Salve Regina - Lạy nữ vương Mẹ nhân lành

Lời kinh cầu khấn thắm thiết cùng Đức Mẹ Maria, ngoài kinh Kính mừng Maria, mà người tín hữu Chúa Kitô đọc hầu như thuộc lòng là kinh Salve regina- Lạy nữ vương mẹ nhân lành.

“Salve, Regina,
Mater misericordiae, vita, dulcedo, et spes nostra, salve.
ad te clamamus exsules filii Hevae, ad te suspiramus, gementes et flentes in hac lacrimarum valle.
Eia, ergo, advocata nostra, illos tuos misericordes oculos ad nos converte;
et Jesum, benedictum fructum ventris tui, nobis post hoc exsilium ostende.
O clemens, O pia, O dulcis Virgo Maria.”

“Lạy Nữ Vương Mẹ nhân lành
làm cho chúng con được sống, được vui, được cậy.
Thân lạy Mẹ, chúng con, con cháu E-và
ở chốn khách đầy, kêu đến cùng Bà;
Chúng con ở nơi khóc lóc than thở kêu khấn Bà thương.
Hỡi ôi! Bà là Chủ bầu chúng con, xin ghé mặt thương xem chúng con.
Đến sau khỏi đày, xin cho chúng con được thấy Đức Chúa Giêsu,
Con lòng Bà gồm phúc lạ.
Ôi khoan thay, nhân thay, dịu thay, Thánh Maria trọn đời đồng trinh.”

Đâu là nguồn gốc xuất xứ cùng ý nghĩa Lời kinh cảm động này?

Lời kinh Salve regina do Thầy dòng Benedictô Hermann der Lahme ( + 1054), người Đức viết ra bằng tiếng latinh ở Tu viện Reichenau vùng Bodensee miền Nam nước Đức.

Thầy Dòng Hermann ngay từ hồi thanh thiếu niên đã bị tàn tật. Nhưng Thầy được Chúa ban cho khả năng trí khôn thông minh. Thầy ham mê đọc sách, nghiên cứu và làm thơ văn, nhưng cầu nguyện vẫn luôn là nhịp sống cần thiết cho đời sống mà Thầy hằng chú tâm chăm sóc.

Sống trong tu viện khổ tu, nhưng thầy kiên trì học hành nghiên cứu môn Thần học, môn toán học tường tận, và trở thành nhà thần học cùng nhà chuyên môn về toán học. Ngoài ra thầy còn nghiên cứu thêm về môn Lịch sử, môn Thiên văn. Chưa hết, thầy còn có tài năng sáng tác âm nhạc. Như thế, thầy tuy là một người tàn tật, nhưng có nhiều tài năng thiên phú ẩn chứa trong người thầy.

Có nhiều tài năng thiên bẩm, nhưng vì bị tàn tật nên không thể tự mình làm được cả những điều căn bản cần thiết cho đời sống hằng ngày. Cuộc sống trở nên lệ thuộc vào sự giúp đỡ của anh em trong Dòng, của người khác. Và như thế lâu dài trở nên gánh nặng cho họ. Dù nhà Dòng rất kính trọng yêu mến Thầy, cùng sẵn sàng giúp Thầy sống trọn vẹn ơn Kêu Gọi Tu sỹ, nhất là giúp Thầy phát triển tài năng Chúa ban cho Thầy!

Trong những giờ phút hoàn cảnh đau khổ như thế bài kinh cầu khẩn Salve Regina được cưu mang thai nghén và chào đời trong tâm hồn thầy Dòng tàn tật Hermann.

Thầy Dòng Hermann đã đọc kinh Kính mừng Ave Maria hằng ngày, hằng giờ, nên khi cảm hứng sáng tác kinh cầu nguyện thầy đã mượn lời Thiên Thần Gabriel chào Đức mẹ Maria là nữ vương: Salve regina!

Phải chăng Đức Mẹ Maria không phải là nữ vương? Chúa Giêsu trước mặt quan tổng trấn Philato đã qủa quyết: Phải, tôi là Vua!. Và trên đầu thập gía Chúa Giêsu, có bảng viết: Giêsu Nadareth , Vua dân Do Thái!.

Đức mẹ Maria sau quãng đời trên trần gian được Chúa Giêsu, con mẹ, đưa về trời cả hồn lẫn thân xác. Trên trời Đức mẹ là nữ vương.

