Chúa nhật 5 mùa Chay năm C (Ga 8,1-11)

Ai trong các ông sạch tội,
thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi.

Bài đọc 1: Is 43,16-21

Này Ta sắp làm một việc mới, Ta sẽ cho dân Ta được giải thoát.

Bài trích sách ngôn sứ I-sai-a.

¹⁶Đây là lời Đức Chúa,
Đấng đã vạch một con đường giữa đại dương,
một lối đi giữa sóng nước oai hùng,
¹⁷Đấng đã cho xuất trận
nào chiến xa chiến mã, nào tướng mạnh binh hùng:
- tất cả đã nằm xuống, và không còn trỗi dậy,
đã bị dập đi, tắt ngấm như tim đèn.
¹⁸Người phán như sau:
“Các ngươi đừng nhớ lại những chuyện ngày xưa,
chớ quan tâm về những việc thuở trước.
¹⁹Này Ta sắp làm một việc mới,
việc đó manh nha rồi, các ngươi không nhận thấy hay sao?
Phải, Ta sẽ mở một con đường giữa sa mạc,
khơi những dòng sông tại vùng đất khô cằn.
²⁰Loài dã thú, chó rừng và đà điểu, đều sẽ tôn vinh Ta ;
vì Ta cho nước chảy ngay giữa sa mạc,
khơi những dòng sông tại vùng đất khô cằn,
cho dân Ta tuyển chọn được giải khát.
²¹Ta đã gầy dựng cho Ta dân này,
chúng sẽ lên tiếng ngợi khen Ta.”
 

Đáp ca: Tv 125,1-2ab.2cd-3.4-5.6 (Đ. c.3)

Đ.Việc Chúa làm cho ta, ôi vĩ đại !
Ta thấy mình chan chứa một niềm vui.

¹Khi Chúa dẫn tù nhân Xi-on trở về,
ta tưởng mình như giữa giấc mơ.^2abVang vang ngoài miệng câu cười nói,
rộn rã trên môi khúc nhạc mừng.

Đ.Việc Chúa làm cho ta, ôi vĩ đại !
Ta thấy mình chan chứa một niềm vui.

^2cdBấy giờ trong dân ngoại, người ta bàn tán:
“Việc Chúa làm cho họ, vĩ đại thay !”³Việc Chúa làm cho ta, ôi vĩ đại !
Ta thấy mình chan chứa một niềm vui.

Đ.Việc Chúa làm cho ta, ôi vĩ đại !
Ta thấy mình chan chứa một niềm vui.

⁴Lạy Chúa, xin dẫn tù nhân chúng con về,
như mưa dẫn nước về suối cạn miền Nam.⁵Ai nghẹn ngào ra đi gieo giống,
mùa gặt mai sau khấp khởi mừng.

Đ.Việc Chúa làm cho ta, ôi vĩ đại !
Ta thấy mình chan chứa một niềm vui.

⁶Họ ra đi, đi mà nức nở, mang hạt giống vãi gieo ;
lúc trở về, về reo hớn hở, vai nặng gánh lúa vàng.

Đ.Việc Chúa làm cho ta, ôi vĩ đại !
Ta thấy mình chan chứa một niềm vui.

Bài đọc 2: Pl 3,8-14

Vì Đức Ki-tô tôi đành mất hết, để được nên đồng hình đồng dạng với Người trong cái chết của Người.

Bài trích thư của thánh Phao-lô tông đồ gửi tín hữu Phi-líp-phê.

⁸ Thưa anh em, tôi coi tất cả mọi sự là thiệt thòi, so với mối lợi tuyệt vời, là được biết Đức Ki-tô Giê-su, Chúa của tôi. Vì Người, tôi đành mất hết, và tôi coi tất cả như rác, để được Đức Ki-tô ⁹ và được kết hợp với Người. Được như vậy, không phải nhờ sự công chính của tôi, sự công chính do luật Mô-sê đem lại, nhưng nhờ sự công chính do lòng tin vào Đức Ki-tô, tức là sự công chính do Thiên Chúa ban, dựa trên lòng tin. ¹⁰ Vấn đề là được biết chính Đức Ki-tô, nhất là biết Người quyền năng thế nào nhờ đã phục sinh, cùng được thông phần những đau khổ của Người, nhờ nên đồng hình đồng dạng với Người trong cái chết của Người, ¹¹ với hy vọng có ngày cũng được sống lại từ trong cõi chết. ¹² Nói thế, không phải là tôi đã đoạt giải, hay đã nên hoàn thiện đâu ; nhưng tôi đang cố gắng chạy tới, mong chiếm đoạt, bởi lẽ chính tôi đã được Đức Ki-tô Giê-su chiếm đoạt. ¹³ Thưa anh em, tôi không nghĩ mình đã chiếm được rồi. Tôi chỉ chú ý đến một điều, là quên đi chặng đường đã qua, để lao mình về phía trước. ¹⁴ Tôi chạy thẳng tới đích, để chiếm được phần thưởng từ trời cao Thiên Chúa dành cho kẻ được Người kêu gọi trong Đức Ki-tô Giê-su.

Tin mừng: Ga 8,1-11

¹ Khi ấy, Đức Giê-su đến núi Ô-liu.

² Vừa tảng sáng, Người trở lại Đền Thờ. Toàn dân đến với Người. Người ngồi xuống giảng dạy họ.

³ Lúc đó, các kinh sư và người Pha-ri-sêu dẫn đến trước mặt Đức Giê-su một phụ nữ bị bắt gặp đang ngoại tình. Họ để chị ta đứng ở giữa, ⁴ rồi nói với Người: “Thưa Thầy, người đàn bà này bị bắt quả tang đang ngoại tình.

⁵ Trong sách Luật, ông Mô-sê truyền cho chúng tôi phải ném đá hạng đàn bà đó. Còn Thầy, Thầy nghĩ sao?”

⁶ Họ nói thế nhằm thử Người, để có bằng cớ tố cáo Người. Nhưng Đức Giê-su cúi xuống lấy ngón tay viết trên đất.

⁷ Vì họ cứ hỏi mãi, nên Người ngẩng lên và bảo họ: “Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi.”

