CÁC TÁC PHẨM HỘI HỌA VÀ ĐIÊU KHẮC TRONG TRIỂN LÃM "DẤU ẤN ĐỨC TIN II"

Cuộc triển lãm “Dấu ấn đức tin II” do Hội Đồng Giám Mục Việt Nam tổ chức nhân dịp kỷ niệm 350 năm ngày thành lập hai giáo phận Đàng Trong và Đàng Ngoài khai mạc vào lúc 16:00 ngày 9-9-2009 tại Trung Tâm Văn Hóa Công Giáo Việt Nam, TP. Hồ Chí Minh. Tham gia triển lãm lần này có khoảng 200 tác phẩm của 62 họa sĩ, điêu khắc gia từ khắp nơi với nhiều đề tài, thể loại sáng tác nhằm tôn vinh tính Thiện Mỹ, mà tính Thiện Mỹ có lẽ cũng là một trong những lý do để Đức Giêsu xuống thế làm người hầu cứu chuộc: “sẵn sàng chấp nhận cái chết, để rồi qua sự phục sinh của Người, Người chứng tỏ rằng Thiên Chúa và tình thương của Người không hề chịu thua cái chết…” (John Bowker, 2003).

Các tác phẩm hội họa và điêu khắc được trưng bày tại đây chủ yếu là tranh, tượng, phù điêu, bao gồm tranh sơn dầu, tranh lụa, tranh chất liệu tổng hợp, dán giấy và các pho tượng, phù điêu bằng gỗ, composite, đồng, đất nung. Các tác phẩm đã cho thấy sự đa dạng và phong phú về đề tài, thể loại sáng tác như tranh trừu tượng, phong cảnh, hiện thực hoặc tranh, tượng, phù điêu chân dung diễn đạt niềm tin, tình yêu thương, sự kính phục, đức hy sinh và lòng biết ơn của con người được sống bình yên trong tình yêu Chúa.

Trong các bức tranh sơn dầu, tác phẩm “Vì yêu” (60x69cm) của Lương Văn Duy, gam màu lạnh và tối, diễn tả chân dung Chúa Giêsu đang ngẩng mặt lên, đầu tựa vào thập tự giá, vòng gai nhọn quanh đầu.

“Tử nạn” (150x150cm) của Bá Văn thể hiện rất sống động hình ảnh Chúa bị đóng đinh trên thập tự giá với gam màu nóng: hai màu chính là màu đỏ trên nền tranh màu vàng. Khuôn mặt của Người, với vòng gai tựa như ánh hào quang trên đầu. Hai bên mặt là hình ảnh đối lập giữa sự sung sướng, vui vẻ và sự đau khổ, khốn cùng của loài người.

“Á thánh Têrêsa Calcuta 2” của Vũ Lưu Xuân thể hiện nét khắc khổ, lo âu trên khuôn mặt vị nữ thánh, với cậu bé nằm gọn trong vòng tay bà. Nền tranh màu đỏ cam pha màu tối như màu lửa khói.

“Thánh Phaolô” và “Thánh Phêrô” (120x 80cm, 2009) của Lê Hiếu là hai tác phẩm thể hiện chân dung của hai vị Tông đồ tử đạo. Nền tranh màu xám trắng pha nâu thể hiện sự tận cùng của sa mạc. Hình ảnh một người bị ngã thể hiện bước ngoặt trong cuộc đời của thánh Phaolô: trở về theo Thầy chí thánh Giêsu. Hình ảnh Thánh Phêrô cầm chìa khóa trong vầng sáng biểu trưng cho chìa khóa nước Trời mà Đức Giêsu muốn trao cho ngài. Hai trong số các tác phẩm khác của tác giả là “Chân dung Đức Giám mục Bùi Văn Đọc” và “Chân dung Đức Giám mục Vũ Duy Thống”.

