Bộ trưởng Truyền thông của Tòa Thánh: Trí tuệ nhân tạo không thể thay thế sự khôn ngoan của con người

Phát biểu tại Hội nghị Giám mục châu Á 2025 diễn ra ngày 10/12/2025 tại Đại học St. Francis, Hong Kong, Tiến sĩ Paolo Ruffini, Tổng trưởng Bộ Truyền thông của Tòa Thánh, kêu gọi các nhà lãnh đạo Giáo hội châu Á duy trì sự tỉnh thức đạo đức trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang nhanh chóng định hình lại truyền thông, văn hóa và các mối tương quan con người. Ông nhấn mạnh rằng AI không bao giờ được phép thay thế sự khôn ngoan hay làm suy giảm phẩm giá vốn nằm ở trung tâm đời sống Kitô hữu.

Hội nghị với chủ đề “Trí tuệ nhân tạo và các thách đố mục vụ ở châu Á” kéo dài ba ngày, do Văn phòng Truyền thông Xã hội của Liên đoàn Giám mục châu Á tổ chức, quy tụ các giám mục và chuyên gia truyền thông từ khắp châu lục. Cha Joseph Anucha Chaiyadej, Giám đốc Truyền thông Xã hội Công giáo Thái Lan, nhận định rằng Hội nghị Giám mục năm nay đã mở rộng hơn dự kiến, không chỉ tập trung vào những thách thức tại châu Á mà hướng tới tác động của AI đối với toàn thể nhân loại.

AI vừa là cơ hội vừa là trách nhiệm

Theo ông Ruffini, việc Giáo hội suy tư về AI phải bắt đầu từ sự hiểu biết rõ ràng về con người, đồng thời cảnh báo rằng công nghệ đang định hình lại giao tiếp, văn hóa và các mối quan hệ theo những cách đòi hỏi sự cảnh giác về mặt đạo đức. Ông nhắc nhở các tham dự viên rằng Giáo hội hiện đang đối mặt với điều vừa là “một cơ hội tuyệt vời vừa là một trách nhiệm to lớn”.

Dù AI có thể hỗ trợ lý luận, tóm lược và nghiên cứu, ông Ruffini nhấn mạnh rằng “sự khôn ngoan đích thực không đến từ máy móc hay thuật toán”, và việc coi AI như nguồn tri thức toàn năng có thể là lặp lại cám dỗ “muốn trở nên như Thiên Chúa”.

Thiết lập các hàng rào đạo đức nhằm bảo đảm AI trở thành cơ hội thay vì mối đe dọa.

Ông Ruffini cho rằng rủi ro chính không nằm ở bản thân công nghệ mà ở những người sở hữu, lập trình và vận hành nó. Trích dẫn nhà khoa học máy tính Ken Thompson, ông nhấn mạnh giới hạn của niềm tin vào mã nguồn, đồng thời kêu gọi thiết lập các hàng rào đạo đức nhằm bảo đảm AI trở thành cơ hội thay vì mối đe dọa. Ông cảnh báo về deepfake, thuật toán tạo nội dung và các hệ thống kỹ thuật số thiếu minh bạch đang tạo ra “bong bóng thông tin”, khiến người dùng bị dẫn dắt bởi lợi ích thương mại hoặc ý thức hệ.

Giáo hội cần định hình một nền văn hóa truyền thông hướng tới sự thật và thiện ích chung

Nhắc lại lời mời gọi của Đức Giáo hoàng Phanxicô về việc tăng cường hiểu biết truyền thông và AI, ông Ruffini kêu gọi Giáo hội tái xây dựng niềm tin trong mạng lưới truyền thông của mình và vun đắp một hệ sinh thái dựa trên sự thật. Ông nói rằng trí tuệ nhân tạo không bao giờ được “thay thế chúng ta” hoặc chi phối tiến trình lịch sử loài người. Theo ông, Giáo hội cần trở nên “muối và men” để định hình một nền văn hóa truyền thông hướng tới sự thật và thiện ích chung.

Vatican News