⁸ Rồi Người lại cúi xuống viết trên đất.

⁹ Nghe vậy, họ bỏ đi hết, kẻ trước người sau, bắt đầu từ những người lớn tuổi. Chỉ còn lại một mình Đức Giê-su, và người phụ nữ thì đứng ở giữa.

¹⁰ Người ngẩng lên và nói: “Này chị, họ đâu cả rồi? Không ai lên án chị sao?”

¹¹ Người đàn bà đáp: “Thưa ông, không có ai cả.” Đức Giê-su nói: “Tôi cũng vậy, tôi không lên án chị đâu ! Thôi chị cứ về đi, và từ nay đừng phạm tội nữa !”

1. Suy niệm (TGM Giuse Nguyễn Năng)

Suy niệm: Nghe xong bài Tin Mừng chúng ta thấy như vừa chứng kiến một tấn kịch:

Người phụ nữ trông thật tội nghiệp! Chị đứng giữa mọi người. Hàng trăm con mắt khinh bỉ đổ dồn vào chị. Chị bị bêu xấu, bị kết tội và chị sắp sửa bị chôn vùi dưới trận mưa đá. Chị vừa khiếp sợ vừa nhục nhã.

Khác hẳn với thái độ của những ông kinh sư và biệt phái, vị Tiên Tri Giêsu trông thật hiền hậu. Ngài bình thản trước những lời tố cáo về chị. Ngài không khinh bỉ chị. Ngài nhẹ nhàng tìm cách giải cứu chị khỏi bị ném đá. Và nhất là, Ngài giúp chị thoát khỏi tình trạng tội lỗi. - “đừng phạm tội nữa”.

Cầu nguyện: Lạy Chúa Giêsu, nhập cảnh câu chuyện trong Tin Mừng. Chúng con thấy phẫn nộ với với mấy ông kinh sư và biệt phái. Thế nhưng khi nhìn lại chính mình. Chúng con nhận ra họ là phản ảnh con người chúng con. Chúng con rất dễ bị kết tội anh chị em chúng con. Trong khi đó, chính chúng con lại đầy tội lỗi. Chúng con ích kỷ, kiêu ngạo, giả dối, gian tham... Ðức Giêsu càng tốt lành bao nhiêu, thì Ngài càng bao dung bấy nhiêu. Con người chúng con càng tội lỗi bao nhiêu, chúng con lại hay dễ kết án tha nhân bấy nhiêu. Xin Chúa giúp chúng con biết nhận ra thân phận yếu đuối của mình để chúng con biết hối cải, biết cảm thông với anh chị em chúng con. Nhờ đó chúng con được xứng đáng đón nhận ơn cứu độ của Chúa. Amen.

Ghi nhớ: “Ai trong các ngươi sạch tội, hãy ném đá chị này trước đi”.

2. Suy niệm (Lm. Carôlô Hồ Bạc Xái)

A. Hạt giống...

Bài Tin Mừng Chúa nhựt thứ ba mặc khải Chúa Giêsu là nguồn nước hằng sống ; bài Tin Mừng chúa nhựt thứ tư mặc khải Chúa Giêsu là ánh sáng thế gian, còn bài Tin Mừng hôm nay mặc khải Chúa Giêsu là sự sống.

Ta cần lưu ý rằng, theo Tin Mừng Gioan, “sự sống” không chỉ là sự sống của thể xác mà là sự sống trọn vẹn, chia xẻ chính sự sống của Thiên Chúa. Ladarô đã được Chúa Giêsu trả lại sự sống thể xác nhưng về sau thân xác ông cũng sẽ lại chết như bao người khác. Cho nên sự sống thể xác không quan trọng và quý giá cho bằng sự sống trọn vẹn trong sự kết hợp với Thiên Chúa cả ở đời này lẫn đời sau.

B.... nẩy mầm.

1. Con người chúng ta quá lo lắng về cuộc sống thể xác, cho nên hễ gặp bất cứ thứ gì có thể làm hại hoặc giết chết sự sống này thì chúng ta rất sợ hãi. Mặc khải hôm nay một mặt có thể giúp giải thoát chúng ta khỏi những thứ sợ hãi đó.

“Chúng con đừng sợ những thứ chỉ giết được thân xác mà không giết được linh hồn”. Mặt khác nó còn giúp chúng ta thấy được một sự sống khác quý giá và trường tồn hơn mà chúng ta phải chăm sóc.

2. Thực ra, sự sống đời này là gì ? Ngôn sứ Isaia đã suy nghĩ : nó chỉ như cỏ hoa sớm nở tối tàn (Bởi thế người ta mới nói “cuộc sống phù du”). Và Isaia kết luận “Chỉ có lời Chúa là tồn tại vĩnh viễn” (x. Is 40,7-8).

3. Khổ đau to lớn thật, nhưng đối với Thiên Chúa, con người còn to lớn hơn đau khổ nhiều (Lấy ý của thi hào Tagore).

4. “Nếu những hạt giống trong lòng đất đen mà còn

có thể biến thành những cánh hoa hồng xinh đẹp như thế, thì trái tim con người còn thể biến thành thế nào nữa trong cuộc hành trình hướng đến các vì sao” (Gilbert K. Chesterton).

3. Suy niệm (Lm. Giuse Đinh Lập Liễm)

THIÊN CHÚA GIÀU LÒNG THƯƠNG XÓT

A. DẪN NHẬP

Tuần trước chúng ta đã được thánh Luca kể lại câu chuyện đứa con hoang đàng, để nói lên lòng thương yêu tha thứ của Thiên Chúa. Tuần này chúng ta lại được thánh Gioan tông đồ kể lại câu chuyện người phụ nữ bị ném đá vì phạm tội ngoại tình, và thái độ của Đức Giêsu trước cảnh tượng này. Tất cả đều nói lên lòng thương xót và tha thứ của Thiên Chúa.