“Niềm tin” (100x60cm) của Quốc Thành, trong gam màu nóng với sắc đỏ cam trên nền tranh xanh lục, diễn tả hình ảnh Đức Mẹ Maria ẩn trong vòng xoáy của nhiều ngọn lửa nhỏ. Hai tay Người nâng niu giọt nước mắt lớn với một sinh linh bên trong,

“Tín hữu K’Ho” (60x80cm) của Minh Hưng là hình ảnh bà cụ người dân tộc ngồi cầm thánh giá với chuỗi Mân Côi trên tay, ánh mắt tin yêu hướng về ánh hào quang từ Thánh giá. Thánh giá biểu trưng cho tình yêu của Chúa qua sự chết để chịu tội thay cho thế gian. Thánh giá không người có lẽ muốn nói Người đã trỗi từ cõi chết.

Một số tranh lụa của Phụng Hoàng như “Đức Mẹ và Chúa Giêsu trong vườn”, “Đức Mẹ và Chúa cầu nguyện” diễn tả Đức Mẹ và Chúa với phong tục tập quán Việt Nam. Sự mềm mại, nhẹ nhàng của người và cảnh vật xung quanh tạo nên vẻ tươi mát, gần gũi, quen thuộc với mọi người.

Các pho tượng, phù điêu đã tạo được ấn tượng lớn trong không gian trưng bày triển lãm. Pho tượng composite dán bạc “Anrê Phú Yên” (cao: 250cm, 2006) của Bùi Hải Sơn đặt trang trọng giữa phòng trưng bày là hình ảnh của vị thánh tử đạo đầu tiên ở Việt Nam (1625 – 1644). Pho tượng chàng trai trẻ trong trang phục áo dài khăn đống đứng thẳng trên bệ, tay phải ôm quyển sách trước ngực, tay trái giơ cao thánh giá, sợi dây thừng quấn chân và chiếc gông dưới chân. Một tác phẩm khác của tác giả là phù điêu composite “Thánh gia” (cao: 350cm, 2008) diễn tả gia đình thánh gồm thánh Giuse đứng thẳng, hai tay buông xuống, Mẹ Maria ngồi ôm Chúa Giêsu đang giang hai cánh tay tựa vào người thánh Giuse.

Các pho tượng, phù điêu bằng gỗ của các tác giả khác thể hiện hình ảnh Đức Mẹ Maria, thánh Giuse bế Chúa Hài Đồng, hoặc thánh Giuse, Mẹ Maria, Chúa Giêsu được đục đẽo dựa theo hình dáng sẵn có của thân cây, một đặc điểm độc đáo của nghệ thuật điêu khắc gỗ ở Sài Gòn trước đây. Tượng đồng “Hót” của Trần Việt Hưng thể hiện hình ảnh chồng người, hai cánh tay dang rộng tạo hình cây thánh giá (Marguerite, 2001), (Mai Thanh Hải, 2002), (John Bowker, 2003).

Cuộc triển lãm “Dấu Ấn Đức Tin II” là một cuộc triển lãm đặc biệt, ở đó mỗi tác phẩm thể hiện tài năng và thế giới nội tâm của từng tác giả, nhưng giữa họ đều có cùng niềm tin và tình yêu dành cho Thiên Chúa. Những sắc màu, đường nét, mảng khối, nhịp điệu trên tác phẩm giúp người xem cảm nhận được ý nghĩa sâu xa mà tác giả muốn gởi gắm bằng cả công sức và tâm hồn của mình. Có lẽ vì thế mà cuộc triển lãm này đã thực sự tạo nên dấu ấn trong lòng người thưởng ngoạn.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

TÀI LIỆU DẪN

1. Mai Thanh Hải (2002), Từ điển tôn giáo, Nxb. Từ Điển Bách Khoa, tr. 482, 502.
2. John Bowker (2003), Các tôn giáo trên thế giới, bản dịch tiếng Việt Nguyễn Đức Tư, Nxb. Văn Hóa Thông Tin Hà Nội, tr. 207, 216, 219.
3. Marguerite, Marie Thiollier (2001), Từ điển tôn giáo, bản dịch tiếng Việt Lê Diên, Nxb. Khoa Học Xã Hội Hà Nội, tr. 496, 508 – 509.