Bài giảng lễ của Đức Thánh Cha Lêô XIV trong Thánh lễ cử hành với các Hồng y cử tri

TGPSG --- Lúc 11:00 giờ Rôma (16:00 giờ VN) thứ Sáu 9-5-2025, tại Nhà nguyện Sistine, Đức Thánh Cha Lêô XIV đã chủ sự Thánh lễ đầu tiên trong tư cách Giáo hoàng cùng với các Hồng y cử tri.

Dưới đây là Bài giảng của Đức Thánh Cha sau khi công bố Tin Mừng:

“Thầy là Đấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống” (Mt 16,16). Trong lời tuyên xưng này, Phêrô - được Thầy hỏi cùng với các môn đệ khác về niềm tin vào Người - đã diễn tả kho tàng đức tin mà Hội Thánh, qua việc kế nhiệm Tông đồ, đã gìn giữ, đào sâu và truyền lại suốt hai ngàn năm qua.

Đức Giêsu là Đấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống: Đấng Cứu Độ duy nhất, là Người duy nhất mạc khải dung nhan của Chúa Cha. Trong Người, Thiên Chúa - để trở nên gần gũi và có thể tiếp cận được với con người - đã tỏ mình cho chúng ta qua ánh mắt tin tưởng của một trẻ thơ, qua trí tuệ linh hoạt của một người trẻ, và qua nét mặt trưởng thành của một người lớn (x. Gaudium et Spes, 22), sau cùng hiện ra với các môn đệ sau khi Phục sinh trong thân xác vinh hiển.

Như thế, Người đã cho chúng ta thấy mẫu gương thánh thiện nhân loại mà ai cũng có thể noi theo, cùng với lời hứa về một định mệnh vĩnh cửu vượt trên mọi giới hạn và khả năng của chúng ta.

Trong câu trả lời của mình, Phêrô đã hiểu được cả hai điều: hồng ân Thiên Chúa ban và con đường phải bước đi để được biến đổi nhờ hồng ân đó. Đây là hai khía cạnh không thể tách rời của ơn cứu độ được trao phó cho Hội Thánh để loan báo vì thiện ích của nhân loại.

Thật vậy, những điều ấy được trao phó cho chúng ta, là những người đã được Người tuyển chọn trước khi được hình thành trong dạ mẹ (x. Gr 1,5), được tái sinh trong nước Thanh Tẩy và - vượt quá mọi giới hạn, không do công trạng của chính mình - được đưa đến đây và được sai đi từ nơi đây, để Tin Mừng được loan báo cho mọi loài thọ tạo (x. Mc 16,15).

Cách riêng, Thiên Chúa đã kêu gọi tôi - qua sự tuyển chọn của anh em - để kế vị Thủ lãnh các Tông Đồ, và đã trao phó kho tàng này cho tôi, để với sự trợ giúp của Người, tôi có thể trở nên người quản lý trung tín của kho tàng ấy (x. 1 Cr 4,2) vì lợi ích của toàn thể Nhiệm Thể Hội Thánh.

Người làm như vậy để Hội Thánh ngày càng trở nên viên mãn như một thành xây trên núi (x. Kh 21,10), như một chiếc tàu cứu độ vượt qua dòng lịch sử, và như một ngọn hải đăng chiếu sáng những đêm tối của trần gian.

Và điều đó không hệ tại ở sự huy hoàng của cơ cấu hay vẻ lộng lẫy của các công trình - như những đền đài vây quanh chúng ta - nhưng hệ tại nơi sự thánh thiện của các chi thể Hội Thánh.

Vì chúng ta là Dân riêng mà Thiên Chúa đã chọn, để loan truyền những kỳ công của Đấng đã gọi chúng ta ra khỏi tối tăm, bước vào ánh sáng diệu kỳ của Người (x. 1 Pr 2,9). Tuy nhiên, Phêrô tuyên xưng đức tin của mình để đáp lại một câu hỏi cụ thể: “Người ta nói Con Người là ai?” (Mt 16,13).

Câu hỏi ấy không phải là điều tầm thường. Nó liên quan đến một khía cạnh thiết yếu trong sứ vụ của chúng ta, đó là thế giới nơi chúng ta đang sống - với những giới hạn và tiềm năng, những vấn nạn và xác tín của nó.

“Người ta nói Con Người là ai?” Nếu chúng ta suy ngẫm về bối cảnh này, có thể thấy hai câu trả lời khả dĩ, phản ánh hai thái độ khác nhau.

Trước hết là phản ứng của thế gian. Matthêu cho biết cuộc đối thoại giữa Đức Giêsu và các môn đệ diễn ra tại thị trấn tuyệt đẹp Xêdarê Philípphê, nơi có những dinh thự lộng lẫy, phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ dưới chân núi Hermon, nhưng cũng là nơi diễn ra những trò chơi quyền lực tàn nhẫn và những cảnh phản bội, bất trung.

Khung cảnh này nói với chúng ta về một thế giới coi Đức Giêsu là người hoàn toàn không đáng kể, nếu có thì cũng chỉ là một nhân vật nói năng và hành xử khác lạ, thu hút.

Vì thế, khi sự hiện diện của Người trở nên khó chịu bởi những đòi hỏi của Người về sự chân thật và những yêu sách luân lý nghiêm khắc của Người, thì “thế gian” ấy sẽ không ngần ngại loại trừ và tiêu diệt Người. 

Còn một câu trả lời khác nữa cho câu hỏi của Đức Giêsu: đó là phản ứng của người dân thường. Với họ, người Nadarét này không phải là kẻ bịp bợm, nhưng là người ngay chính, can đảm, ăn nói đàng hoàng, phát biểu những điều đúng đắn, giống như các ngôn sứ vĩ đại trong lịch sử Israel.