Trong bài Tin mừng hôm nay, các luật sĩ và biệt phái gài bẫy Đức Giêsu, để tìm cách bắt Ngài hay ít ra làm cho Ngài mất uy tín hay bớt ảnh hưởng với dân chúng, nhưng Ngài đã xử lý một cách rất khôn ngoan: Ngài không bị mắc kẹt trong việc đòi ném đá hay tha ném đá cho người phụ nữ bị bắt quả tang đang phạm tội ngoại tình, mà còn cho họ một bài học đích đáng: đừng xét đoán, đừng lên án ai, trái lại phải có lòng thương cảm đối với người tội lỗi.

Chúng ta thấy có một nghịch lý đáng buồn và cũng đáng trách: một đàng Thiên Chúa là Đấng thánh thiện vô cùng, mà lại đầy lòng thương xót và khoan dung đối với người tội lỗi… Còn con người thì ai cũng mắc tội không nhiều thì ít, không nặng thì nhẹ lại hay xét đoán, phê bình chỉ trích và lên án người khác nhất là những kẻ tội lỗi. Do đó, nhiều khi đã vô tình xô đẩy thêm kẻ có tội vào vũng lầy không lối thoát.

Hôm nay, Chúa dạy chúng ta một bài học là phải giành quyền xét đoán cho Thiên Chúa, vì chỉ ai không có tội mới có quyền xét đoán và lên án, còn chúng ta là những người tội lỗi phải có lòng thương cảm đối với tội nhân. Về phía mình, Chúa nhắc nhở ta phải biết hồi tâm, phải nhận ra mình là kẻ có tội, phải đi xưng tội để làm hoà với Chúa. Khi đã có một tâm tình như vậy, tự nhiên chúng ta không dám xét đoán và lên án ai.

B. TÌM HIỂU LỜI CHÚA

+ Bài đọc 1: Is 43,16-21

Đoạn này được trích trong phần II sách Isaia. Hoàn cảnh lúc đó là dân Do thái đang bị lưu đày bên Babylon. Vị tiên tri nói với dân bị lưu đầy nhằm khích lệ họ và mở ra cho họ thấy những viễn cảnh tương lai. Cuộc hồi hương sau cuộc lưu đày sẽ còn phi thường hơn cuộc xuất hành khỏi Ai cập; cuộc xuất hành mới sẽ còn tuyệt vời hơn lần đầu.

Như vậy, bài đọc 1 chứa đựng một bức thông điệp của niềm hy vọng gửi cho người Do thái đang bị lưu đày: sẽ có một cuộc xuất hành mới, rất vinh quang, đến nỗi nó sẽ đẩy lùi những sự việc vĩ đại của cuộc xuất hành đầu tiên vào bóng tối. Và tất cả những điều này sẽ xảy ra, bởi vì Thiên Chúa là Đấng trung thành với dân của Ngài.

+ Bài đọc 2: Pl 3,8-14

Ở đây thánh Phaolô cho thấy đối với ngài việc biết Đức Kitô là thế nào, một khám phá khiến mọi sự còn lại xem ra như không vậy. Biết Đức Kitô là tìm cách chiếm đoạt Ngài sau khi đã được Ngài chiếm đoạt. Là nhờ Ngài mà đạt đến quyền năng phục sinh của Ngài. Bằng cách chấp nhận thông phần vào đau khổ của Ngài.

Thánh nhân được Chúa mời gọi tiếp tục chạy bộ không ngừng trên đường xuất hành. Để được sống lại với Đức Kitô, ông phải chia sẻ với Ngài sự đau khổ và sự chết, bằng cách liên tục vượt qua chính mình và luôn luôn hy vọng.

+ Bài Tin mừng: Ga 8,1-11

Biết Đức Giêsu thương người tội lỗi, nhóm luật sĩ và biệt phái tìm cách gài bẫy Ngài để Ngài mất uy tín với dân chúng. Họ dẫn đến trước mặt Ngài một người phụ nữ bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình. Theo luật Maisen, ai bắt được người phạm tội quả tang, kẻ ấy có quyền xét xử tội nhân. Trước khi ném đá người phụ nữ này, họ hỏi Đức Giêsu: “Theo luật Maisen thì người phụ nữ này phải bị ném đá, vậy theo ý Ngài thì người phụ nữ này sẽ bị xử như thế nào?”

Đức Giêsu trả lời bằng cách hỏi lại họ, làm cho họ phải thức tỉnh, không dám kết tội người khác: “Ai trong các ông vô tội thì hãy ném đá đi” (Ga 8,7). Đúng là một gáo nước lạnh giội lên đầu họ, vì không ai trong bọn họ là người vô tội. Họ lần lượt rút lui trong sự thẹn thùng.

Qua câu trả lời ấy, Đức Giêsu cho chúng ta biết chỉ mình Thiên Chúa là người vô tội, là người có quyền xét xử. Nhưng Chúa đã xét xử theo lòng từ bi thương xót. Thay vì luận phạt, Ngài đã cứu chị ta. Một người tuyệt vọng như người phụ nữ ấy, đã tìm được nguồn hy vọng. Quả thực, Thiên Chúa là Đấng chẳng làm cho ai tuyệt vọng.

C. THỰC HÀNH LỜI CHÚA: Tôi không kết án chị đâu

I. BA HỒI CỦA MỘT VỞ KỊCH

Trong Mùa Chay chúng ta hay đọc câu thánh vịnh: “Thiên Chúa là Đấng từ bi và hay thương xót, chậm bất bình và hết sức khoan dung”.

Người Do thái vẫn đọc câu thánh vịnh này, nhất là những luật sĩ và biệt phái, nhưng họ chưa hiểu được hết nội dung của nó. Lòng thương xót của Chúa quá thẳm sâu, ai hiểu thấu được. Câu chuyện người phụ nữ ngoại tình trong bài Tin mừng hôm nay không phải là đề tài chính, không chủ ý nhằm nói lên tội của con người, mà chỉ là cơ hội thuận lợi, để nói lên lòng thương xót và tha thứ của Thiên Chúa và khuyên bảo chị ta đừng phạm tội nữa: “Tôi cũng thế, Tôi không kết án chị đâu” (Ga 8,11).

Đọc câu truyện người phụ nữ ngoại tình trong bài Tin mừng hôm nay, chúng ta coi câu truyện này như một vở kịch được chia làm ba hồi. Tất cả đều nói lên lòng thương xót của Chúa.

