Sắp tuyên phong Chân Phước Eduard Profittlich: Trở thành người Estonia bằng máu tử đạo

Tác giả: Devin Watkins

Cao Trí (TGPSG) biên dịch từ Vatican News

TGPSG/Vatican News -- Trước lễ tuyên phong Chân Phước Tổng Giám mục Eduard Profittlich tại Estonia, Đức cha Philippe Jourdan và vị thỉnh nguyện viên giáo phận đã chia sẻ niềm vui của cộng đoàn Công giáo tại quốc gia vùng Baltic này, đồng thời khẳng định rằng cuộc đời của ngài là chứng tá cho lời mời gọi của Thiên Chúa đối với đức tin và hòa bình.

Đức Hồng y Christoph Schönborn, nguyên Tổng Giám mục Vienna, sẽ cử hành Thánh lễ tuyên phong Chân Phước cho Tổng Giám mục Eduard Profittlich, SJ (1890-1942), vào thứ Bảy 6/9/2025 tại Tallinn, Estonia.

Cộng đoàn Công giáo nhỏ bé tại quốc gia vùng Baltic này đã chờ đợi sự kiện trọng đại này suốt nhiều năm, khi án tuyên thánh của vị Đại diện Tông Tòa Estonia trước đây được tiến hành tại Bộ Phong Thánh. Ban đầu, lễ tuyên phong dự kiến tổ chức vào ngày 17/5/2025, nhưng đã hoãn lại sau khi Đức Giáo hoàng Phanxicô qua đời và Đức Giáo hoàng Lêô XIV được bầu vào ngày 8/5.

Theo Đức cha Philippe Jourdan - Giám mục Giáo phận Tallinn - người Công giáo Estonia lúc này sẽ chứng kiến hy vọng của mình trở thành hiện thực khi lễ tuyên phong Chân Phước đầu tiên diễn ra tại vùng Bắc Âu đa số theo Tin Lành trong khoảng 400 năm qua.

Các Thánh: Từng là duyên cớ chia cách, nay là niềm hy vọng hiệp nhất

Chia sẻ với Vatican News, Đức cha Jourdan cho biết: Các Thánh từng gây chia cách Kitô hữu sau thời kỳ Cải cách, vì người Tin Lành bác bỏ việc khẩn cầu các ngài chuyển cầu trước mặt Thiên Chúa cho chúng ta.

Tuy nhiên, hiện nay các thánh lại có thể trở thành yếu tố hiệp nhất Kitô hữu, vị Giám mục người Pháp nhấn mạnh, đồng thời chỉ ra sự quan tâm lớn lao từ xã hội dân sự và các lãnh đạo Tin Lành tại Estonia đối với Tổng Giám mục Profittlich.

“Tôi nghĩ rằng, đặc biệt ở một quốc gia không Công giáo, việc có Chân Phước hay vị Thánh của riêng mình là điều rất quan trọng,” Đức cha Jourdan nói. “Điều này không phải để phô trương hay chứng tỏ chúng ta hơn người khác, nhưng thực sự liên quan đến uy tín của Giáo hội Công giáo, vì chúng ta rao giảng Chúa Giêsu Kitô và cũng tìm cách sống thánh thiện.”

Nếu Giáo hội luôn rao giảng đời sống thánh thiện nhưng không có gương mẫu nào thực sự sống thánh thiện, thì đó sẽ là dấu hiệu cho thấy Giáo hội không thể dẫn đưa con người đến cùng Thiên Chúa, Đức cha nhận định. Việc tuyên phong này chứng minh rằng sống một đời thánh thiện vừa khả thi vừa đáng ước mong.

“Tổng Giám mục Profittlich là linh mục đầu tiên học thành thạo tiếng Estonia, rao giảng và viết bằng ngôn ngữ này, vào thời điểm người Công giáo trong nước chủ yếu là người Đức và Ba Lan,” Đức cha Jourdan nói, đồng thời nhấn mạnh rằng sự học hỏi và cởi mở của ngài đã nâng cao vị thế của Công giáo trong xã hội.

Trở thành người Estonia nhờ máu ngài đổ ra cho Đức Kitô và đoàn chiên

Tổng Giám mục Eduard Profittlich sinh ra tại Đức, học Dòng Tên tại Ba Lan và phục vụ với tư cách là Đại diện Tông Tòa tại Estonia từ năm 1931 đến năm 1942.

Chính quyền Liên Xô bắt giữ ngài một năm sau khi xâm lược Estonia. Ngài trục xuất đến một nhà tù ở Siberia và kết án tử hình. Tổng Giám mục Profittlich đã qua đời do kiệt sức tại nhà tù Kirov vào ngày 22/2/1942, trước khi bản án được thi hành.

Sau cuộc xâm lược của Liên Xô, ngài có cơ hội trở về Đức để tránh nguy cơ bị bắt, nhưng đã viết thư cho Đức Giáo hoàng Piô XII xin chỉ dẫn. Đức Thánh Cha trả lời rằng Tổng Giám mục Profittlich nên làm bất cứ điều gì mà ngài cho là có lợi nhất cho Giáo hội Công giáo Estonia, qua đó xác nhận Đức Tổng Profittlich quyết định ở lại và phục vụ Giáo hội tại Estonia, bất chấp hậu quả.

“Ngài đã quyết định thực sự chia sẻ số phận bi thảm của hàng chục nghìn người Estonia bị trục xuất và chết trong các trại tập trung của Liên Xô,” Đức cha Jourdan nói. “Chúng ta có thể nói rằng ngài là người Estonia, không phải vì dòng máu ngài nhận được, mà vì dòng máu ngài đã hiến dâng.”

Tổng Giám mục Profittlich và tấm bia tưởng niệm tại nhà thờ Thánh Phêrô và Phaolô ở Tallinn

Sự thánh thiện của một đời sống phục vụ tha nhân, trung tín với Đức Kitô

Dự kiến tham dự Thánh lễ vào thứ Bảy sẽ có các phái đoàn đến từ các cộng đoàn Công giáo ở các nước lân cận như Phần Lan, Thụy Điển và Latvia, cũng như từ Đức, bao gồm cả thân nhân của Tổng Giám mục Profittlich.

Bà Marge-Marie Paas - Giám đốc Truyền thông của Giáo phận Tallinn và là thỉnh nguyện viên cho án phong thánh của Đức cha Profittlich - cho biết: nhiều người rất phấn khởi được chứng kiến lễ tuyên Chân phước của một người đã yêu mến đất nước Estonia mà ngài nhận làm quê hương và đã hiến mạng sống mình trong cuộc tử đạo vì người dân Estonia.

“Các tín hữu Luther, Baptist và Chính Thống cũng mong muốn hiện diện và chia sẻ niềm vui trong Thánh lễ tuyên Chân phước, cùng với các vị bộ trưởng chính phủ,” bà Paas nói. “Họ đến để cùng đồng hành với người Công giáo và suy tư với chúng tôi về ý nghĩa của ‘Đức Tin và Hòa Bình’, khẩu hiệu của Đức Tổng Giám mục Profittlich.”

Thân nhân của vị sắp được tuyên Chân phước cũng sẽ mang bức thư cuối cùng của ngài gửi tổ tiên của họ, bức thư này sẽ được trưng bày như một thánh tích trong Thánh lễ tuyên Chân phước.

“Ngài Profittlich nhắc chúng ta về tính cụ thể của sự thánh thiện,” bà Paas nói. “Ngài đã sống phục vụ tha nhân và trung tín với Đức Kitô, ngay cả khi phải trả giá bằng chính mạng sống của mình trong cuộc tử đạo.”