Khởi động lại nền kinh tế: Năm Thánh được xem như 'Sabbat' của thế giới

Tác giả: Stefano Rozzoni

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ Vatican News

TGPSG/Vatican News -- Từ ngày 28 đến 30-11, Castel Gandolfo sẽ tổ chức “Khởi động lại nền kinh tế”, một cuộc họp toàn cầu do “Nền Kinh tế của Phanxicô” thúc đẩy. Sự kiện quốc tế này nhằm mục đích tái suy nghĩ về nền kinh tế trong bối cảnh Năm Thánh, tập trung vào công bằng xã hội, chăm sóc Trái Đất và giải thoát khỏi nợ nần.

Dừng lại. Hít thở. Nghỉ ngơi.

Bạn có cảm nhận được Trái Đất đang đau khổ không? Bạn có cảm nhận được sự siết chặt của những người thiếu tự do, gánh nặng mà những ai chờ đợi một cử chỉ tha thứ đang mang không?

Không? Vậy hãy hít thở một lần nữa trước khi tiếp tục đọc.

Đây là tháng 11, tháng thứ mười một của Năm Thánh do Đức Giáo hoàng Phanxicô khai mạc với phương châm Spes non confundit - “hy vọng không thất vọng” (Rm 5,5) - cùng lời mời gọi trở thành những khách hành hương của hy vọng: một thông điệp mạnh mẽ và cần thiết, hơn bao giờ hết, trong thời đại mà các câu chuyện bi quan về tương lai dường như chiếm ưu thế trong dư luận.

Gần mười một tháng đã trôi qua kể từ khi Cửa Thánh được mở vào ngày 24 tháng 12 năm 2024: một khoảng thời gian ngắn, nhưng thế giới đã chứng kiến nhiều biến đổi, và không phải lúc nào cũng là những thay đổi tốt đẹp. Các nhân vật chính trị thay đổi, phương thức giao tiếp biến đổi, tình hình địa lý chính trị được tái cấu trúc, nhưng cốt lõi của các vấn đề vẫn tồn tại: bất bình đẳng, khai thác, và sự gạt ra ngoài lề là những vết thương khó lành.

Trước thực tế này, người ta tự hỏi: Trong Năm Thánh này, đóng góp của tôi cho bản thân và cho thế giới là gì? Tôi đã hiện thực hóa những cử chỉ cụ thể nào? Tôi có thật sự mang lại bình an, khích lệ và chăm sóc cho những người đang sống trong khó khăn - tù nhân, bệnh nhân, giới trẻ, người di cư, người cao tuổi, người nghèo - như Đức Giáo hoàng Phanxicô đã kêu gọi trong Tông sắc Khai mạc Năm Thánh Thường niên không?

Dù sao, vẫn còn thời gian để bạn đóng góp. Để hy vọng. Để bắt đầu lại với một bước đi khác. Để nghỉ ngơi.

Cốt lõi của Năm Thánh là một hình thức nghỉ ngơi tích cực, khác xa với trạng thái trì trệ. Nó bắt nguồn từ Năm Thánh của người Do Thái, trong đó cứ mỗi 50 năm, đất đai phải được nghỉ ngơi, tài sản được khôi phục và nô lệ được giải phóng (Lv 25,10). Ba hành động cụ thể này tiết lộ ba dấu hiệu của Năm Thánh - đất đai, tự do, tha thứ - và nền tảng đạo đức chăm sóc.

Một hình thức trí tuệ đã âm thầm đi qua các thế kỷ; một ký ức vừa quan trọng vừa dễ bị bỏ qua vì những tin tức ồn ào hơn. Tuy nhiên, khi chúng ta quên nó, chính Lời Chúa lại đem nó trở lại với chúng ta.

Tiên tri Isaia nêu lên những chủ đề này (Is 61,1-2), và Chúa Giêsu tự tuyên bố là hiện thực của “năm hồng ân của Chúa” (x. Lc 4,18-19). Đây là lời mời gọi sống Giao ước Mới cũng là một giao ước được làm mới với thế giới.

Do đó, Năm Thánh đại diện cho thời gian đổi mới, chống lại xu hướng dai dẳng trong việc lặp lại, liên tục và bướng bỉnh, những mô hình loại trừ và nhị nguyên. Trái đất - và cả Hành tinh - tiếp tục bị khai thác; sự gạt ra ngoài lề vẫn tồn tại; những hình thức khai thác mới liên tục xuất hiện, trong khi các điều kiện mong manh không có dấu hiệu giảm bớt.

Đây là lý do vì sao một khoảnh khắc nghỉ ngơi có ý thức - Sabbath, hành động “ngừng lại” - trở nên thiết yếu để ngắt quãng xu hướng này.

Trong Kinh Thánh Torah, ngày Sabbath nhắc nhở về ngày thứ bảy của Sáng Thế, khi Thiên Chúa hoàn tất công trình của Người, ngừng lại và ban phước cho ngày đó, thánh hiến nó. Đây không chỉ là một khoảng nghỉ mà là khoảnh khắc đổi mới đặc biệt để tôn vinh sự hiện diện của Thiên Chúa.

Từ đó còn có Năm Sabbath, trong đó đất đai được nghỉ ngơi và sản phẩm tự nhiên của nó dành cho người nghèo, người ngoại quốc, và thú vật. Một lần nữa, việc ngừng lại trở thành cánh cửa mở ra cho tha nhân, một tương tác nghịch lý giữa hành động và không hành động.

Bởi vì nếu không cho bản thân thời gian để biến đổi, làm sao chúng ta có thể tưởng tượng thay đổi bản thân và thế giới? Làm sao những thói quen tư duy và đời sống có thể thay đổi nếu không có khoảng trống để hít thở?

Theo nghĩa này, Năm Thánh gợi lên nhu cầu về một Sabbath của thế giới: một thời gian tuyệt vời để tạm dừng và chăm sóc, nhắc nhở nhân loại về khả năng thiết lập một giao ước đổi mới với tạo vật.

Và trong năm 2025, giao ước đổi mới này vang vọng lời kêu gọi mà Đức Giáo hoàng Phanxicô đã nhắc đi nhắc lại, đặc biệt dành cho giới trẻ: nhu cầu “tham gia vào một ‘giao ước’ để thay đổi nền kinh tế hôm nay và trao linh hồn cho nền kinh tế của ngày mai.” (1/5/2019).

Năm Thánh Thường niên sẽ kết thúc với việc đóng Cửa Thánh vào ngày 6 tháng 1 năm 2026. Một hạn chót mang tính biểu tượng, mời gọi chúng ta nhận ra trách nhiệm cho khoảng thời gian còn lại. Một hạn chót, đúng vậy, nhưng cũng là lời mời gọi nhận ra rằng vẫn còn thời gian cho tất cả điều này.

Thời gian cho Trái Đất. Thời gian cho tự do. Thời gian cho tha thứ.

Và vì thế, nếu bạn chưa làm điều đó: Dừng lại. Hít thở. Nghỉ ngơi.