1. Hồi nhất: Xử án người phụ nữ ngoại tình (Ga 8,1-5)

Người Do thái có nhiều lễ trong một năm. Lễ Lều Trại có lẽ là cơ hội để người ta lạm dụng, ăn ở phóng túng. Trong suốt 8 ngày sống ở lều, ngoài rừng, thuận tiện cho những cuộc gặp gỡ lả lướt. Những cuộc giao du nơi này qua nơi khác vẫn hay có những hội ngộ tình cờ, không hợp với luân thường đạo lý là bao. Chính sau cuộc lễ này mà xảy ra câu chuyện trong bài Tin mừng.

Sau bài giảng trong Đền thờ nhân dịp lễ Lều Trại của người Do thái, Đức Giêsu đi ra nghỉ tại núi Cây Dầu. Bao giờ có dịp về thủ đô, Ngài cũng qua nghỉ đêm tại đó. Tảng sáng hôm sau, Ngài lại vào Đền thờ và toàn dân đến cùng Ngài, nên Ngài ngồi xuống đất mà giảng.

Tình cờ người ta đem đến cho Ngài một người phụ nữ bị bắt quả tang đang phạm tội ngoại tình. Tất nhiên tội ngoại tình bị lên án, nhưng các người tố cáo thời đó, dù họ là luật sĩ cũng không yêu sách lắm về cách áp dụng khoản luật trong sách Lêvi dạy ném đá người ngoại tình (Lv 20,10). Tuy thế, các luật sĩ và biệt phái muốn dựa vào hai đoạn văn của lề luật: ra lệnh giết chết người đàn ông và người đàn bà ngoại tình (Lv 20,10) và dạy ném đá người đàn bà ngoại tình với người tòng phạm (Đnl 22,22-24), để cố ý ném đá người phụ nữ bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình.

Các luật sĩ và biệt phái dựa vào cơ hội này để thử thách Đức Giêsu (Ga 8,3-6). Họ thật thâm độc, họ đặt Đức Giêsu và thế gọng kìm, tiến thoái lưỡng nan. Nếu Đức Giêsu đồng ý cho ném đá, Ngài sẽ bị kẹt vào hai điều: trước hết, vi phạm luật của chính quyền Rôma, chỉ chính quyền Rôma mới có quyền xử tử hình mà thôi. Thứ đến, Ngài mất uy tín, và ảnh hưởng của Ngài như một người bạn của những người tội lỗi và bậc thầy giảng dạy về tình yêu thương tha thứ. Mặt khác, nếu Ngài từ chối giữ luật Maisen, không ném đá người phụ nữ ngoại tình, tức là Ngài ủng hộ cho hành động vô luân lý, như vậy làm sao xứng danh một tiên tri, một Đấng Thiên Sai đến từ Thiên Chúa được?

2. Hồi hai: Đức Giêsu với việc xử án (Ga 8,6-9)

Đứng trước câu hỏi hóc búa này, Đức Giêsu đã có một cách giải quyết rất khôn ngoan. Ngài không trả lời mà chỉ ngồi mà vẽ xuống đất cái gì đó. Vậy Ngài viết những gì? Theo thánh Giêrônimô, Đức Giêsu viết tội những kẻ đứng tố cáo. Còn bản Tân ước tiếng Amêri dịch như sau: “Chính Ngài cúi xuống, lấy ngón tay viết trên mặt đất, để tuyên bố tội lỗi họ, và họ thấy nhiều trọng tội của họ trên mặt đất”.

Ý ở đây là Đức Giêsu đã viết trên mặt đất các tội lỗi của chính những kẻ đang tố cáo người phụ nữ ấy. Điều này có thể đúng, vì từ viết “Katagraphein” được dùng ở đây có nghĩa là viết (một bản cáo trạng) chống lại một người nào. Có thể Đức Giêsu buộc những kẻ đang tố cáo người khác phải đối diện với bản liệt kê các tội lỗi của chính mình.

Dầu vậy, các luật sĩ và biệt phái vẫn một mực đòi hỏi Đức Giêsu phải trả lời, và họ đã được trả lời: “Ai trong các ông sạch tội thì cứ lấy đá mà ném trước đi” (Ga 8,7). Ai có thể là người vô tội? Trong thư thánh Gioan Tông đồ Ngài dạy rằng: “Nếu chúng ta nói là chúng ta không có tội, chúng ta tự lừa dối mình, và sự thật không ở trong chúng ta” (1Ga 8,7).

Người phụ nữ phạm tội ngoại tình thì quá rõ ràng. Còn những luật sĩ và biệt phái đang tố cáo người phụ nữ với hậu ý rất thâm độc và một lòng thù ghét Đức Giêsu, họ đang tìm cách giết Ngài. Tội của họ còn lớn lao hơn tội người phụ nữ! Nhưng họ lại tự lừa dối mình là những người đạo đức. Chúa đã vạch tội họ ra cho thấy rằng làm sao một người tội lỗi lại lên án một tội nhân khác được?

Cúi xuống và viết tội là Chúa nhìn thẳng vào quá khứ và cuộc đời tội lỗi của những người đang tố cáo. Chúa hỏi: “Ai trong các ông sạch tội thì cứ ném đá trước đi”. Câu nói đó chắc là đã khơi động lương tâm các người tố cáo, già thì nhiều tội hơn, lại bị cắn rứt nhiều hơn nên đã tự biết mình rút lui trước, cho đến người cuối cùng.

3. Hồi ba: Tha án cho người phụ nữ (Ga 8,10-11)

Sau khi họ đã rút lui hết, chỉ còn lại có một mình Đức Giêsu và người phụ nữ, Ngài mới hỏi chị ta: “Không còn ai lên án chị sao?” Chị ta đáp: “Thưa không”. Ngài phán: “Ta cũng không lên án chị. Hãy đi làm lại cuộc đời và từ nay đừng phạm tội nữa” (Ga 8,11).

