Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm trong trái tim và lời dạy của các Giáo hoàng

Tác giả: Amedeo Lomonaco

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ Vatican News

TGPSG/Vatican News-- Nhân dịp lễ trọng ngày 8-12, chúng ta cùng nhìn lại một số suy tư của các Vị Giáo hoàng qua nhiều năm, một hành trình mang dấu ấn Đức Maria nối kết với tín điều được Đức Piô IX công bố.

Mỗi năm trong hành trình Mùa Vọng, Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm mời gọi Giáo hội hướng ánh nhìn về Mẹ Maria.

Nguồn gốc lịch sử liên quan đến lễ này ngược về thế kỷ XIX. Cách đây 171 năm, vào ngày 8-12-1854, Đức Giáo hoàng Piô IX đã công bố tín điều Công giáo này trong Tông hiến Ineffabilis Deus.

Tài liệu này viết: “Tín điều cho rằng Đức Trinh Nữ Diễm Phúc Maria, ngay từ giây phút đầu tiên trong sự thụ thai của Mẹ, nhờ một đặc ân của Thiên Chúa toàn năng, vì nhìn đến công nghiệp của Đức Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ nhân loại, đã được gìn giữ khỏi mọi vết nhơ của tội nguyên tổ, tín điều ấy được chính Thiên Chúa mặc khải và vì thế phải được toàn thể tín hữu tin nhận một cách vững vàng và bất khả xâm phạm.”

Ba năm sau, vào năm 1857, Đức Giáo hoàng đã làm phép và khánh thành tượng đài Đức Mẹ Vô Nhiễm tại quảng trường Piazza di Spagna, gần bậc thang Spanish Steps ở Rôma.

Đức Maria được gìn giữ khỏi tội nguyên tổ

Năm mươi năm sau khi Ineffabilis Deus được công bố, Đức Piô X đã nhắc lại trong thông điệp Ad diem illum laetissimum rằng Đức Piô IX “đã tuyên bố và công bố, như một mặc khải thần linh nhờ thẩm quyền của Huấn quyền Tông tòa, rằng Đức Maria ngay từ giây phút đầu tiên khi thụ thai đã hoàn toàn vô nhiễm tội nguyên tổ.”

Thông điệp giải thích rằng “nếu các dân tộc tin và tuyên xưng rằng Trinh Nữ Maria đã được gìn giữ khỏi mọi vết nhơ, thì họ cũng phải công nhận thực tại của tội nguyên tổ, công trình phục hồi nhân loại được hoàn tất nhờ Đức Giêsu Kitô, Tin Mừng, Giáo hội, và sau cùng là chính luật của đau khổ.”

Đức Mẹ Vô Nhiễm và việc Mẹ được rước về Trời

Trong Tông hiến Munificentissimus Deus (1950), Đức Piô XII xác định rằng “Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, Mẹ Thiên Chúa, Trọn Đời Đồng Trinh, sau khi hoàn tất cuộc đời dương thế, đã được rước cả hồn và xác vào vinh quang thiên quốc.”

Tín điều Mông Triệu, được cử hành vào ngày 15 tháng 8, liên kết chặt chẽ với tín điều Vô Nhiễm Nguyên Tội.

Hiến chế năm 1950 khẳng định: “Nhờ một đặc ân hoàn toàn độc nhất, Mẹ đã chiến thắng tội lỗi bằng sự Vô Nhiễm Nguyên Tội; vì thế, Mẹ không phải chịu luật lệ nằm lại trong sự mục nát của ngôi mồ, cũng không phải chờ đợi sự cứu chuộc thân xác mình cho đến ngày tận thế.”

Cột kỷ niệm Đức Mẹ Vô Nhiễm tại Rôma

Đức Gioan XXIII và những đóa hồng dâng Đức Mẹ

Năm 1958, Đức Gioan XXIII đến quảng trường Piazza di Spagna và đặt một giỏ hoa hồng trắng dưới chân tượng đài Đức Mẹ, một truyền thống mà các vị kế nhiệm ngài tiếp tục duy trì.

Trong lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm ngày 8-12-1960, Đức Thánh Cha gọi Mẹ Vô Nhiễm là “ngôi sao mai xua tan bóng tối của đêm đen.”

Giáo lý Công giáo về sự Vô Nhiễm của Đức Maria và việc tôn vinh vẻ rạng ngời của Mẹ đã quen thuộc với mọi Kitô hữu đạo đức: là niềm vui và nguồn cảm hứng cho những tâm hồn cao quý nhất. Giáo lý ấy vang lên trong phụng vụ, trong lời dạy của các Giáo phụ, và trong tiếng thở dài thao thức của bao tâm hồn khao khát tôn vinh Mẹ…

Lời hứa của Đức Phaolô VI

Trong dịp kỷ niệm năm đầu tiên bế mạc Công đồng Vaticanô II, Đức Phaolô VI nhấn mạnh trong bài giảng Thánh lễ ngày 8-12-1966 rằng tín điều Vô Nhiễm Nguyên Tội là “mầu nhiệm của đặc ân, mầu nhiệm của tính duy nhất, mầu nhiệm của sự hoàn hảo nơi Đức Maria rất thánh.”

