ĐTC: Đánh giá cao và bảo vệ căn tính Kitô cổ xưa của Âu châu

Với cuộc canh tân tinh thần và nhân bản các tu sĩ của Đan viện Cluny và 1200 Đan viện Biển Đức đã góp phần rất lớn vào việc tạo thành căn tính Kitô của Âu châu. Vì thế ai có con tim chú ý tới Âu châu thì cũng phải đánh giá cao và bảo vệ gia tài Kitô cổ xưa đó của nó.

Đức Thánh Cha Biển Đức XVI đã khẳng định như trên trong buổi tiếp kiến 8.000 tín hữu và du khách hành hương năm châu tại đại thính đường Phaolo VI trong nội thành Vatican sáng thứ tư hôm qua.

Trong bài huấn dụ, Đức Thánh Cha đã đề cao vai trò quan trọng và công lao của các đan sĩ thuộc Đan viện Cluny và 1200 đan viện Biển Đức hồi đầu thế kỷ XII. Đan viện Cluny được thành lập năm 910 do Bernone làm Viện phụ trên mảnh đất do Guglielmo Vị Đạo Đức, quận công Aquitanaria trao tặng. Hồi đó phong trào đan tu Tây phương nở hoa với thánh Biển Đức vài thế kỷ trước đó, đang trải qua thời kỳ suy đồi, vì tình hình chính trị xã hội bất ổn do các cuộc xâm lăng và tàn phá gây ra khiến cho dân chúng phải lâm cảnh nghèo túng và các đan viện phải tùy thuộc các lãnh chúa địa phương kiểm soát mọi sự. Chính trong bối cảnh ấy Đan viện Cluny trở thành linh hồn của một cuộc canh tân đời đan tu có ảnh hưởng sâu rộng trên cuộc sống giáo hội và xã hội. Đức Thánh Cha nhấn mạnh điểm này như sau:

Tại Cluny việc tuân giữ luật của thánh Biển Đức được tái khôi phục với một vài thích ứng đã được các vị cải cách đưa ra trước đó. Đặc biệt người ta muốn bảo đảm vai trò chính mà phụng vụ phải chiếm hữu được trong cuộc sống kitô. Các đan sĩ Cluny săn sóc việc cử hành phụng vụ giờ kinh hát các thánh vịnh với hết tình yêu mến, các cuộc rước sốt sắng trọng thể, và nhất là việc cử hành thánh lễ. Các vị cũng thăng tiến thánh nhạc, kiến trúc và nghệ thuật để góp vẻ xinh đẹp cho các lễ nghi trọng thể, đồng thời làm cho lịch phụng vụ được phong phú hơn với các cử hành đặc biệt như lễ kính các người đã qua đời vào đầu tháng 11, và gia tăng lòng sùng kính Mẹ Maria.

Tiếp tục bài huấn dụ Đức Thánh Cha nói các đan sĩ coi trọng phụng vụ như thế vì xác tín rằng đó là tham dự vào phụng vụ thiên quốc. Các vị cảm thấy có trách nhiệm bầu cử cho kẻ sống và người chết trước bàn thờ Chúa, vì nhiều tín hữu đến xin các vị cầu nguyện cho họ. Và đó cũng là mục đích mà quận công Guglielmo xác định trong tài liệu thành lập đan viện, ”để các đan sĩ liên lỉ dâng lên Chúa các lời cầu khẩn van nài”. Để đạt mục đích đó các đan sĩ phải giữ thinh lặng vì các nhân đức mà các vi ước ao hướng tới cần bầu khí tĩnh niệm liên lỉ. Tiếng tăm thánh thiện của Đan viện Cluny lan sang các cộng đoàn đan tu khác và nhiều ông hoàng và các Giáo Hoàng xin các viện phụ Cluny thành lập các đan viện khác, làm thành một chuỗi các đan viện chi nhánh có chung một đặc sủng và tạo ra một Âu châu tinh thần trong nhiều vùng của Pháp, Itaia, Tây Ban Nha, Đức và Hungaria.

Khác với điều xảy ra cho tới thời bấy giờ đan viện Cluny và các cộng đoàn tùy thuộc được thừa nhận trực thuộc Đức Giáo Hoàng chứ không tùy thuộc các Giám Mục địa phương. Nhờ sự che chở và khích lệ của các Giáo Hoàng các lý tưởng tinh tuyền và trung thành được phổ biến nhanh chóng và rộng rãi. Các viện phụ được bầu lên mà không có sự can thiệp của các chính quyền dân sự. Nhiều vị nổi tiếng như Emardo, Maiolo, Odilone và nhất là Ugo Lớn đã cai quản đan viện rất lâu và bảo đảm cho sự ổn định của việc canh tân. Cùng với Oddone các viện phụ Maiolo, Odilone và Ugo được tôn kính như các vị thánh.