Khi bàn về câu chuyện này, thánh Augustinô dùng hai từ bằng tiếng La tinh rất khéo là “Miseria et misericordia”: bây giờ chỉ còn lại “một nỗi đau thương và một lòng xót thương”, bởi vì “Thiên Chúa sai Con của Ngài đến thế gian, không phải để lên án thế gian, nhưng là để thế gian, nhờ Con của Ngài mà được cứu độ” (Ga 3,17).

II. BÀI HỌC TỪ MỘT VỞ KỊCH

1. Thiên Chúa giàu lòng thương xót và tha thứ

Qua câu truyện này, chúng ta mới thấy rõ tâm tình của Thiên Chúa qua Đức Giêsu là lòng thương xót đối với tội nhân. Đứng trước lỗi lầm của con người, Đức Giêsu luôn có lòng thương cảm. Ngài không hề phạm tội (x. 1Pr 2,22), nhưng Ngài lại không lên án ai. Ngài đã từng chịu ma quỷ cám dỗ, nên Ngài rất am hiểu sự yếu đuối của con người.

Vì thế, đứng trước người phụ nữ này, Ngài hiểu biết những tình huống đã dẫn chị ta đến cơn cám dỗ, và từ cơn cám dỗ đến những hành vi tội lỗi. Ngài hoàn toàn thông cảm với chị. Ngài ghê tởm những kẻ tuy cũng cảm thấy mình yếu đuối như chị, cũng đã từng sa ngã khi gặp cám dỗ như chị, nhưng lại muốn kết án chị. Dường như kết án chị, họ mới thoả mãn lòng kiêu hãnh phát xuất từ một ảo tưởng rằng họ vô tội. Họ thích sống trong ảo tưởng đó, và muốn củng cố ảo tưởng đó bằng cách kết án người khác. Họ nghĩ càng kết án càng chứng tỏ mình sạch tội, vô tội.

Vì thế cần phải biết hồi tâm. Bằng chứng: chỉ vài phút trước đó, người ta hung hăng tố cáo đòi ném đá, và bây giờ người ta lại lặng lẽ rút lui. Một sự chuyển biến bất ngờ phát sinh từ lời mời gọi của Đức Giêsu: “Ai trong các ông sạch tội thì hãy ném đá trước đi”. Khi người ta đòi ném đá tha nhân, người ta tự cho mình là kẻ sạch tội và có quyền lên án kẻ có tội. Nhưng khi người ta khám phá ra mình cũng là tội nhân, người ta không dám lên án nữa, vì như thế cũng là lên án chính mình. Sự khám phá có được là do cái nhìn về phía bên trong chính mình.

Chúng ta đều đã phạm tội nên đáng chịu hình phạt ném đá như người phụ nữ kia, nhưng Chúa luôn thương xót chúng ta, không nỡ đoán phạt chúng ta. Tiên tri Ôsê (2,4-25) đã so sánh dân Israel với một người vợ được Chúa yêu thương mà lại “ngoại tình” bằng những hành động “đàng điếm”. Mọi sự lìa bỏ Chúa đều là một thứ ngoại tình, vì xúc phạm đến một Thiên Chúa dễ bị tổn thương và si tình. Nhưng Thiên Chúa tiếp tục yêu thương một cách không mệt mỏi và tha thứ cho người vợ bất trung, là nhân loại tội lỗi. Chúng ta là dân Israel mới, cũng như người phụ nữ ngoại tình đáng bị trừng phạt nhưng Thiên Chúa luôn xót thương và tha thứ.

Truyện: Hoàng đế Napoléon và lòng thương xót

Ngày kia, có một phụ nữ đến van xin hoàng đế Napoléon tha thiết cho con trai của bà. Anh thanh niên đó đã phạm một tội nặng. Lề luật đã rõ rệt. Công lý đòi buộc anh ta phải chết. Hoàng đế quả quyết rằng đảm bảo phải thi hành công lý. Nhưng bà mẹ năn nỉ với hoàng đế:

- Thưa bệ hạ, tôi đến van xin lòng thương xót của ngài, không phải vì công lý.

Hoàng đế Napoléon trả lời:

- Nhưng hắn ta không xứng đáng được thương xót.

Bà mẹ nói:

- Thưa bệ hạ, nếu nó xứng đáng, thì không cần gọi là lòng thương xót nữa.

Hoàng đế Napoléon đáp:

- Thôi được. Ta sẽ rủ lòng thương xót nó.

Và ông sai thả người thanh niên đó ra. (Flor McCarthy, Phụng vụ Chúa nhật, năm C, tr 192)

2. Đừng xét đoán và lên án ai

Qua câu trả lời của Đức Giêsu: “Ai trong các ông sạch tội thì hãy ném đá người phụ nữ này đi”, chúng ta tìm ra nguyên tắc của Đức Giêsu là chỉ người vô tội mới được đoán xét những lỗi lầm của người khác. Ngài đã cảnh cáo chúng ta: “Các ngươi đừng đoán xét ai, để mình khỏi bị xét đoán” (Mt 7,1). Khi nhìn vào người khác chúng ta chỉ biết được cái vỏ bề ngoài, còn cái ruột người khác thì làm sao biết được. Vì thế người ta mới nói:Dò sông dò biển dễ dò,

Nào ai lấy thước mà đo lòng người.

Một trong những lỗi lầm thông thường nhất trong đời sống: là chúng ta đòi hỏi người khác đạt những tiêu chuẩn mà chính mình không hề cố gắng đạt tới; nhiều người trong chúng ta kết án người khác về những lỗi lầm mà chính mình đã mắc phải. Không thể dựa trên kiến thức để xét đoán kẻ khác, vì ai cũng có tri thức. Phải dựa trên sự thành đạt đạo đức để xét đoán, nhưng không ai trong chúng ta là người toàn thiện cả. Thực trạng của con người cho thấy chỉ một mình Thiên Chúa mới có quyền xét đoán, lý do hết sức đơn giản là không ai lành thánh đủ để đoán xét kẻ khác.

