Đức Hồng y Grech gặp Đức Thượng phụ Bartolomeo: Hãy xây dựng những nhịp cầu

TGPSG / VATICAN NEWS (20.6.2025) – Tổng Thư ký Thượng Hội đồng Giám mục đã đến Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, để trình bày giai đoạn thực hiện của Thượng Hội đồng trong cuộc gặp gỡ các Tổng Thư ký Liên Hội đồng Giám mục Châu Âu (CCEE). Tại Phanar, Đức Thượng phụ Đại kết Constantinople đã ngỏ lời với các tham dự viên, kêu gọi đối thoại trong một thời đại bị đánh dấu bởi “sợ hãi và bạo lực”.

Một cuộc gặp huynh đệ – được đánh dấu bằng cái ôm gợi nhớ đến những lần gặp gỡ thường xuyên với Đức Giáo hoàng Phanxicô – đã diễn ra vào chiều ngày 17 tháng 6 tại Phanar, giữa Đức Thượng phụ Đại kết Constantinople Bartolomeo I và Đức Hồng y Mario Grech, Tổng Thư ký Thượng Hội đồng Giám mục, người hiện đang có mặt tại Istanbul để tham dự cuộc họp của các Tổng Thư ký Liên Hội đồng Giám mục Châu Âu.

Trong buổi gặp gỡ, Hồng y Grech đã trình bày với tất cả các tham dự viên tiến trình thực hiện giai đoạn tiếp theo của Thượng Hội đồng. Chuyến đi của ngài cũng bao gồm một điểm dừng tại Nixêa, nay là thành phố Iznik – nơi diễn ra Công đồng Đại kết đầu tiên, đang chuẩn bị kỷ niệm 1700 năm, và cũng là nơi dự kiến sẽ có chuyến viếng thăm của Đức Giáo hoàng Lêô XIV, tiếp nối ý định của vị tiền nhiệm là Đức Phanxicô.

Tưởng nhớ Đức Thánh Cha Phanxicô

Trong bài phát biểu trước các tham dự viên của cuộc họp CCEE, Đức Thượng phụ Bartolomeo đã nhắc đến Đức Thánh Cha Phanxicô và bày tỏ “niềm mong đợi lớn lao” cho một chuyến viếng thăm có thể xảy ra của Đức Giáo hoàng Lêô XIV. Trước hết, Đức Thượng phụ bày tỏ lòng biết ơn “vì tình bạn cá nhân và sự dấn thân kiên vững của Đức Thánh Cha Phanxicô” (ngài gọi Đức Thánh Cha là “một người bạn chân thành của Chính Thống giáo”), và nhận định rằng triều đại giáo hoàng của ngài “là một thời gian của sự ấm áp và khích lệ lẫn nhau.”

Sau đó, Đức Thượng phụ cũng bày tỏ niềm vui về việc Đức Tổng Giám mục Robert Francis Prevost được bầu chọn làm Giáo hoàng kế nhiệm, người mà ngài đã gặp hai lần. Đức Thượng phụ nói: “Chúng tôi tin tưởng rằng dưới sự hướng dẫn của ngài, mối dây liên kết giữa hai Giáo hội của chúng ta sẽ tiếp tục được đào sâu trong sự thật và tình yêu. Chúng tôi cầu nguyện cho triều đại giáo hoàng của ngài được đánh dấu bằng sự phân định thiêng liêng và lòng can đảm ngôn sứ, khi Giáo hội tiếp tục làm chứng trong một thế giới đang khát khao định hướng và hiệp nhất.”

Tầm quan trọng của đối thoại

Đức Thượng phụ Bartolomeo dành sự quan tâm đặc biệt đến chủ đề đối thoại – cả đại kết và liên tôn – đặc biệt trong “một thời đại bị đánh dấu bởi chia rẽ, sợ hãi và bạo lực” khi “chúng ta được mời gọi trở thành người xây dựng những nhịp cầu chứ không phải những bức tường.” Ngài đặc biệt nhấn mạnh đến mối tương quan với Giáo hội Công giáo Rôma, và cuộc đối thoại thần học đã được tái khởi động gần nửa thế kỷ trước, sau khi hai Giáo hội hủy bỏ vạ tuyệt thông lẫn nhau vào năm 1965.

Mối tương quan này là thiết yếu để theo đuổi “một con đường gặp gỡ kiên định và nghiêm túc” – một hành trình tuy không thiếu những thách đố, nhưng cũng “được đánh dấu bằng những thời khắc ân sủng, hiểu biết sâu xa và khát vọng chân thành cho sự hiệp nhất mà Chúa Kitô mong muốn.”

Bình an là trọng tâm

Đức Thượng phụ cũng nhấn mạnh đến đối thoại với các Giáo hội Đông phương cổ xưa khác, các truyền thống Tin Lành, và nhiều tổ chức liên Kitô giáo. Những điều này, theo ngài, không phải là “những tiến trình hình thức”, mà là “những cuộc gặp gỡ thiêng liêng” và là cơ hội cho “một sự dấn thân canh tân đối với Tin Mừng.”

Ngài nói thêm, với tư cách là Giáo hội Chính Thống, “chúng tôi cũng dành sự ưu tiên lớn cho đối thoại liên tôn,” và giải thích rằng mối tương quan với các vị lãnh đạo Do Thái giáo, Hồi giáo và các truyền thống tôn giáo khác đã được vun đắp từ lâu, với niềm xác tín rằng “bình an, sự cảm thông lẫn nhau và tôn trọng phẩm giá của mỗi con người phải là những cam kết cốt lõi của mọi truyền thống đức tin.”

