Một bức ảnh chụp nhanh về những người Công giáo ở Thổ Nhĩ Kỳ trong Thánh lễ của Đức Giáo hoàng

Tác giả: Hugues Lefèvre

Tóc Ngắn (TGPSG) biên dịch từ Aleteia

TGPSG/Aleteia - Ngày 29-11, Đức Giáo hoàng Lêô XIV đã chủ sự Thánh lễ công khai duy nhất trong chuyến tông du tại Thổ Nhĩ Kỳ trong một nhà thi đấu thể thao lớn ở Istanbul. Khoảng 3.000 tín hữu đã tụ họp để tham dự Thánh lễ này.

Trên những lối đi của Volkswagen Arena, nơi đã được cải tạo thành một nhà thờ hiện đại trong một ngày, bức tranh khảm những khuôn mặt thật ấn tượng. Khi đến thăm cộng đồng Công giáo nhỏ bé của Thổ Nhĩ Kỳ, ước tính khoảng 33.000 người, liệu Đức Giáo hoàng có mong đợi tìm thấy ở Istanbul sự đa dạng tín hữu mà thành phố Rôma của ngài vẫn đón tiếp mỗi ngày? Người Thổ Nhĩ Kỳ, người Congo, người Cameroon, người Nigeria, người Libăng, người Philippines… cuộc tụ họp lịch sử này của Giáo hội tại Thổ Nhĩ Kỳ đã cho người đứng đầu Giáo hội Công giáo thấy được sự phong phú của cộng đoàn này, vốn chỉ chiếm 0,04% dân số Thổ Nhĩ Kỳ mà phần lớn là Hồi giáo.

Zepour đã lái xe ba giờ đồng hồ cùng con trai và chồng để tham dự Thánh lễ do Đức Giáo hoàng cử hành. Người phụ nữ Armenia gốc Liban này đã kết hôn với một người Armenia gốc Thổ Nhĩ Kỳ 13 năm trước. Đứng cạnh con trai mình trong bộ lễ phục của một chú giúp lễ, đang kiên nhẫn chờ đợi, tay bấm điện thoại, bà Zepour nói: "Thật xúc động khi được ở đây". Thông điệp mà bà mong đợi từ Đức Giáo hoàng là: "Hòa bình và yêu thương. Không gì khác!"

Cách bà vài hàng ghế là Patrick. Ở tuổi 37, anh cũng đã sống bên bờ eo biển Bosphorus khoảng 15 năm. Anh chàng Công giáo mỉm cười thú nhận: "Tôi rất háo hức được gặp Đức Giáo hoàng lần đầu tiên: đó là giấc mơ lớn nhất của tôi.” Mỗi Chúa nhật, anh nhân viên hậu cần này lái xe một tiếng đến Nhà thờ Thánh Anthony để tham dự Thánh lễ. Lần này, để không lỡ mất Đức Giáo hoàng, anh đến sớm hơn năm tiếng. Giống như Zepour, anh đang chờ Đức Giáo hoàng Lêô XIV ban phép lành và công bố sứ điệp hòa bình, đặc biệt là vì ở quê hương Nigeria của anh, vô số Kitô hữu đã trở thành nạn nhân của bạo lực nghiêm trọng.

Đứng gần bục giảng với cây thánh giá lớn được chiếu sáng, cha Mikael đang bận rộn chào đón mọi người. Vị linh mục Công giáo người Armenia này đến từ giáo xứ Lêô Cả ở Chalcedon, bên bờ biển châu Á, rất xúc động trước sự hiện diện của Đức Giáo hoàng tại đất nước mình. Ngài nhấn mạnh tầm quan trọng của việc củng cố mối quan hệ giữa Đông và Tây, và nhận thấy "rất có ý nghĩa" khi Đức Lêô XIV thực hiện chuyến tông du đầu tiên ra nước ngoài. Ngài coi chuyến thăm này là một sự khích lệ cho cộng đồng Kitô giáo nhỏ bé ở Thổ Nhĩ Kỳ. Tại Istanbul, có khoảng 3.000 người Công giáo Armenia thuộc 13 giáo xứ. Mặc dù khẳng định rằng tình trạng của các Kitô hữu vẫn tốt, nhưng ngài giải thích rằng các cộng đồng này đang có xu hướng thu hẹp lại. Ngài lo lắng nói: "Giới trẻ đang rời đi!"