Thích xét đoán và kết án người khác là cái chuyện trầm kha của con người. Không ai nghĩ đến cái xấu của mình mà chỉ nghĩ đến cái xấu của người khác. Chính vì thế ông bà tổ tiên chúng ta đã để lại một lời than trách nhắc nhở chúng ta đừng xét đoán người khác vì mình cũng có tội:

Chân mình thì lấm lê mê

 Lại cầm bó đuốc mà rê chân người.

Truyện: Không ai là người vô tội

Ngày xưa, có một người đàn ông bị bắt vì tội trộm cắp, và bị giải ra trước mặt nhà vua, ngay tức khắc, nhà vua liền ra lệnh treo cổ người đó. Tuy nhiên, khi bị áp tải đến giá treo cổ, người đàn ông đó đã nói với người cai ngục rằng anh ta biết một điều bí mật, do cha của anh chỉ dạy. Anh tuyên bố rằng khi sử dụng bí quyết này, thì anh có thể trồng một hạt giống của cây lựu, và làm cho nó mọc lên, trổ sinh hoa quả chỉ trong một đêm. Anh ta nói rằng thật đáng tiếc, nếu bí quyết này bị chôn vùi đi theo cái chết của anh, và sẵn lòng bộc lộ bí quyết này cho nhà vua.

Viên cai ngục quá bị gây ấn tượng, đến nỗi anh ta lưỡng lự trong việc thi hành án, và giải tù nhân trở lại trước mặt vua. Tại đó, người ăn trộm đào một cái lỗ trong lòng đất, lấy hạt giống cây lựu ra và nói:

- Thưa bệ hạ, hạt giống này phải được trồng từ bàn tay của một người nào, chưa bao giờ lấy cắp bất cứ thứ gì không thuộc về người đó. Vì là một tên trộm, nên tôi không thể trồng nó được.

Thế rồi anh ta quay sang một trong những viên quan của nhà vua và nói:

- Ngài có thể trồng hạt giống này được chứ ạ?

Nhưng vị quan này từ chối, nói rằng:

- Khi còn trẻ, tôi đã giữ một vài thứ không phải là của tôi.

Sau đó, người ăn trộm quay sang người giữ kho tàng của nhà vua và nói:

- Vậy ngài có thể trồng hạt giống này chứ?

Nhưng người canh giữ kho tàng cũng từ chối:

- Từ nhiều năm nay, tôi đã giữ nhiều tiền bạc. Bây giờ và một lần nữa, tôi đã có thể giữ một ít tiền cho bản thân tôi.

Và cứ như thế, cuối cùng chỉ còn lại có một mình nhà vua. Quay sang nhà vua, người ăn trộm nói:

- Có lẽ bệ hạ sẽ vui lòng trồng hạt giống này?

Nhưng nhà vua nói:

- Ta xấu hổ mà phải nói rằng, có một lần ta đã lấy một chiếc đồng hồ của cha ta.

Sau đó, người ăn trộm nói:

- Tất cả các ngài đều vĩ đại và có quyền lực, không còn gì để mong muốn nữa. Tuy nhiên, không một ai trong các ngài có thể trồng được hạt giống này, trong khi tôi đã ăn cắp một thứ nhỏ nhoi, chỉ vì tôi đang chết đói thế mà tôi lại bị kết án treo cổ.

Nhà vua tha thứ cho anh ta.

Câu chuyện này sẽ có kết thúc khác hẳn, nếu nhà vua không được chuẩn bị để lắng nghe. Thay vào đó, nhờ sự kiên nhẫn của nhà vua, và nhờ óc tưởng tượng của người đàn ông đã bị kết án, mà không phải chết, và tất cả đều học được một bài học bổ ích (Flor McCarthy, sđd, tr 193-194).

3. Phải biết thông cảm và tha thứ

Điều khác nhau căn bản giữa Đức Giêsu và nhóm Do thái là họ muốn kết tội, còn Đức Giêsu thì muốn tha thứ. Nếu đọc kỹ câu chuyện chúng ta thấy họ chỉ muốn ném đá người phụ nữ này cho chết, và họ cảm thấy rất thích hợp làm điều này. Họ cảm thấy vui sướng khi hành quyền kết tội, còn Đức Giêsu vui sướng khi hành quyền tha thứ. Đức Giêsu nhìn tội nhân với sự thương cảm phát xuất từ tình yêu thương, còn các luật sĩ và biệt phái nhìn tội nhân với thái độ ghê tởm, bắt nguồn từ việc coi mình là thánh thiện.

Đức Giêsu thực sự có lòng thương xót đối với tội nhân. Đây là một thứ tình cảm đặc biệt ngoài “thất tình”, mà chúng ta vẫn biết: hỉ, nộ, ai, cụ, ái, ố, dục. Vậy thương xót là gì?

Thưa là một tâm trạng đặc biệt vừa êm đềm ngọt ngào (thương) vừa đau đớn đắng cay (xót). Hai cảm giác mâu thuẫn vừa thương lại vừa xót ấy trỗi dậy trong lòng chúng ta, khi chúng ta đứng trước một người chúng ta thương nhưng người ấy vừa phạm một lỗi lầm.

Khi đó chúng ta phải đối xử thế nào? Lên án chăng? Không được, vì làm như thế là không thương. Bỏ qua chăng? Cũng không được, vì làm như thế là dung túng cho sự xấu. Vậy phải làm thế nào bây giờ? Chúng ta hãy nhìn Đức Giêsu: Ngài nói với người phụ nữ ngoại tình “Tôi không lên án chị đâu. Thôi chị cứ về đi và từ nay đừng phạm tội nữa”. Nghĩa là Chúa không lên án mà cũng không dung túng, nhưng Ngài cho kẻ có tội một cơ hội. Nếu Ngài lên án thì chị này phải chết, không còn cơ hội nữa. Nếu Ngài bỏ qua thì chị này sẽ tiếp tục phạm tội, cũng không có cơ hội. Ngài bảo chị về và đừng phạm tội nữa, tức là cho chị một cơ hội để làm lại cuộc đời (Lm. Carôlô, Sợi chỉ đỏ, năm C, tập 1, tr 198).

Một khi đã thông cảm với tội lỗi người khác, thì chỉ còn biết tha thứ, bỏ qua, rồi lại tiếp tục yêu thương, tôn trọng họ, tạo điều kiện và khuyến khích họ sống tốt lành hơn.

