Tuyên ngôn về một số vấn đề liên quan đến đạo đức tính dục

Theo nghiên cứu khoa học đương thời, con người chịu ảnh hưởng của tính dục một cách rất sâu xa, đến nỗi tính dục phải được xem như một trong các yếu tố làm nên nét chính yếu của đời sống mỗi cá nhân và là nét phân biệt người này với người khác. Thật vậy, chính từ tính dục mà con người tiếp nhận các đặc tính mà, trên bình diện sinh học, tâm lý, và thiêng liêng, làm thành con người là nam hay là nữ, và qua đó chúng điều kiện hóa sự phát triển của người ấy hướng đến sự trưởng thành và sự hội nhập vào xã hội. Như thế, rõ ràng đối với mọi người, ngày nay các vấn đề tính dục là một đề tài được bàn thảo một cách thông thường và cởi mở trong các sách vở, báo chí, và các phương tiện truyền thông xã hội khác.

Trong giai đoạn hiện tại, sự tha hóa luân lý gia tăng, và một trong các dấu chỉ nghiêm trọng nhất của sự tha hóa này là sự tán dương tình dục một cách buông thả. Hơn nữa, qua các phương tiện truyền thông xã hội và qua các giải trí công cộng, sự tha hóa này đã lên đến mức xâm nhập vào lãnh vực giáo dục và gây ô nhiễm não trạng chung.

Trong bối cảnh này, một số nhà giáo dục, các thầy cô giáo, và các nhà luân lý có thể đóng góp cho một sự hiểu biết và hội nhập tốt hơn vào đời sống của các giá trị riêng biệt cho mỗi phái tính; mặt khác có những người đã đẩy mạnh các khái niệm và loại hành vi cư xử trái ngược với đòi hỏi luân lý đích thật của con người. Một số người trong nhóm này còn đi xa hơn, là cổ vũ cho một chủ nghĩa khoái lạc phóng túng.

Hậu quả là trong vài năm, các giáo huấn, các tiêu chuẩn luân lý và lối sống vốn được giữ gìn một cách trung thành từ trước đến nay đã bị lung lay, ngay cả trong số các Kitô hữu. Ngày nay có nhiều người, khi chạm trán với các ý kiến rộng rãi đối nghịch với giáo huấn mà họ đón nhận từ Giáo Hội Công giáo, đã đi đến chỗ tự hỏi điều gì vẫn phải giữ lại như là chân thật.

Giáo Hội không thể dửng dưng trước sự lẫn lộn này của đầu óc và sự thả lỏng của luân lý. Thật vậy, đây là vấn nạn của một vấn đề quan trọng nhất cả cho đời sống cá nhân của các Kitô hữu và cũng như cho đời sống xã hội của thời đại chúng ta. [1]

Có sự dẫn đưa các giám mục ngày ngày lưu tâm đến các khó khăn đang lớn dần mà các tín hữu gặp phải trong việc đạt đến hiểu biết toàn bộ giáo huấn luân lý, đặc biệt là trong các vấn đề tính dục, và các khó khăn ngày càng lớn mà các vị mục tử gặp phải trong việc rao giảng các giáo huấn này một cách có hiệu quả. Các giám mục biết rằng qua trách nhiệm mục tử, các vị được mời gọi để đáp ứng nhu cầu của các tín hữu trong vấn đề rất nghiêm túc này, và các tài liệu quan trọng xử lý vấn đề này đã được một vài giám mục hoặc Hội đồng Giám mục ban hành. Tuy nhiên do các ý kiến sai lầm và các lệch lạc từ sai lầm đó đang tiếp tục lan rộng khắp nơi, Bộ Giáo lý Đức Tin, với chức năng của mình trong Giáo Hội hoàn vũ [2] và với sự ủy nhiệm của Đức Thánh Cha, thấy cần thiết ban hành Tuyên Ngôn này.

Người dân thời đại chúng ta ngày càng tin rằng phẩm giá và ơn gọi con người đòi hỏi rằng họ cần khám phá, nhờ ánh sáng của trí thông minh riêng mình, các giá trị bẩm sinh trong bản tính của mình, và họ nên phát triển không ngừng các giá trị này và thực hiện chúng trong đời sống của họ, nhằm đạt đến sự phát triển lớn hơn bao giờ hết.