Đức Thánh Cha đề cao ảnh hưởng tốt cuộc canh cải do Đan viện Cluny đề xướng trên cuộc sống Giáo Hội như sau:

Cuộc cải cách Cluny đã có các hiệu qủa không chỉ đối với việc thanh tẩy và thức tỉnh cuộc sống đan tu, mà cả trong cuộc sống của Giáo Hội hoàn vũ nữa. Thật thế ước mong sống sự toàn thiện Tin Mừng là một kích thích chống trả lại các điều xấu đang khiến cho Giáo Hội thời đó đau buồn đó là nạn đút lót tiền bạc để mua chức tước mục vụ, và sự vô luân của hàng giáo sĩ triều. Với uy tín của mình nhiều đan sĩ Cluny đã trở thành Giám Muc và một vài vị trở thành Giáo Hoàng đã phát huy việc canh tân tinh thần. Và đã không thiếu các kết qủa như cuộc sống độc thân của các linh mục lại được qúy chuộng, và việc tuyển chọn các chức vị giáo sĩ cũng trong sáng hơn.

Nhưng đặc biệt là cuộc canh cải ấy cũng đem lại lợi ích cho đã hội qua các cơ cấu lo lắng cho người nghèo và các công tác bác ái. Trong mọi đan tiện đều có nhà khách tiếp đón các tín hữu hành hương, các người cần được trợ giúp, các linh mục tu sĩ và nhất là người nghèo tá túc vài ngày. Đan viện Cluny còn thăng tiến hai cơ cấu đặc thù của thời trung cổ: thứ nhất là ”sự đình chiến của Thiên Chúa” bảo đảm những thời gian dài hay những ngày lễ hoặc vài ngày trong tuần không được gây chiến; thứ hai là "hòa bình của Thiên Chúa" buộc tôn trong các người không phương thế tự vệ và các nơi thánh. Trong một thời đại ghi dấu nhiều bạo lực và tinh thần báo thù như thời đó đây là cơ cấu thật quan trọng.

Trong ý thức của các dân tộc Âu châu tiến trình cải cách lâu dài này làm gia tăng một cách ngày càng rõ ràng hai yếu tố nền tảng cho việc xây dựng xã hội đó là giá trị của nhân vị và thiện ích hàng đầu của hòa bình. Ngoài ra, các Đan viện Cluny cũng có tư sản đất đai rộng rãi được khai thác sinh lợi và góp phần vào sự phát triển kinh tế. Bên cạnh việc làm tay chân, cũng không thiếu một số sinh hoạt đặc thù văn hóa của phong trào đan tu trung cổ như các trường học cho trẻ em, việc thành lập các thư viện, và các nơi sao chép các sách.

Như thế cách đây 1000 năm khi tiến trình hình thành căn tính của Âu châu phát triển mạnh mẽ, kinh nghiệm của Đan viện Cluny được phổ biến trong nhiều vùng rộng lớn của đại lục Âu Châu, đã góp phần quan trọng và qúy báu của nó. Nó đã nhắc nhớ quyền tối thưởng của các thiện ích tinh thần, đã duy trì việc quy hướng về các việc của Thiên Chúa; đã gợi hứng và tạo thuận tiện cho các sáng kiến và cơ cấu thăng tiến các gía trị nhân bản; đã giáo dục một tinh thần hòa bình.

Và Đức Thánh Cha kết luận bài huấn dụ như sau: Anh chị em thân mến chúng ta hãy cầu nguyện để cho tất cả những người chú tâm tới một nền nhân bản đích thật và tương lai của Âu châu biết tái khám phá ra, đánh giá cao và bảo vệ gia tài văn hóa và tôn giáo phong phú của các thế kỷ này.

Đức Thánh Cha đã chào tín hữu bằng các thứ tiếng Pháp, Anh, Đức, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Ba Lan, Tchèques, Slovac, Croat và Ý. Chào các bạn trẻ, các người đau yếu và các cặp vợ chồng mới cưới. Đức Thánh Cha nhắc đến lễ thánh Martino thành Tours, và mời gọi các bạn trẻ noi gương người quảng đai dấn thần làm chứng cho Tin Mừng. Ngài xin các anh chị em đau yếu tín thác nơi Chúa là Đấng không bỏ rơi chúng ta trong lúc bị thử thách. Ngài cầu chúc các cặp vợ chồng mới cưới được đức tin của thánh Martino linh hoạt, biết luôn luôn tôn trọng và và phục vụ sự sống, là món qùa Chúa ban.

Buổi tiếp kiến đã kết thúc với kinh Lạy Cha và phép lành Tòa Thánh Đức Thánh Cha ban cho mọi người.