Những thách đố đối với Giáo hội và nhân loại

Đức Thượng phụ Bartolomeo cho biết: “Tất nhiên, chúng ta không thể nhắm mắt trước những thách đố to lớn đang đối diện với Giáo hội và nhân loại ngày nay. Các vấn đề công bằng xã hội, di dân, chiến tranh, bách hại tôn giáo và khủng hoảng khí hậu đều đòi hỏi sự quan tâm của chúng ta.” Những mối quan tâm cấp bách này “không thể tách rời khỏi Tin Mừng mà chúng ta loan báo.” Việc chăm sóc thụ tạo, đặc biệt, vẫn là “một lĩnh vực mà sự cộng tác của chúng ta với các Giáo hội và tổ chức khác đã sinh nhiều hoa trái.”

Sứ vụ của các Hội đồng Giám mục Châu Âu

Trong bối cảnh này, Đức Thượng phụ Đại kết đã ca ngợi và khích lệ sứ vụ của các Hội đồng Giám mục Châu Âu, là những cơ cấu góp phần “diễn tả chứng tá của Giáo hội và phối hợp việc đáp ứng các nhu cầu của con người.” Ngài nói: “Anh em làm cho chứng từ của Giáo hội ngày nay trở nên mạch lạc, rõ ràng và đầy bác ái.” Đức Thượng phụ cũng nhắc đến các lễ kỷ niệm sắp tới đánh dấu 1700 năm Công đồng Nixêa – một lời nhắc nhở đúng lúc rằng “sự hiệp nhất không phải là vấn đề thuận tiện hay chiến lược, mà là sự trung tín với chân lý được mặc khải trong Chúa Kitô và được công bố qua đời sống của Giáo hội.”

Thánh lễ do Đức Hồng y Grech cử hành

Chủ đề về Nixêa cũng là trọng tâm trong bài giảng của Đức Hồng y Grech trong Thánh lễ được cử hành tại hầm mộ của nhà thờ Thánh Antôn thành Padua ở Istanbul. Đức Hồng y nói: “Chúng ta hiệp nhất nơi đây, tại nơi mà 1700 năm trước, Giáo hội đã long trọng tuyên xưng rằng Chúa Con có cùng bản tính với Chúa Cha.”

Vào thời điểm đó, “đối với nhiều người, đây là một cách diễn đạt gây vấp phạm và là một sự xúc phạm đến bản tính của Thiên Chúa,” nhưng thực ra, “nó biểu lộ sự cao cả và lòng can đảm thần học” của những người hiện diện tại Công đồng: “Họ biện luận rằng bản tính của Thiên Chúa, tuy là một, nhưng có tính hiệp thông. Chúa Con thông phần vào bản tính của Chúa Cha.”

“Chúa Giêsu gọi chúng ta là con cái Thiên Chúa, và một người con thì thông phần vào cùng một bản tính với cha mẹ,” Đức Hồng y Grech tiếp tục. “Trong trường hợp của con người chúng ta, Thiên Chúa chủ động và ban cho chúng ta được thông phần vào bản tính của Ngài  – Ngài nhận chúng ta làm nghĩa tử. Và từ phía chúng ta, chúng ta có thể thông phần vào bản tính của Thiên Chúa qua việc noi gương, qua hành động và cách sống như Chúa Cha, sống giống như Ngài.”

Sống hiệp thông trong tinh thần hiệp hành

Đức Hồng y Grech nhấn mạnh: “Noi gương Thiên Chúa là đi vào hiệp thông với người khác, xây dựng những nhịp cầu hiệp thông giữa con người với nhau, dù điều đó có khó khăn đến đâu.”

Ngài cũng trích dẫn đoạn 154 của Văn kiện Chung kết Thượng Hội đồng Giám mục: “Cảm nghiệm lại suốt quá trình Thượng Hội đồng, chúng ta đã canh tân nhận thức của mình rằng ơn cứu độ được đón nhận và được loan báo vốn có tính tương quan… Chúa Thánh Thần đã đặt vào tâm hồn mỗi con người niềm khao khát những mối tương quan đích thực và những mối dây liên kết chân thực… Bằng cách bước đi trên con đường hiệp hành, trong sự đan kết của các ơn gọi, các đặc sủng và các thừa tác vụ của chúng ta, cũng như bằng cách lên đường gặp gỡ mọi người để mang lại niềm vui của Tin mừng, chúng ta có thể trải nghiệm được sự hiệp thông cứu rỗi với Thiên Chúa.”

Kết luận, Đức Hồng y Grech thừa nhận rằng “xây dựng những nhịp cầu hiệp thông chưa bao giờ là điều dễ dàng.” Ngài nhắc rằng chính Công đồng Nixêa cũng từng bị đánh dấu bởi những căng thẳng, cũng như Thượng Hội đồng về Tính Hiệp hành gần đây cũng đã khơi lên những tranh luận và bất đồng. “Nhưng chúng ta phải luôn nhớ rằng, chúng ta chỉ là những thụ tạo hữu hạn, đang cố gắng noi gương điều vô hạn, đó là chính bản tính của Thiên Chúa.”

Tâm Bùi chuyển ngữ
từ Vatican News