Trong các vấn đề luân lý, con người không thể phán đoán giá trị theo ngẫu hứng cá nhân, mà “Trong sâu thẳm của lương tâm, con người khám phá ra một luật mà con người không áp đặt trên chính mình, nhưng nó buộc con người phải tuân theo… Bởi vì con người có trong trái tim mình một luật được Thiên Chúa viết ra. Tuân theo luật đó là chính phẩm giá con người; tùy theo đó mà con người sẽ bị phán xét.” [3]

Hơn nữa, qua mạc khải của Người, Thiên Chúa đã làm cho chúng ta, các Kitô hữu, được biết kế hoạch cứu độ của Người, và Người đưa đến cho chúng ta Đức Kitô, Đấng Cứu Độ và Đấng Thánh Hóa, trong giáo huấn và mẫu gương của Ngài, như là Luật tối cao và bất biến của đời sống: “Tôi là Ánh sáng thế gian, ai theo Tôi sẽ không bước đi trong tối tăm, người ấy sẽ có ánh sáng ban sự sống.” [4]

Vì vậy không có thể có thăng tiến đích thật phẩm giá con người trừ khi trật tự chính yếu của bản tính con người được tôn trọng. Dĩ nhiên, trong lịch sử văn minh nhiều điều kiện và nhu cầu cụ thể của đời sống con người đã thay đổi và sẽ tiếp tục thay đổi. Nhưng mọi tiến hóa của luân lý và mọi lối sống phải được giữ gìn bên trong các giới hạn được ấn định bởi các nguyên tắc không thể thay đổi, dựa trên mọi yếu tố cấu thành con người và các tương quan chính yếu - các yếu tố và tương quan vượt trên sự tình cờ lịch sử.

Các nguyên tắc nền tảng này, vốn có thể được lý trí nắm bắt, được chứa đựng trong “Luật Thiên Chúa - vĩnh cửu, khách quan và phổ quát - qua đó Thiên Chúa điều khiển, hướng dẫn và cai quản toàn thể vũ trụ và mọi đường lối của cộng đồng nhân loại, bởi một kế hoạch được quan niệm trong sự khôn ngoan và tình yêu. Con người được Thiên Chúa tạo dựng để tham dự vào luật này, với hậu quả rằng, dưới sự sắp xếp dịu dàng của Chúa Quan phòng, con người có thể đạt đến nhận thức ngày càng lớn hơn về chân lý bất biến.” [5] Tâm trí con người có thể đạt đến hiểu biết Luật Thiên Chúa này.

Vì thế, nhiều người ngày nay sai lầm khi khẳng định rằng con người không thể tìm thấy, trong bản tính tự nhiên của mình hay trong luật được mạc khải, bất cứ một qui luật nào tuyệt đối và bất biến để áp dụng cho các hành động riêng biệt, ngoài qui luật diễn tả trong luật bác ái tổng quát và tôn trọng nhân phẩm. Như một chứng cứ cho sự khẳng định của họ, họ đẩy mạnh quan điểm cho rằng cái gọi là qui luật của luật tự nhiên hay các lệnh truyền của Kinh Thánh phải được nhìn nhận là cách thức diễn tả có sẵn của một nền văn hóa nhất định tại một thời điểm nhất định của lịch sử.

Nhưng thật ra, Mạc khải Thiên linh, và trong trật tự riêng của nó, và sự khôn ngoan triết học nhấn mạnh sự đòi hỏi đích thật của bản tính loài người. Thế nên, chúng biểu hiện một cách cần thiết sự tồn tại của những luật bất biến, được ghi khắc trong các yếu tố cấu thành bản tính loài người và được mạc khải để trở nên đồng nhất trong tất cả các hữu thể có lý trí.

Hơn nữa, Đức Kitô thiết lập Giáo Hội của Ngài như “cột trụ và điểm tựa của chân lý.” [6] Với sự trợ giúp của Thánh Thần, Giáo Hội không ngừng bảo tồn và lưu truyền không sai lầm các chân lý của trật tự luân lý, và Giáo Hội giải thích một cách đích thật không chỉ luật mạc khải nhưng còn giải thích “các nguyên tắc của trật tự luân lý vốn có nguồn gốc trong chính bản tính con người” [7] và quan tâm đến sự phát triển và thánh hóa trọn vẹn của con người. Thật vậy, ngày nay xuyên suốt lịch sử của mình, Giáo Hội đã luôn luôn xem một số lệnh truyền của luật tự nhiên là có một giá trị tuyệt đối và bất biến, và trong sự vi phạm luật, Giáo Hội xem đó là đối nghịch lại với giáo huấn và tinh thần của Tin Mừng.

