Ngày Quốc tế xóa bỏ nghèo đói: Hãy chấm dứt kỳ thị

Tác giả: Kielce Gussie

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ Vatican News

TGPSG/Vatican News -- Ngày 17-10 là Ngày Quốc tế Xóa Bỏ Nghèo Đói. Năm nay, Liên Hiệp Quốc tập trung vào việc chấm dứt “sự ngược đãi xã hội và thể chế, bằng cách bảo đảm tôn trọng và hỗ trợ hữu hiệu các gia đình”.

Ngân hàng Thế giới đã nâng ước tính về tình trạng nghèo đói cùng cực thêm 125 triệu người. Điều này không có nghĩa là tình trạng nghèo đói gia tăng trên toàn cầu, mà là áp dụng một chuẩn nghèo quốc tế mới, cao hơn, ở mức 3 đô la một ngày, thay vì 2,15 đô la.

Và vào ngày 17-10, Ngày Quốc tế Xóa Bỏ Nghèo Đói, hoàn cảnh khốn khó của 838 triệu người - bao gồm nam giới, phụ nữ và trẻ em - đang sống dưới mức nghèo khổ đã được nhắc nhớ và đặt lên hàng đầu.

Chuẩn nghèo cao hơn ≠ giàu hơn

Lạm phát cùng với những thay đổi trong định nghĩa về nghèo đói tại các quốc gia thu nhập thấp đã khiến chuẩn nghèo quốc tế được điều chỉnh tăng. Khi các nước này nâng mức chuẩn nghèo quốc gia của mình, thì chuẩn nghèo toàn cầu cũng phải tăng theo.

Khoảng 838 triệu người trên toàn thế giới đang sống trong cảnh nghèo đói.(AFP hoặc các đơn vị được cấp phép)

Do đó, các ước tính của Ngân hàng Thế giới về tình trạng nghèo cùng cực đã thay đổi. Số người sống trong cảnh nghèo tăng từ 713 triệu lên 838 triệu vào năm 2022. Nếu xu hướng này tiếp tục, đến năm 2030 vẫn có thể còn 8,9% dân số thế giới sống trong nghèo đói cùng cực.

Không chỉ một nguyên nhân duy nhất

Nghèo đói không bắt nguồn từ một nguyên nhân đơn lẻ. Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc António Guterres nhấn mạnh: “Nghèo đói không phải là thất bại của cá nhân, mà là thất bại của hệ thống – là sự chối bỏ phẩm giá và quyền con người.”

Ngân hàng Thế giới cũng lưu ý rằng biến đổi khí hậu là mối đe dọa nghiêm trọng đối với nỗ lực giảm nghèo và bất bình đẳng. Hiện nay, cứ 5 người thì có 1 người rơi vào nguy cơ phải đối mặt với hiện tượng thời tiết cực đoan trong đời mình - nghĩa là sinh kế của họ có thể bị ảnh hưởng nặng nề, làm suy giảm đáng kể các nỗ lực xóa đói giảm nghèo.

Bảo vệ con người trước những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt này, cũng có nghĩa là phải giảm thiểu tính dễ tổn thương, nhờ cải thiện cách xử lý khủng hoảng và ngăn chặn không để gia tăng các tai họa khí hậu trong tương lai.

Hướng tới việc chấm dứt nghèo đói

Nhân dịp này, Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) tái khẳng định cam kết xóa bỏ nghèo đói và thúc đẩy sự thịnh vượng chung. Chủ đề năm 2025, “Chấm dứt sự ngược đãi xã hội và thể chế bằng cách bảo đảm tôn trọng và hỗ trợ hữu hiệu các gia đình”, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ phẩm giá của mọi gia đình.

Một bé gái di dân Yemen đứng trước nơi trú ẩn của mình trong trại tị nạn tại Marib, Yemen, năm 2024

Các gia đình sống trong cảnh nghèo đói thường phải chịu sự kỳ thị ngay tại những nơi vốn được lập ra để giúp họ, như các cơ quan phúc lợi xã hội, hệ thống bảo vệ trẻ em và các phòng khám.

Để chống lại sự phán xét và kiểm soát làm hạ thấp phẩm giá con người, chủ đề của Ngày Quốc tế năm nay kêu gọi thực hiện 3 thay đổi:

1. Từ kiểm soát đến chăm sóc: Xây dựng các dịch vụ bắt đầu bằng sự tin tưởng, giảm bớt các yêu cầu khắt khe, đơn giản hóa thủ tục hành chính và chú trọng vào việc đối thoại tôn trọng, lấy con người làm trung tâm.

2. Từ giám sát đến trao quyền: Chuyển hướng ưu tiên tài trợ, từ giám sát và chia cắt, sang các dịch vụ củng cố gia đình - chẳng hạn như hỗ trợ thu nhập, chăm sóc tốt các trẻ em, có nhà ở an toàn, hỗ trợ sức khỏe tâm thần, có những nguồn lực nuôi dạy con cái và hỗ trợ pháp lý.

3. Từ áp đặt đến hòa nhập: Mời gọi các gia đình đang trải qua cảnh nghèo tham gia vào mọi giai đoạn - từ đánh giá, lập kế hoạch, phân bổ ngân sách, thực hiện đến rà soát - để bảo đảm rằng các chính sách được xây dựng dựa trên kinh nghiệm thực tế và đáp ứng đúng những nhu cầu cụ thể.