời.”

Theo di chúc cuối cùng, Đức Giáo Hoàng Phanxicô sẽ được an táng tại Vương cung Thánh đường Đức Bà Cả - nơi ngài thường viếng thăm trước và sau các chuyến tông du, để bày tỏ lòng sùng kính Đức Mẹ Maria - thay vì tại hang toà thánh Vatican.

Novendiales - Chín ngày cầu nguyện

Thời kỳ Novendiales bắt đầu từ ngày lễ tang, theo quy định của Tông hiến Universi Dominici Gregis. Mỗi ngày, một Hồng y do Đức Giáo Hoàng quá cố chỉ định sẽ chủ sự Thánh lễ cầu hồn tại đền thờ Thánh Phêrô. Màu phụng vụ là đỏ - biểu tượng cho Thánh Thần và máu các thánh tử đạo, gắn liền với sứ mạng tử đạo thiêng liêng của người kế vị Thánh Phêrô - theo Ordo Exsequiarum Romani Pontificis (2024).

Các Thánh lễ sẽ được mở cửa cho công chúng, nhưng mỗi ngày thường gắn liền với một nhóm tín hữu có liên hệ đặc biệt đến Đức Giáo Hoàng. Ngày đầu tiên, cư dân Vatican và các nhân viên Giáo triều tham dự; ngày thứ ba, giáo sĩ Giáo phận Rôma đồng tế; ngày thứ bảy, dành cho các Giáo hội Công giáo Đông phương.

Văn phòng Báo chí Toà Thánh xác nhận rằng Thánh lễ sáng Chúa Nhật tại quảng trường Thánh Phêrô, do Đức Hồng y Pietro Parolin chủ sự nhân Năm Thánh Giới trẻ, sẽ là Thánh lễ Novendiales thứ hai. Các Thánh lễ sau đó sẽ diễn ra mỗi chiều cho đến ngày 4 tháng 5.

Các cuộc họp chung của Hồng y đoàn

Novendiales không chỉ là thời gian cầu nguyện mà còn là giai đoạn chuẩn bị. Trong chín ngày này, Hồng y đoàn sẽ họp mỗi ngày trong các cuộc họp chung (general congregations) để bàn về những bước tiếp theo của Giáo hội. Các Hồng y dưới 80 tuổi - những vị có quyền bầu Giáo Hoàng - phải có mặt tại Rôma để tham gia mật nghị.

Cuộc họp chung đầu tiên có thể diễn ra sau hai ngày kể từ khi Đức Giáo Hoàng qua đời. Ban đầu, các Hồng y sẽ bàn về việc tổ chức tang lễ và ấn định ngày khai mạc mật nghị.

Từ cuộc họp thứ tám trở đi, nội dung chuyển sang các vấn đề lớn hơn mà Giáo hội và Giáo triều Rôma đang đối diện. Vatican nhấn mạnh: không được nêu tên các ứng viên giáo hoàng tiềm năng (papabile) trong các phiên họp này.

Khi chín ngày Novendiales khép lại, thời kỳ quốc tang kết thúc. Sau đó, Giáo hội bước vào tiến trình tuyển chọn người kế vị Thánh Phêrô, thường bắt đầu vào khoảng ngày thứ 15 sau khi Đức Giáo Hoàng qua đời.

Khi tiếng chuông tang vang lên tại đền thờ Thánh Phêrô, người Công giáo khắp nơi cùng dừng lại suy niệm về cuộc đời và di sản của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Trong gần hai tuần, Giáo hội lặng thinh chờ đợi - và rồi lại chờ đợi thêm - cho đến khi làn khói trắng bốc lên từ Nhà nguyện Sistina, báo hiệu một vị tân giáo hoàng đã được tuyển chọn.

Tác giả: Courtney Mares - Phóng viên CNA tại Rôma

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ CatholicWorldReport