Đức Thánh Cha Phanxicô tuyên thánh cho vị thừa sai Dòng Tên đầu tiên tại Brazil

Ngày 3 tháng 4 năm 2014, Đức Thánh Cha Phanxicô đã ký sắc lệnh tuyên thánh cho Chân phước Giuse de Anchieta, S.J., vị thừa sai Dòng Tên đầu tiên tại Brazil và được mệnh danh là “Tông đồ nước Brazil.” Hai vị khác cùng được tuyên thánh với cha Anchieta là nữ tu Maria de I’incarnation (1599 – 1672), sáng lập 1 tu viện dòng Ursulines ở Québec và Đức Cha Francois de Laval (1623 – 1708), Giám Mục tiên khởi Québec.

Đây là một sắc lệnh đặc biệt, theo đó Đức Giáo Hoàng có quyền thêm tên của vị thánh mới vào trong lịch cử hành phụng vụ của Giáo Hội hoàn vũ mà không cần phải xác minh một phép lạ do vị này chuyển cầu cũng như không cần phải tổ chức lễ tuyên thánh chính thức. Tiến trình tuyên thánh này được gọi là “tuyên thánh tương đương – equivalent canonization” và chỉ được áp dụng cho những vị có tầm quan trọng đặc biệt trong Giáo Hội, những vị có danh thơm thánh thiện và được tôn kính rộng rãi qua nhiều thế kỷ. Việc thực hành này đã được thực hiện như một quy luật trong Giáo hội, dù không thường xuyên.

Kể từ khi đảm nhận sứ vụ thánh Phêrô, Đức Thánh Cha Phanxicô đã áp dụng “tuyên thánh tương đương” đối với cha Phêrô Favre (1506-1546), bạn đường đầu tiên của thánh Inhaxiô và cũng là người đồng sáng lập Dòng Tên.

Thánh Giuse de Anchieta, S.J., đã được chọn là một trong số những vị bảo trợ cho Ngày Quốc tế Giới trẻ tại Rio de Janeiro vừa qua. Trong bài giảng bế mạc Ngày Quốc tế Giới trẻ, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã mời gọi các bạn trẻ noi gương nhà thừa sai Giuse de Anchieta, S.J., vì ngài đã ra đi truyền giáo lúc 19 tuổi.

Theo dự kiến, ngày 24/04, Đức Thánh Cha sẽ dâng thánh lễ tạ ơn tại nhà thờ Inhaxiô của Dòng Tên, ở Rôma cùng với các giám mục, khách hành hương từ Brazil và từ Tenerife, Tây Ban Nha, nơi thánh nhân chào đời.

TIỂU SỬ THÁNH GIUSE DE ANCHIETA, S.J.

Thánh Giuse de Anchieta là người Tây Ban Nha, sinh năm 1534. Sau một năm theo học ở một trường Dòng Tên ở Coimbra, Bồ Đào Nha, ngài quyết định gia nhập Dòng Tên. Ngày 1 tháng 5 năm 1551, khi mới 17 tuổi, ngài được nhận vào nhà tập. Sau 2 năm nhà tập, vì sức khỏe yếu, ngài được gởi đến Brazil để hồi phục sức khỏe. Trong hơn 10 năm, ngài đã tiếp xúc và học hỏi với người dân da đỏ địa phương để chuẩn bị cho công việc tông đồ.

Mặc dầu chưa được truyền chức linh mục, ngài đã nghĩ đến việc lập ấp định canh định cư để thăng tiến toàn diện đời sống dân địa phương, đã soạn thảo tập ngữ pháp tiếng Tupi, đã trở thành cố vấn thân cận của cha giám tỉnh Nobrega.

Có thời gian ngài tự nguyện làm con tin trong 5 tháng tại một ấp người da đỏ, để cha giám tỉnh đi dàn xếp hòa bình giữa dân địa phương và người Bồ Đào Nha.

Năm 32 tuổi, ngài được truyền chức linh mục, rồi được đặt làm trưởng của hai cộng đoàn ở Sao Vicente và Sao Paolo.

Sau khi khấn lần cuối, ngài được bổ nhiệm làm giám tỉnh Brazil từ năm 1577 đến năm 1587. Trong 10 năm này, mọi người đều nhận thấy ngài là một bề trên khôn ngoan, là một nhà lãnh đạo xuất chúng. Sau đó ngài lại được đặt làm trưởng hạt truyền giáo Espiritu Santo. Tại đây, ngài đã qua đời ngày 9.6.1597 ở làng Reritiba, mà ngày nay được gọi là Anchieta.

Suốt đời ngài chỉ sống cho người da đỏ: giúp họ làm ăn, học hành, tổ chức đời sống văn hóa và tinh thần. Nguyên tắc hoạt động của ngài: “Không có gì là quá khó khăn khi nó có mục đích làm vinh danh Chúa và cứu rỗi các linh hồn.” Ngài đã rửa tội chừng 100 ngàn người: đó là đóng góp quan trọng để gầy dựng Giáo Hội Brazil.

Ngay trong lễ an táng ngài, vị giám mục sở tại đã tặng ngài danh hiệu Tông đồ nước Brazil. Ngài được Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II tuyên  chân phước năm 1980 và được Đức Thánh Cha Phanxicô, một người anh em cùng Dòng Tên, tuyên thánh ngày 02.04.2014.

(Tiểu sử Chân phước Anchieta được lấy từ trang web Dòng Tên)