Liệu có thực sự tự do không?

Trong cộng đoàn tụ họp tham dự Thánh lễ, một số người cũng đề cập, dù chỉ là ẩn ý, ​​về những khó khăn mà các Kitô hữu gặp phải. Mặc dù hiến pháp Thổ Nhĩ Kỳ cấm phân biệt đối xử trên cơ sở tôn giáo, nhưng người Công giáo vẫn phải chịu đựng sự thiếu công nhận và đôi khi bị kỳ thị. Trong báo cáo năm 2025 về tự do tôn giáo, Tổ chức Hỗ trợ Giáo hội Đau khổ (Aid to the Church in Need) nhấn mạnh rằng tình trạng phân biệt đối xử đã gia tăng ở Thổ Nhĩ Kỳ. Ví dụ, tổ chức này báo cáo sự gia tăng các bài phát biểu thù hận nhắm vào người theo đạo Thiên Chúa trong kỳ nghỉ lễ Giáng sinh và Năm mới.

Chỉ có một nhà thờ Thiên Chúa giáo được xây dựng ở Thổ Nhĩ Kỳ kể từ khi quốc gia hiện đại này được thành lập.

Một người Công giáo Armenia thì thầm: “Đôi khi tôi giấu thánh giá của mình để không bị nhận dạng”. Anh vui mừng và tự hào khi có thể “cho thấy rằng chúng tôi, những người theo đạo Thiên Chúa, đang ở đây ngày hôm nay.”

Cùng với Đức Thượng phụ Bartholomew I của Constantinople, Đức Lêô XIV đã ban phép lành cho cộng đoàn trong đoàn rước dài dẫn đến bàn thờ, được đặt trên một bục rộng lớn và phía trên là một cây thánh giá lớn được chiếu sáng. Thánh lễ đánh dấu sự khởi đầu của Mùa Vọng, thời kỳ chuẩn bị cho Lễ Giáng sinh của người Công giáo.

Trong bài giảng, Đức Lêô XIV đã ca ngợi sự phong phú của các truyền thống phụng vụ Công giáo khác nhau hiện diện ở Thổ Nhĩ Kỳ - Latinh, Armenia, Chaldean và Syriac - và kêu gọi “củng cố mối liên kết” giữa các truyền thống này. Sử dụng ẩn dụ về những cây cầu bắc qua eo biển Bosphorus để kết nối châu Á và châu Âu, ngài đã giao phó cho cộng đồng nhỏ bé này một sứ mệnh đầy thách thức: tìm kiếm sự hiệp nhất trong chính cộng đồng của họ, trong mối quan hệ đại kết với các thành viên của các giáo phái Kitô giáo khác, và trong các cuộc gặp gỡ với anh chị em thuộc các tôn giáo khác.

Chúa nhật ngày mai, lúc 9:30 sáng, ngài sẽ tham dự buổi cầu nguyện tại Nhà thờ Tông tòa Armenia - một nhà thờ Công giáo Nghi lễ Đông phương - và sau đó cùng với Thượng phụ Bartholomew I cử hành Phụng vụ Thánh lễ - Thánh lễ Chính thống giáo - tại Nhà thờ Thượng phụ Thánh George ở Phanar. Đức Giáo hoàng và Thượng phụ sẽ dùng bữa trưa cùng nhau tại Tòa Thượng phụ. Sau đó, Đức Lêô XIV sẽ rời Libăng để đến chặng dừng chân thứ hai trong chuyến tông du của ngài.