Truyện: Tha thứ cho người vợ

Câu chuyện xảy ra ở một hải đảo của nước Ý. Tại đây người ta quy định: nếu một người đàn bà bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình, người ta sẽ buộc vào cổ người đàn bà này một tảng đá lớn, và quẳng xuống biển cho chết chìm.

Vào một ngày kia, một người đàn bà bị bắt quả tang phạm tội này. Bà đã bị kết án tử hình theo như luật định. Nhưng đến ngày xử mà người chồng vẫn còn đánh bắt cá ngoài khơi, khiến toà án phải gia hạn thêm mấy ngày nữa. Người ta đã phải gia hạn nhiều lần mà vẫn không thấy anh chồng trở về. Cuối cùng họ quyết thi hành án tử hình cho chị vợ, cho dù chồng có mặt hay không. Họ định ngày xử án dùng thuyền đưa chị ra vùng nước sâu, cột một hòn đá vào cổ chị ta, trước khi quăng chị ta xuống biển cho chết chìm.

Nhưng thật lạ lùng, ngày hôm sau mọi người đều kinh ngạc khi thấy chị ta xuất hiện ở trong làng. Thì ra, ngay từ đầu, nhờ được hai người bạn thân giúp đỡ, người chồng đã hay biết mọi sự. Cho dù bị vợ phản bội, nhưng người chồng vẫn luôn yêu thương và sẵn sàng tha thứ tội bất trung của vợ. Anh và mấy người bạn kia đã đặt ra một kế hoạch hoàn hảo để giải cứu người vợ. Do đó, thay vì sớm xuất đầu lộ diện để tham gia xét xử, anh ta đã lẩn trốn trong rừng một thời gian để làm kế hoãn binh. Đến ngày thi hành án, anh bí mật bơi lặn đến núp dưới một tảng đá ngầm, ngay tại nơi mà người chị vợ sẽ bị quăng xuống biển. Khi chị vợ bị quăng xuống, thì người chồng đã mau tiến lại gần, dùng dao cắt đứt sợi dây cột đá và bí mật đưa vợ đi đường tắt về nhà.

4. Hãy đi xưng tội

Mọi người đã phạm tội, cần phải ăn năn sám hối và làm hoà với Chúa. Cách giao hoà với Chúa hay nhất là đi xưng tội, đặc biệt cho những người phạm tội trọng. Những người phạm tội trọng muốn được tha tội, trong những điều kiện bình thường, chỉ còn cách duy nhất là đến tòa giải tội. Người phạm tội nhẹ, tuy không buộc phải xưng tội, có nhiều cách để được tha, nhưng việc xưng tội sẽ đem lại cho họ được nhiều lợi ích.

Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II gọi Bí tích Giải tội là con đường thanh tẩy và kết hợp với Đức Kitô. Ngài nhận định rằng Bí tích Giải tội có mục đích không chỉ tha tội, nhưng còn và trên hết dẫn đưa người tín hữu vào cuộc gặp gỡ sâu xa với Đức Kitô.

Khi tiếp kiến với các linh mục và chủng sinh đang tham dự một khóa học về “internal forum” do tòa Ân giải tổ chức, Ngài bày tỏ suy tư về những phương diện chính yếu của bí tích này: “Hoa trái của việc xưng tội” không những chỉ là tha thứ tội lỗi, điều cần thiết cho bất cứ ai đã phạm tội, nhưng còn mang lại “sự phục sinh thiêng liêng” thực sự, một sự phục hồi phẩm giá và những điều thiện hảo cho sự sống của con cái Thiên Chúa, mà điều quý giá nhất là “Tình bằng hữu với Thiên Chúa”.

Do dó, “sẽ ảo tưởng cho việc nên thánh, tuỳ theo ơn gọi Chúa ban cho mỗi người, mà không thường xuyên và sốt sắng lãnh nhận bí tích sám hối và thánh hoá này” như Đức Giáo hoàng đã khẳng định.

Truyện: Thánh Phanxicô Salêsiô với việc xưng tội

Ngày kia thánh Phanxicô Salêsiô cho một người xưng tội. Người này xưng rất thành thật, khiêm nhường và hết lòng ăn năn. Thánh nhân cảm động lắm. Sau khi xưng tội xong, người ấy hỏi:

- Bây giờ cha biết tất cả những sự xấu xa của con rồi. Cha nghĩ thế nào về con?

- Bây giờ cha nhìn con như một đấng thánh.

- Chắc cha phải nói ngược lại mới được.

- Không, Cha nói theo lương tâm của cha. Con bây giờ hoàn toàn khác trước rồi.

- Nhưng tội lỗi con đã phạm thì luôn luôn ở với con mà?

- Không phải thế đâu con ạ. Khi bà Mađalêna đã ăn năn trở lại, Chúa xem bà như một đấng thánh. Chỉ có bọn Pharisêu giả hình cứ coi bà là kẻ tội lỗi.

- Nhưng đối với cha, con muốn biết cha nghĩ thế nào về quá khứ của con?

- Cha không nghĩ thế nào cả. Điều gì không có trước mặt Chúa thì cha không nghĩ đến. Cha chỉ biết ngợi khen Chúa và vui mừng vì con đã trở lại với Chúa. Cha muốn cùng các thánh trên trời vui mừng với con.

Nói xong, thánh nhân khóc. Người kia bỡ ngỡ hỏi:

- Cha khóc à? Chắc cha khóc vì thấy con phạm nhiều tội quá?

- Cha khóc vì thấy con đã sống lại với Chúa.

Thánh nhân biết rõ phép giải tội không phải chỉ là che giấu tội, phủ kín tội ta đã phạm, nhưng là rửa sạch hết mọi tội ta đã khiêm nhường xưng ra.

4. Suy niệm (Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J.)

CÚI XUỐNG, VIẾT TRÊN ĐẤT

Phải nhận là các kinh sư và những ông Pharisêu tài thật

khi họ có thể bắt quả tang một phụ nữ ngoại tình.

Tiếc thay họ chỉ bắt được người phụ nữ,

và không bắt được anh đàn ông đồng phạm.

