Vatican kêu gọi khởi động lại tiến trình phong thánh cho Đức Hồng y Nguyễn Văn Thuận

Tác giả: Hannah Brockhaus

Xuân Đại (TGPSG) biên dịch từ CNA

TGPSG/CNA -- Án phong chân phước của Đấng Đáng Kính Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận đang được Vatican quan tâm trở lại sau 50 năm kể từ khi ngài bị giam giữ, theo chia sẻ của người em gái.

Bà Elisabeth Nguyễn Thị Thu Hồng, em gái út và cũng là người thân cuối cùng còn sống của Đức Hồng y Thuận, cho CNA biết rằng:

Bộ Phong Thánh đang khuyến khích các tín hữu tiếp tục nỗ lực cho án phong thánh này, khi ra mắt một trang web mới dành riêng cho vị Hồng y Việt Nam ấy, người có những suy niệm về niềm hy vọng và sự tha thứ - khơi nguồn cảm hứng cho các tín hữu suốt nhiều thập kỷ.

Giai đoạn tiếp theo trong tiến trình phong thánh “tùy thuộc vào các tín hữu… cầu xin Thiên Chúa, nhờ lời chuyển cầu của Đức Hồng y, để có được một phép lạ được chuẩn nhận,” bà Nguyễn chia sẻ trong chuyến thăm Rôma tuần này.

Đức Hồng y Văn Thuận chụp ảnh cùng các thành viên trong gia đình, bao gồm anh chị em, cháu trai và cháu gái, trong công nghị tấn phong Hồng y tại Rôma năm 2001. Người em gái út của ngài, bà Elisabeth Nguyễn, xuất hiện ở góc phải phía dưới. Ảnh: do bà Elisabeth Nguyễn cung cấp.

Một vị đại diện của Bộ Phong thánh xác nhận với CNA rằng: cơ quan này đang tiếp tục tiến trình phong thánh cho Đấng Đáng Kính Văn Thuận, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của một phép lạ được xác nhận để tiến trình có thể tiếp tục.

Đấng Đáng Kính Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận, được tuyên phong Đấng Đáng Kính vào năm 2017, đã để lại nhiều sứ điệp thiêng liêng sâu sắc trong thời gian thử thách. Những tâm tình ấy đã được tập hợp và xuất bản trong tác phẩm Đường Hy Vọng: Tin Mừng từ ngục tù.

Sau khi được trả tự do, Đấng Đáng Kính Văn Thuận phải sống xa quê hương và dành những năm cuối đời tại Rôma, nơi ngài phục vụ trong Hội đồng Giáo hoàng Công lý và Hòa bình. Năm 2001, Đức Gioan Phaolô II đã tấn phong ngài làm Hồng y.

Ít lâu sau, Đấng Đáng Kính Văn Thuận được chẩn đoán mắc bệnh ung thư dạ dày giai đoạn cuối. Tuy nhiên, bốn tháng trước khi qua đời ngày 16.09.2002, ngài đã có chuyến thăm cuối cùng đến Úc để gặp gia đình và mừng sinh nhật lần thứ 100 của thân mẫu.

Đấng Đáng Kính Văn Thuận thăm gia đình tại Sydney, Úc, nhân dịp mừng sinh nhật lần thứ 100 của thân mẫu (ngồi) vào tháng 4 năm 2002, chỉ vài tháng trước khi ngài qua đời tại Rôma vì bệnh ung thư dạ dày ngày 16.09.2002. Ảnh: do bà Elisabeth Nguyễn cung cấp.

Chứng nhân của niềm hy vọng vào Thiên Chúa

Bà Nguyễn, người em út trong 9 anh chị em của Đấng Đáng Kính Văn Thuận, đã viết về chứng tá của người anh trong cuốn sách “Hồng y Nguyễn Văn Thuận: Con người của niềm vui và hy vọng”, đồng tác giả với linh mục Stefaan Lecleir, do Ignatius Press xuất bản vào tháng Tư.

Sau khi hoàn thành cuốn sách, bà Nguyễn chia sẻ rằng bà rất vui khi có thể góp phần tôn vinh Thiên Chúa qua việc kể lại cuộc đời của người anh:

“Đặc biệt trong thời đại hôm nay, khi xã hội tràn đầy giận dữ và khước từ tha thứ… tôi đã quyết định cùng cha Lecleir viết về sứ điệp của [Đấng Đáng Kính Văn Thuận], đó chính là tha thứ và hy vọng nơi Thiên Chúa, nhờ tình yêu của Ngài.”

Ngày 16.09, bà Nguyễn đã tham dự Thánh lễ tại phần mộ của người anh trong Vương cung thánh đường Santa Maria della Scala ở Rôma, nhân ngày giỗ của ngài. Thánh lễ cũng đánh dấu 50 năm từ biến cố ngài bị bắt và từ đó viết nên những sứ điệp thiêng liêng được tập hợp thành “Đường Hy Vọng” - được ghi dấu qua một bức ảnh mới được phát hiện chụp Đấng Đáng Kính Văn Thuận vào năm 1975. Bức ảnh chụp Đấng Đáng Kính Văn Thuận đang viết bên bàn vào năm 1975, do một người phục vụ tại ngôi nhà nơi ngài bị quản thúc chụp lại. Sau đó, một người bạn của bà Nguyễn đã tình cờ tìm thấy bức ảnh này treo trên vách bếp của một gia đình tại Việt Nam.

Bức ảnh này, mới được tìm thấy tại Việt Nam, ghi lại hình ảnh chụp Đấng Đáng Kính Văn Thuận đang ngồi viết bên bàn trong thời gian bị quản thúc tại gia năm 1975. Ảnh: do bà Elisabeth Nguyễn cung cấp.