Bởi vì đạo đức tính dục liên quan đến các giá trị nền tảng của đời sống con người và Kitô giáo, giáo huấn tổng quát này cũng áp dụng cho đạo đức tính dục. Trong lãnh vực này có các nguyên tắc và quy luật mà Giáo Hội đã luôn không ngần ngại truyền lại như là thành phần giáo huấn của mình, tuy nhiên nhiều ý kiến và luân lý của thế giới xem ra đối nghịch lại chúng. Các nguyên tắc và quy luật này không thể phát xuất từ một thể loại văn hóa nào, nhưng đúng hơn do từ sự hiểu biết Luật Thiên Chúa và bản tính con người. Do đó chúng không thể được xem như trở thành lỗi thời hay đáng ngờ, với cớ cho rằng một tình huống văn hóa mới đã nảy sinh.

Chính các nguyên tắc này gợi hứng cho các tuyên ngôn và chỉ thị của Công Đồng Vaticanô II về giáo dục và tổ chức đời sống xã hội, chú ý đến phẩm giá bình đẳng của người nam và người nữ, đồng thời tôn trọng sự khác biệt của hai giới. [8]

Nói về “bản chất tính dục của con người và chức năng truyền sinh của con người,” Công Đồng lưu ý rằng chúng “vượt quá các khuynh hướng của các lối sống thấp kém hơn một cách tuyệt diệu.” [9] Vì thế Công Đồng chú ý riêng về việc rao giảng các nguyên tắc và các tiêu chuẩn liên quan đến tính dục trong hôn nhân, và các nguyên tắc này dựa trên mục đích của chức năng riêng biệt của tính dục.

Trong quan điểm này Công Đồng tuyên bố rằng sự thiện hảo luân lý của các hành vi dành riêng cho đời sống hôn nhân, các hành vi phải được sắp xếp theo nhân phẩm đích thật, “chúng không phụ thuộc đơn thuần vào ý hướng chân thành hay vào sự đánh giá các động cơ. Nó buộc phải được xác định bằng các tiêu chuẩn khách quan. Các tiêu chuẩn này, dựa trên bản tính và hành vi của con người, bảo tồn ý nghĩa trọn vẹn của sự tự hiến chính mình cho nhau và truyền sinh trong bối cảnh tình yêu chân thật.” [10]

Các lời cuối này tóm tắt ngắn gọn giáo huấn của Công Đồng - được rao giảng một cách đầy đủ hơn trong một phần trước đó của cùng Hiến Chương [11] – về mục đích của hành vi tình dục và về tiêu chuẩn chính yếu của tính luân lý của hành vi này: chính sự tôn trọng mục đích bảo đảm sự thiện hảo luân lý của hành vi này.

Nguyên tắc này, mà Giáo Hội chủ trương từ Mạc khải Thiên linh và từ sự giải thích đích thật của Giáo Hội về Luật Tự Nhiên, cũng là nền tảng của giáo lý truyền thống, vốn nói rằng sự sử dụng chức năng tính dục có ý nghĩa chân thật và sự ngay chính luân lý chỉ có trong hôn nhân chân thật. [12]

Tuyên Ngôn này không có mục đích là xử lý tất cả các vấn đề lạm dụng của chức năng tính dục, và không xử lý tất cả các yếu tố liên quan đến thực hành đức khiết tịnh. Đối tượng của Tuyên ngôn này đúng hơn là lập lại giáo lý của Giáo Hội về một số điểm đặc biệt, trong nhu cầu cấp bách là chống lại các sai lầm nghiêm trọng và các lối cư xử lệch lạc lan rộng.

Ngày nay có nhiều người bào chữa quyền kết hợp thân xác trước hôn nhân, ít nhất là trong các trường hợp có ý hướng vững chắc đi đến hôn nhân, và một tình yêu sẵn sàng cho cuộc sống hôn nhân trong tâm lý của hai người đòi hỏi sự kết hợp này, vốn được họ xem là hợp tự nhiên. Đây đặc biệt là trường hợp khi việc cử hành hôn phối bị ngăn trở bởi hoàn cảnh hay là khi tương quan mật thiết này dường như cần thiết để duy trì tình yêu.