Dường như họ nắm được thói quen này của Đức Giêsu:

ban đêm ngủ ở Núi Ô-liu, ban ngày giảng dạy ở Đền thờ.

Khi Đức Giêsu giảng dạy cho đám đông lúc tảng sáng

thì họ hớn hở dẫn chị ta đến.

Ai cũng biết chị này xấu hổ nhục nhã biết chừng nào.

Áo quần xốc xếch, đầu tóc rối bù,

mặt cúi gằm xuống, để tránh bao cái nhìn soi mói.

Chị run sợ vì biết mình sắp bị xét xử (Lv 20,10),

số phận của chị mong manh như chỉ mành treo chuông.

Thật ra, chị không phải là đích nhắm của các ông lãnh đạo.

Chị chỉ là nhân vật phụ trong kịch bản của họ.

Đức Giêsu mới là người họ muốn giăng bẫy để tố cáo:

“Xin Thầy cho biết ý kiến, có nên ném đá chị này

như Luật Môsê đã dạy không?”

Ném đá dĩ nhiên chẳng bao giờ là lựa chọn của Thầy Giêsu,

mà không ném thì mang tiếng là chống lại Lề Luật.

Các kinh sư và người Pharisêu thích thú với cái bẫy của họ.

Họ biết Đức Giêsu sẽ không sao thoát được.

Khi Ngài cúi xuống, lấy ngón tay viết trên đất,

họ nghĩ Ngài đang tránh né, không dám trả lời.

Đức Giêsu cứ viết nguệch ngoạc, còn họ cứ gặng hỏi mãi.

Khi cúi xuống, Ngài chỉ nghe chứ không thấy ai.

Cuối cùng, Ngài ngẩng lên và nói: “Ai trong các ông vô tội,

hãy là người đầu tiên ném viên đá đi!”

Rồi Ngài lại cúi xuống, lấy ngón tay viết trên đất.

Bầu khí chợt lắng xuống, như nghe thấy được tiếng thở.

Lời của Đức Giêsu vang vọng trong lòng người,

và đưa người ta đến chỗ hồi tâm.

Có ai thấy mình hoàn toàn vô tội không?

Có ai chưa bao giờ ngoại tình trong lòng không? (Mt 5,28).

Vậy có ai can đảm ném viên đá đầu tiên không?

Lời Đức Giêsu tạo ra một khoảng lặng mới mẻ chưa từng có.

Bây giờ chỉ còn nghe thấy tiếng chân người rời đi.

Từng người một, người cao niên đi trước.

Những người muốn tố cáo người khác đã tự tố cáo mình.

Cả đám đông bây giờ chỉ còn lại hai người:

người đấng thương và Đấng thương xót.

Tất cả đã sẵn sàng cho cuộc gặp gỡ của Đức Giêsu,

cuộc đối thoại đầu tiên của Ngài với người phụ nữ.

Đức Giêsu ngẩng lên, thấy chị ấy đứng trước mặt.

Ngài đơn sơ hỏi chị như thể là ngạc nhiên:

“Họ đâu cả rồi? Không ai kết án chị sao?”

Tôi cứ tưởng sẽ có người ném đá chị vì họ nghĩ mình vô tội.

Người phụ nữ trả lời lịch sự: “Thưa Ngài, không có ai?”

Câu trả lời chất chứa niềm vui và cả sự ngạc nhiên nữa.

Vâng, không ai ném đá tôi, họ đi hết cả rồi.

Đức Giêsu, Đấng vô tội, Đấng có quyền kết án lại nói:

“Tôi cũng không kết án chị đâu.”

Chẳng những Ngài cứu chị khỏi một hình phạt nặng nề,

Ngài còn mở ra một con đường mới cho đời chị.

Người ta lôi chị đến đây để gặp tôi,

Bây giờ tôi mời chị đi, chỉ nhớ là đừng bao giờ tái phạm.

Khó có thể kết thúc câu chuyện này một cách đẹp hơn.

Tất cả bắt đầu với sự căng thẳng, thách thức, tự hào.

Rồi lắng xuống với những khoảng lặng, cả trong và ngoài.

Những người tố cáo dịu xuống, không thấy bị tổn thương.

Chị phụ nữ bị tố cáo được nhẹ nhàng tha thứ.

Đức Giêsu thoát khỏi cái bẫy của các ông lãnh đạo.

Đọc bài Tin Mừng này trong Mùa Chay,

Ta thấy mình là chị phụ nữ, vì nhiều lần bất trung với Chúa.

Ta thấy mình là ông kinh sư, soi rất kỹ tội của tha nhân,

nhưng ít dành thời gian hồi tâm để xét chính mình.

Ta được mời gọi để giống Chúa Giêsu, thanh thản, khéo léo,

biết cách tạo bầu khí an hòa, gạt bỏ mọi xung đột, đối đầu.

Ta cần học nơi Đức Giêsu khả năng cúi xuống, như không thấy,

khả năng viết trên đất để làm giảm căng thẳng,

và khả năng ngẩng lên để đối thoại nghiêm túc.

LỜI NGUYỆN

Lạy Chúa,

Bình an là điều rất quý mà con người luôn kiếm tìm.

Có người tìm bằng cách buông bỏ, coi mọi sự như không.

Có người tập hít thở, tập yoga hay ngồi thiền…

Kitô hữu chúng con biết mình phải tìm bình an ở đâu.

Chúng con phải tìm bình an nơi Chúa,

là nguồn mạch bình an cho nhân loại.

Chúng con không thể tự làm cho lòng mình bình an,

vì bình an là quà tặng vô giá của Chúa.

Lạy Chúa Giêsu,

Chúa đã nói: “Thầy để lại bình an cho anh em.

Thầy ban bình an của Thầy cho anh em.”

Bình an của Chúa khác với bình an do thế gian ban tặng,

bởi lẽ nó không dựa trên sự an toàn do vật chất,

do tập luyện của ý chí, hay do lý luận suy tư.

Xin cho chúng con giữ được sự bình an tận đáy lòng

của người biết mình đang sống và làm theo ý Chúa.