Ngài tiếp tục: “Maria là thụ tạo duy nhất mà, theo chương trình của Thiên Chúa (chứa đựng bao khôn ngoan và yêu thương!), nhờ công nghiệp của Đức Kitô, nguồn mạch duy nhất của ơn cứu độ chúng ta, đã được gìn giữ khỏi mọi khiếm khuyết.”

Sau đó trong cùng ngày, khi đọc kinh Truyền Tin, lời của Đức Thánh Cha mang hình thức một lời hứa:

Lần này, đó là lời hứa chúng ta phải dâng lên Đức Mẹ cùng với kinh Truyền Tin: lời hứa canh tân lòng sùng kính Mẹ, như Mẹ của Đức Kitô và Mẹ của chúng ta, theo các tiêu chuẩn thần học của Công đồng.

Những tiêu chuẩn ấy dành cho Đức Maria “một vị trí đặc biệt trong giáo lý và lòng đạo đức, theo kế hoạch cứu độ, và vì thế mang chiều kích Kitô học và Giáo hội học.”

Đức Gioan Phaolô II và việc phó thác Giáo hội cho Đức Mẹ

Năm 1978, khi khởi đầu sứ vụ giám mục với tư cách là Đấng kế vị Phêrô, Đức Gioan Phaolô II đã đặc biệt phó thác Giáo hội cho Đức Maria.

Trong buổi đọc kinh Truyền Tin ngày 8 tháng 12 năm ấy, lời ngài về Đức Mẹ Vô Nhiễm đan xen với cuộc đời Chúa Giêsu:

Đức Kitô, Đấng là nguồn của sự sống thần linh, tức ân sủng nơi mỗi người, nhờ công trình cứu chuộc Người hoàn tất, hẳn phải đặc biệt quảng đại với Mẹ Người… Sự quảng đại ấy của Người Con đối với Mẹ đã được thể hiện ngay từ giây phút đầu tiên trong hiện hữu của Mẹ. Điều đó được gọi là Vô Nhiễm Nguyên Tội.

Đức Bênêđictô XVI và những chân lý đức tin nơi tín điều Vô Nhiễm Nguyên Tội

Mầu nhiệm Đức Mẹ Vô Nhiễm, Đức Bênêđictô XVI giải thích trong buổi đọc kinh Truyền Tin ngày 8-12-2008, nhắc chúng ta về hai chân lý nền tảng của đức tin:

Trước hết là tội nguyên tổ, và sau đó là chiến thắng của ân sủng Đức Kitô trên tội ấy, một chiến thắng rạng ngời cách tuyệt vời nơi Đức Maria rất thánh.

Sự hiện hữu của điều mà Giáo hội gọi là “tội nguyên tổ” thật đáng buồn lại hiển hiện rõ ràng nếu chúng ta chỉ cần nhìn quanh mình, và nhất là nhìn vào chính bản thân…

Anh chị em thân mến, nơi Đức Mẹ Vô Nhiễm, chúng ta chiêm ngắm phản chiếu của Vẻ Đẹp cứu độ thế giới: vẻ đẹp của Thiên Chúa chiếu tỏa trên gương mặt Đức Kitô.

Nơi Mẹ Maria, vẻ đẹp ấy hoàn toàn tinh tuyền, khiêm nhu, không hề vương chút kiêu căng hay tự phụ.

Đức Phanxicô và lời tạ ơn Đức Mẹ

Ngày 8-12-2015, Đức Phanxicô khai mở Năm Thánh Ngoại Thường về Lòng Thương Xót, kỷ niệm 50 năm Công đồng Vaticanô II.

Trong nghi thức tôn kính Đức Mẹ Vô Nhiễm tại quảng trường Piazza di Spagna cùng ngày, ngài đã dâng lên Mẹ lời nguyện tạ ơn:

Lạy Mẹ Vô Nhiễm, chúng con cảm tạ Mẹ,

vì trên hành trình hòa giải này,

Mẹ không để chúng con bước đi một mình nhưng đồng hành với chúng con;

Mẹ luôn ở gần và nâng đỡ chúng con trong mọi khó khăn.

Xin chúc tụng Mẹ, bây giờ và mãi mãi.

Đức Lêô XIV và con đường của Đức Maria

Vào lúc 4 giờ chiều ngày 8-12, Đức Lêô XIV sẽ bước theo hành trình của các vị tiền nhiệm và dừng lại cầu nguyện dưới chân tượng Đức Trinh Nữ tại quảng trường Piazza di Spagna ở Rôma.

Trong bài giảng ngày 12-10 nhân Dịp Năm Thánh Linh Đạo Đức Maria, ngài nhấn mạnh rằng “Con đường của Maria là đi sau Chúa Giêsu, và con đường của Chúa Giêsu dẫn đến với mọi con người.”

Tình yêu dành cho Maria thành Nadarét giúp chúng ta, cùng với Mẹ, trở nên môn đệ của Chúa Giêsu; dạy chúng ta trở về với Người, suy niệm và kết nối những biến cố đời sống qua đó Đấng Phục Sinh vẫn đến thăm và kêu gọi chúng ta.

Nơi Đức Maria, Tota pulchra (“Mẹ hoàn toàn xinh đẹp”), nhân loại có thể chiêm ngắm phản chiếu của vẻ đẹp, vẻ đẹp cứu độ thế giới.