Thầy Dòng Hermann qua đó muốn diễn tả tâm tư mình: Salve Regina - Kính chào Mẹ nữ vương trời đất! Lời chào này không do Thiên Thần hay sứ gỉa nào nói, nhưng do thầy dòng tàn tật Hermann nói thân thưa với Đức Mẹ Maria.

Xưng tụng Đức mẹ Maria là Mẹ, thầy vẫn cảm thấy chưa đủ hết tấm lòng của một người mẹ. Nên thầy thêm vào lời xưng tụng “ Mẹ nhân lành” và còn hơn nữa” đời sống chúng con được vui được cậy”.

Qua những xưng tụng đó, thầy dòng Hermann muốn nói lên tâm tình tin tưởng:

Đức mẹ Maria không là trung gian cho sự chết. Nhưng phù trợ cho sự sống

Đức Mẹ Maria không chối từ sự cay đắng đau khổ. Nhưng khi cầu nguyện ta tìm nhận ra nơi Đức mẹ nhân lành nguồn vui an ủi cho đời sống.

Đức Mẹ Maria không chỉ giúp cho đời sống trong một lúc khoảnh khắc ngắn ngủi gặp đau khổ, nhưng Đức mẹ là người cùng đồng hành trung thành hướng dẫn cho đời sống tìm đến nguồn hy vọng nơi Thiên Chúa tình yêu thương.

Đức Mẹ Maria được đưa về trời cả hồn lẫn thân xác bên ngai Thiên Chúa. Đó cũng là đích điểm của con người chúng ta mai sau cũng mong được về bên ngai Thiên Chúa.

Con người chúng ta còn đang là lữ khách ở trần gian, nên còn mang trong mình hậu qủa của tội nguyên tổ của Ông Bà Adong Evà. Đó là những đau khổ, bệnh tật, yêu đuối giới hạn cả về thân xác lẫn tinh thần.Vì thế, trần gian được gọi là nơi chốn thung lũng đầy nước mắt.

Thầy Dòng Hermann đã có cảm nghiệm này từ nơi chính đời sống riêng mình về sự yếu hèn khiếm khuyết tật nguyền nơi thân thể. Nên qua đó thấy khao khát mong ước một đời sống tốt đẹp hơn, một đời sống vĩnh cửu. Điều khao khát mong ước đó thầy đặt niềm hy vọng nơi Đức Mẹ Maria, đấng là Trạng sư bầu chữa cho mình trước ngai tòa Chúa.

Lời kinh Salve regina do thầy Dòng Hermann viết ra thành chữ, thoát ra từ tận sâu thẳm tâm hồn của một đời sống chịu đựng tàn tật về thân xác cũng như yếu đuối giới hạn về trí khôn tinh thần.

Lời kinh Salve Regina không vẽ hay tô điểm một hình ảnh bi quan đen tối về đời sống. Nhưng tràn đầy niềm hy vọng của chính Thầy Hermann. Và qua đấy cũng là của mọi người tín hữu Chúa Kitô.

Lời kinh Salve Regina đã gợi hứng cho không biết bao nhiêu những nhạc sỹ từ xưa nay viết thành những tấu khúc lớn nhỏ danh tiếng, nhất là vào thời Trung Cổ cho đến thời cận đại như Henri Dumont, G.F. Händel, Franz Liszt, Franz Schubert, Pierre de la Ruy….

Lời kinh Salve Regina trở thành lời kinh cầu nguyện không chỉ trong khuôn viên những Tu viện nhà Dòng đọc hát vào giờ Kinh Chiều hay giờ Kinh Tối. Nhưng đã trở thành lời kinh trong “ kho tàng” về kinh cầu nguyện của Giáo Hội, cùng phổ thông cho mọi người tín hữu, nhất là với người Công Giáo Việt Nam.

Như lời tạ ơn cùng nhớ về ngày hành hương kính viếng Đức Mẹ Banneux 08.05.2011 của:
-Cộng đoàn Công Giáo Brüxelles, Bỉ quốc
-Giáo xứ Nữ Vương các Thánh Tử Đạo, Hòa Lan
-Giáo đoàn liên Giáo phận Köln- Achen, Đức quốc

Colonia, 13.05.2011
Lm. Đaminh Nguyễn ngọc Long