Ý kiến này trái ngược với giáo lý Kitô giáo, vốn dạy rằng mọi hành vi tình dục phải nằm trong khuôn khổ hôn nhân. Dù ý hướng đi đến hôn nhân có vững chắc đến thế nào của các người thực hiện quan hệ thân xác chưa chín muồi như thế, sự kiện tồn tại là các quan hệ xác thịt này không thể bảo đảm, trong sự chân thành và chung thủy, mối tương quan liên vị giữa người nam và người nữ, chúng cũng không thể bảo vệ cho tương quan của họ khỏi thay đổi thất thường. Chính là sự kết hợp vững bền mà Đức Giêsu đã muốn, và Ngài đã phục hồi đòi hỏi nguyên thủy của nó, bắt đầu với sự khác biệt tính dục. “Các ông không đọc thấy rằng thuở ban đầu Đấng Tạo Hóa đã dựng nên con người là nam, là nữ và Người đã phán: vì thế người nam sẽ lìa bỏ cha mẹ để gắn bó với vợ mình và cả hai sẽ nên một thân xác? Vì thế, những gì Thiên Chúa đã kết hợp, loài người không được phân ly.” [13]Thánh Phaolô nói rõ ràng hơn khi ngài cho thấy nếu các người chưa lập gia đình hoặc góa bụa không thể sống khiết tịnh, họ không có chọn lựa nào khác hơn là sự kết hợp vững bền trong hôn nhân: “…thà lập gia đình hơn là bị thiêu cháy bởi dục vọng.” [14] Thật vậy, qua hôn nhân, tình yêu của vợ chồng được biến đổi thành tình yêu mà Đức Kitô dành cho Giáo Hội Ngài một cách bền vững, [15] trong khi sự kết hợp tình dục tan rã [16] làm ô danh đền thờ của Chúa Thánh Thần nơi mỗi người Kitô hữu. Vì vậy sự kết hợp tình dục chỉ hợp pháp nếu một cộng đoàn đời sống bền vững đã được thiết lập giữa người nam và người nữ.

Đây chính là điều mà Giáo Hội luôn hiểu và giảng dạy, [17] và Giáo Hội tìm thấy một sự nhất trí sâu xa với giáo lý của mình trong suy tư loài người và trong các bài học của lịch sử.

Kinh nghiệm dạy chúng ta rằng tình yêu phải tìm thấy sự bảo đảm trong tính ổn định của hôn nhân, nếu kết hợp thân xác là thật sự đáp ứng lại các đòi hỏi của mục tiêu của sự kết hợp thân xác và đòi hỏi của nhân phẩm. Những đòi hỏi này cần một hợp đồng hôn nhân được cho phép và được bảo đảm bởi xã hội - một hợp đồng thiết lập một thể chế đời sống có tầm quan trọng lớn, cả cho sự kết hợp chuyên thuộc giữa người nam và người nữ, và cho thiện ích của gia đình họ và của cộng đồng nhân loại. Thật vậy, thông thường nhất, các quan hệ tiền hôn nhân loại trừ khả năng sinh con cái. Điều tiêu biểu cho tình yêu phối ngẫu là không thể được, như nó tuyệt đối phải là, để phát triển thành tình yêu phụ tử và mẫu tử. Hay nếu điều đó có xảy ra, cũng là thiệt hại cho con cái, là các người bị tước đoạt khỏi môi trường ổn định mà lẽ ra chúng phải phát triển, để có thể tìm thấy con đường và phương tiện cho sự hội nhập của chúng vào xã hội.

Sự ưng thuận của các người ao ước được kết hợp trong hôn nhân do đó buộc phải được thể hiện ra bên ngoài, và theo thể thức làm cho sự ưng thuận có hiệu lực trong xã hội. Đối với các giáo dân, sự ưng thuận của họ để thiết lập một cộng đoàn đời sống phối ngẫu phải được diễn tả theo luật Giáo Hội. Chính sự ưng thuận làm cho hôn nhân của họ trở thành một bí tích của Đức Kitô.

Thời nay có nhiều người dựa trên các quan sát về trật tự tâm lý đã bắt đầu phán đoán một cách nhượng bộ, thậm chí xem như hoàn toàn không có lỗi, quan hệ đồng tính luyến ái giữa một số người. Điều họ làm này trái ngược với giáo huấn khẳng định của Huấn Quyền và với cảm thức luân lý của Kitô hữu.

Dường như với vài lý do, người ta phân biệt giữa các người đồng tính mà khuynh hướng đó đến do một sự giáo dục sai lầm, do thiếu sự phát triển tính dục bình thường, do thói quen, do gương xấu, hoặc do các nguyên nhân tương tự khác, và khuynh hướng này tạm thời, hoặc ít nhất không phải không chữa được; với các người đồng tính một cách vững bền do bởi bản năng bẩm sinh nào đó hay là do tình trạng bệnh lý xét là không chữa trị được.

Về các đối tượng thuộc phạm trù thứ hai này, một số người kết luận rằng khuynh hướng của họ rất tự nhiên đến mức nó biện minh trong trường hợp của họ, các quan hệ đồng tính với sự hiệp thông đời sống và tình yêu chân thành tương đồng với hôn nhân, trong chừng mực các người đồng tính này cảm thấy không thể chịu đựng đời sống cô độc.