“Một ông bố nhỏ”

Bà Nguyễn, khi còn là một hài nhi lúc Đấng Đáng Kính Văn Thuận chịu chức linh mục, chia sẻ rằng đối với bà, ngài “hơn cả một người anh; ngài giống như một ông bố nhỏ.”

Bà đã kể lại một số kỷ niệm về người anh, trong đó có ảnh hưởng của những lá thư riêng ngài gửi, đã tác động sâu sắc đến đời sống và hành trình đức tin của bà.

“Trong một thời gian dài, tôi không muốn viết [về Đấng Đáng Kính Văn Thuận], vì như thế là gợi lại những khoảng thời gian u tối,” bà Nguyễn nói.

Bà mô tả Đấng Đáng Kính Văn Thuận là một người con hiếu thảo, một người anh giàu tình thương, luôn dành thời gian thăm gia đình hoặc viết thư cho người thân trong suốt những năm dài bị giam cầm và sau đó phải sống xa quê hương.

Sau cuộc chiến tranh Việt Nam, cha mẹ và phần lớn anh chị em của ngài đã sang định cư tại Úc, Canada và Hoa Kỳ.

Trong một tấm bưu thiếp gửi cha mẹ tại Úc năm 1982, Đấng Đáng Kính Văn Thuận báo tin hai người thân trong gia đình mới qua đời ở Việt Nam. Ngài viết thêm:

“Con vẫn mạnh khỏe. Con cầu nguyện cho ba và mẹ mỗi ngày. Năm nay, làng chúng ta, Phú Cam, mừng kỷ niệm 300 năm trở thành làng Công giáo. Chúng ta hãy cầu nguyện thật nhiều cho nhau.”

Một tấm bưu thiếp Đấng Đáng Kính Văn Thuận gửi cho cha mẹ vào năm 1982. Ảnh: do bà Elisabeth Nguyễn cung cấp.

Khi còn trẻ, Đấng Đáng Kính Văn Thuận thường chăm sóc em gái nhỏ Elisabeth. Khi bà lớn lên, bà lại chăm sóc những con chuột lang và chim cảnh của ngài. Bà Nguyễn nhớ lại sự hướng dẫn đầy yêu thương mà người anh linh mục đã dành cho bà trong những năm tháng còn đi học.

“Em có hạnh phúc không?”

Bà cho biết, lớn lên trong thời chiến tranh Việt Nam khiến bà hoài nghi về lòng nhân lành của Thiên Chúa, và khi bước vào tuổi trưởng thành, bà đã “xa rời Hội Thánh vì tôi nghĩ: ‘Thiên Chúa là tình yêu, nhưng hãy nhìn xem tất cả những mất mát và chết chóc trong gia đình, cả đất nước tan nát như thế này…’”

Tuy nhiên, người anh lớn hơn bà hơn 20 tuổi lại là nhân tố quyết định giúp bà trở về với đức tin Công giáo - bắt đầu từ khi bà sắp hoàn tất luận văn thạc sĩ ngành triết học tại Đại học Sydney, Úc, vào năm 1974.

Luận văn thạc sĩ của bà viết về các triết gia hiện sinh, như Jean-Paul Sartre và Albert Camus. Bà đã nhờ Đấng Đáng Kính Văn Thuận đọc bản luận văn để góp ý. Nhân dịp ngài sang Úc tham dự một cuộc họp của các giám mục, hai anh em đã có cơ hội gặp gỡ và trao đổi.

“Anh ấy nói: ‘Vậy bây giờ em đã tìm ra con đường cho cuộc đời rồi sao? Em có hạnh phúc không?’” bà Nguyễn nhớ lại.

“Tôi òa khóc, và trả lời: ‘Không, em không hạnh phúc. Em vẫn đang đi tìm, nhưng giờ thì phải làm sao? Em đã xong luận văn rồi, không thể quay lại nữa.’

Anh ấy nói: ‘Không sao, các giáo sư luôn tôn trọng tự do tư tưởng. Em có thể nói với họ rằng: ‘Tôi từng nghĩ mình tin vào điều này, nhưng sau khi viết luận văn, làm hết nghiên cứu, tôi nhận ra mình không hạnh phúc’.”

Bà nhấn mạnh: “Anh chưa bao giờ lên án hay xét đoán tôi.”

Năm sau đó, Vatican bổ nhiệm Đấng Đáng Kính Văn Thuận - khi ấy đã làm Giám mục Nha Trang được 8 năm - làm Tổng giám mục phó của Sài Gòn. Không lâu sau, vào tháng 8, ngài bị bắt giữ.

Bà Nguyễn kể với CNA: Năm 1979, ngài được chuyển từ trại giam sang quản thúc tại gia, và chính lúc đó ngài bắt đầu viết những sứ điệp thiêng liêng lên mặt sau các tờ lịch và lén gửi ra ngoài nhờ một cậu bé trong vùng.

Bà Nguyễn xúc động sâu xa trước sức mạnh đức tin toát ra từ những bức thư của anh mình. Bà kể: “Anh đã viết một bài suy niệm về logic của thập giá, và điều đó thực sự đánh động tôi.”

Bà nhận ra anh mình dường như đã gặp gỡ Đức Giêsu một cách sâu xa. Bà nghĩ: “Tôi cần phải tìm hiểu điều đó là thế nào, để có thể gặp gỡ Thiên Chúa như anh. Đó chính là người từng thay tã cho tôi, người từng dẫn tôi đi mua kẹo.”