Vì thế, họ đi theo Người, ít ra là chừng nào việc ấy còn không gây ra quá nhiều rủi ro hay phiền toái. Nhưng đối với họ, Người chỉ là một con người, và vì thế, trong những lúc nguy khốn - như trong cuộc Thương Khó - họ cũng bỏ Người mà đi, trong thất vọng.

Điều đáng chú ý là hai thái độ này vẫn còn thấy có trong thời đại hôm nay. Chúng thể hiện những quan điểm mà ta dễ dàng nghe thấy nơi miệng nhiều người hôm nay, tuy có thể khác cách diễn đạt nhưng vẫn mang cùng một bản chất.

Ngay hôm nay, có nhiều môi trường nơi đức tin Kitô giáo bị coi là điều phi lý, chỉ dành cho những người yếu đuối hay kém hiểu biết. Những môi trường mà người ta đặt niềm tin vào các bảo đảm khác như công nghệ, tiền bạc, thành công, quyền lực hoặc khoái lạc.

Trong những bối cảnh ấy, việc rao giảng Tin Mừng và làm chứng cho sự thật của Tin Mừng là điều không dễ dàng, và người tín hữu thường bị chế giễu, chống đối, khinh rẻ, hoặc cùng lắm thì chỉ được dung thứ hay thương hại. Nhưng chính vì thế, những nơi ấy lại là nơi rất cần đến công cuộc truyền giáo của chúng ta. Sự thiếu vắng đức tin thường đi kèm cách bi thảm với sự đánh mất ý nghĩa cuộc sống, sự lãng quên lòng thương xót, những vi phạm khủng khiếp đến phẩm giá con người, khủng hoảng gia đình và bao vết thương khác đang làm xã hội chúng ta rỉ máu.

Ngày nay cũng vậy, có nhiều nơi Đức Giêsu tuy được nhìn nhận là một con người đáng quý, nhưng lại bị giản lược thành một kiểu thủ lãnh có sức thu hút hay một siêu nhân. Điều này không chỉ đúng với những người không tin, mà còn xảy ra nơi nhiều Kitô hữu đã chịu phép Rửa, nhưng sống theo kiểu vô thần thực tiễn.

Đây chính là thế giới đã được trao phó cho chúng ta, nơi mà - như Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nhiều lần dạy - chúng ta được mời gọi làm chứng cho niềm tin tưởng hân hoan vào Đức Giêsu, Đấng Cứu Độ. Vì vậy, điều thiết yếu là chúng ta cũng phải lập lại lời của Phêrô: “Thầy là Đấng Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống” (Mt 16,16). Điều ấy phải được thực hiện trước hết trong tương quan cá nhân với Chúa, trong việc chúng ta dấn thân mỗi ngày trên hành trình hoán cải. Sau đó là thực hiện điều này với tư cách Hội Thánh, cùng nhau trải nghiệm lòng trung tín với Chúa và loan báo Tin Mừng cho mọi người (x. Lumen Gentium, 1).

Tôi nói điều này trước hết với chính mình, trong tư cách là người kế vị Thánh Phêrô, khi bắt đầu sứ vụ Giám mục Rôma và, theo cách diễn đạt quen thuộc của Thánh Inhaxiô thành Antiôkia, được mời gọi chủ toạ trong đức ái trên toàn thể Hội Thánh (x. Thư gửi tín hữu Rôma, Lời tựa).

Thánh Inhaxiô - người đã bị giải trong xiềng xích đến thành này để chịu hiến tế - đã viết cho các tín hữu tại đây: “Bấy giờ tôi sẽ thực sự là môn đệ của Đức Giêsu Kitô, khi thế gian không còn thấy thân xác tôi nữa” (Thư gửi tín hữu Rôma, IV,1). Inhaxiô nói về việc bị dã thú xé xác trong đấu trường - và điều đó đã xảy ra - nhưng lời của ngài cũng nói lên một cam kết không thể thiếu nơi tất cả những ai thi hành thừa tác vụ quyền bính trong Hội Thánh.

Đó là tránh qua một bên để Đức Kitô có thể hiện diện, là nhỏ đi để Người được nhận biết và tôn vinh (x. Ga 3,30), là hiến thân đến cùng để mọi người có cơ hội nhận biết và yêu mến Chúa.

Nguyện xin Thiên Chúa ban cho tôi ơn này - hôm nay và mãi mãi - nhờ lời chuyển cầu đầy yêu thương của Đức Maria, Mẹ Hội Thánh.

------------------------------------------------------------------------------

NB: Thông cáo báo chí số 0302

Đức Thánh Cha Lêo XIV đã bày tỏ ý muốn rằng: Các vị đứng đầu và các thành viên của các cơ quan thuộc Giáo triều Rôma, cũng như các vị Tổng Thư ký, và cả Chủ tịch Ủy ban Giáo hoàng về Quốc gia Thành Vatican, tạm thời tiếp tục đảm nhiệm chức vụ của mình, donec aliter provideatur (cho đến khi có quy định khác).

Quả thực, Đức Thánh Cha mong muốn dành một khoảng thời gian để suy tư, cầu nguyện và đối thoại trước khi đưa ra bất kỳ việc bổ nhiệm hoặc xác nhận nào một cách chính thức.

Tác giả: Đức Thánh Cha Lêô XIV
Xuân Đại (TGPSG) chuyển ngữ từ Bản Tin của Văn phòng Báo chí Tòa Thánh