Trên phương diện mục vụ, các người đồng tính này phải được đối xử với sự hiểu biết và nâng đỡ trong niềm hy vọng vượt qua được các khó khăn cá nhân và sự không có khả năng thích nghi trong xã hội. Lỗi phạm của họ phải được phán đoán với sự thận trọng. Nhưng không có một phương pháp mục vụ nào có thể được sử dụng để biện minh luân lý cho các hành động này, dựa trên cơ sở rằng các hành động đó phù hợp tương ứng với tình trạng của các người như thế. Bởi vì theo trật tự luân lý khách quan, các quan hệ đồng tính là các hành động thiếu một mục tiêu chính yếu và không thể thay thế được. Trong Kinh Thánh, các hành động này bị kết án như một sa đọa nghiêm trọng và ngay cả bị xem như một hậu quả đáng buồn của việc chối bỏ Thiên Chúa. [18] Sự phán đoán này của Kinh Thánh dĩ nhiên không cho phép chúng ta kết luận rằng tất cả những ai hứng chịu sự bất thường này là phải chịu trách nhiệm cá nhân cho điều đó, nhưng nó chứng thực rằng các hành vi đồng tính luyến ái là một rối loạn tự nội tại và không trường hợp nào có thể được chấp nhận.

Giáo lý truyền thống Công Giáo cho rằng thủ dâm tạo nên một rối loạn luân lý nghiêm trọng ngày nay thường bị xem là đáng ngờ hay bị chối bỏ rõ ràng. Người ta nói rằng tâm lý học và xã hội học cho thấy rằng thủ dâm là một hiện tượng bình thường của sự phát triển tính dục, đặc biệt nơi người trẻ. Người ta nói rằng thủ dâm có lỗi thật sự và nghiêm trọng chỉ khi người đó cố tình tìm vui thú đơn độc đóng kín với chính mình, bởi vì trong trường hợp này hành vi thật sự là đối kháng tận căn với sự hiệp thông yêu thương giữa các người khác phái, là điều mà một số người cho rằng được nhắm đến chủ yếu trong việc sử dụng năng lực tình dục.

Ý kiến này trái ngược với giáo huấn và thực hành mục vụ của Giáo Hội Công Giáo. Bất kỳ sức mạnh nào của một số lý luận về bản chất sinh học và triết học, mà thỉnh thoảng được các nhà thần học sử dụng, thì cả Huấn Quyền - trong dòng truyền thống liên tục - và cảm thức luân lý của các tín hữu đều tuyên bố không chút ngần ngại rằng thủ dâm là một hành vi rối loạn tự nội tại và nghiêm trọng. [19] Lý do chính yếu là, với bất kỳ động cơ nào để hành động như vậy, sự sử dụng có chủ ý chức năng tình dục ngoài quan hệ vợ chồng bình thường là đối nghịch một cách chính yếu với mục đích của chức năng tình dục. Bởi vì nó thiếu mối tương quan tính dục mà trật tự luân lý đòi phải thực hiện, cụ thể là tương quan thực hiện “ý nghĩa trọn vẹn của việc tự hiến cho nhau và sự truyền sinh trong bối cảnh tình yêu chân thật.” [20] Tất cả các thực hành tính dục có chủ ý đều phải dành cho mối tương quan thông thường này. Ngay cả khi không thể chứng minh rằng Kinh Thánh kết án tội này, truyền thống Giáo Hội đã hiểu một cách đúng đắn nó bị kết án trong Tân Ước khi Tân Ước nói đến sự “không trong sạch,” “không khiết tịnh” và các tội khác chống lại đức khiết tịnh và sự tiết dục.

Các nghiên cứu xã hội học có thể cho thấy tần số của rối loạn này thay đổi tùy theo nơi chốn, quần chúng và hoàn cảnh được nghiên cứu. Theo cách này, các sự kiện được khám phá, nhưng sự kiện không tạo thành tiêu chuẩn để phê phán giá trị luân lý của hành vi con người. [21] Tần số của hiện tượng thủ dâm chắc chắn liên kết với sự yếu đuối cố hữu của con người sau tội nguyên tổ; nhưng nó cũng liên kết với sự đánh mất ý thức về Thiên Chúa, với sự sa đọa luân lý gây ra do việc thương mại hóa sự trụy lạc, với sự phóng túng không kìm hãm của quá nhiều cách giải trí và sách báo, cũng như sự lãng quên đức khiêm nhu, vốn là một bảo đảm cho đức khiết tịnh.